เทควันโด
มุมมองและกรณีตัวอย่างในบทความนี้อาจไม่ได้แสดงถึงมุมมองที่เป็นสากลของเรื่อง (พฤษภาคม 2022) |
ยังเป็นที่รู้จักในชื่อ | TKD, Tae Kwon Do, Tae Kwon-Do, Taekwon-Do, Tae-Kwon-Do |
---|---|
มุ่งเน้น | Striking, kicking |
Hardness | Full-contact (WT), Light and medium-contact (ITF, GTF, ATA, TI, TAGB) |
ประเทศต้นกำเนิด | เกาหลี |
ต้นตำรับ | Karate and Chinese martial arts along with the indigenous styles of Taekkyeon, Subak, and Gwonbeop |
กีฬาโอลิมปิก | ตั้งแต่ 2000 |
เทควันโด (เกาหลี: 태권도; ฮันจา: 跆拳道; อาร์อาร์: Taegwondo; เอ็มอาร์: T'aekwŏndo, แท-กว็อน-โด) เป็นศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัวโดยไม่ใช้อาวุธของชาวเกาหลี คำว่า "เท" (태; แท) แปลว่า เท้าหรือการโจมตีด้วยเท้า; "ควัน" (권; ควอน) แปลว่า มือหรือการโจมตีด้วยมือ; "โด" (도; โด) แปลว่า วิถีหรือสติปัญญา ดังนั้นเทควันโดโดยทั่วไป หมายถึง วิถีแห่งการใช้มือและเท้าในการต่อสู้และป้องกันตัว หรือการใช้มือและเท้าในการต่อสู้และป้องกันตัวอย่างมีสติ
จากประวัติศาสตร์ซึ่งเผยแพร่ในช่วงแรกนั้น หลังสงครามโลกครั้งที่สองสงบลง เกาหลีที่ถูกยึดครองโดยญี่ปุ่นในปี 1910-1945 เทควันโดได้ถูกสร้างขึ้นโดยใช้คาราเต้ของญี่ปุ่นเป็นพื้นฐาน แล้วผสมผสานกับศิลปะการต่อสู้ของเกาหลีประเภทอื่นเช่น taekyon subak ทำให้เทควันโดเป็นการต่อสู้ที่แตกต่างสวยงาม โดยใช้เท้าเป็นหลักซึ่งแตกต่างจากคาราเต้ ทั้งรูปแบบการต่อสู้ จุดเด่น การยืน ฟุตเวิร์ก อย่างชัดเจน
เทควันโดเป็นอีกหนึ่งชนิดกีฬาที่ได้เข้าร่วมเป็นกีฬาโอลิมปิกเพราะการสนันสนุนของรัฐบาลเกาหลีใต้ และความแตกต่างทางด้านการต่อสู้อย่างชัดเจน
ลำดับสายของเทควันโด (ในประเทศไทย)
[แก้]- เริ่ม สายขาว
- 10 สายเหลือง 1 (สายส้ม-ในบางยิม)
- 9 สายเหลือง 2
- 8 สายเขียว 1 (สีเขียวขี้ม้า-ในบางยิม)
- 7 สายเขียว 2
- 6 สายฟ้า 1 (ม่วง-ในบางยิม)
- 5 สายฟ้า 2 (น้ำเงิน-ในบางยิม)
- 4 สายน้ำตาล 1
- 3 สายน้ำตาล 2
- 2 สายแดง 1
- 1 สายแดง 2*
- ในบางโรงเรียนมีการเรียนสายแดง 3 หรือ Pre-Black เพื่อเตรียมสำหรับการสอบในระดับสายดำ ขั้นที่ 1 หรือดั้งที่ 1
สำนักคุคกิวอนกำหนดให้มีสายดำทั้งสิ้น 10 ระดับ โดยเริ่มที่ระดับที่ 1 เป็นระดับแรกและใช้เงื่อนไขด้านระยะเวลา และอายุในการพิจารณาในการเลื่อนระดับขั้น (ดั้ง)
- ปัจจุบันรูปแบบของเทควันโดนี้ ไปอยู่ที่แคนาดา ตั้งสหพันธ์ ITTF เทควันโดเกาหลีใต้เป็นของ WTF ซึ่งปัจจุบันเป็น WT เดิมเป็นหนึ่งเดียวกับ สำนักคุกกิวอน โดยปัจจุบันได้เปลี่ยนเป็น KUKKIWON ACADEMY สถาบันการศึกษาเทควันโดโลก โดย ทำหน้าที่ ออกสายดำและตั้งกฎเกี่ยวกับการสอบสาย ประชาสัมพันธ์เทควันโด และ จัด ฮันมาดัง ส่วน WT แยกออกไปทำหน้าที่ จัดการแข่งขัน วางนโยบายการแข่งขัน ฯลฯ โดยทั้งสองสถาบันก็ยังทำงานร่วมกันอยู่[1][2] - เทควันโดเกาหลี ไม่มีสายแดง - เทควันโดประกอบด้วย 4 ส่วนที่ต้องเรียนรู้ คือ 1.เคียวรูกิ (การต่อสู้เชิงแข่งขัน) 2.เคียกพ่า (การทดสอบจิตใจด้วยการทำลายสิ่งกีดขวาง) 3.พุมเซ(การทำท่าสมมติการต่อสู้ เรียกเป็นภาษาอังกฤษว่าแพทเทิน ปัจจุบันมีการแข่งขันเป็นสากล) 4.โฮชินซูล (การป้องกันตัวอิสระในชีวิตจริง โดย การใช้มือเปล่าและอาวุธ ) โดยชมรม ส่วนมากในประเทศไทย จะมีอยู่ 2 อย่างคือ เคียวรูกิและพุมเซ - ดำแดง คือ สายดำ ที่อายุไม่ถึง 15 ปี (เพราะพลังทำลายและวุฒิภาวะยังไม่เหมาะสมทางสถาบันจึงไม่อาจให้คาดสายดำได้) - ผู้ได้รับอนุญาตให้เป็นตัวแทนคุกกิวอน สอบนักเรียนเปลี่ยนคุณวุฒิสายสี สอบนักเรียนเป็นสายดำและสอบนักเรียนเลื่อนดั้งต้องมีคุณวุฒิดั้ง 4-10 และมีรหัสอนุญาตจากคุกกิวอน - ผู้ได้รับสายสี เหลือง1-แดง2 (10ขั้น) เทควันโดเรียกว่า กุ้ป (Gup1-10) โดยไล่ตั้งแต่ Gup10 ขึ้นไปเรื่อยๆ จนถึง Gup1 และถึงเปลี่ยนเป็นดั้ง 1 - ดั้ง 10 ประเทศไทยเรียก เหลือง1 เหลือง 2 จนถึง แดง 1 และ แดง 2 ส่วนดั้งเรียก ดำ1 ถึง ดำ 10
องค์กรและหน่วยงานเทควันโดที่เกี่ยวข้อง 1.สมาคมเทควันโดแห่งประเทศไทย 2.มูลนิธิเทควันโด ซองกิยอง
กติกาที่เกี่ยวข้อง 2018 ต่อสู้ - ใช้เกราะไฟฟ้าในการช่วยให้คะแนน 1คะแนนชกตัว 2คะแนนเตะตัว 3คะแนนเตะที่ศีรษะ 4คะแนนหมุนตัวเตะ 5 คะแนนหมุนตัวเตะที่ศีรษะ บวกฝั่งตรงข้ามเพิ่ม 1คะแนน(กัมเจิง)หากผิดกติกา ครบ 10 ปรับแพ้ แข่งต่อสู้ทีมให้แข่งโดยเอาคะแนนของนักกีฬาทั้งหมดรวมกันโดยแต่ละคนมีเวลาต่อสู้ 1 นาที โดยใช้ทีมละ 5 คนรายการสากล และ 3 คนรายการภายใน พุมเซ่ - ตัดสินสองส่วน ตัดท่าผิด 4 คะแนน(Accuracy) บวกเพิ่มการแสดงความเป็นเทควันโด 6 คะแนน(Presentation)
หลักสูตรการเรียน
[แก้]- เรียนท่าเตะ และท่าต่อสู้ป้องกันตัวประกอบด้วยท่าพื้นฐาน
- การใช้มือจู่โจม ในท่าต่างๆ มือ เท้า เข่า ศอก จะเห็นได้จากท่าสอดแทรกที่ใช้ใน สเตป ตอนสอบสาย
- ท่าเตะบนพื้น ประกอบด้วย ฟร้อนคิก(เตะตรง) ราวด์คิก(เตะสะบัด) ไซด์คิก(เตะถีบข้าง) ฮุคคิก(เตะเกี่ยว) สวิงคิกหรือสปิ้นแบค(หันหลังเตะสะบัด,จระเข้ฟาดหางในมวยไทย) ช็อปคิกซ์(เตะตบลง) พุชคิก(การถีบ) ดับเบิลคิก(การเตะในตระกูลเท้าคู่ทั้งหลาย เช่น ดับเบิ้ลราวด์ )
- ท่าเตะแอร์คิก (กลางอากาศ) ประกอบด้วย ท่าเตะกระโดดทั้งหลาย
- จั้มฟร้อน
- จั้มไฮด์
- ฟลายอิ้งไซด์
- ฟลายอิ้งแบค
- เทินนิ่งแบ้ค
- ทูเวย์
- 540 สวิงคิก
- 720 คิกส์
- ท่าประยุกต์
และอื่นๆ ที่เท้าลอยพ้นพื้นทั้งสองข้าง
- เรียนพุมเซ หรือที่คนไทยเรียนท่ารำ เพื่อจำลองการป้องกันตัวและสอนให้รู้จักการเคลื่อนไหวพื้นฐานในการต่อสู้ ซึ่งปัจจุบันมีการบรรจุในการแข่งขันเพื่ออนุรักษณ์ ให้พุมเซ มิให้สูญหายไปตามยุคสมัย
- สเตปรุก รับ นำท่าป้องกันตัวต่างๆ มาจำลองการเคลื่อนที่กับคู่ที่จัดไว้เพื่อให้คุ้นเคยเมื่อการเหตุการณ์จริง จะได้คุมสติ คุมสมาธิเป็น
- การต่อสู้ตามกติกา (ฟรีสแปริ่ง) การต่อสู้ ที่ ระบุด้วยกติการให้ปลอดภัยเพื่อให้ สามารถบรรจุเข้าเป็นกีฬาสากล โอลิมปิค ทำให้จำเป็นต้องตัดอาวุธ ต่างๆ การต่อสู้ตามกติกาเป็นการฝึกจิตใจ ให้ควบคุมตนเองได้เมื่อต่อสู้
- การป้องกันตัวจริง( โฮชิลซู) การประยุกต์ท่ามาป้องกันตัว รวมไปถึง การทุ่ม เชือด หัก ล็อก
- การทำลาย (เคียกพ่า) การฝึกจิตใจด้วยการทำลายวัตถุต่างๆ ด้วยท่าที่ฝึกฝนมา เช่นการฟันอิฐ ฟันไม้ หรืออุปกรณ์ที่เตรียมขึ้นเพื่อจุดประสงค์ต่างๆ เช่นการแข่งขัน การแสดง เพื่อฝึกด้านการตัดสินใจของนักกีฬา
- เรื่องต่างๆ วิทยาศาสต์การกีฬา โภชนาการ การใช้อาวุธ การสอดแทรกคุณธรรม แล้วแต่ประสบการณ์ของผู้สอน
ซึ่งในแต่ละยิม ชมรม สมาคม อาจจะเลือก สอนไม่ครบทั้ง 6 อย่างขึ้นอยู่กับความเหมาะสม ความถนัดหรือจุดประสงค์เป็นหลัก
อ้างอิง
[แก้]- ↑ WTF World Taekwondo Federation (อังกฤษ)
- ↑ 국기원::세계태권도본부 เก็บถาวร 2011-02-26 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (เกาหลี)
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]- ประวัติเทควันโด เก็บถาวร 2007-07-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- ดัชนีเว็บเทควันโด จากเว็บ สนุก.คอม
- สำนักคุคกิวอน เก็บถาวร 2007-12-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- เทควันโด เก็บถาวร 2023-10-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน Taegwondo