วัดพระแก้วมรกต

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ระวังสับสนกับ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม
วัดพระแก้วมรกต
พระวิหารพระแก้วมรกต
แผนที่
ชื่อสามัญวัดอุโบสถรตนาราม
ที่ตั้งถนนสมเด็จสุธารส แขวงเจ็ยจ็อมเนียะ เขตโฎนปึญ พนมเปญ ประเทศกัมพูชา
พระประธานพระแก้วมรกต
พระพุทธรูปสำคัญพระชินรังสีราชิกนโรดม[1]
พระจำพรรษาไม่มีพระสงฆ์จำพรรษา
ความพิเศษพระอารามประจำพระบรมราชวังจตุมุขสิริมงคล
พระพุทธศาสนา ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

วัดอุโบสถรตนาราม (เขมร: វត្តឧបោសថរតនារាម, วตฺดฺอุโบสถฺรตฺนาราม) นิยมเรียกว่า วัดพระแก้วมรกต (វត្តព្រះកែវមរកត, วตฺดฺพระแกวมรกต) หรือเรียกโดยย่อว่า วัดพระแก้ว (វត្តព្រះកែវ, วตฺดฺพระแกว) เป็นวัดที่ตั้งอยู่ภายในพระบรมราชวังจตุมุขสิริมงคล กรุงพนมเปญ ประเทศกัมพูชา[2] เป็นวัดในพระราชวังเช่นเดียวกับวัดพระศรีสรรเพชญ์ในพระราชวังหลวงของกรุงศรีอยุธยา และวัดพระศรีรัตนศาสดารามในพระบรมมหาราชวัง กรุงเทพมหานคร[3] ด้วยมีธรรมเนียมที่คล้ายคลึงกัน[4] และถูกสร้างด้วยแรงบันดาลใจจากวัดหลวงในกรุงเทพมหานคร[5] ภายในพระวิหารมีการปูเสื่อที่ทำจากเงินบริสุทธิ์ ทำให้วัดแห่งนี้เป็นที่รู้จักในอีกชื่อหนึ่งว่า วิหารเงิน[6]

วัดพระแก้วมรกตถือเป็นหนึ่งในสถานที่ท่องเที่ยวสำคัญของพนมเปญ เพราะภายในวัดประกอบด้วยโบราณสถานและโบราณวัตถุที่สำคัญหลายยุคสมัย มักใช้สำหรับประกอบพระราชพิธีสำคัญหรือกิจกรรมระดับชาติ ทั้งยังเป็นที่บรรจุพระบรมอัฐิของพระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุภายในพระปรางค์คันธบุปผา

ประวัติ[แก้]

วัดพระแก้วมรกตใน พ.ศ. 2447

วัดพระแก้วมรกตสร้างขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตารเมื่อ พ.ศ. 2435 จนถึง พ.ศ. 2445[7] มีออกญาเทพนิมิต (รส) วาดเค้าโครงและแผนผังของวัด แต่มีสถาปนิกฝรั่งเศสชื่อ Alavigne เป็นผู้ดูแลความถูกต้อง และสมเด็จพระมหาสังฆราช (เที่ยง สุวณฺณเกสโร) เป็นผู้ตรวจสอบ[7] ด้านการก่อสร้างและประดับตกแต่งจัดทำโดยช่างเขมรและสถาปนิกฝรั่งเศสชื่อ Andrilleux จนแล้วเสร็จและสมโภชในปี พ.ศ. 2446 รวมเป็นเงินทั้งหมดห้าแสนเรียล[7] ในหนังสือ เอกสารมหาบุรุษเขมร ระบุว่าพระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตารทรงพระราชทานนามศาสนสถานแห่งนี้ว่า วัดอุโบสถรตนาราม ดังปรากฏความว่า "...พระบาทสมเด็จพระนโรดมทรงพระยินดีพ้นประมาณ ทรงพระบัญญัติให้เรียกนามวัดว่า พระอุโบสถรตนารามพระแก้วมรกต..."[7] วัดพระแก้วมรกตเป็นสถานที่สำหรับพระมหากษัตริย์ทรงศีลอุโบสถทุกวันอุโบสถ และเป็นที่สำหรับประกอบพิธีกรรมทางศาสนาของพระบรมวงศานุวงศ์และขุนนาง[6][8]

วัดพระแก้วมรกตได้รับอิทธิพลการก่อสร้างจากสถาปัตยกรรมไทยพอสมควร ส่วนหนึ่งก็เพราะ พระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตาร ผู้สร้างวัด, ออกญาเทพนิมิต (มัก) สถาปนิก และสมเด็จพระมหาสังฆราช (เที่ยง สุวณฺณเกสโร) ที่ปรึกษา ล้วนแต่เป็นบุคคลที่เติบโตและเข้ารับการศึกษาที่กรุงเทพมหานครหลายปี จึงเป็นปัจจัยหลักที่ทำให้วัดหลวงแห่งนี้ได้รับอิทธิพลจากไทยไปมาก[6][9] พึงสังเกตว่าชื่อวัดอุโบสถรตนาราม คล้ายคลึงกับชื่อวัดพระศรีรัตนศาสดารามของไทย รวมทั้งมีธรรมเนียมปฏิบัติคล้ายคลึงกันมาก[10]

วัดแห่งนี้ไม่มีพระสงฆ์จำพรรษาเนื่องจากเป็นวัดที่ตั้งอยู่ภายในพระบรมราชวัง แต่มีครั้งเดียวในปี พ.ศ. 2470 ที่พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ ทรงผนวชและจำพรรษาในวัดแห่งนี้หนึ่งพรรษา[11] และในรัชกาลนี้เองได้มีการบูรณะวัดพระแก้วมรกตขึ้นใหม่ในปี พ.ศ. 2505[12] จนถึง พ.ศ. 2513 ตรวจงานโดยออกญาวังวรเวียงชัย (ซาน ย็วน)[7]

อาคาร[แก้]

พระวิหารพระแก้วมรกต[แก้]

พระวิหารพระแก้วมรกต หรือวิหารเงิน

พระวิหารพระแก้วมรกต เป็นสถานที่สำหรับประดิษฐานพระแก้วมรกต สร้างในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตาร โดย Andrilleux สถาปนิกชาวฝรั่งเศสนำเครื่องมือช่างมาใช้ในการก่อสร้าง มีสมเด็จพระมหาสังฆราช (เที่ยง สุวณฺณเกสโร) และพระธรรมลิขิต (ยืม) คอยตรวจตราการก่อสร้างทุกวัน วิหารเป็นทรงจตุรมุข ภายในกว้าง 11 เมตร 40 เซนติเมตร ยาว 31 เมตร 60 เซนติเมตร ประกอบด้วยประตู 8 ประตู และหน้าต่างอีก 16 บาน จิตรกรรมฝาผนังทำเป็นรูปเทพนิมิตในเรื่องปฐมสมโพธิ และทศชาติล้อมรอบ ตรงกลางสร้างเป็นบัลลังก์เพชร มีดอกบัวผุดซ้อนเกสรสำหรับประดิษฐานพระแก้วมรกต ด้านบนพระพุทธรูปมีเศวตฉัตร เมื่อสร้างแล้วเสร็จจึงจัดพระราชพิธีฉลองการบรรจุสีมาเมื่อวันที่ 5 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2445[13]

ในอดีตถือว่าวิหารของวัดพระแก้วมรกตมีขนาดใหญ่และสวยงามที่สุดในกรุงพนมเปญ ดังปรากฏในพระนิพนธ์ นิราศนครวัด ของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ความว่า "...ขนาดพระอุโบสถ นอกจากวัดพระแก้วที่ในวัง จะหาใหญ่เท่าวัดมกุฎกษัตริย์หรือวัดโสมนัสวิหารไม่มีเลย ฝีมือสร้างจะหาน่าชมมิใคร่พบ..."[14] และทรงกล่าวไว้อีกความว่า "...พระอุโบสถนั้นทำเป็นทรงพระอุโบสถสามัญแต่มียอดปราสาท ข้างในพระอุโบสถปูกระเบื้องเงิน ฝาผนังหว่างหน้าต่างเขียนเรื่องปฐมสมโพธิ กลางพระอุโบสถมีฐานชุกชี ตั้งบุษบกรองพระแก้ว..."[15]

วิหารแห่งนี้เริ่มทรุดโทรมลงตามกาลเวลา สมเด็จพระมหากษัตริยานีสีสุวัตถิ์ กุสุมะ นารีรัตน์ สิรีวัฒนามีพระราชดำริที่จะบูรณะวิหารขึ้นใหม่ใน พ.ศ. 2505 กระทำโดยการรื้อวิหารเดิมแล้วสร้างขึ้นใหม่ โดยคงรูปแบบของสถาปัตยกรรมเดิมไว้ แต่เพิ่มเติมด้วยการปูเสื่อที่ทำจากเงินบริสุทธิ์ 5,329 แผ่น และประดับหินอ่อนจากประเทศอิตาลี คิดเป็นเงินทั้งหมด 20 ล้านเรียล[16]

พระแก้วมรกต[แก้]

พระแก้วมรกต

พระแก้วมรกตเป็นพระพุทธรูปสำคัญของพระวิหารนี้ มีขนาดเล็ก ประดิษฐานอยู่บนบุษบก องค์พระทำจากคริสตัลสีเขียวของห้างบาการาคริสตัล (Baccarat Crystal) ในประเทศฝรั่งเศส ทำให้มีพุทธลักษณะที่ต่างออกไปจากพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากรในวัดพระศรีรัตนศาสดารามของไทยไปโดยสิ้นเชิง[5] ส่วนที่จำลองจากพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากรไปนั้น เพราะฝ่ายกัมพูชาเข้าใจว่าพระพุทธรูปดังกล่าวเคยประดิษฐานในดินแดนของตนมาก่อน โดยอิงจากตำนานพระโคพระแก้ว[17] และใน ราชพงษาวดารกรุงกัมพูชา อ้างว่าพระแก้วมรกตเคยประดิษฐานอยู่ในกรุงกัมพูชามาก่อน เนื้อหากล่าวถึงรัชกาลพระบาทสมเด็จเสนกราช ขณะนั้นกรุงอินทปรัตเกิดอุทกภัยใหญ่ พระเจ้าอาทิตยราช กษัตริย์กรุงอโยชนครปรารถนาที่จะได้พระแก้วมรกตไปไว้พระนคร จึงกราบบังคมทูลเชิญกษัตริย์ ขุนนางกรุงอินทปรัต พร้อมพระแก้วมรกตไปไว้กรุงอโยชนคร โดยสร้างพระวิหารเป็นพระอารามหลวงไปไว้เป็นอย่างดี ครั้นกรุงอินทปรัตน้ำแห้งลง พระบาทสมเด็จพระเสนกราชสวรรคตในอโยชนคร พระสิงหกุมารจึงทูลลาพระเจ้าอาทิตยราชไปปลงพระบรมศพของพระราชบิดาที่กรุงอินทปรัต แต่พระเจ้าอาทิตยราชทูลขอพระแก้วมรกตไว้ พระสิงหกุมารมีพระราชดำริว่า อโยชนครก็เป็นประเทศเอกราช และมีบุญคุณต่อกรุงอินทปรัต จึงทูลตอบอนุญาต แล้วนิวัตกรุงอินทปรัตพร้อมกับพระบรมศพ[18]

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงกล่าวถึงพระพุทธรูปองค์นี้ใน นิราศนครวัด ความว่า "...พระแก้วนั้น สมเด็จพระนโรดมสั่งให้ไปทำเป็นพระแก้วมรกตที่ห้างปักกะราต์ฝรั่งเศส ข้อนี้ทราบมานานแล้ว มาได้ความรู้เพิ่มเติมเมื่อเห็นตัวจริง ว่าตั้งใจจะจำลองให้เหมือนพระแก้วมรกตที่ในกรุงเทพฯ สมเด็จพระนโรดมเห็นจะให้ไปสืบแลวัดมาดูได้ขนาดเท่ากัน แต่รูปสัณฐานนั้นผิดกันห่างไกล สีแก้วมรกตที่ฝรั่งเศสหล่อเป็นแก้วใสเป็นอย่างขวดเขียวสี่เหลี่ยม ที่มักใช้ใส่น้ำอบกันแต่ก่อน เครื่องประดับก็ทำแต่ทองครอบพระเกตุมาลา แล้วติดรัศมีต่อขึ้นไป..."[19]

ส่วนหม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช เขียนหนังสือชื่อ ถกเขมร ได้กล่าวถึงพระพุทธรูปองค์นี้ด้วย ความว่า "...ไปอีกด้านหนึ่งของพระราชวังมีวัดพระแก้ว มีพระพุทธรูปตั้งอยู่บนบุษบกทองในพระอุโบสถ พระพุทธรูปนั้นเป็น "พระแก้ว" จริง ๆ สีเขียวขนาดขวดโคคาโคล่า และสั่งทำมาจากฝรั่งเศส..."[20]

พระชินรังสีราชิกนโรดม[แก้]

พระชินรังสีราชิกนโรดม เป็นพระพุทธรูปปางประทานพรฉลองพระองค์ของพระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตาร สร้างโดยพระบาทสมเด็จพระสีสุวัตถิ์เมื่อ พ.ศ. 2447 สนองพระราชกระแสพระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตารก่อนสวรรคตว่าหลังถวายพระเพลิงแล้ว ให้นำโกศทองคำมาหลอมสร้างพระพุทธรูปองค์หนึ่งอุทิศแก่พระศรีอริยเมตไตรย โดยพระพุทธรูปองค์นี้ทำจากทองคำ 90 กิโลกรัม (รวมฐานและฉัตร) ประดับเพชรพลอยจำนวน 2,086 เม็ด เพชรเม็ดใหญ่สุดมีขนาด 25 มิลลิเมตรอยู่ที่มงกุฎ และเพชรขนาดรองลงมาคือ 20 มิลลิเมตรประดับที่สังวาล[1]

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงระบุเกี่ยวกับพระพุทธรูปองค์นี้ใน นิราศนครวัด ความว่า "...มีของแปลกที่น่าดูอย่างหนึ่ง คือพระพุทธรูปฉลองพระองค์ของสมเด็จพระนโรดม ทำเป็นพระยืนทรงเครื่อง (แบบฉลองพระองค์ในกรุงเทพฯ) แต่แต่งเครื่องเพชรพลอยอย่างใหม่ฝีมือฝรั่ง ซึ่งเป็นของสมเด็จพระนโรดมทรงพระอุทิศไว้ ฝีมือทำก็งามดี ในวัดพระแก้วมีที่ดูเท่านี้..."[19]

พระระเบียงและจิตรกรรมฝาผนัง[แก้]

พระระเบียงวัดพระแก้วมรกต

พระระเบียงของวัดพระแก้วมรกตมีการเขียนภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่อง เรียมเกรติ์ หรือรามายณะฉบับเขมรตั้งแต่ต้นจนจบ เริ่มเรื่องทางด้านทิศตะวันออกแล้วเวียนประทักษิณ มีความยาวทั้งหมด 642 เมตร เริ่มเขียนเมื่อ พ.ศ. 2446-2447 โดยออกญาเทพนิมิต (เธียะก์) และช่างเขียนคนอื่น ๆ อีก 40 คน โดยมีลักษณะที่แตกต่างไปจากจิตรกรรมฝาผนังเรื่อง รามเกียรติ์ ที่วัดพระศรีรัตนศาสดารามของไทยคือมีการเขียนเรื่องย่อเพื่อบอกเหตุการณ์ในภาพกำกับไว้ด้วย[21]

วิทยานิพนธ์ของนักศึกษาจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยพบว่า จิตรกรรมฝาผนังของเรียมเกรติ์นำเนื้อเรื่องและตัวละครมาจากจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ที่วัดพระศรีรัตนศาสดารามเป็นส่วนใหญ่ แต่มีการนำเสนอที่ต่างกัน ซึ่งอาจเป็นความผิดพลาดของจิตรกรเมื่อส่งผ่านวัฒนธรรมหนึ่งไปอีกวัฒนธรรมหนึ่ง แรงบันดาลใจทางสังคมวัฒนธรรม และบริบทการวาดและลีลาของจิตรกรแต่ละท่าน รวมทั้งผู้มีบทบาทในการสร้างจิตรกรรมฝาผนังในวัดพระแก้วมรกตทั้งสามคนคือ พระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตาร ผู้สร้างวัด, ออกญาเทพนิมิต (มัก) สถาปนิก และสมเด็จพระมหาสังฆราช (เที่ยง) ที่ปรึกษา ล้วนแต่เป็นบุคคลที่เติบโตและเข้ารับการศึกษาที่กรุงเทพมหานครหลายปี จึงเป็นปัจจัยหลักที่ทำให้จิตรกรรมฝาผนังนี้ได้รับอิทธิพลจากไทยไปอย่างสูง[6]

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงกล่าวถึงพระระเบียงและจิตรกรรมฝาผนังไว้ใน นิราศนครวัด ความว่า "...วัดพระแก้วมีพระระเบียงล้อมรอบ ฝาผนังพระระเบียงเขียนเรื่องรามเกียรติ์ อย่างวัดพระศรีรัตนศาสดาราม แต่รูปภาพเขียนฝีมือเลวไม่น่าดู ดีแต่ฝาผนังไม่ชื้นเหมือนพระระเบียงวัดพระแก้วในกรุงเทพฯ ภาพยังดี..."[22]

ปัจจุบันพระระเบียงวัดพระแก้วมรกตมีความชำรุดทรุดโทรมมาก ทั้งจากสภาพอากาศและการทำลายจากน้ำมือมนุษย์ กระทั่ง พ.ศ. 2528 รัฐบาลกัมพูชาได้รับการช่วยเหลือจากรัฐบาลโปแลนด์ในการบูรณะซ่อมแซมจิตรกรรมฝาผนังนี้ แต่ทำได้เพียง 5 ปีก็ยุติลง เพราะใช้งบประมาณเกินกำหนด[23]

มณฑปพระไตรปิฎก[แก้]

มณฑปพระไตรปิฎก

มณฑปพระไตรปิฎก เป็นมณฑปประดิษฐานพระไตรปิฎก ตั้งอยู่ทางด้านซ้ายของพระวิหารพระแก้วมรกต สร้างในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตาร ปรากฏใน เอกสารมหาบุรุษเขมร ว่า "...ที่ลานด้านทิศเหนือก่อดินสูงตำให้แน่นจัดหินก่อสร้างเป็นพระมณฑป ลวดลายตกแต่งหลายชั้น ยอดแหลมสูงขึ้นไปข้างบนประดับกระจกปิดทองสว่างพร่างพราย มีหน้าต่างเปิดปิด ฐานข้างล่างในปูกระเบื้องสี ข้างนอกตกแต่งด้วยหินและบันไดตัดด้วยหินอ่อนสำหรับประดิษฐานพระคัมภีร์พระไตรปิฎก..."[23]

นอกจากนี้ ภายในมณฑปพระไตรปิฎกยังเป็นที่ประดิษฐานพระโคนนทิสัมฤทธิ์ ซึ่งพบขุดพบที่อำเภอเกาะธม จังหวัดกันดาล เมื่อ พ.ศ. 2526[23]

กึงพระบาท[แก้]

กึงพระบาท
พระมณเฑียรสธรรม หรือธรรมศาลา
พระรูปมหินทสุวรรณสนองพระองค์ประทับอัสสพงศ์

กึงพระบาท เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธบาทสี่รอยของพระพุทธเจ้าในภัทรกัปป์ที่ได้ตรัสรู้และปรินิพพานไปแล้ว ได้แก่ พระกกุสันโธ พระโกนาคมนะ พระกัสสปะ และพระโคดม[24] สร้างในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตาร ปรากฏใน เอกสารมหาบุรุษเขมร ว่า "...ที่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ ถมดินจัดหินทำเป็นกึงรจนา ข้างในสร้างเป็นองค์พระพุทธปฏิมาประทับเหนือรัตนบัลลังก์ และประดิษฐานรอยพระพุทธบาทปถวีทั้ง ๔ พระองค์ ซึ่งประทับมีรอยอยู่ในแผ่นดิน..."[25]

พระมณเฑียรสธรรม[แก้]

พระมณเฑียรสธรรม หรือธรรมศาลา เป็นสถานที่สำหรับเจริญพระปริตรและสัตตปรณากรรม สร้างในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตาร ปรากฏใน เอกสารมหาบุรุษเขมร ว่า "...ที่ลานทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ ถมดินตำให้แน่นราบเสมอก่อสร้างเป็นพระมณเฑียรสัทธรรมมุงกระเบื้องสีใส่ช่อฟ้านาคสะดุ้ง หน้าจั่วลวดลายประดับกระจกปิดทองสำหรับพระภิกษุสงฆ์เทศนาจำเริญพระสัตตปกรณาภิธรรมถวายพระราชกุศล..."[24][25]

พนมขันทมาลีนาทีบรรพตไกลาส[แก้]

พนมขันทมาลีนาทีบรรพตไกลาส หรือพนมมณฑป ตั้งอยู่ทางทิศใต้ของวัด เป็นพระมณฑปประดิษฐานพระพุทธบาทสัมฤทธิ์ที่มีลายมงคลจำหลัก 108 ประการ[25] สร้างในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตาร คราวเดียวกับการก่อสร้างมณฑปพระไตรปิฎก[23]

หอระฆัง[แก้]

หอระฆัง สร้างในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตาร ใช้สำหรับตีบอกสัญญาณเปิดและปิดประตูพระวิหารพระแก้วมรกตในพระราชพิธีต่าง ๆ และในเวลาที่พระสงฆ์เข้าเรียนภาษาบาลี[25]

พระรูปมหินทสุวรรณสนองพระองค์ประทับอัสสพงศ์[แก้]

พระรูปมหินทสุวรรณสนองพระองค์ประทับอัสสพงศ์ เป็นพระบรมรูปของสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตารทรงม้า สร้างเมื่อ พ.ศ. 2418 เป็นของขวัญจากจักรพรรดินโปเลียนที่ 3 นำมาประดิษฐานอยู่ด้านหน้าพระวิหารพระแก้วมรกตตั้งแต่ พ.ศ. 2435 จากการค้นคว้าของไกรฤกษ์ นานา พบว่า ในเอกสารของปอล ดูแมร์ ให้ข้อมูลพระบรมรูปทรงม้าเดิมแล้วเป็นพระรูปของจักรพรรดินโปเลียนที่ 3 แต่ถูกเลื่อยพระเศียรออกแล้วเปลี่ยนเป็นพระเศียรของพระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตารแทน[9] ต่อมาพระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุทรงบวงสรวงขอชัยชนะต่อพระบรมรูปนี้ในการเรียกร้องเอกราชจากประเทศฝรั่งเศสและสัมฤทธิ์ผล พระองค์จึงสร้างมณฑปครอบพระบรมรูปเมื่อ พ.ศ. 2496[24][26]

พระเจดีย์และพระปรางค์[แก้]

นอกเหนือศาสนาคารแล้ว ยังมีพระเจดีย์และพระปรางค์ที่สร้างขึ้นเพื่อบรรจุพระบรมอัฐิของบุรพมหากษัตริย์และพระอัฐิของเจ้านายบางพระองค์ด้วย ดังนี้[24][27]

  1. พระเจดีย์สมเด็จพระหริรักษ์รามมหาอิศราธิบดี เป็นพระเจดีย์ที่ตั้งอยู่ทางใต้ สำหรับบรรจุพระบรมอัฐิสมเด็จพระหริรักษ์รามมหาอิศราธิบดี สร้างเมื่อวันที่ 13 มีนาคม พ.ศ. 2450 ฐานพระเจดีย์มีศิลาจารึกพระราชประวัติสมเด็จพระหริรักษ์รามมหาอิศราธิบดีไว้ด้วย แต่ปัจจุบันจารึกนี้ลบเลือนมาก องค์เจดีย์มีลักษณะเป็นทรงระฆังกลมสูงชะลูด ตกแต่งด้วยลายปูนปั้นจำนวนมาก โดยเฉพาะลายสายสังวาลห้อยระย้ารอบองค์ระฆัง ถือเป็นศิลปะพนมเปญยุคที่ 2[28]
  2. พระเจดีย์พระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตาร เป็นพระเจดีย์ที่ตั้งอยู่ทางทิศเหนือ สำหรับบรรจุพระบรมอัฐิพระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตาร สร้างเมื่อวันที่ 13 มีนาคม พ.ศ. 2450 สร้างพร้อมกับพระเจดีย์สมเด็จพระหริรักษ์รามมหาอิศราธิบดี ฐานพระเจดีย์มีศิลาจารึกพระราชประวัติของพระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตารไว้ด้วย เจดีย์นี้มีลักษณะแบบเดียวกับพระเจดีย์สมเด็จพระหริรักษ์รามมหาอิศราธิบดี คือเป็นศิลปะพนมเปญยุคที่ 2[28]
  3. พระเจดีย์พระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต เป็นพระเจดีย์สำหรับบรรจุพระบรมอัฐิของพระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต พระราชชนกในพระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ สร้างใน พ.ศ. 2503
  4. พระปรางค์คันธบุปผา เป็นพระปรางค์สำหรับบรรจุพระอัฐิของพระองค์เจ้านโรดม คันธบุปผา พระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ สร้างเมื่อ พ.ศ. 2503 โดยสร้างตามอย่างศิลปะเขมรแบบบันทายศรี หลังพระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุเสด็จสวรรคตแล้ว มีการนำพระบรมอัฐิของพระองค์มาบรรจุไว้ในพระปรางค์คันธบุปผา เคียงคู่พระอัฐิของพระราชธิดาองค์โปรด ตามพระราชกระแสที่มีไว้ก่อนสวรรคต[29][30]
  • พระเจดีย์สมเด็จพระหริรักษ์รามมหาอิศราธิบดี
    พระเจดีย์สมเด็จพระหริรักษ์รามมหาอิศราธิบดี
  • พระเจดีย์พระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตาร
    พระเจดีย์พระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตาร
  • พระเจดีย์พระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต
    พระเจดีย์พระบาทสมเด็จพระนโรดม สุรามฤต
  • พระปรางค์คันธบุปผา
    พระปรางค์คันธบุปผา

อ้างอิง[แก้]

เชิงอรรถ
  1. ↑ 1.0 1.1 เขมรสมัยพระนคร, หน้า 138
  2. ↑ Brew, Melanie (2008-12-17). "I want to move to ... Chey Chumneas, Phnom Penh". Phnom Penh Post. สืบค้นเมื่อ 2020-05-13.
  3. ↑ เขมรสมัยหลังพระนคร, หน้า 131
  4. ↑ เขมรสมัยหลังพระนคร, หน้า 184
  5. ↑ 5.0 5.1 ลิ้มหัสนัยกุล, ธนภัทร์ (19 Nov 2019). "วัดอุโบสถรตนาราม วัดพระแก้วในวังหลวงพนมเปญ ที่ประดิษฐานพระแก้วมรกตคริสตัลฝรั่งเศส". The Cloud. สืบค้นเมื่อ 7 Mar 2021.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (ลิงก์)
  6. ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 "รามเกร์-รามเกียรติ์ ที่พระราชวัง "จตุมุข" กรุงพนมเปญ". Matichon Academy. สืบค้นเมื่อ 7 Mar 2021.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (ลิงก์)
  7. ↑ 7.0 7.1 7.2 7.3 7.4 เขมรสมัยหลังพระนคร, หน้า 133
  8. ↑ ศิลปะเขมร, หน้า 157
  9. ↑ 9.0 9.1 เสมียนนารี (21 ตุลาคม 2565). "พระบรมรูปกรุงพนมเปญ พระบรมรูปชวนสงสัย ว่าเป็นผู้ใดกันแน่?!?". ศิลปวัฒนธรรม. สืบค้นเมื่อ 26 ตุลาคม 2565. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  10. ↑ ศิลปะเขมร, หน้า 161
  11. ↑ เขมรสมัยหลังพระนคร, หน้า 135
  12. ↑ Chum Ngoen. Guide to Wat Preah Keo Morokot. Phnom Penh:1996, p.2
  13. ↑ เขมรสมัยหลังพระนคร, หน้า 136
  14. ↑ นิราศนครวัด, หน้า 27
  15. ↑ นิราศนครวัด, หน้า 52
  16. ↑ เขมรสมัยหลังพระนคร, หน้า 137
  17. ↑ อภิญญา ตะวันออก (8 Jul 2020). "5 สิ่ง "เขมร-ไทย" ในประเด็นตามหา". มติชนสุดสัปดาห์. สืบค้นเมื่อ 7 Mar 2021.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (ลิงก์)
  18. ↑ ราชพงษาวดารกรุงกัมพูชา, หน้า 69-70
  19. ↑ 19.0 19.1 นิราศนครวัด, หน้า 52-53
  20. ↑ ถกเขมร, หน้า 149
  21. ↑ เขมรสมัยหลังพระนคร, หน้า 139
  22. ↑ นิราศนครวัด, หน้า 51-52
  23. ↑ 23.0 23.1 23.2 23.3 เขมรสมัยหลังพระนคร, หน้า 140
  24. ↑ 24.0 24.1 24.2 24.3 ศิลปะเขมร, หน้า 159
  25. ↑ 25.0 25.1 25.2 25.3 เขมรสมัยหลังพระนคร, หน้า 143
  26. ↑ เขมรสมัยหลังพระนคร, หน้า 145
  27. ↑ เขมรสมัยหลังพระนคร, หน้า 148
  28. ↑ 28.0 28.1 ศิลปะเขมร, หน้า 118-119
  29. ↑ "กัมพูชาประกอบพระราชพิธีลอยพระสรีรางคารเจ้าสีหนุ". วอยซ์ทีวี. 5 Feb 2013. สืบค้นเมื่อ 8 Mar 2021.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (ลิงก์)
  30. ↑ "กัมพูชาบรรจุพระบรมอัฐิอดีตกษัตริย์สีหนุ". เดลินิวส์. 11 Jul 2014. สืบค้นเมื่อ 8 Mar 2021.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (ลิงก์)
บรรณานุกรม

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ วัดพระแก้วมรกต
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=วัดพระแก้วมรกต&oldid=11234051"