มีนเยนอระทา

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
มีนเยนอระทา
เมียวหวุ่นแห่งเชียงใหม่
ดำรงตำแหน่งพ.ศ. 2225/2226 - พ.ศ. 2261/2262
ก่อนหน้ามีนเยยานดา
ถัดไปงานโย
ประสูติไม่ปรากฏ
สิ้นพระชนม์พ.ศ. 2261/2262
ราชวงศ์ราชวงศ์ตองอู
พระบิดาเมียวหวุ่นแห่งเมาะตะมะ

มีนเยนอระทา[note 1] (อังกฤษ: Minyènawrahta[1]) ทรงเป็นเมียวหวุ่น[2]แห่งเชียงใหม่ภายใต้การปกครองของพม่า ระหว่างปี พ.ศ. 2225/2226 (จ.ศ. 1044) - พ.ศ. 2261/2262 (จ.ศ. 1080)[3]

พระประวัติ[แก้]

มีนเยนอระทามีพระนามเดิมว่า คีนนอง[note 2] (อังกฤษ: Khin Hnaung) เป็นพระโอรสในเมียวหวุ่นแห่งเมาะตะมะ (หม่องตมะ[4]/หมอนตม[5]) และเป็นพระราชนัดดาในพระเจ้าญองย่าน[3] มหาราชวงศ์[1]ระบุว่า มีนเยนอระทาทรงเป็นพระราชโอรสในพระเจ้าญองย่าน และพระธิดาในเจ้าฟ้าแห่งเมืองนาย (อังกฤษ: Monè) อย่างไรก็ตาม ข้อมูลดังกล่าวมีข้อขัดแย้งคือ พระเจ้าญองย่านสวรรคตในปี พ.ศ. 2149[1] ในขณะที่มีนเยนอระทาสิ้นพระชนม์ในปี พ.ศ. 2261/2262[3]

เจ้าชายแห่งปาเดน[แก้]

พระองค์ทรงได้รับการแต่งตั้งให้เป็นเจ้าชายแห่งปาเดน[note 2] (อังกฤษ: Padein) ในรัชสมัยพระเจ้าปเย ต่อมาเมื่อพระเจ้านะราวะระขึ้นครองราชย์ เจ้าชายแห่งปาเดนจึงทรงได้รับพระราชทานราชทินนาม มีนเยยานนอง (อังกฤษ: Minyèyannaung) ในวันที่ 5 สิงหาคม พ.ศ. 2215[1]

พระเจ้านะราวะระสวรรคตหลังครองราชย์ได้เพียงหนึ่งปี พระเจ้ามังกะยอดินจึงขึ้นครองราชย์เป็นลำดับถัดมา ในยามเมื่อขึ้นครองราชย์นั้น มีนเยยานนองทรงเป็นผู้ถวายพระนาม สิริปวระมหาธรรมราชา[6] แด่พระเจ้ามังกะยอดินในวันที่ 30 เมษายน พ.ศ. 2216[1] ต่อมาพระเจ้ามังกะยอดินทรงแต่งตั้งให้มีนเยยานนองเป็นเมียวหวุ่นแห่งเชียงใหม่ในปี พ.ศ. 2225/2226

เมียวหวุ่นแห่งเชียงใหม่[แก้]

Ken Kirigaya เห็นว่า มีนเยยานนองคือบุคคลเดียวกับมังแรหน่อรถาที่ถูกกล่าวถึงในหนังสือพื้นเมืองเชียงใหม่ ใบลานวัดศรีภุมมา[5]ว่า เมื่อปี พ.ศ. 2226/2227 (จ.ศ. 1045) พระองค์ร่วมกับเจ้าฟ้าเมืองหลวงได้ทรงนิมนต์พระสงฆ์มาสวดพระปริตรเนื่องจากเกิดโรคระบาด[3] อย่างไรก็ตาม มีนเยยานนองได้รับพระราชทานราชทินนาม มีนเยนอระทา ในรัชสมัยพระเจ้าเสน่ห์มิน (ระหว่างปี พ.ศ. 2241 - พ.ศ. 2257)[1][3]

มีนเยนอระทาอาจเป็นบุคคลเดียวกับแมงชาระที่ถูกกล่าวถึงโดยพื้นเมืองเชียงแสน[7]และพงศาวดารเมืองเงินยางเชียงแสน[8]ว่า ในปี พ.ศ. 2229/2230 (จ.ศ. 1048) แมงชาระหลบหนีจากสงครามที่เมืองยองมาอยู่ที่เมืองเชียงแสน จากนั้นแมงชาระลงไปยึดได้เมืองเชียงใหม่ แมงชาระจึงได้ครองเมืองเชียงใหม่ ต่อมาในปี พ.ศ. 2247/2248 (จ.ศ. 1066) แมงชาระให้จับกุมตัวเมียวหวุ่นเมืองเชียงแสนไปประหารที่เมืองเชียงใหม่ และในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2251 เจ้าฟ้าแห่งเมืองเชียงตุงเป็นกบฏต่อพม่า[1] พระเจ้าเสน่ห์มินจึงมีพระราชโองการให้แมงชาระยกทัพไปเข้าร่วมการปราบเมืองเชียงตุง บุตรของแมงชาระจึงยกทัพไปรบชนะเมืองเชียงตุงในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2252

สิ้นพระชนม์[แก้]

มีนเยนอระทาสิ้นพระชนม์ในปี พ.ศ. 2261/2262[3] ราชวงศาพื้นเมืองเชียงใหม่ ต้นฉบับใบลานวัดเชียงมั่น[4]และพงศาวดารเชียงใหม่ ต้นฉบับใบลานวัดพระสิงห์เมืองเชียงราย[5]ระบุเป็นปี พ.ศ. 2263/2264 (จ.ศ. 1082) ราชสำนักพม่าจึงแต่งตั้งงานโยเป็นเมียวหวุ่นแห่งเชียงใหม่คนถัดไป[9][10]

พงศาวลี[แก้]

หมายเหตุ[แก้]

  1. ↑ ทับศัพท์ตามการทับศัพท์ภาษาพม่า ซึ่งหากสะกดตามความนิยมอาจสะกดได้ว่า มังรายนรธา
  2. ↑ 2.0 2.1 ทับศัพท์ตามการทับศัพท์ภาษาพม่า

อ้างอิง[แก้]

  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 U Kala (2016). The Great Chronicle, 1597-1711. แปลโดย Tun Aung Chain. Yangon: MKS Publishing. pp. 50, 215, 220, 222, 320–324. ISBN 9789997102201.
  2. ↑ แซ่เซียว, ลัดดาวัลย์ (2545). 200 ปี พม่าในล้านนา. กรุงเทพฯ: โครงการอาณาบริเวณศึกษา 5 ภูมิภาค. pp. 87–92. ISBN 9747206099.
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 Kirigaya, Ken (29 November 2014). "Some annotations to the Chiang Mai chronicle: The era of Burmese rule in Lan Na" (PDF). Journal of the Siam Society. 102: 278–279, 281 – โดยทาง The Siam Society under Royal Patronage.
  4. ↑ 4.0 4.1 Premchit, Sommai; Tuikheo, Puangkam (2518). ราชวงศาพื้นเมืองเชียงใหม่ ภาคปริวรรต ลำดับที่ ๔. เชียงใหม่: ภาควิชาสังคมวิทยา และมานุษยวิทยา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. pp. 37–38.
  5. ↑ 5.0 5.1 5.2 อ๋องสกุล, สรัสวดี (2565). งานวงศ์พาณิชย์, กรกฎ (บ.ก.). พิเคราะห์หลักฐาน ประวัติศาสตร์ล้านนา. เชียงใหม่: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ สำนักงานบริหารงานวิจัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. pp. 18, 105. ISBN 9786163986634.
  6. ↑ นราธิปประพันธ์พงศ์, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระ (2505). พระราชพงศาวดารพม่า เล่ม 2 (PDF). พระนคร: ศึกษาภัณฑ์พาณิชย์. p. 17.
  7. ↑ อ๋องสกุล, สรัสวดี (2003). เอียวศรีวงศ์, นิธิ (บ.ก.). พื้นเมืองเชียงแสน. กรุงเทพฯ: อมรินทร์. pp. 123, 125–126. ISBN 9742726612.
  8. ↑ "ประชุมพงศาวดาร ภาคที่ ๖๑ - วิกิซอร์ซ". th.wikisource.org.
  9. ↑ Kirigaya, Ken (29 November 2015). "Lan Na under Burma: A "Dark Age" in Northern Thailand?" (PDF). Journal of the Siam Society. 103: 283–284 – โดยทาง The Siam Society under Royal Patronage.
  10. ↑ ชิวารักษ์, พริษฐ์ (17 กรกฎาคม 2023). "ล้านนาปฏิวัติ: การต่อสู้ของ 'ตนบุญ' ในประวัติศาสตร์ล้านนา (ตอนแรก)". The101.world. สืบค้นเมื่อ 15 ธันวาคม 2023.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (ลิงก์)
ก่อนหน้า มีนเยนอระทา ถัดไป
มีนเยยานดา เมียวหวุ่นแห่งเชียงใหม่
(พ.ศ. 2225/2226 - พ.ศ. 2261/2262) 		งานโย
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=มีนเยนอระทา&oldid=11372549"