ภาษาเตา
| ภาษาเตา/ยามิ | |
|---|---|
| ciciring no Tao | |
| ประเทศที่มีการพูด | ไต้หวัน |
| ชาติพันธุ์ | ชาวเตา |
| จำนวนผู้พูด | 3,800 (2006)[1] |
| ตระกูลภาษา | |
| รหัสภาษา | |
| ISO 639-3 | tao |
| Linguasphere | 31-CAA-a |
ภาษาเตา (จีน: 達悟語) หรือภาษายามิ (จีน: 雅美語) เป็นภาษากลุ่มบาตานิกพูดโดยชาวเตาในไต้หวัน เป็นภาษาเดียวในไต้หวันที่ไม่อยู่ในภาษากลุ่มเกาะฟอร์โมซา แต่มีลักษณะทางภาษาศาสตร์ร่วมกับภาษาอีวาตันที่พูดในเกาะบาตาเนส ทางตอนเหนือของฟิลิปปินส์
สัทวิทยา[แก้]
ภาษาเตามี 20 พยัญชนะและ 4 สระ:[2]
สระ[แก้]
| หน้า | กลาง | หลัง | |
|---|---|---|---|
| ปิด | i | ||
| กึ่ง | ə | o | |
| เปิด | a |
พยัญชนะ[แก้]
| ริมฝีปาก | ปุ่มเหงือก | เพดานปาก | ปลายลิ้นม้วน | เพดานอ่อน | ลิ้นไก่ | เส้นเสียง | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| นาสิก | m | n | ŋ | |||||
| หยุด/ กักเสียดแทรก |
ไร้เสียง | p | t | t͡ʃ | k | (q) | ʔ | |
| ออกเสียง | b | d͡ʒ | ɖ | ɡ | ||||
| เสียดแทรก | v | ʂ | ʁ | (ɦ) | ||||
| เปิด | l | j | ɻ | w | ||||
| ลิ้นกระทบ | r | |||||||
คำศัพท์[แก้]
ความคล้ายคลึงกับภาษาฟิลิปิโน[แก้]
| ภาษาอังกฤษ | ภาษาเตา | ภาษาฟิลิปิโน |
|---|---|---|
| Person | tao | tao |
| Mother | ina | ina |
| Father | ama | ama |
| Head | oo | ulo |
| Yes | nohon | oho (opo) |
| Friend | kagagan | kaibigan |
| Who | sino | sino |
| They | sira | sila |
| Their | nira | nila |
| Offspring | anak | anak |
| I | ko | ako |
| You | ka | ikaw (cebuano: ka) |
| Day | araw | araw |
| Eat | kanen | kumain |
| Drink | inomen | uminom |
| And | aka | saka |
| Ouch | Ananay | Aray (cebuano: Araray) |
| Home | vahay | bahay |
| Pig | viik | biik (piglet) |
| Goat | kadling | kambing |
| Stone | vato | bato |
| One | ása | isa |
| Two | dóa (raroa) | dalawa (cebuano: duha) |
| Three | tílo (tatlo) | tatlo (cebuano: tulo) |
| Four | ápat | apat |
| Five | líma | lima |
| Six | ánem | anim |
| Seven | píto | pito |
| Eight | wáo | walo |
| Nine | síam | siyam |
| Ten | póo | sampo |
คำยืมจากภาษาญี่ปุ่น[แก้]
| ภาษาอังกฤษ | ภาษาเตา | ภาษาญี่ปุ่น |
|---|---|---|
| Airplane | sikoki | hikouki (飛行機) |
| Alcohol | saki | sake (酒) |
| Battleship | gengkang | gunkan (軍艦) |
| Bible | seysio | seisho (聖書) |
| Christ | Kizisto | kirisuto (キリスト) |
| Doctor | koysang | o-isha-san? (お医者さん) |
| Flashlight | dingki | denki (電気) |
| Holy Spirit | seyzi | seirei (聖霊) |
| Key | kagi | kagi (鍵) |
| Medicine | kosozi | kusuri (薬) |
| Motorcycle | otobay | ootobai (オートバイ; auto bike) |
| Police | kisat | keisatsu (警察) |
| School | gako | gakkō (学校) |
| School bag | kabang | kaban (鞄) |
| Teacher | sinsi | sensei (先生) |
| Ticket | kipo | kippu (切符) |
| Truck | tozako | torakku (トラック; truck) |
คำยืมจากภาษาจีน[แก้]
| ภาษาอังกฤษ | ภาษาเตา | ภาษาจีนกลาง |
|---|---|---|
| Wine | potaw cio | pútáojīu (葡萄酒) |
อ้างอิง[แก้]
- ↑ Rau & Dong 2006, p. 79
- ↑ Rau & Dong 2006, pp. 79–80
ข้อมูล[แก้]
- Rau, D. Victoria; Dong, Maa-Neu (2006). 達悟語：語料、參考語法、及詞彙/ Yami Texts with Reference Grammar and Dictionary (PDF) (ภาษาจีน และ อังกฤษ). Taipei: Academia Sinica.
- Rau, D. Victoria 何德華; Dong, Maa-Neu 董瑪女; Chang, Ann Hui-Huan 張惠環 (2012). Dáwù yǔ cídiǎn / Yami (Tao) Dictionary 達悟語詞典 / Yami (Tao) Dictionary (ภาษาจีน และ อังกฤษ). Taibei shi: Guoli taiwan daxue chuban zhongxin. ISBN 978-986-03-2519-5.
- Rau, Der-Hwa 何德華; Dong, Maa-Neu 董瑪女 (2018). Dáwù yǔ yǔfǎ gàilùn 達悟語語法概論 [Introduction to Tao Grammar] (ภาษาจีน). Xinbei shi: Yuanzhu minzu weiyuanhui. ISBN 978-986-05-5695-7. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2021-11-04. สืบค้นเมื่อ 2022-01-17 – โดยทาง alilin.apc.gov.tw.
อ่านเพิ่ม[แก้]
- Lai, Li-Fang; Gooden, Shelome (2016). Acoustic Cues to Prosodic Boundaries in Yami: A First Look. Proceedings of Speech Prosody 8, May 31 – June 3, Boston, USA. doi:10.21437/SpeechProsody.2016-128.
- Lai, Li-Fang; Gooden, Shelome (2015). What Does the Question Sound Like: Exploring Wh- and Yes/No Interrogative Prosody in Yami. ICPhS.
- Lai, Li-Fang; Gooden, Shelome (2018). Tonal Hybridization in Yami-Mandarin Contact. Proceedings of the 6th Tonal Aspects of Languages. ISCA. doi:10.21437/TAL.2018-7.
แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]
- Yami wordlists at the Austronesian Basic Vocabulary Database: language.psy.auckland.ac.nz/austronesian/language.php?id=254 Archived 2015-01-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, language.psy.auckland.ac.nz/austronesian/language.php?id=335 Archived 2015-01-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Yami Language Documentation Project website – hosted by Providence University, Taiwan
- Online Yami language course – hosted by Providence University, Taiwan
- Yami Dictionary Project website Archived 2021-02-26 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน – hosted by Providence University, Taiwan
- Yuán zhù mínzú yǔyán xiànshàng cídiǎn 原住民族語言線上詞典 (ในภาษาจีน) – Yami search page at the "Aboriginal language online dictionary" website of the Indigenous Languages Research and Development Foundation
- Yami teaching and leaning materials published by the Council of Indigenous Peoples of Taiwan Archived 2021-11-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Yami translation of President Tsai Ing-wen's 2016 apology to indigenous people – published on the website of the presidential office