กองพลทหารราบที่ 5

กองพลทหารราบที่ 5
พล.ร.๕
เครื่องหมายหน่วย
ประจำการ	19 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2482–ปัจจุบัน
ประเทศ	ไทย
เหล่า	กองทัพบกไทย
รูปแบบ	ทหารราบ
บทบาท	ทหารราบ
กำลังรบ	กองพลทหารราบ
ขึ้นกับ	กองทัพภาคที่ 4
กองบัญชาการ	ค่ายเทพสตรีศรีสุนทร ตำบลกะปาง อำเภอทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมราช 80310
ปฏิบัติการสำคัญ	สงครามโลกครั้งที่สอง สงครามฝรั่งเศส-ไทย สงครามแปซิฟิก การบุกครองไทยของญี่ปุ่น ยุทธการที่ประจวบคีรีขันธ์ ยุทธการที่ชุมพร ยุทธการที่นครศรีธรรมราช ยุทธการที่สุราษฎร์ธานี ยุทธการที่ปัตตานี ยุทธการที่สงขลา การทัพมาลายา สงครามเย็น วิกฤตการณ์มาลายา การก่อการกำเริบคอมมิวนิสต์ในประเทศไทย การก่อการกำเริบคอมมิวนิสต์ในประเทศมาเลเซีย ความไม่สงบในชายแดนภาคใต้
เว็บไซต์	http://www.infdiv5.com/main.html (ไทย)
ผู้บังคับบัญชา
ผู้บัญชาการปัจจุบัน	พล.ต. อภินันท์ แจ่มแจ้ง

กองพลทหารราบที่ 5 (อักษรย่อ: พล.ร.๕.) เป็นกองพลทหารราบของกองทัพบกไทย ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของกองทัพภาคที่ 4 หน่วยนี้ประกอบด้วยกรมทหารราบที่ 5, กรมทหารราบที่ 15 และกรมทหารราบที่ 25

ประวัติ

ก่อนสงครามโลกครั้งที่สอง ที่จะเกิดขึ้นในญี่ปุ่น ที่ตอนนั้นเป็นมหาอำนาจในเอเชีย ทรัพยากรของพันธมิตรเป็นวัตถุดิบในการขยายอำนาจทางทหาร รัฐบาลซึ่งนำโดยจอมพล แปลก พิบูลสงคราม ผู้เป็นนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมของไทย เห็นว่าพื้นที่ทางภาคใต้ใกล้อันตราย และไม่มีหน่วยทหารที่จะปกป้องอธิปไตย จอมพล ผิน ชุณหะวัณ ซึ่งเป็นผู้บัญชาการทหารบกไทยในขณะนั้น ได้ขอขยายหน่วยทหารราบและกองพันทหารปืนใหญ่ในภาคใต้ของประเทศไทย โดยพิจารณาการตั้งหน่วยจากเหนือจรดใต้ตามยุทธศาสตร์ ได้แก่

• กองพันทหารราบที่ 38 ในจังหวัดชุมพร
• กองพันทหารราบที่ 39 ในจังหวัดนครศรีธรรมราช
• กองพันทหารราบที่ 40 ในจังหวัดตรัง
• กองพันทหารราบที่ 41 ในจังหวัดสงขลา
• กองพันทหารราบที่ 42 ในจังหวัดปัตตานี
• กองพันปืนใหญ่ที่ 13 ในจังหวัดสงขลา

สงครามฝรั่งเศส-ไทย (พ.ศ. 2483–2484)

นายกรัฐมนตรีอนุมัติให้มีการจัดตั้งหน่วยทหารหลักแห่งแรกแยกออกจากกองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารราบที่ 11 จังหวัดเพชรบุรี เดินทางไปยังสถานที่ปฏิบัติงานที่ค่ายคอหงส์ (ค่ายเสนาณรงค์) อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา เมื่อวันที่ 19 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2482 และปีต่อ ๆ ไป ครั้นปี พ.ศ. 2484 ที่สงครามฝรั่งเศส-ไทย กองทัพได้สั่งกองพันในภาคใต้ให้เป็นหน่วยสำรอง ในภาคตะวันออก, ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคเหนือ จนกระทั่งสิ้นสุดภารกิจกลับมา

การบุกครองไทยของญี่ปุ่น (พ.ศ. 2484)

ในปี พ.ศ. 2484 เมื่อสงครามโลกครั้งที่สอง ญี่ปุ่นถูกไทยโจมตีขณะไปยังพม่าและมาเลเซียเมื่อวันที่ 8 ธันวาคม พ.ศ. 2484 โดยกองทหารขึ้นฝั่งทางฝั่งตะวันออกของจังหวัดต่าง ๆ ได้แก่ นครศรีธรรมราช, สงขลา และปัตตานี ซึ่งได้รับความเสียหายอย่างหนัก การต่อต้านของไทยได้เกิดวีรกรรมของทหารที่เสียชีวิตในสนามรบ และได้สร้างอนุสาวรีย์ให้แก่วีรบุรุษเหล่านั้น เช่น เจ้าพ่อจ่าดำ ที่จังหวัดนครศรีธรรมราช, ขุนอิงคยุทธบริหาร ที่จังหวัดปัตตานี และขุนนันทเสนีย์ เสนาณรงค์ ที่จังหวัดสงขลา ฯลฯ จากการทำศึกในครั้งดังกล่าว ญี่ปุ่นไม่ประสบความสำเร็จในการยกพลขึ้นบก และไทยป้องกันญี่ปุ่นบุกพม่า และมาเลเซีย

ประเทศไทยมีทหารที่ได้รับการฝึกฝนมาอย่างดีจำนวน 26,500 นาย พร้อมกับกองกำลังสำรองซึ่งทำให้กองทัพมีจำนวนมากถึง 50,000 นาย

กองทัพบกไทยเริ่มจัดตั้งหน่วยทหารใหม่ในคาบสมุทรกระรวมถึง:

• เทศบาลเมืองชุมพร
  • กองพันทหารราบที่ 38 ประจำการที่บ้านนาเนียน ตำบลวังใหม่ อำเภอเมือง จังหวัดชุมพร (9 กม. จากศาลากลางจังหวัด)
• เทศบาลนครนครศรีธรรมราช
  • กองพันทหารราบที่ 39 ประจำการที่ตำบลปากพูน อำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช
  • กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 15 ประจำการอยู่ที่ตำบลปากพูน อำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช
  • กองบัญชาการกองพลที่หก ที่ตำบลปากพูน อำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช
• เทศบาลนครตรัง
  • กองพันทหารราบที่ 40
• เทศบาลนครสงขลา
  • กองพันทหารราบที่ 5 ประจำการที่ตำบลเขาค้อหงส์ อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ซึ่งโอนย้ายจากบางซื่อมาที่หาดใหญ่โดยรถไฟทหารเมื่อวันที่ 18 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2483 โดยเป็นหน่วยแรกที่กรีธาทัพสู่ทางใต้
  • กองพันทหารราบที่ 41 ประจำการที่สวนตูล ตำบลเขารูปช้าง อำเภอเมือง จังหวัดสงขลา
  • กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 13 ประจำการที่สวนตูล ตำบลเขารูปช้าง อำเภอเมือง จังหวัดสงขลา
• จังหวัดปัตตานี
  • กองพันทหารราบที่ 42 ประจำการที่ตำบลบ่อทอง อำเภอหนองจิก จังหวัดปัตตานี

วิกฤตการณ์มาลายา (พ.ศ. 2491–2503)

ในปี พ.ศ. 2492 ประเทศไทยและมาเลเซียร่วมปฏิบัติการต่อสู้กองโจรคอมมิวนิสต์มาลายา ในอำเภอเบตง จังหวัดยะลา

การก่อการกำเริบคอมมิวนิสต์ในประเทศมาเลเซีย และการก่อการกำเริบคอมมิวนิสต์ในประเทศไทย (พ.ศ. 2508–2532)

ในปี พ.ศ. 2508 ยุคคอมมิวนิสต์ภายใต้การนำของจีนมีอิทธิพลอย่างกว้างขวางในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ประเทศไทยเป็นเป้าหมายสำคัญในฐานะทฤษฎีโดมิโน ในขณะที่กองทัพบกไทยมีการวิเคราะห์ภัยคุกคามถลำลึกของประเทศไทย 1–2 ทศวรรษ ในกรณีคัดค้านกองทหารต่างชาติ ที่อาจยกทัพไปตามชายฝั่ง จึงมีการขยายหน่วยทหารในภาคใต้ของประเทศไทย อันเป็นหน่วยระดับกองพล และในวันที่ 3 มีนาคม พ.ศ. 2518 กองพลทหารราบที่ 5 ได้จัดตั้งขึ้น เพื่อควบคุมหน่วยสองกรมผสม ครั้งแรกในอำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช ซึ่งต่อมาได้ย้ายกองบัญชาการกองพลไปยังค่ายเสนาณรงค์ อำเภอหาดใหญ่ เพื่อปราบปรามโจรคอมมิวนิสต์มลายาเป็นเวลาสี่ปี โดยประเทศไทยได้สูญเสียกองทัพและยุทโธปกรณ์เป็นจำนวนมาก กระทั่งวันที่ 23 พฤศจิกายน พ.ศ. 2522 ก็ได้ย้ายกองบัญชาการกองพลไปยังค่ายเทพสตรีศรีสุนทร อำเภอทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมราช จวบจนปัจจุบัน

หน่วยขึ้นตรง พล.ร.๕

กองบัญชาการกองพลทหารราบที่ 5

• กองพลทหารราบที่ 5
  • กรมทหารราบที่ 5
    • กองพันทหารราบที่ 1 กรมทหารราบที่ 5
    • กองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารราบที่ 5
    • กองพันทหารราบที่ 3 กรมทหารราบที่ 5
  • กรมทหารราบที่ 15
    • กองพันทหารราบที่ 1 กรมทหารราบที่ 15
    • กองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารราบที่ 15
    • กองพันทหารราบที่ 4 กรมทหารราบที่ 15
  • กรมทหารราบที่ 25
    • กองพันทหารราบที่ 1 กรมทหารราบที่ 25
    • กองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารราบที่ 25
    • กองพันทหารราบที่ 3 กรมทหารราบที่ 25
  • กรมทหารปืนใหญ่ที่ 5
    • กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 5 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 5
    • กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 15 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 5
    • กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 25 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 5
    • กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 105 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 5
  • กองพันทหารม้าที่ ๑๖ กองพลทหารราบที่ ๕
  • กองพันทหารช่างที่ ๕ กองพลทหารราบที่ ๕
  • กองพันทหารสื่อสารที่ ๕ กองพลทหารราบที่ ๕
  • กองพันเสนารักษ์ที่ ๕ กองพลทหารราบที่ ๕
  • กองสรรพาวุธเบา กองพลทหารราบที่ ๕
  • กองทหารพลาธิการ กองพลทหารราบที่ ๕

ทำเนียบผู้บัญชาการกองพลทหารราบที่ 5

1. พล.ต.สนั่น ยุทธสารประสิทธิ์ (พ.ศ. 2518 - 2519)
2. พล.ต.ยุทธศักดิ์ คล่องตรวจโรค (พ.ศ. 2519 - 2522)
3. พล.ต.ปรีชา ฉวีพัฒน์ (พ.ศ. 2522 - 2524)
4. พล.ต.ปัญญา สิงห์ศักดา (พ.ศ. 2524 - 2526)
5. พล.ต.จาป เอี่ยมศิริ (พ.ศ. 2526 - 2528)
6. พล.ต.กิตติ รัตนฉายา (พ.ศ. 2528 - 2531)
7. พล.ต.สมเจตน์ ทรัพย์สมบูรณ์ (พ.ศ. 2531 - 2532)
8. พล.ต.ปานเทพ ภูวนารถนุรักษ์ (พ.ศ. 2532 - 2534)
9. พล.ต. วินิจ กระจ่างสนธ์ (พ.ศ. 2534 - 2535)
10. พล.ต.สุวินัย บริบูรณ์นางกูล (พ.ศ. 2535 - 2536)
11. พล.ต. สุรพล เสนีวงศ์ ณ อยุธยา (พ.ศ. 2536 - 2540)
12. พล.ต. พงษ์ศักดิ์ เอกบรรณสิทธิ์ (พ.ศ. 2540 - 2545)
13. พล.ต. วิโรจน์ บัวจรูญ (พ.ศ. 2545 - 2547)
14. พล.ต.เฉลิมชัย วิรุฬห์เพชร (พ.ศ. 2547 - 2548)
15. พล.ต.กสิกร คีรีศรี (พ.ศ. 2548 - 2549)
16. พล.ต.เด่นชัย เชวงโชติ (พ.ศ. 2549 - 2550)
17. พล.ต.เดชา กิ่งวงษา (พ.ศ. 2550 - 2552)
18. พล.ต. สุภัช วิชิตการ (พ.ศ. 2552 - 2553)
19. พล.ต. ธฤทธิ์ สุนทร (พ.ศ. 2553 - 2555)
20. พล.ต.นพวงศ์ สุรวิชัย (พ.ศ. 2555 - 2556)
21. พล.ต.เรืองศักดิ์ สุวรรณนาคะ (พ.ศ. 2556 - 2557)
22. พล.ต.คุณวุฒิ หมอแก้ว (พ.ศ. 2557 - 2558)
23. พล.ต.วรพล วิศรุตพิชญ์ (พ.ศ. 2558 - 2559)
24. พลตรี สิทธิพร มุสิกะสิน (พ.ศ. 2559 - 2561)
25. พล.ต.กฤษดา พงษ์สามารถ (พ.ศ. 2561 - 2562)
26. พลตรี เกรียงไกร ศรีรักษ์ (พ.ศ. 2562 - 2562)
27. พล.ต.ศานติ ศกุนตนาค (พ.ศ. 2562 - 2564)
28. พล.ต.วรเดช เดชรักษา (พ.ศ. 2564 - 2566)
29. พล.ต.อภินันท์ แจ่มแจ้ง (พ.ศ. 2566 - ปัจจุบัน)

ยศทหารเป็นยศขณะดำรงตำแหน่งและในวงเล็บเป็นระยะเวลาที่ดำรงตำแหน่ง

ดูเพิ่ม

• กองทัพบกไทย
• กองพลที่ 1 รักษาพระองค์
• กองพลทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์
• กองพลทหารราบที่ 7
• กองพลทหารราบที่ 15

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์ทางการ
• กองพลทหารราบที่ 5 ที่เฟซบุ๊ก