อำเภอบ้านตาก
อำเภอบ้านตาก | |
|---|---|
| การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
| • อักษรโรมัน | Amphoe Ban Tak |
 วัดพระบรมธาตุ (จังหวัดตาก) เป็นพระธาตุประจำปีเกิดปีมะเมีย (ปีม้า) กพระครูพิทักษ์ได้จำลองแบบมาจากพระธาตุเจดีย์ชเวดากองแล้วครอบทับองค์เดิมไว้ ภายในบรรจุพระเกศาธาตุ | |
| คำขวัญ: พระบรมธาตุศักดิ์สิทธิ์ หินแกรนิตลือเลื่อง รอยรุ่งเรืองเมืองตาก ซากไม้กลายเป็นหิน เยือนถิ่นยุทธหัตถี รวมสองนทีปิง-วัง เห็ดโคนดังที่บ้านตาก | |
 แผนที่จังหวัดตาก เน้นอำเภอบ้านตาก | |
| พิกัด: 17°2′36″N 99°4′44″E / 17.04333°N 99.07889°E | |
| ประเทศ |  ไทย |
| จังหวัด | ตาก |
| พื้นที่ | |
| • ทั้งหมด | 813.81 ตร.กม. (314.21 ตร.ไมล์) |
| ประชากร (2564) | |
| • ทั้งหมด | 43,846 คน |
| • ความหนาแน่น | 53.88 คน/ตร.กม. (139.5 คน/ตร.ไมล์) |
| รหัสไปรษณีย์ | 63120 |
| รหัสภูมิศาสตร์ | 6302 |
| ที่ตั้งที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอบ้านตาก ถนนพหลโยธิน ตำบลตากออก อำเภอบ้านตาก จังหวัดตาก 63120 |
 ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย | |
บ้านตาก เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดตาก เป็นที่ตั้งของอุทยานแห่งชาติดอยสอยมาลัย - ไม้กลายเป็นหิน (ชื่อเดิม : วนอุทยานไม้กลายเป็นหิน) ซึ่งมี “ไม้กลายเป็นหิน” ที่มีอายุประมาณ 120,000 ปี กว้าง 1.80 เมตร ยาว 72.20 เมตร สู่การทำสถิติโลกใหม่ของไม้กลายเป็นหินที่ยาวที่สุดในโลกของบันทึกสถิติโลกกินเนสส์ (Guinness World Records) และดอยสอยมาลัย ซึ่งมีฉายา "หลังคาเมืองตาก" อยู่ที่ระดับความสูงถึง 1,600 เมตร
ที่ตั้งและอาณาเขต
[แก้]อำเภอบ้านตากตั้งอยู่ทางตอนกลางของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอสามเงา
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอเถิน (จังหวัดลำปาง) และอำเภอบ้านด่านลานหอย (จังหวัดสุโขทัย)
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเมืองตาก
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอแม่ระมาด
ประวัติ
[แก้]อำเภอบ้านตาก สันนิษฐานว่าคือตัวเมืองตากเดิม เป็นเมืองหน้าด่านสำหรับป้องกันข้าศึกศัตรูมาแต่ดึกดำบรรพ์ ตั้งอยู่บนดอยเล็กๆ ลูกหนึ่ง ปัจจุบันคือบ้านท่าพระธาตุ หมู่ที่ 3 ตำบลเกาะตะเภา อยู่ทางทิศตะวันตกของแม่น้ำปิง ต่อมาสมัยสมเด็จพระมหาธรรมราชา แห่งกรุงศรีอยุธยา ได้ย้ายเมืองตากจากที่เดิมมาอยู่ที่ตำบลป่ามะม่วง อำเภอเมืองตาก และในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศล้านภาลัย แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ได้ย้ายเมืองตากไปอยู่ที่ตำบลระแหง อำเภอเมืองตาก ฝั่งตะวันออกของแม่น้ำปิง ซึ่งเป็นที่ตั้งตัวจังหวัดตากในปัจจุบันนี้
เมื่อได้ย้ายเมืองตากไปตั้งที่ใหม่แล้ว ไม่อาจทราบได้ว่า สภาพของเมืองตาก เดิมจะมีฐานะเป็นอำเภอ ตำบลหรือหมู่บ้าน แต่พอจะมีหลักฐานว่าที่ว่าการอำเภอบ้านตากได้ตั้งขึ้นที่ฝั่งตะวันตกของแม่น้ำปิง ในท้องที่หมู่ที่ 8 ตำบลตากตกในปัจจุบัน เมื่อประมาณปี พ.ศ. 2438 ถึง 2440 โดยมีหลวงพรมสุภา(นายโต กาญจนสูต) เป็นนายอำเภอคนแรก มีพื้นที่ทำการปกครองรวมทั้งท้องที่อำเภอสามเงาในปัจจุบันเข้าไว้ด้วย ต่อมาเมื่อปี พ.ศ. 2475 ทางราชการได้ยกฐานะตำบลสามเงาขึ้นเป็น กิ่งอำเภอขึ้นกับอำเภอบ้านตาก และทางราชการได้ยกฐานะกิ่งอำเภอสามเงาขึ้นเป็น อำเภอสามเงา ในโอกาสต่อมา เมื่อปี พ.ศ. 2501[1]
- วันที่ 11 กันยายน 2447 โอนพื้นที่ตำบลก้อ อำเภอบ้านตาก แขวงเมืองตาก ไปขึ้นกับอำเภอลี้[2]
- วันที่ 30 กันยายน 2471 แยกพื้นที่ตำบลสามเงา ตำบลบ้านนา ตำบลยกกระบัตร และตำบลยางโอง อำเภอบ้านตาก มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอท่าปุย ขึ้นการปกครองกับอำเภอบ้านตาก[3]
- วันที่ 17 เมษายน 2482 เปลี่ยนชื่อกิ่งอำเภอท่าปุย อำเภอบ้านตาก เป็น กิ่งอำเภอสามเงา อำเภอบ้านตาก[4]
- วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลท้องฟ้า แยกออกจากตำบลทุ่งกระเชาะ และตำบลเกาะตะเภา[5]
- วันที่ 17 กันยายน 2498 จัดตั้งสุขาภิบาลตากตก ในท้องที่บางส่วนของตำบลตากตก[6] เป็นสุขาภิบาลที่จัดตั้งแห่งแรกของจังหวัดตาก
- วันที่ 15 ตุลาคม 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลสามเงา ในท้องที่บางส่วนของตำบลสามเงา[7]
- วันที่ 22 กรกฎาคม 2501 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอสามเงา อำเภอบ้านตาก เป็น อำเภอสามเงา[8]
- วันที่ 20 กรกฎาคม 2508 เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลตากตก เพื่อความเหมาะสมในการบริหารกิจการและการทะนุบำรุงท้องถิ่น โดยเพิ่มอาณาเขตมาถึงฝั่งตะวันออกของแม่น้ำปิง ตำบลตากออก และเปลี่ยนชือสุขาภิบาลตากตก เป็นสุขาภิบาลบ้านตาก[9]
- วันที่ 26 เมษายน 2536 จัดตั้งสุขาภิบาลทุ่งกระเชาะ ในท้องที่บางส่วนของตำบลทุ่งกระเชาะ และท้องที่บางส่วนของตำบลท้องฟ้า[10]
- วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลบ้านตาก และสุขาภิบาลทุ่งกระเชาะ เป็นเทศบาลตำบลบ้านตาก และเทศบาลตำบลทุ่งกระเชาะ ตามลำดับ[11] ด้วยผลของกฎหมาย
- วันที่ 15 กันยายน 2547 ยุบองค์การบริหารส่วนตำบลทุ่งกระเชาะ รวมกับเทศบาลตำบลทุ่งกระเชาะ[12]
- วันที่ 7 ตุลาคม 2547 ตั้งและกำหนดเขตพื้นที่หมู่บ้านในท้องที่อำเภอบ้านตาก (1,2,3)[13]
- (1) แยกหมู่ที่ 6 บ้านตลาดตรอกซอย ตำบลตากออก ตั้งเป็นหมู่บ้านใหม่ 1 หมู่บ้าน ตั้งเป็นหมู่ที่ 13 บ้านตากออก ตำบลตากออก
- (2) แยกหมู่ที่ 2 บ้านท้องฟ้า ตำบลท้องฟ้า ตั้งเป็นหมู่บ้านใหม่ 1 หมู่บ้าน ตั้งเป็นหมู่ที่ 7 บ้านผาแต้ม ตำบลท้องฟ้า
- (3) แยกหมู่ที่ 3 บ้านล้อง ตำบลทุ่งกระเชาะ ตั้งเป็นหมู่บ้านใหม่ 1 หมู่บ้าน ตั้งเป็นหมู่ที่ 10 บ้านนาโพธิ์ ตำบลทุ่งกระเชาะ
การแบ่งเขตการปกครอง
[แก้]การปกครองส่วนภูมิภาค
[แก้]อำเภอบ้านตากแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 7 ตำบล 79 หมู่บ้าน ได้แก่
| ลำดับ | อักษรไทย | อักษรโรมัน | จำนวนหมู่บ้าน | จำนวนประชากร (ธันวาคม 2565)[14] |
|---|---|---|---|---|
| 1 | ตากออก | Tak Ok | 15
|
9,558
|
| 2 | สมอโคน | Samo Khon | 9
|
4,285
|
| 3 | แม่สลิด | Mae Salit | 13
|
7,633
|
| 4 | ตากตก | Tak Tok | 11
|
5,359
|
| 5 | เกาะตะเภา | Ko Taphao | 10
|
5,974
|
| 6 | ทุ่งกระเชาะ | Thung Kracho | 12
|
5,309
|
| 7 | ท้องฟ้า | Thong Fa | 9
|
5,387
|
การปกครองส่วนท้องถิ่น
[แก้]ท้องที่อำเภอบ้านตากประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 8 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลตำบลบ้านตาก ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลตากออกและตำบลตากตก
- เทศบาลตำบลทุ่งกระเชาะ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทุ่งกระเชาะทั้งตำบลและบางส่วนของตำบลท้องฟ้า
- องค์การบริหารส่วนตำบลตากออก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตากออก (นอกเขตเทศบาลตำบลบ้านตาก)
- องค์การบริหารส่วนตำบลสมอโคน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสมอโคนทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลแม่สลิด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแม่สลิดทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลตากตก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตากตก (นอกเขตเทศบาลตำบลบ้านตาก)
- องค์การบริหารส่วนตำบลเกาะตะเภา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเกาะตะเภาทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลท้องฟ้า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท้องฟ้า (นอกเขตเทศบาลตำบลทุ่งกระเชาะ)
อ้างอิง
[แก้]- ↑ [1] เก็บถาวร 2019-08-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีนประวัติอำเภอบ้านตาก
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง งดการเก็บเงินข้าราชการแก่ราษฎรในตำบลบ้านก้อ แขวงเมืองตาก" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 21 (24): 390. September 11, 1904.
- ↑ "แจ้งความกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ใบบอกสมุหเทศาภิบาลมณฑลนครสวรรค์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 45 (0 ง): 1965–1966. September 30, 1928.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนนามอำเภอ กิ่งอำเภอ และตำบลบางแห่ง พุทธศักราช ๒๔๘๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 56 (0 ก): 354–363. April 17, 1939. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2009-02-19. สืบค้นเมื่อ 2019-11-15.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลในจังหวัดต่าง ๆ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 64 (26 ง): 1114–1433. June 10, 1947. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-09. สืบค้นเมื่อ 2019-09-15.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลตากตก อำเภอบ้านตาก จังหวัดตาก" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 72 (74 ง): (ฉบับพิเศษ) 92-93. September 17, 1955.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลสามเงา กิ่งอำเภอสามเงา อำเภอบ้านตาก จังหวัดตาก" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 73 (83 ง): (ฉบับพิเศษ) 25-26. October 15, 1956.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งอำเภอกระสัง อำเภอกระนวน อำเภอบางกอกใหญ่ อำเภอขุนหาร อำเภอพนา อำเภอปากช่อง อำเภอวังเหนือ อำเภอวังชิ้น อำเภอแม่ทา อำเภอหนองหมู อำเภอสระแก้ว อำเภออมก๋อย อำเภอบางซ้าย อำเภอทับสะแก อำเภอบุณฑริก อำเภอลานสะกา อำเภอจอมบึง อำเภอท่ายาง อำเภอสามเงา อำเภอฟากท่า อำเภอบ้านเขว้า อำเภอชานุมาน อำเภอแม่พริก อำเภอท่าสองยาง อำเภอสะเมิง อำเภอหนองแขม และอำเภอพระแสง พ.ศ. ๒๕๐๑" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 75 (55 ก): 321–327. July 22, 1958. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-04-06. สืบค้นเมื่อ 2019-08-17.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลและเปลี่ยนชื่อสุขาภิบาลตากตก อำเภอบ้านตาก จังหวัดตาก เป็นสุขาภิบาลบ้านตาก อำเภอบ้านตาก จังหวัดตาก" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 82 (57 ง): 1864–1866. July 20, 1965.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลทุ่งกระเชาะ อำเภอบ้านตาก จังหวัดตาก" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 110 (51 ง): (ฉบับพิเศษ) 10-12. April 26, 1993.
- ↑ "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. February 24, 1999. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-04-09. สืบค้นเมื่อ 2020-04-17.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การยุบรวมองค์การบริหารส่วนตำบลกับเทศบาลตำบล" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 121 (ตอนพิเศษ 102 ง): 21–24. September 15, 2004.
- ↑ "ประกาศจังหวัดตาก เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตหมู่บ้าน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 121 (ตอนพิเศษ 113 ง): 42–52. October 7, 2004.
- ↑ "ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร". stat.bora.dopa.go.th.
| อำเภอ |  | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ประวัติศาสตร์ | |||||||||
| ภูมิศาสตร์ | |||||||||
| เศรษฐกิจ |
| ||||||||
| สังคม |
| ||||||||
 | บทความเขตการปกครองของประเทศไทยนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |