อำเภอควนขนุน

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ไปยังการนำทาง ไปยังการค้นหา
อำเภอควนขนุน
อำเภอ
แผนที่จังหวัดพัทลุง เน้นอำเภอควนขนุน
คำขวัญ: 
ถิ่นพระดังเมืองคนดี ประเพณีลือเลื่อง เฟื่องฟูการศึกษา ผ้าทอแพรกหา ทะเลงามตา นกน้ำเพลินใจ
พิกัดภูมิศาสตร์: 7°44′6″N 100°0′36″E / 7.73500°N 100.01000°E / 7.73500; 100.01000
อักษรไทยอำเภอควนขนุน
อักษรโรมันAmphoe Khuan Khanun
จังหวัดพัทลุง
การปกครอง
พื้นที่
 • ทั้งหมด453.96 ตร.กม. (175.27 ตร.ไมล์)
ประชากร
 (2563)
 • ทั้งหมด83,507 คน
 • ความหนาแน่น183.95 คน/ตร.กม. (476.4 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์ 93110, 93150 (เฉพาะตำบลทะเลน้อย พนางตุง และมะกอกเหนือ)
รหัสภูมิศาสตร์9305
ที่ตั้งที่ว่าการที่ว่าการอำเภอควนขนุน หมู่ที่ 5 ตำบลควนขนุน อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง 93110
สารานุกรมประเทศไทย ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ควนขนุน เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดพัทลุง

ประวัติ[แก้]

จากคำบอกเล่าของผู้รู้ในตำบล ตำบลควนขนุนเป็นตำบลเก่าแก่มาแต่ดั้งเดิม ไม่ปรากฏว่าย้ายมาจากที่ใดและไม่ปรากฏปีที่จัดตั้ง สำหรับชื่อที่เรียกตำบลควนขนุนเดิมบริเวณนี้มีต้นขนุนอยู่ 1 ต้น วันหนึ่งมีพระภิกษุเดินผ่านมาได้กลิ่นหอมของขนุนสุก แต่เมื่อมองหาผลบนต้นกลับไม่พบทั้งที่ยังมีกลิ่นหอมอยู่เหมือนเดิม จึงลองช่วยกันขุดใต้ดินบริเวณต้นขนุน พบขนุนมีลักษณะผิวสีทองจึงได้ช่วยกันนำขึ้นมาและไปถวายเจ้าเมือง เจ้าเมืองประทับใจมากที่มีของแปลกประหลาดจึงได้ประทานรางวัลฆ้อง 2 ลูก เป็นฆ้องเงินและฆ้องทอง และประทานชื่อว่า "บ้านควนขนุน"

อำเภอควนขนุนเดิมเรียกว่า อำเภออุดร จัดตั้งเมื่อปี พ.ศ. 2439 หรือ ร.ศ. 115 มีพระพลสงคราม (โต ศิริธร) เป็นนายอำเภอคนแรก ต่อมาภายหลังเป็นพระยาศิริธรเทพสัมพันธ์ เจ้ากรมเสมียนตรา อำเภอตั้งอยู่ที่หมู่ที่ 5 ตำบลควนขนุน และได้ย้ายที่ตั้งอีกจำนวน 4 ครั้ง ครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2445 ย้ายที่ว่าการอำเภอไปตั้งที่บ้านมะกอกใต้ เรียกว่า อำเภอปากประ ครั้งที่ 2 เมื่อปี พ.ศ. 2450 ย้ายไปที่บ้านพนางตุง ริมทะเลน้อย เรียก อำเภอทะเลน้อย ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2460 เรียก อำเภอพนางตุง และครั้งสุดท้าย เมื่อปี พ.ศ. 2466 ย้ายกลับมาตั้งที่เดิมคือที่บ้านควนขนุน เรียกว่า อำเภอควนขนุน มาจนถึงปัจจุบัน

  • 15 มีนาคม 2445 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภออุดร แขวงเมืองพัทลุง เป็น อำเภอปากประ[1]
  • 18 สิงหาคม 2450 ย้ายที่ว่าการอำเภอปากประ จากบ้านมะกอกใต้ ตำบลมะกอกใต้ ไปตั้งที่บ้านพนางตุง ริมทะเลน้อย ให้เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอปากประ แขวงเมืองพัทลุง เป็น อำเภอทะเลน้อย[2] และโอนพื้นที่ตำบลมะกอกเหนือ ตำบลมะกอกใต้ ไปขึ้นกับอำเภอเมืองพัทลุง กับโอนพื้นที่ตำบลทะเลน้อย ตำบลตะเครียะ ตำบลหัวป่า ตำบลบ้านพร้าว และตำบลสำโรง จากอำเภอพังไกร (อำเภอหัวไทรในปัจจุบัน) จังหวัดนครศรีธรรมราช มาขึ้นกับอำเภอทะเลน้อย จังหวัดพัทลุง
  • วันที่ 29 เมษายน 2460 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอทะเลน้อย จังหวัดพัทลุง เป็น อำเภอพนางตุง[3]
  • วันที่ 20 พฤษภาคม 2460 โอนพื้นที่ตำบลตะเครียะ อำเภอทะเลน้อย จังหวัดพัทลุง ไปขึ้นกับกิ่งอำเภอระโนด จังหวัดสงขลา[4][5]
  • วันที่ 16 กันยายน 2466 ย้ายที่ว่าการอำเภอพนางตุง จากเขาพนางตุง ไปตั้งที่ตำบลควนขนุน เรียกว่า อำเภอควนขนุน[6]
  • วันที่ 20 กันยายน 2468 โอนพื้นที่บางหมู่บ้านของตำบลมะกอกเหนือ อำเภอควนขนุน ไปขึ้นกับตำบลมะกอกใต้ อำเภอคูหาสวรรค์ (อำเภอเมืองพัทลุงในปัจจุบัน) โอนพื้นที่ 1 หมู่บ้านของตำบลป่าพะยอม ไปขึ้นกับตำบลปันแต และโอนพื้นที่ 1 หมู่บ้านของตำบลชะมวง ไปขึ้นกับตำบลเขาย่า ท้องที่อำเภอเดียวกัน[7]
  • วันที่ 10 สิงหาคม 2473 โอนพื้นที่บางส่วนของหมู่ 7 บ้านท่านาว ตำบลมะกอกเหนือ อำเภอควนขนุน ไปขึ้นกับตำบลมะกอกใต้ อำเภอคูหาสวรรค์ (อำเภอเมืองพัทลุงในปัจจุบัน)[8]
  • 29 กรกฎาคม 2490 ตั้งตำบลดอนทราย แยกออกจากตำบลชะมวง ตั้งตำบลเขาย่า แยกออกจากตำบลชะมวง และตำบลเขาปู่ ตั้งตำบลเกาะเต่า แยกออกจากตำบลป่าพะยอม ตั้งตำบลตะแพน แยกออกจากตำบลนาขยาด ตั้งตำบลโตนดด้วน แยกออกจากตำบลมะกอกเหนือ และตำบลควนขนุน[9]
  • วันที่ 14 เมษายน 2496 เปลี่ยนแปลงชื่อตำบลปรางหมู่ อำเภอควนขนุน เป็น ตำบลพนมวังก์[10]
  • วันที่ 20 กันยายน 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลควนขนุน ในท้องที่บางส่วนของตำบลควนขนุน[11]
  • วันที่ 25 พฤศจิกายน 2501 ตั้งตำบลทะเลน้อย แยกออกจากตำบลพนางตุง[12]
  • วันที่ 22 มิถุนายน 2505 จัดตั้งสุขาภิบาลมะกอกเหนือ ในท้องที่บางส่วนของตำบลมะกอกเหนือ[13]
  • วันที่ 11 กันยายน 2516 ตั้งตำบลแหลมโตนด แยกออกจากตำบลปันแต[14]
  • วันที่ 6 ธันวาคม 2520 แยกพื้นที่ตำบลเขาย่า ตำบลเขาปู่ และตำบลตะแพน ของอำเภอควนขนุน ไปจัดตั้งเป็น กิ่งอำเภอศรีบรรพต[15] และให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอควนขนุน
  • วันที่ 21 เมษายน 2524 ตั้งตำบลบ้านพร้าว แยกออกจากตำบลป่าพะยอม[16]
  • วันที่ 27 เมษายน 2525 ตั้งตำบลลานข่อย แยกออกจากตำบลเกาะเต่า[17]
  • วันที่ 16 สิงหาคม 2526 ตั้งตำบลแพรกหา แยกออกจากตำบลพนมวังก์[18]
  • วันที่ 27 ธันวาคม 2531 โอนพื้นที่หมู่ 6 บ้านธรรมเสถียร,บ้านใสตอ (ในขณะนั้น) ของตำบลทะเลน้อย ไปตั้งเป็นหมู่ 10 ของตำบลพนางตุง[19]
  • วันที่ 13 กุมภาพันธ์ 2533 แยกพื้นที่ตำบลป่าพะยอม ตำบลลานข่อย ตำบลเกาะเต่า และตำบลบ้านพร้าว ของอำเภอควนขนุน ไปจัดตั้งเป็น กิ่งอำเภอป่าพะยอม[20] และให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอควนขนุน
  • วันที่ 3 พฤศจิกายน 2536 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอศรีบรรพต อำเภอควนขนุน เป็น อำเภอศรีบรรพต[21]
  • วันที่ 8 สิงหาคม 2538 ยกฐานะกิ่งอำเภอป่าพะยอม อำเภอควนขนุน เป็น อำเภอป่าพะยอม[22]
  • วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลควนขนุน และสุขาภิบาลมะกอกเหนือ เป็นเทศบาลตำบลควนขนุน และเทศบาลตำบลมะกอกเหนือ ตามลำดับ[23] ด้วยผลของกฎหมาย

ที่ตั้งและอาณาเขต[แก้]

อำเภอควนขนุนเป็นอำเภอที่มีขนาดใหญ่ที่สุดของจังหวัดพัทลุง ตั้งอยู่ทางทิศเหนือของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

การแบ่งเขตการปกครอง[แก้]

การปกครองส่วนภูมิภาค[แก้]

อำเภอควนขนุนแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 12 ตำบล 129หมู่บ้าน ได้แก่

1. ควนขนุน (Khuan Khanun) 9 หมู่บ้าน 7. โตนดด้วน (Tanot Duan) 11 หมู่บ้าน
2. ทะเลน้อย (Thale Noi) 10 หมู่บ้าน 8. ดอนทราย (Don Sai) 11 หมู่บ้าน
3. นาขยาด (Na Khayat) 12 หมู่บ้าน 9. มะกอกเหนือ (Makok Nuea) 9 หมู่บ้าน
4. พนมวังก์ (Phanom Wang) 8 หมู่บ้าน 10. พนางตุง (Phanang Tung) 13 หมู่บ้าน
5. แหลมโตนด (Laem Tanot) 9 หมู่บ้าน 11. ชะมวง (Chamuang) 16 หมู่บ้าน
6. ปันแต (Pan Tae) 13 หมู่บ้าน 12. แพรกหา (Phraek Ha) 8 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น[แก้]

ท้องที่อำเภอควนขนุนประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 14 แห่ง ได้แก่

  • เทศบาลตำบลควนขนุน ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของหมู่ที่ 5, 9 ตำบลควนขนุน
  • เทศบาลตำบลมะกอกเหนือ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของหมู่ที่ 1 ตำบลมะกอกเหนือ
  • เทศบาลตำบลหนองพ้อ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลควนขนุน (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลควนขนุน)
  • เทศบาลตำบลนาขยาด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาขยาดทั้งตำบล
  • เทศบาลตำบลบ้านสวน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลมะกอกเหนือ (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลมะกอกเหนือ)
  • เทศบาลตำบลพนางตุง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพนางตุงทั้งตำบล
  • เทศบาลตำบลทะเลน้อย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทะเลน้อยทั้งตำบล
  • เทศบาลตำบลโตนดด้วน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโตนดด้วนทั้งตำบล
  • เทศบาลตำบลแพรกหา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแพรกหาทั้งตำบล
  • เทศบาลตำบลแหลมโตนด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแหลมโตนดทั้งตำบล
  • เทศบาลตำบลดอนทราย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดอนทรายทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลพนมวังก์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพนมวังก์ทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลปันแต ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปันแตทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลชะมวง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลชะมวงทั้งตำบล

การศึกษาและสังคม[แก้]

  • โรงเรียนมัธยมศึกษา
  1. โรงเรียนควนขนุน
  2. โรงเรียนปัญญาวุธ
  3. โรงเรียนอุดมวิทยายน
  4. โรงเรียนดอนศาลานำวิทยา
  5. โรงเรียนพนางตุง
  6. วิทยาลัยการอาชีพควนขนุน
  • มหาวิทยาลัย
  1. วิทยาลัยภูมิปัญญาชุมชน มหาวิทยาลัยทักษิณ
  2. พุทธมณฑลภาคใต้
  3. พิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์ธรรมชาติ
  • โรงพยาบาลชุมชน 1 แห่ง คือ โรงพยาบาลควนขนุน

การคมนาคม[แก้]

  • ทางบก ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 41 และ 4187 (โพธิ์ทอง-ควนขนุน)
  • ทางรถไฟ สถานีรถไฟปากคลองและสถานีรถไฟแหลมโตนด

อ้างอิง[แก้]

  1. ↑ "แจ้งความกระทรวงมหาดไทย [เปลี่ยนชื่ออำเภอ]" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 19 (52): 1010. March 15, 1902.
  2. ↑ "แจ้งความกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ย้ายที่ว่าการอำเภอปากประเมืองพัทลุง ไปตั้งที่บ้านนางตุงเรียกว่าอำเภอทะเลน้อย โอนตำบลมะกอกใต้มะกอกเหนือจากเขตอำเภอทะเลน้อยขึ้นอำเภอเมืองพัทลุง และโอนตำบลต่างๆ รวม ๕ ตำบล จากเขตอำเภอพังไกรเมืองนครศรีธรรมราชมาขึ้นอำเภอทะเลน้อย เมืองพัทลุง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 24 (20): 521. August 18, 1907.
  3. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนชื่ออำเภอ เล่ม 34 หน้า 65 วันที่ 29 เมษายน 2460
  4. ↑ "ประกาศกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ เรื่อง งดเก็บเงินอากรค่านาตำบลต่าง ๆ ท้องที่อำเภอปากพยูน จังหวัดพัทลุง จำนวน พระพุทธศักราช ๒๔๕๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 34 (0 ก): 83–84. May 20, 1917.
  5. ↑ "แจ้งความกระทรวงมหาดไทย เรื่อง สร้างถนนตั้งแต่ที่ว่าการอำเภอทะเลน้อย ที่สร้างใหม่จนถึงริมทะเลน้อย เมืองนครศรีธรรมราช" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 26 (0 ง): 1620. October 24, 1909.
  6. ↑ "ประกาศ เรื่อง จัดเปลี่ยนแปลงท้องที่ในเขตมณฑลนครศรีธรรมราช" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 40 (0 ก): 110–111. September 16, 1923.
  7. ↑ "ประกาศกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ เรื่อง เลื่อนและลดชั้นอัตราเงินอากรค่านาฟางลอยบางตำบล ในท้องที่จังหวัดนครศรีธรรมราชและจังหวัดพัทลุง ตั้งแต่พุทธศักราช ๒๔๖๘ เป็นต้นไป" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 42 (0 ก): 173–176. September 20, 1925.
  8. ↑ "ประกาศกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ เรื่อง เพิ่มและลดอัตราชั้นที่นาฟางลอยบางหมู่บ้าน ในตำบลลำปำและตำบลมะกอกใต้ ท้องที่อำเภอคูหาสวรรค์ จังหวัดพัทลุง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 47 (0 ก): 125–126. August 10, 1930.
  9. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลในจังหวัดต่าง ๆ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 64 (33 ง): 1930–1974. July 29, 1947.
  10. ↑ "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนชื่ออำเภอและตำบลบางแห่ง พ.ศ. ๒๔๙๖" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 70 (25 ก): 492–496. April 14, 1953.
  11. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลควนขนุน อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 73 (75 ง): (ฉบับพิเศษ) 96-97. September 20, 1956.
  12. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองเชียงราย อำเภอเชียงคำ และอำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงราย กิ่งอำเภอคลองใหญ่ อำเภอเมืองตราด จังหวัดตราด อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง กับอำเภอเมืองร้อยเอ็ด อำเภออาจสามารถ อำเภอเสลภูมิ อำเภอโพนทอง และอำเภอจตุรพักตรพิมาน จังหวัดร้อยเอ็ด" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 75 (98 ง): 2964–2977. November 25, 1958.
  13. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลมะกอกเหนือ จังหวัดพัทลุง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 79 (57 ง): (ฉบับพิเศษ) 3-4. June 22, 1962.
  14. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 90 (114 ง): 2831–2834. September 11, 1973.
  15. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งท้องที่อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง ตั้งเป็นกิ่งอำเภอศรีบรรพต" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 94 (122 ง): 4920. December 6, 1977.
  16. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองพัทลุง อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 98 (59 ง): 1109–1117. April 21, 1981.
  17. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 99 (60 ง): 1329–1333. April 27, 1982.
  18. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 100 (133 ง): 2838–2840. August 16, 1983.
  19. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 105 (234 ง): (ฉบับพิเศษ) 89-93. December 27, 1988.
  20. ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งเขตท้องที่อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง ตั้งเป็นกิ่งอำเภอป่าพะยอม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 107 (25 ง): 1355. February 13, 1990.
  21. ↑ "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอลำทับ อำเภอร่องคำ อำเภอเวียงแหง อำเภอนาโยง อำเภอแก้งสนามนาง อำเภอโนนแดง อำเภอบ้านหลวง อำเภอกะพ้อ อำเภอศรีบรรพต อำเภอแก่งกระจาน อำเภอหนองสูง อำเภอสบเมย อำเภอเมยวดี อำเภอโคกเจริญ อำเภอทุ่งหัวช้าง อำเภอผาขาว อำเภอวังหิน อำเภอดอนพุด อำเภอบึงโขงหลง และอำเภอห้วยคต พ.ศ. ๒๕๓๖" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 110 (179 ก): (ฉบับพิเศษ) 1-3. November 3, 1993.
  22. ↑ "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอด่านมะขามเตี้ย อำเภอแก่งหางแมว อำเภอภักดีชุมพล อำเภอเวียงแก่น อำเภอแม่วาง อำเภอถ้ำพรรณรา อำเภอบ่อเกลือ อำเภอโนนสุวรรณ อำเภอห้วยราช อำเภอแม่ลาน อำเภอบางแก้ว อำเภอป่าพะยอม อำเภอหนองม่วงไข่ อำเภอยางสีสุราช อำเภอจังหาร อำเภอบ้านธิ อำเภอ ภูสิงห์ อำเภอบางกล่ำ อำเภอวังม่วง และอำเภอนายูง พ.ศ. ๒๕๓๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 112 (32 ก): 1–3. August 8, 1995.
  23. ↑ "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. February 24, 1999.
Flag map of Thailand.svg บทความเกี่ยวกับเขตการปกครองของประเทศไทยนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยเพิ่มข้อมูล ดูเพิ่มที่ สถานีย่อย:ประเทศไทย
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=อำเภอควนขนุน&oldid=9361809"