ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เจ้าจอมมารดาหม่อมราชวงศ์แข ในรัชกาลที่ 5"

เจ้าจอมมารดาหม่อมราชวงศ์แข ในรัชกาลที่ 5
เจ้าจอมมารดาหม่อมราชวงศ์แข ในรัชกาลที่ 5
เกิด	หม่อมราชวงศ์แข พึ่งบุญ; พ.ศ. 2390
เสียชีวิต	13 พฤษภาคม พ.ศ. 2469; พระบรมมหาราชวัง
คู่สมรส	พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
บุตร	พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าผ่องประไพ
บิดามารดา	หม่อมนก พึ่งบุญ ณ อยุธยา

เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ

← การแก้ไขก่อนหน้า การแก้ไขถัดไป →

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม

เห็นภาพข้อความวิกิ

ในบรรทัด

รุ่นแก้ไขเมื่อ 00:17, 26 มีนาคม 2561

เจ้าจอมมารดาหม่อมราชวงศ์แข เป็นเจ้าจอมมารดาคนแรกในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เกิดเมื่อประมาณปี พ.ศ. 2390

หม่อมราชวงศ์แข พึ่งบุญ เป็นธิดาของหม่อมนก พึ่งบุญ ณ อยุธยา ซึ่งเดิมเป็น "หม่อมเจ้าชายนก พึ่งบุญ" พระโอรสในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงรักษ์รณเรศ (ซึ่งต้องพระราชอาญาถูกประหารชีวิต และถอดพระยศเป็น "หม่อมไกรสร" ในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว) พระโอรสและพระธิดาจึงพลอยถูกถอดยศจากเจ้าลงมาเป็นสามัญชน และเรียกหากันว่า "หม่อม" นำหน้านามต่อมา ส่วนพระนัดดาชั้นหม่อมราชวงศ์ รวมไปถึงพระปนัดดาชั้นหม่อมหลวงนั้นไม่นับเป็นเจ้านายในราชวงศ์ แต่เป็นเพียงเชื้อพระวงศ์ จึงยังคงใช้คำนำหน้านามได้อย่างเดิม

หม่อมราชวงศ์แข พึ่งบุญ นั้นรับราชการเป็นพระพี่เลี้ยงในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ขณะมีพระชนมายุเพียง 14-15 พรรษา และดำรงพระอิสริยยศเป็น "สมเด็จเจ้าฟ้าชายจุฬาลงกรณ์ กรมขุนพินิตประชานาถ" และได้ประสูติพระราชธิดาพระองค์แรกในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว คือ

หม่อมเจ้าหญิงผ่อง ประสูติเมื่อวันพฤหัสบดี เดือนอ้าย แรม 8 ค่ำ ปีเถาะ ตรงกับวันที่ 19 ธันวาคม พ.ศ. 2410 ณ วังกรมหมื่นมาตยาพิทักษ์ เมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จขึ้นครองราชย์แล้ว จึงมีพระยศเป็น "พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าผ่องประไพ"

เนื่องจากพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีเจ้าจอมพระองค์แรกตั้งแต่ยังทรงพระเยาว์ ทั้งยังเป็นพระพี่เลี้ยงผู้มีอายุมากกว่าพระองค์ จึงเป็นเหตุให้พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงกริ้ว พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงบันทึกในพระราชหัตถเลขาที่ทรงมีถึงสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมาร ความว่า

พ่อไม่ปฏิเสธว่าในเวลาหนุ่มคะนองเช่นนั้นจะมิได้ซุกซน อันเป็นเหตุให้พลาดไปหลายครั้ง... แต่อาศัยเหตุโอบอ้อม และความรู้เห็นใจผู้ซึ่งควรจะไว้ใจได้ แก้ไขให้รอดจากความเสีย...ถ้าไม่ได้ประพฤติใจดั่งเบื้องต้นแล้ว ไหนเลยจะรอดอยู่ได้ คงล่มเสียนานแล้ว..

เจ้าจอมมารดาหม่อมราชวงศ์แข ในรัชกาลที่ 5 พำนักในพระบรมมหาราชวังตราบจนกระทั่งถึงแก่อนิจกรรมด้วยโรคอติสาร เมื่อวันที่ 13 พฤษภาคม พ.ศ. 2464 สิริอายุได้ 78 ปี^[1]

วงศ์ตระกูล

วงศ์ตระกูลของเจ้าจอมมารดาหม่อมราชวงศ์แข ในรัชกาลที่ 5

สมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก (ทองดี)

พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช

พระอัครชายา (หยก)

หม่อมไกรสร

พระยาจักรีเมืองนครศรีธรรมราช

เจ้าจอมมารดาน้อยแก้ว

หม่อมนก พึ่งบุญ ณ อยุธยา

เจ้าจอมมารดาหม่อมราชวงศ์แข ในรัชกาลที่ 5

อ้างอิง

เชิงอรรถ

↑ ราชกิจจานุเบกษา, ข่าวตาย, เล่ม ๔๓, ตอน ง, ๒๓ พฤษภาคม ๒๔๖๙, หน้า ๘๔๘

บรรณานุกรม

สาระ มีผลกิจ. ราชสำนักฝ่ายในสมัยรัตนโกสินทร์. กรุงเทพฯ : มิวเซียมเพรส, 2551. 296 หน้า. ISBN 9744516817 ข้อผิดพลาดพารามิเตอร์ใน {{ISBN}}: checksum
ส.พลายน้อย. พระบรมราชินีและเจ้าจอมมารดาแห่งราชสำนักสยาม. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์ฐานบุ๊คส์, ครั้งที่ 5 พ.ศ. 2554. 368 หน้า. ISBN 9786167058580

[1] ราชกิจจานุเบกษา, ข่าวตาย, เล่ม ๔๓, ตอน ง, ๒๓ พฤษภาคม ๒๔๖๙, หน้า ๘๔๘

[1]

@@ บรรทัด 25: / บรรทัด 25: @@
 '''เจ้าจอมมารดาหม่อมราชวงศ์แข''' เป็นเจ้าจอมมารดาคนแรกใน[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] เกิดเมื่อประมาณปี [[พ.ศ. 2390]]
-หม่อมราชวงศ์แข พึ่งบุญ เป็นธิดาของหม่อมนก พึ่งบุญ ณ อยุธยา ซึ่งเดิมเป็น "หม่อมเจ้าชายนก พึ่งบุญ" พระโอรสใน[[หม่อมไกรสร|พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงรักษ์รณเรศ]] (ซึ่งต้องพระราชอาญาถูกประหารชีวิต และถอดพระยศเป็น "หม่อมไกรสร" ในสมัย[[พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว]]) พระโอรสและพระธิดาจึงพลอยถูกถอดยศจากเจ้าลงมาเป็นสามัญชน และเรียกหากันว่า "หม่อม" นำหน้านามต่อมา ส่วนพระนัดดาชั้น[[หม่อมราชวงศ์]] รวมไปถึงพระปนัดดาชั้น[[หม่อมหลวง]]นั้นไม่นับเป็นเจ้านายในราชวงศ์ แต่เป็นเพียงเชื้อพระวงศ์ จึงยังคงใช้คำนำหน้านามได้อย่างเดิม
+หม่อมราชวงศ์แข พึ่งบุญ เป็นธิดาของหม่อมนก [[:หมวดหมู่:ราชสกุลพึ่งบุญ|พึ่งบุญ]] ณ อยุธยา ซึ่งเดิมเป็น "หม่อมเจ้าชายนก พึ่งบุญ" พระโอรสใน[[หม่อมไกรสร|พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงรักษ์รณเรศ]] (ซึ่งต้องพระราชอาญาถูกประหารชีวิต และถอดพระยศเป็น "หม่อมไกรสร" ในสมัย[[พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว]]) พระโอรสและพระธิดาจึงพลอยถูกถอดยศจากเจ้าลงมาเป็นสามัญชน และเรียกหากันว่า "หม่อม" นำหน้านามต่อมา ส่วนพระนัดดาชั้น[[หม่อมราชวงศ์]] รวมไปถึงพระปนัดดาชั้น[[หม่อมหลวง]]นั้นไม่นับเป็นเจ้านายในราชวงศ์ แต่เป็นเพียงเชื้อพระวงศ์ จึงยังคงใช้คำนำหน้านามได้อย่างเดิม
 หม่อมราชวงศ์แข พึ่งบุญ นั้นรับราชการเป็นพระพี่เลี้ยงในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ขณะมีพระชนมายุเพียง 14-15 พรรษา และดำรงพระอิสริยยศเป็น '''"สมเด็จเจ้าฟ้าชายจุฬาลงกรณ์ กรมขุนพินิตประชานาถ"''' และได้ประสูติพระราชธิดาพระองค์แรกในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว คือ