ความสมมูลเท็จ
ความสมมูลเท็จ (อังกฤษ: false equivalence, false equivalency) เป็นเหตุผลวิบัติอรูปนัยที่สิ่งสองสิ่งจัดว่าสมมูลกันหรือเท่าเทียมกัน โดยใช้เหตุผลที่บกพร่องหรือเป็นเท็จ[1] ในสำนวนภาษาอังกฤษ การเปรียบเทียบเป็นความเท่าเทียมกันผิดๆ เช่นนี้มักจะเรียกว่า "การเปรียบเทียบแอปเปิลกับส้ม" (comparing apples and oranges)
ลักษณะ[แก้]
การจัดสิ่งสองสิ่งที่มีลักษณะอย่างหนึ่งซึ่งเหมือนกันว่าเท่าเทียมกันหรือสมมูลกัน เมื่อความสมมูลกันไม่ใช่ผลหรือข้อสรุปทางตรรกะ โดยเฉพาะในเรื่องอันดับของขนาด นี่จัดเป็นความสมมูลเท็จ[2] เหตุผลวิบัตินี้มักเกิดเมื่อระบุเกร็ดเรื่องราวที่คล้ายๆ กันว่าเท่าเทียมกัน แต่ข้อสรุปคือความเท่าเทียมกันไม่สมเหตุผล เพราะคิดง่ายๆ เกินไปหรือว่าไม่ได้พิจารณาปัจจัยอื่นๆ โดยมักจะมีรูปแบบดังต่อไปนี้
ถ้า A เป็นเซตที่มีสมาชิก c และ d ส่วน B เป็นเซตที่มี d และ e เพราะเซตทั้งสองมี d เหมือนกัน ดังนั้น A และ B จึงเท่ากัน
รูปแบบที่วิบัติยิ่งกว่านั้นก็คือ ไม่มีสิ่งที่เหมือนกันคือ d ในเซตทั้งสอง มีเพียงแต่สิ่งที่คล้ายกัน คือ d_1 ในเซต A และ d_2 ในเซต B แต่กลับใช้สิ่งที่คล้ายกันเป็นเหตุผลเพื่อสรุปว่าเซตทั้งสองเท่ากัน[3] ตัวอย่างก็คือ
ถ้าทั้งแอปเปิลและส้มเป็นผลไม้ และทั้งสองต่างก็มีเม็ด ดังนั้น เพราะทั้งสองต่างมีเม็ด แอปเปิลและส้มจึงเท่ากัน[2]
ตัวอย่าง[แก้]
นี้เป็นตัวอย่างต่างๆ ของความสมมูลเท็จ[3]
- การรั่วไหลของน้ำมันดิบจากแท่นขุดเจาะดีพวอเทอร์ฮอไรซัน ไม่ได้เป็นอันตรายยิ่งกว่าเมื่อเพื่อนบ้านทำน้ำมันรั่วลงบนพื้นเมื่อเปลี่ยนน้ำมันเครื่องรถ
- ความสมมูลเป็นเท็จเพราะเปรียบเทียบสิ่งสองสิ่งที่ต่างกันเป็นหลายๆ อันดับขนาด[3] เพราะดีพวอเทอร์ฮอไรซันได้ทำน้ำมันให้รั่วไหลถึง 790 ล้านลิตร[4] เทียบกับเมื่อเพื่อนบ้านทำน้ำมันรั่วเพียงแค่ 0.47 ลิตร
- (เพราะ)สัตว์ทั้งสองต่างก็อยู่ในวงศ์เสือและแมว ซึ่งเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในอันดับสัตว์กินเนื้อ[5] ดังนั้น การเลี้ยงแมวจึงไม่ต่างกับการเลี้ยงเสือจากัวร์[6]
- ความสมมูลเป็นเท็จเพราะเปรียบเทียบปัจจัยต่างๆ[7] ที่ทำให้สัตว์เหมาะสมเป็นสัตว์เลี้ยงง่ายเกินไป[3]
- การใช้กัญชาจะทำให้ใช้และติดเฮโรอีนต่อมาในชีวิต เพราะเป็นยาเปิดประตู ดังนั้น การใช้กัญชาจึงเหมือนกับการใช้เฮโรอีน[8]
- ความสมมูลเป็นเท็จเพราะไม่พิจารณาความน่าจะเป็นที่ต่างๆ กัน เพราะการใช้เฮโรอีนมีโอกาสทำให้ติดเฮโรอีนในอนาคตมากกว่าการใช้กัญชา นี้แม้เมื่อพิจารณาสมมติฐานแล้วว่า คนที่ใช้กัญชามีโอกาสทดลองใช้เฮโรอีนในอนาคตมากกว่าคนที่ไม่เคยใช้[8]
ผลลบ[แก้]
นักข่าวบางครั้งจะให้เหตุผลโดยอาศัยความสมมูลเท็จ[9][10] ในการเมือง ข้อบกพร่องของนักการเมืองคนหนึ่ง อาจจะเอาไปเทียบกับข้อบกพร่องแบบคนละเรื่องกันของอีกคนหนึ่ง[11]
ศาสตราจารย์ทางด้านรัฐบาลและสื่อที่มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ได้เขียนเรื่องความสมมูลเท็จที่สื่อใช้ในช่วงการเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐ พ.ศ. 2559
| “ | ข่าวเชิงลบที่ไม่จบสิ้นกำลังสร้างความสมมูลเท็จอย่างมโหฬาร ถ้าสื่อแสดงทุกสิ่งทุกอย่างและทุกๆ คนในเชิงลบ การทำให้เหมือนๆ กันเช่นนี้ก็จะเปิดประตูให้แก่คนปลิ้นปล้อน ในอดีต สื่อได้ช่วยประชาชนให้เข้าใจความต่างกันระหว่างนักการเมืองที่จริงใจกับคนเสแสร้ง แต่สื่อข่าวปัจจุบันกลับทำให้ไม่แตกต่าง[12] | ” |
ดูเพิ่ม[แก้]
เชิงอรรถและอ้างอิง[แก้]
- ↑ Phillips, Harry; Bostian, Patricia (2014). The Purposeful Argument: A Practical Guide, Brief Edition (Second ed.). Cengage Learning. p. 129. ISBN 9781285982847.
- ↑ 2.0 2.1 "False Equivalence". Truly Fallacious. 2013-08-16. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-05-14. สืบค้นเมื่อ 2017-02-17.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 Bennett, Robert "Bo". "False Equivalence". Logically Fallacious. สืบค้นเมื่อ 2018-11-27.
- ↑ On Scene Coordinator Report on Deepwater Horizon Oil Spill (PDF) (Report). September 2011. เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-09-15. สืบค้นเมื่อ 2018-08-10.
- ↑ Salles, L. O. (1992). "Felid phylogenetics: extant taxa and skull morphology (Felidae, Aeluroidea)" (PDF). American Museum Novitates (3047). เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-04-18. สืบค้นเมื่อ 2017-04-17.
- ↑ "Cat or Lion: Differences Between Wild and Domestic Cats". Lone Tree Veterinary Medical Center. 2017-02-16.
- ↑ "Distinguishing Cougars, Bobcats, and Domestic Cats". Department of Natural Resources. State of Michigan.
- ↑ 8.0 8.1 Finocchiaro, Maurice A. (1981). "Fallacies and the Evaluation of Reasoning". American Philosophical Quarterly. 18 (1): 13–22. ISSN 0003-0481. JSTOR 20013887.
- ↑ Krugman, Paul (2016-09-16). "The Falsity of False Equivalence". The New York Times. สืบค้นเมื่อ 2017-02-17.
- ↑ Phillips, Ari (2016-08-26). "Welcome to the maddening world of false equivalence journalism (from a climate reporter who knows)". Fusion. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-05-09. สืบค้นเมื่อ 2017-02-17.
- ↑ Buchanan, Neil H. (2016-06-22). "The False Equivalence of Clinton and Trump's Negatives". Newsweek. สืบค้นเมื่อ 2017-02-17.
- ↑ Patterson, Thomas E. (2016-12-07). "News Coverage of the 2016 General Election: How the Press Failed the Voters". Shorenstein Center.
แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]
- Ferrell, Jason (2021-02-15). "On moral equivalence". SN Social Sciences (ภาษาอังกฤษ). 1 (2): 64. doi:10.1007/s43545-021-00070-4. S2CID 234324904.
- Wunderlich, Annelise (2019-06-13). "False Equivalence: Why It's So Dangerous". KQED.
- Sarkis, Stephanie (2019-05-19). "This Is Not Equal To That: How False Equivalence Clouds Our Judgment". Forbes.
