คำพูน บุญทวี

คำพูน บุญทวี จ.ภ.
เกิด	26 มิถุนายน พ.ศ. 2471 ตำบลทรายมูล จังหวัดยโสธร
เสียชีวิต	4 เมษายน พ.ศ. 2546 (74 ปี)
นามปากกา	คำพูน บุญทวี คร้าม ควนเปลว พงศ์พริ้ง
อาชีพ	นักเขียน
สัญชาติ	ไทย
แนว	นวนิยาย เรื่องสั้น
ผลงานที่สำคัญ	ลูกอีสาน
รางวัลสำคัญ	ศิลปินแห่งชาติ - สาขาวรรณศิลป์ พ.ศ. 2544
คู่สมรส	ประพิศ ณ พัทลุง (2504 – ?) ลันนา เจริญสิทธิชัย (? – 2546)
บิดามารดา	สนิท บุญทวี (บิดา) ลุน บุญทวี (มารดา)
สถานีย่อยโลกวรรณศิลป์

คำพูน บุญทวี (26 มิถุนายน พ.ศ. 2471 – 4 เมษายน พ.ศ. 2546) นักเขียนสารคดี เรื่องสั้น และนวนิยายเกี่ยวกับชีวิตของชาวไทอีสานและชีวิตคนในคุก ได้รับรางวัลซีไรต์เป็นคนแรกของไทยเมื่อ พ.ศ. 2522 จากนวนิยายเรื่อง ลูกอีสาน และได้รับยกย่องให้เป็นศิลปินแห่งชาติสาขาวรรณศิลป์ประจำปี พ.ศ. 2544

ประวัติ

คำพูน บุญทวี เดิมชื่อ คูน เกิดเมื่อ 26 มิถุนายน พ.ศ. 2471 ที่บ้านทรายมูล ตำบลทรายมูล อำเภอยโสธร จังหวัดอุบลราชธานี (ปัจจุบันเป็นตำบลทรายมูล อำเภอทรายมูล จังหวัดยโสธร) เป็นบุตรคนโตจากทั้งหมด 7 คนของนายสนิทและนางลุน บุญทวี

คำพูนเรียนหนังสือที่บ้านเกิดจนจบชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่โรงเรียนปรีชาบัณฑิต จากนั้นจึงเริ่มทำงานหลายอย่างในจังหวัดภาคอีสาน เป็นหัวหน้าคณะรำวง และขายยาเร่ ต่อมาเดินทางเข้ากรุงเทพฯ เป็นกรรมกรรับจ้างรายวันที่ท่าเรือคลองเตย เป็นคนเลี้ยงม้าแข่ง เป็นสารถีสามล้อ จนกระทั่งสอบเป็นครูได้บรรจุที่ภาคใต้ ต่อมาแต่งงานกับ นางประพิศ ณ พัทลุง เมื่อ พ.ศ. 2493 มีบุตรกับ นางประพิส 8 คน แล้วมีภรรยาอีกคนที่เป็นคนจังหวัดยโสธร มีลูกด้วยกัน 1 คน บุตรของคำพูน บุญทวี มีดังนี้

1. นางพงค์พริ้ง บุญทวี (หฤทัย สมิท) แต่งงานครั้งที่ 1 กับ นาย มนตรี นนทเกษ มีบุตร 3 คน แต่งงาน ครั้งที่สองกับชาวอังกฤษ
2. นางพัทธยา กมลานนท์ มีบุตร 2 คน อยู่ที่ จังหวัดระนอง ประเทศไทย
3. นายขุนพล บุญทวี ภรรยาชื่อ ธิดา (ก้านบัว) บุญทวี มีลูก1 คน เสียชีวิตตอนที่ลูกยังไม่คลอด
4. นางพรพนา สมิท แต่งงานกับชาวอังกฤษ ไม่มีบุตร อาศัยอยู่ที่ประเทศอังกฤษ
5. นายเฉลิมพล บุญทวี ภรรยาชื่อ วันเพ็ญ มีบุตรสาว 1 คน เสียชีวิตลงเมื่อ อายุ 30 ปี
6. นางสาวพวงผกา บุญทวีเบเกอร์ (หย่าร้าง) มีบุตร 3 คน อยู่ที่จังหวัดภูเก็ต
7. นายรัฐไทย บุญทวี แต่งงานกับภรรยาชื่อนภาลัย ที่บ้านหล่อยูง มีบุตรสาวด้วยกัน 3 คน เสียชีวิตลงเมื่อ อายุ 31 ปี
8. นางสาว พูนพิสมัย บุญทวี หย่าร้าง มีบุตร 2 คน อยู่ที่จังหวัดภูเก็ต

และมีลูกชายจากภรรยาก่อนจะมาอยู่กินกับนาง ลันนาอีก 1 คน รวมบุตรธิดา 9 คน โดยภรรยาคนแรก นางประพิส ณ พัทลุง เสียชีวิตเมื่ออายุเพียง 46 ปี

คำพูนสอนหนังสืออยู่ 9 ปี จึงเปลี่ยนไปเป็นผู้คุมเรือนจำ ลาออกจากราชการเมื่ออายุได้ 48 ปีเศษ แล้วไปมาระหว่างระนอง–กรุงเทพฯ ต่อมาพบกับนาง ลันนา เจริญสิทธิชัย ซึ่งภายหลังได้เขียนนวนิยายเรื่อง "เจ๊กบ้านนอก" โดยใช้นามปากกาว่า กิมหลั่น และร่วมกันทำสำนักพิมพ์โป๊ยเซียน เพื่อพิมพ์หนังสือของครอบครัว

คำพูน บุญทวี ได้รับการยกย่อง เป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์เมื่อวันที่ 14 ธันวาคม พ.ศ. 2544

วันที่ 4 เมษายน พ.ศ. 2546 คำพูนได้เสียชีวิตลงด้วยอาการหัวใจวายเฉียบพลัน รวมอายุได้ อายุ 74 ปี และได้รับพระราชทานเพลิงศพจากสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ณ วัดชลประทานรังสฤษดิ์เมื่อวันที่ 30 กรกฎาคม ปีเดียวกัน

การทำงาน

เขาเริ่มเขียนหนังสือครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2513 เมื่อครั้งยังเป็นผู้คุมขณะนั้นมีปัญหาเศรษฐกิจในครอบครัว เขาจึงมุมานะอ่านหนังสือ และเขียนเรื่องสั้น เรื่องสั้นเรื่องแรกที่เขียนคือ "ความรักในเหวลึก" ส่งไปที่นิตยสารฟ้าเมืองไทย ของอาจินต์ ปัญจพรรค์ อาจินต์ได้เปลี่ยนชื่อเรื่องเป็น "นิทานลูกทุ่ง" พร้อมทั้งสนับสนุนให้เขาเขียนหนังสือต่อไป เขาจึงเขียนนวนิยายเรื่องแรกคือ มนุษย์ 100 คุก จากนั้นก็เขียนเรื่อยมา เขาจึงกลายเป็นนักเขียนนวนิยาย เรื่องสั้น และสารคดี

ผลงาน

หนังสือที่ได้รับรางวัลได้แก่:

• ลูกอีสาน ได้รับรางวัลดีเด่น ประเภทนวนิยาย จากคณะกรรมการพัฒนาหนังสือแห่งชาติ ประจำปี พ.ศ. 2519 และได้รับรางวัลซีไรต์ เมื่อ พ.ศ. 2522 เป็นผลงานที่ได้รับการสร้างเป็นภาพยนตร์ ได้รับคัดเลือกเป็นหนังสืออ่านนอกเวลาระดับมัธยมปลาย ลูกอีสาน ได้รับการแปลเป็นภาษาต่างประเทศหลายภาษา เช่น อังกฤษ ญี่ปุ่น มลายู และฝรั่งเศส
• นายฮ้อยทมิฬ ได้รับรางวัลชมเชย ประเภทนวนิยายจากคณะกรรมการพัฒนาหนังสือแห่งชาติ ประจำปี พ.ศ. 2520

นวนิยายเรื่องอื่น ๆ

• ดอกฟ้ากับหมาคุก
• คำสารภาพของคนขี้คุก
• เลือดอีสาน
• อีสานพเนจร
• เสียงกระซิบจากโซ่ตรวน
• ลูกลำน้ำโขง
• วีรบุรุษเมืองใต้
• ใหญ่ก็ตายไม่ใหญ่ก็ตาย
• นายหน้า แมงดา อาโก โสเภณีเด็ก
• นรกหนาวในเยอรมัน
• ตำนานรักลูกปักษ์ใต้
• ลูกอีสานขี่เรือบิน (บันทึกประสบการณ์ในการไปรับรางวัลซีไรต์ที่กรุงเทพฯ จากสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ และการเดินทางไปทัศนศึกษาที่ประเทศฟิลิปปินส์)
• แผนชั่วเชือดอีสาน (นวนิยายเกี่ยวกับกบฏผู้มีบุญอีสานใน พ.ศ. 2440)
• นายฮ้อยทมิฬ ภาคสมบูรณ์
• นักเลงตราควาย
• หอมกลิ่นบาทา

รวมเรื่องสั้น

• หอมกลิ่นบาทา
• นักเลงลูกทุ่ง
• แม่หม้ายที่รัก
• เสือกเกิดมารวย
• พยาบาลที่รัก

สารคดี

• ไปยิงเสือโคร่ง
• คำพูนกลัวตาย
• สีเด๋อย่ำเยอรมัน
• นิทานพื้นบ้านอีสาน

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2545 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ชั้นที่ 4 จตุตถดิเรกคุณาภรณ์ (จ.ภ.)

อ้างอิง

บรรณานุกรม

• ประทีป เหมือนนิล. 100 นักประพันธ์ไทย. กรุงเทพ : สุวีริยาสาส์น, 2542. หน้า 479. ISBN 974-8267-78-4