คำพูน บุญทวี

คำพูน บุญทวี
นามปากกา:	คำพูน บุญทวี คร้าม ควนเปลว พงศ์พริ้ง
เกิด:	26 มิถุนายน 2471 ตำบลทรายมูล จังหวัดยโสธร
ถึงแก่กรรม:	4 เมษายน 2546
อาชีพ:	นักเขียน
สัญชาติ:	ไทย
บิดา:	สนิท บุญทวี
มารดา:	ลุน บุญทวี
คู่สมรส:	ประพิศ ณ พัทลุง (2504 - ?) ลันนา เจริญสิทธิชัย (? - 2546)
ผลงานครั้งแรก:	นิทานลูกทุ่ง (ตีพิมพ์ในนิตยสารฟ้าเมืองไทย)
ผลงานสำคัญ:	ลูกอีสาน

คำพูน บุญทวี (26 มิถุนายน 2471 - 4 เมษายน 2546) นักเขียนสารคดี เรื่องสั้น และนวนิยายเกี่ยวกับชีวิตของชาวไทอีสานและชีวิตคนในคุก ได้รับรางวัลซีไรท์เป็นคนแรกของไทยเมื่อ พ.ศ. 2522 จากนวนิยายเรื่อง ลูกอีสาน และได้รับยกย่องให้เป็นศิลปินแห่งชาติสาขาวรรณศิลป์ประจำปี พ.ศ. 2544

ประวัติ

คำพูน บุญทวี เดิมชื่อ คูน เกิดเมื่อ 26 มิถุนายน พ.ศ. 2471 ที่บ้านทรายมูล ตำบลทรายมูล อำเภอยโสธร จังหวัดอุบลราชธานี (ปัจจุบันเป็นตำบลทรายมูล อำเภอทรายมูล จังหวัดยโสธร) เป็นบุตรคนโตจากทั้งหมด 7 คนของนายสนิทและนางลุน บุญทวี

คำพูนเรียนหนังสือที่บ้านเกิดจนจบชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่โรงเรียนปรีชาบัณฑิต จากนั้นจึงเริ่มทำงานหลายอย่างในจังหวัดภาคอีสาน เป็นหัวหน้าคณะรำวง และขายยาเร่ ต่อมาเดินทางเข้ากรุงเทพฯ เป็นกรรมกรรับจ้างรายวันที่ท่าเรือคลองเตย เป็นคนเลี้ยงม้าแข่ง เป็นสารถีสามล้อ จนกระทั่งสอบเป็นครูได้บรรจุที่ภาคใต้ สอนหนังสืออยู่ 11 ปี จึงเปลี่ยนไปเป็นผู้คุมเรือนจำ ต่อมาแต่งงานกับ นางประพิศ ณ พัทลุง เมื่อ พ.ศ. 2504 มีบุตร 6 คน แล้วลาออกมาจากงานราชการนี้เมื่ออายุได้ 40 เศษๆ

เมื่อภรรยาคนแรกเสียชีวิต เขาจึงมีภรรยาใหม่ ชื่อ ลันนา เจริญสิทธิชัย ซึ่งภายหลังได้เขียนนวนิยายเรื่อง "เจ๊กบ้านนอก" โดยใช้นามปากกาว่า กิมหลั่น และร่วมกันทำสำนักพิมพ์โป๊ยเซียน เพื่อพิมพ์หนังสือของครอบครัว

คำพูน บุญทวี ได้รับการยกย่อง เป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์เมื่อวันที่ 14 ธันวาคม พ.ศ. 2544

วันที่ 4 เมษายน พ.ศ. 2546 คำพูนได้เสียชีวิตลงด้วยอาการหัวใจวายเฉียบพลัน รวมอายุได้ อายุ 75 ปี และได้รับพระราชทานเพลิงศพจากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี ณ วัดชลประทานรังสฤษฎ์เมื่อวันที่ 30 กรกฎาคม ปีเดียวกัน

การทำงาน

เขาเริ่มเขียนหนังสือครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2513 เมื่อครั้งยังเป็นผู้คุม ตอนนั้นมีปัญหาเศรษฐกิจในครอบครัว เขาจึงมุมานะอ่านหนังสือ และเขียนเรื่องสั้น เรื่องสั้นเรื่องแรกที่เขาเขียน คือ "ความรักในเหวลึก" ส่งไปที่นิตยสาร ฟ้าเมืองไทย ของ อาจินต์ ปัญจพรรค์ อาจินต์ ปัญจพรรค์เปลี่ยนชื่อเรื่องเป็น "นิทานลูกทุ่ง" พร้อมทั้งสนับสนุนให้เขาเขียนหนังสือต่อไป เขาจึงเขียนนวนิยายเรื่องแรกคือ มนุษย์ 100 คุก

ผลงาน

จากนั้นก็เขียนเรื่อยมา เขาจึงกลายเป็นนักเขียนนวนิยาย เรื่องสั้นและสารคดี หนังสือที่ได้รับรางวัลได้แก่

• ลูกอีสาน ได้รับรางวัลดีเด่น ประเภทนวนิยาย จากคณะกรรมการพัฒนาหนังสือแห่งชาติ ประจำปี พ.ศ. 2519 และได้รับรางวัล ซีไรท์ เมื่อ พ.ศ. 2522 เป็นผลงานที่ได้รับการสร้างเป็นภาพยนตร์ ได้รับคัดเลือกเป็นหนังสืออ่านนอกเวลาระดับมัธยมปลาย ลูกอิสาน ได้รับการแปลภาษาต่างประเทศหลายภาษา เช่น อังกฤษ ญี่ปุ่น และฝรั่งเศส
• นายฮ้อยทมิฬ ได้รับรางวัลชมเชย ประเภทนวนิยายจากคณะกรรมการพัฒนาหนังสือแห่งชาติ ประจำปี พ.ศ. 2520 หลังจากนั้นเขาจึงลาออกจากผู้คุมมาเขียนหนังสือเป็นอาชีพ

นวนิยายเรื่องอื่นๆ

• ดอกฟ้ากับหมาคุก
• คำสารภาพของขี้คุก
• เลือดอีสาน
• อีสานพเนจร
• เสียงกระซิบจากโซ่ตรวน
• ลูกลำน้ำโขง
• วีรบุรุษเมืองใต้
• ใหญ่ก็ตายไม่ใหญ่ก็ตาย
• นายหน้า แมงดา อาโก โสเภณีเด็ก
• นรกหนาวในเยอรมัน
• ตำนานรักลูกปักษ์ใต้
• ลูกอีสานขี่เรือบิน (บันทึกประสบการณ์ในการไปรับรางวัลซีไรต์ที่กรุงเทพฯ จากสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ และการเดินทางไปทัศนศึกษาที่ประเทศฟิลิปปินส์)
• แผนชั่วเชือดอีสาน (นวนิยายเกี่ยวกับกบฏผู้มีบุญอีสานในปี พ.ศ. 2440)

รวมเรื่องสั้น

• หอมกลิ่นบาทา
• นักเลงลูกทุ่ง
• แม่หม้ายที่รัก
• เสือกเกิดมารวย
• พยาบาลที่รัก

สารคดี

• ไปยิงเสือโคร่ง
• คำพูนกลัวตาย
• สีเด๋อย่ำเยอรมัน
• นิทานพื้นบ้านอีสาน

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

พ.ศ. 2545 เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ชั้น จตุตถดิเรกคุณาภรณ์