สมเด็จกรมพระนโรดม รณฤทธิ์

บทความนี้เกี่ยวกับชื่อบุคคล สำหรับชื่อพรรคการเมือง ดูที่ พรรคนโรดม รณฤทธิ์

สมเด็จกรมพระนโรดม รณฤทธิ์
ประธานรัฐสภากัมพูชา
ดำรงตำแหน่ง 25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2541 – 14 มีนาคม พ.ศ. 2549
ก่อนหน้า	เจีย ซิม
ถัดไป	เฮง สำริน
นายกรัฐมนตรีกัมพูชา
นายกรัฐมนตรีที่หนึ่ง
ดำรงตำแหน่ง 24 กันยายน พ.ศ. 2536 – 6 สิงหาคม พ.ศ. 2540 ดำรงตำแหน่งร่วมกับ ฮุน เซน
กษัตริย์	นโรดม สีหนุ
ก่อนหน้า	พระองค์เอง (ในฐานะนายกรัฐมนตรีเพียงผู้เดียว)
ถัดไป	อึง ฮวด
ดำรงตำแหน่ง 2 กรกฎาคม พ.ศ. 2536 – 24 กันยายน พ.ศ. 2536
ประธานาธิบดี	นโรดม สีหนุ
ก่อนหน้า	ฮุน เซน
ถัดไป	พระองค์เอง (ในฐานะนายกรัฐมนตรีคนที่1)
ข้อมูลส่วนบุคคล
พรรคการเมือง	พรรคฟุนซินเปก
ประสูติ	2 มกราคม พ.ศ. 2487 ราชธานีพนมเปญ พระราชอาณาจักรกัมพูชา
สิ้นพระชนม์	28 พฤศจิกายน พ.ศ. 2564 (77 ปี) ปารีส, ฝรั่งเศส
พระชายา	พระองค์เจ้านโรดม มารี รณฤทธิ์ (พ.ศ. 2511-2552) นักนางอู๊ก พัลลา (พ.ศ. 2552-2561)
พระบุตร	หม่อมเจ้านโรดม จักราวุธ หม่อมเจ้านโรดม สีหฤทธิ์ หม่อมเจ้านโรดม รัตนาเทวี หม่อมเจ้านโรดม สุทธาฤทธิ์ หม่อมเจ้านโรดม รณวงศ์
ราชวงศ์	ราชวงศ์วรมัน (สายราชสกุลนโรดม)
พระบิดา	พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ
พระมารดา	นักนางพาด กาญล

สมเด็จกรมพระนโรดม รณฤทธิ์ (เขมร: នរោត្ដម រណឬទ្ធិ นโรตฺตม รณฤๅทฺธิ; 2 มกราคม พ.ศ. 2487 – 28 พฤศจิกายน พ.ศ. 2564) พระราชโอรสพระองค์ที่สองในพระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ แห่งกัมพูชา และพระเชษฐาต่างพระมารดากับ พระบาทสมเด็จพระบรมนาถ นโรดม สีหมุนี พระมหากษัตริย์กัมพูชาองค์ปัจจุบัน

สมเด็จกรมพระนโรดม รณฤทธิ์เป็นประธานของพรรคฟุนซินเปกซึ่งเป็นพรรคที่มีแนวความคิดกษัตริย์นิยมตามแบบราชวงศ์กัมพูชา นอกจากนี้พระองค์ยังทรงดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีพระองค์มีพระชนมายุ 77 ปีกัมพูชาในระหว่าง พ.ศ. 2536 ถึง 2540 และต่อมาดำรงตำแหน่งประธานรัฐสภากัมพูชา ระหว่าง พ.ศ. 2541 ถึง 2549

สมเด็จกรมพระนโรดม รณฤทธิ์ทรงประชวรต่อเนื่องตั้งแต่เกิดอุบัติเหตุทางรถยนต์ในกัมพูชาเมื่อ 3 ปีก่อน และทรงเดินทางไปรักษากระดูกเชิงกรานที่กรุงปารีสตั้งแต่ช่วงปลายปี ค.ศ. 2019 จากการเปิดเผยของแหล่งข่าวใกล้ชิดราชวงศ์กัมพูชา

28 พฤศจิกายน 2564 สมเด็จกรมพระนโรดม รณฤทธิ์ อดีตนายกรัฐมนตรีกัมพูชาซึ่งเป็นพระเชษฐาต่างพระมารดาของพระบาทสมเด็จพระบรมนาถ นโรดม สีหมุนี สิ้นพระชนม์แล้วที่ฝรั่งเศสพระองค์มีพระชนมายุ 77 ปีเนื่องจากพระอาการประชวร

พระประวัติ

สมเด็จกรมพระนโรดม รณฤทธิ์ ประสูติเมื่อวันที่ 2 มกราคม พ.ศ. 2487 มีพระนามลำลองว่า "ทับ" เป็นพระราชโอรสพระองค์ที่สองในพระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ ประสูติแต่พระชายาองค์แรก คือนักนาง พาต กาญล (เขมร: ផាត់-កាញ៉ុល ผาต่ กาญุ่ล) นางรำประจำราชสำนัก มีพระเชษฐภคินีร่วมพระมารดาเดียวกันคือสมเด็จพระเรียมนโรดม บุปผาเทวี นักแสดงระบำอัปสรที่มีชื่อเสียง และเป็นพระเชษฐาต่างพระมารดาใน พระบาทสมเด็จพระบรมนาถ นโรดม สีหมุนี พระมหากษัตริย์กัมพูชาองค์ปัจจุบัน

หลังจากประสูติก็ถูกแยกออกจากมารดา และถูกเลี้ยงดูโดยพระองค์เจ้านโรดม เกศกัญญา พระปิตุจฉา และพระองค์เจ้านโรดม รัศมีโสภณ พระปัยยิกา (ต่อมาได้รับการสถาปนาเป็น สมเด็จพระราชปิตุจฉานโรดม รัศมีโสภณ และสมเด็จพระราชกนิษฐานโรดม รัศมีโสภณ ตามลำดับ) ส่วนพาต กาญล พระชนนี ได้สมรสใหม่กับจาบ ฮวด (Chap Huot) พระองค์จึงมีพี่น้องต่างบิดาอีก 5 คน

สำเร็จการศึกษาระดับประถมศึกษาจากโรงเรียนนโรดม ระดับมัธยมศึกษาจากลีเซเดการ์ต ซึ่งทั้งสองแห่งเป็นโรงเรียนเอกชนของฝรั่งเศสในพนมเปญ ขณะที่ยังไม่สำเร็จการศึกษาระดับมัธยมศึกษา ก็เดินทางไปศึกษาต่อในประเทศฝรั่งเศสใน ค.ศ. 1958 จนถึง 1970 ระหว่างนั้นเสด็จกลับมายังกัมพูชาในระยะเวลาสั้น ๆ

บทบาททางการเมือง

กรมพระรณฤทธิ์ (ซ้าย) ขณะติดตามการเสด็จเยี่ยมเยือนราษฎรของพระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ (ขวา) ในปี พ.ศ. 2523

สมเด็จกรมพระนโรดม รณฤทธิ์ ทรงเป็นอดีตหัวหน้าพรรคฟุนซินเปก (FUNCINPEC) และเคยดำรงตำแหน่ง นายกรัฐมนตรีกัมพูชา ร่วมกับสมเด็จ ฮุน เซน ภายหลังการเลือกตั้งในเดือนกันยายน พ.ศ. 2536 ที่พรรคฟุนซินเปกชนะการเลือกตั้งอย่างท่วมท้น และมีการสถาปนาระบอบกษัตริย์ขึ้นมาใหม่

ในการเลือกตั้งทั่วไปเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2546 พรรคฟุนซินเปกแพ้การเลือกตั้ง แต่พรรคประชาชนกัมพูชาของนายฮุนเซนได้รับชัยชนะที่ไม่เด็ดขาด เนื่องจากไม่มีพรรคการเมืองใดได้เสียงข้างมาก 2 ใน 3 พอจัดตั้งรัฐบาลตามกฎหมาย ทำให้เกิดสภาพสุญญากาศทางการเมืองในกัมพูชาที่มีฮุนเซนเป็นนายกรัฐมนตรีรักษาการ มาจนถึงปี 2547 จึงสามารถตกลงจัดตั้งรัฐบาลกันได้ โดยในที่สุดนายฮุนเซนได้เป็นนายกรัฐมนตรี และกรมพระรณฤทธิ์ทรงเป็นประธานสภาผู้แทนราษฎร

หลังจากนั้นมีเหตุให้กรมพระรณฤทธิ์ต้องทรงลี้ภัยการเมืองในต่างประเทศ โดยพำนักอยู่ในประเทศฝรั่งเศส หลังจากต้องคดีหมิ่นประมาทสมเด็จฯ ฮุนเซน และมีโทษจำคุก เมื่อกรมพระรณฤทธิ์ไม่สามารถปฏิบัติหน้าที่ในประเทศได้แล้ว รัฐสภากัมพูชาจึงได้มีการจัดประชุมและเลือกนายเฮง สัมริน จากพรรคประชาชนกัมพูชาของนายฮุน เซน ขึ้นดำรงตำแหน่งประธานสภาผู้แทนราษฎร แทนกรมพระรณฤทธิ์

หลังเหตุการณ์ดังกล่าว กรมพระรณฤทธิ์ทรงย้ายไปพำนักอยู่ที่กัวลาลัมเปอร์ ประเทศมาเลเซีย กับพระชายาองค์ใหม่ที่อ่อนวัยกว่าประมาณ 40 ปี คือนักนาง อุ๊ก พัลลา (Ouk Palla) อดีตนาฏศิลปิน และดาราภาพยนตร์สาวสวย พร้อมทั้งเจ้าชายสุธาฤทธิ์ พระโอรสองค์เล็ก

ต่อมาเจ้าหญิงนโรดมมารี หรือ นักนาง เอ็ง มารี (Eng Marie) พระชายาที่ถูกต้องตามกฎหมายได้ใช้กฎหมาย "ห้ามมีชู้" ที่เพิ่งผ่านรัฐสภากัมพูชา ฟ้องร้องดำเนินคดีกับพระองค์ กรณีมีพระชายาใหม่คือ หม่อมอู๊กพัลลา ทั้งที่ยังไม่ได้หย่าขาดกับพระชายาเดิม คดีดังกล่าวมีโทษจำคุก

ในวันจันทร์ที่ 16 ตุลาคม พ.ศ. 2549 รัฐสภากัมพูชา ที่พรรคประชาชนกัมพูชาครองเสียงข้างมากได้ลงมติรับรองการปรับคณะรัฐมนตรีโดยฮุนเซน ซึ่งมีการปลดรัฐมนตรีของพรรคฟุนซินเปก จำนวน 10 นายออกจากการร่วมรัฐบาล

หลังจากนั้นในวันที่ 18 ตุลาคม พ.ศ. 2549 สมเด็จกรมพระนโรดม รณฤทธิ์ ทรงถูกลงมติขับออกจากตำแหน่งหัวหน้าพรรคฟุนซินเปก ด้วยข้อกล่าวหายักยอกเงินจากการแอบขายที่ทำการพรรคเป็นเงิน 3.6 ล้านดอลลาร์ หรือประมาณ 130 ล้านบาท และทรงถูกพิพากษาจำคุกอีกคดีหนึ่ง มีรายงานข่าวว่าในครั้งนั้นเจ้าหญิงมารี พระชายาของพระองค์ ได้เข้าร่วมมือกับผู้นำพรรคฟุนซินเป็กคนอื่นๆ ในการจัดประชุมวิสามัญ ปลดพระองค์จากตำแหน่ง และเลือกตั้งหัวหน้าพรรคคนใหม่ การประชุมดังกล่าวมีขึ้นในขณะที่กรมพระรณฤทธิ์อยู่ในประเทศมาเลเซีย ซึ่งพระองค์ตรัสว่าการประชุมวิสามัญดังกล่าว ที่นำโดย พล.อ.แญ็ก บุนชัย (Nhek Bounchay) เลขาธิการพรรค เป็นการกระทำที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย

ในการประชุมดังกล่าว ที่ประชุมพรรคฟุนซินเบกได้เลือก นายแก้ว พุทธรัศมี (Keo Puth Rasamey) เอกอัครราชทูตกัมพูชาประจำเยอรมนี ราชบุตรเขยของอดีตกษัตริย์นโรดมสีหนุ ขึ้นเป็นหัวหน้าพรรคคนใหม่

สมเด็จกรมพระนโรดม รณฤทธิ์ขณะกำลังทรงหาเสียงและเยี่ยมเยือนประชาชนผู้สนับสนุนพรรคฟุนซินเปก

หลังเหตุการณ์ครั้งนั้น กรมพระรณฤทธิ์ทรงก่อตั้งพรรคการเมืองใหม่ชื่อ พรรค นโรดม รณฤทธิ์ (NRP) ซึ่งมีที่นั่งในสภากัมพูชามากเป็นอันดับสามในปัจจุบัน

สมเด็จกรมพระนโรดม รณฤทธิ์ ทรงเคยดำรงตำแหน่งเป็นประธานองคมนตรีในพระมหากษัตริย์กัมพูชา ตามพระราชกฤษฎีกาลงวันที่ 6 ธันวาคม พ.ศ. 2551

ชีวิตส่วนพระองค์

สมเด็จกรมพระนโรดม รณฤทธิ์ ได้เสกสมรสครั้งแรกกับ นักนางนโรดม มารี รณฤทธิ์ หรือนามเดิม เอ็ง มารี (ต่อมาได้รับการสถาปนาขึ้นป็น พระองค์เจ้านโรดม มารี รณฤทธิ์) ใน พ.ศ. 2511 และหย่าในปี 2552 โดยทั้งคู่ได้ให้ประสูติพระโอรส-ธิดาด้วยกัน 3 พระองค์ โดยเป็นพระโอรส 2 พระองค์ และพระธิดา 1 พระองค์ ได้แก่

• นักองค์มจะ (หม่อมเจ้า) นโรดม จักราวุธ (ประสูติ 13 มกราคม ค.ศ. 1970)
• นักองค์มจะ (หม่อมเจ้า) นโรดม สีหฤทธิ์ (ประสูติ 23 มิถุนายน ค.ศ. 1972) ปัจจุบันทรงเสกสมรสแล้ว มีพระโอรส 1 พระองค์ คือ
  • นักองค์มจะ (หม่อมเจ้า) นโรดม ชัยฤทธิ์ (ประสูติ ค.ศ. 2004)
• นักองค์มจะ (หม่อมเจ้า) นโรดม รัตนาเทวี (ประสูติ 18 มิถุนายน ค.ศ. 1974) ปัจจุบันทรงเสกสมรสแล้วกับนายอันเซียว ลา ปลาเนตา (Ansiau La Planeta) เมื่อวันที่ 31 ธันวาคม ค.ศ. 2000

ต่อมาสมเด็จกรมพระนโรดม รณฤทธิ์ ทรงได้มีความสัมพันธ์กับ อุ๊ก พัลลา อดีตนาฏศิลปิน และนักแสดงสาวที่มีชื่อเสียงของกัมพูชา ทำให้เกิดปัญหาชู้สาว เนื่องจากสมเด็จกรมพระนโรดม รณฤทธิ์ยังมิได้หย่าขาดจากภรรยาเดิม ภายหลังทั้งสมเด็จกรมพระนโรดม รณฤทธิ์ และนักนางอุ๊กได้เสด็จไปประทับที่คอนโดในประเทศมาเลเซียเป็นเวลาถึง 2 ปี แต่ทั้งคู่ก็มีพระโอรสด้วยกัน 2 พระองค์ คือ

• นักองค์มจะ (หม่อมเจ้า) นโรดม สุธาฤทธิ์
• นักองค์มจะ (หม่อมเจ้า) นโรดม รณวงศ์

อ้างอิง

บรรณานุกรม

• Mehta, Harish C. (2001). Warrior Prince: Norodom Ranariddh, Son of King Sihanouk of Cambodia. Singapore: Graham Brash. ISBN 9812180869.
• Widyono, Benny (2008). Dancing in Shadows: Sihanouk, the Khmer Rouge, and the United Nations in Cambodia. Lanham, Maryland, United States of America: Rowman & Littlefield. ISBN 0742555534.

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์ส่วนพระองค์ เก็บถาวร 2010-02-20 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• พระประวัติ สมเด็จกรมพระนโรดม รณฤทธิ์ เก็บถาวร 2006-10-22 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน