ข้ามไปเนื้อหา

นักบินอวกาศ

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
(เปลี่ยนทางจาก มนุษย์อวกาศ)
บรูซ แมคแคนด์เลส 2 นักบินอวกาศชาวอเมริกัน ขณะทำงานอยู่นอกกระสวยอวกาศชาเลนเจอร์ เมื่อ พ.ศ. 2527 (ภาพจากองค์การนาซา)

นักบินอวกาศ คือ บุคคลที่เดินทางไปกับยานอวกาศ ไม่ว่าจะไปในฐานะใด และไม่ว่าจะไปด้วยยานอวกาศแบบไหน ทั้งที่โคจรรอบโลก (ในระยะสูงจากพื้นราว 80-100 กิโลเมตรขึ้นไป) หรือที่เดินทางออกไปยังตำแหน่งอื่นใดนอกวงโคจรของโลก

คำว่า นักบินอวกาศ ในภาษาไทย นั้น ตรงกับคำศัพท์ในภาษาอังกฤษ ว่าแอสโตรนอต (astronaut) ซึ่งมีความหมายอย่างที่กล่าวมา เป็นที่น่าสังเกตว่า คำว่า นักบินอวกาศ ไม่ได้มีความหมายเฉพาะผู้ที่เป็นนักบิน (pilot) เท่านั้น แต่มีความหมายอย่างที่อาจเข้าใจได้ง่ายๆ ว่า ลูกเรืออวกาศ นั่นเอง อย่างไรก็ตาม ในภาษาไทยยังมีคำศัพท์อีกคำ ที่มีความหมายเช่นนี้ นั่นคือ มนุษย์อวกาศ

คำว่า แอสโตรนอต ในภาษาอังกฤษนั้น มีที่มาจากคำศัพท์ในภาษากรีก สองคำ คือ astro หมายถึงดวงดาว และ nautes ซึ่งหมายถึง กะลาสี

ปัจจุบันมีนักบินอวกาศหลายชาติ จึงมีการสร้างคำสำหรับเรียกนักบินอวกาศของแต่ละชาติต่างๆ กัน เช่น นักบินในโครงการอวกาศของรัสเซีย เรียกว่า คอสโมนอต (cosmonaut) อันเป็นการสร้างคำจากคำศัพท์จากภาษากรีกเช่นกัน โดยใช้คำว่า kosmo ที่หมายถึง อวกาศ และคำว่า nautes ที่หมายถึง กะลาสี

ส่วนในยุโรป มีการสร้างศัพท์ขึ้นใหม่ ว่า สเปชันนอต (spationaut) เป็นคำประสม ระหว่าง space ในภาษาละติน (อวกาศ) และ nautes ในภาษากรีก (กะลาสี) โดยมีความหมายว่านักบินอวกาศ หรือมนุษย์อวกาศ นั่นเอง

ส่วนในจีน เรียกว่า ไทโคนอต (taikonaut) ซึ่งเป็นคำศัพท์ที่คิดขึ้นใหม่ เมื่อ เดือนพฤษภาคม ปี ค.ศ. 1998 โดยสื่อมวลชนชาวมาเลเซีย ชื่อ Chiew Lee Yih ซึ่งมาจากคำว่า ไท่คง (太空) ในภาษาจีน หมายถึง อวกาศ แต่ในภาษาจีนนั้น มีคำว่า อยู่หาง หยวน (宇航員, ต้นหนอวกาศ) ซึ่งใช้กันมานานในความหมายว่า นักบินอวอากาศและมนุษย์อวกาศ ในภาษาพูดทั่วไปจะใช้ว่า ไท่คงเหริน (太空人) มีความหมายว่ามนุษย์อวกาศนั่นเอง แต่ข้อความภาษาอังกฤษที่ทางการจีนใช้เรียกนักบินอวกาศของตน ยังคงใช้ว่า astronaut ตามปกติ[1][2]

การบินในอวกาศโดยมนุษย์

[แก้]
  Currently have human spaceflight programs.
  Confirmed and dated plans for human spaceflight programs.
  Plans for human spaceflight on the simplest form (suborbital spaceflight, etc.).
  Plans for human spaceflight on the extreme form (space stations, etc.).
  Once had official plans for human spaceflight programs, but have since been abandoned.
ประเทศ/องค์กร องค์การอวกาศ ท่าอวกาศยาน นักบินอวกาศคนแรก วันที่เริ่ม
 สหภาพโซเวียต โครงการอวกาศโซเวียต ท่าอวกาศยานบัยโกเงอร์,
คาซัคสถาน 		ยูรี กาการิน 12 เมษายน 1961
 สหรัฐ นาซา ฐานทัพอากาศแหลมคานาเวอรัล
และศูนย์อวกาศเคนเนดี 		อลัน เชพเพิร์ด 5 พฤษภาคม 1961
 รัสเซีย รัฐวิสาหกิจรอสคอสมอส ท่าอวกาศยานบัยโกเงอร์,
คาซัคสถาน 		อเล็กซานเดอร์ คาเรรี
อเล็กซานเดอร์ วิกตอเรนโก้ 		17 มีนาคม 1992
 จีน องค์การบริหารอวกาศแห่งชาติจีน ศูนย์ส่งดาวเทียมจิ่วเฉฺวียน หยาง ลีเหว่ย 15 ตุลาคม 2003
องค์การอวกาศยุโรป องค์การอวกาศยุโรป ท่าอวกาศยานยุโรปเฟรนช์เกียนา,
เฟรนช์เกียนา, ฝรั่งเศส 		... 2020
 อินเดีย องค์การวิจัยอวกาศอินเดีย ศูนย์อวกาศซาทิช ดาวน ... 2022
 ญี่ปุ่น องค์การสำรวจอวกาศญี่ปุ่น ศูนย์อวกาศทะเนะงะชิมะ ... ...

ประเทศที่ส่งนักบินอวกาศในปัจจุบัน

[แก้]

ประเทศที่มีแผนที่จะส่งนักบินอวกาศ

[แก้]

นักบินอวกาศคนแรกของประเทศ

[แก้]
แผนที่นักบินอวกาศแบ่งตามประเทศ
อันดับ ประเทศ ชื่อ เที่ยวบิน วัน/เดือน/ปี
1960s
1  สหภาพโซเวียต[1] ยูรี กาการิน สหภาพโซเวียต วอสตอค 1[2] 12 เมษายน 1961
2  สหรัฐ[3] อลัน เชพเพิร์ด สหรัฐ MR-3 5 พฤษภาคม 1961
1970s
3  เชโกสโลวาเกีย Vladimir Remek สหภาพโซเวียต Soyuz 28 2 มีนาคม 1978
4  โปแลนด์ มีรอสวัฟ แคร์มัตแชฟสกี สหภาพโซเวียต Soyuz 30 27 มิถุนายน 1978
5  เยอรมนีตะวันออก[5] ซีคมุนท์ เยน สหภาพโซเวียต Soyuz 31 26 สิงหาคม 1978
6  บัลแกเรีย Georgi Ivanov สหภาพโซเวียต Soyuz 33 10 เมษายน 1979
1980s
7  ฮังการี แบร์ตอล็อน ฟอร์ก็อช สหภาพโซเวียต Soyuz 36 26 พฤษภาคม 1980
8  เวียดนาม แฟม ตวน สหภาพโซเวียต Soyuz 37 23 กรกฎาคม 1980
9  คิวบา Arnaldo Tamayo Méndez สหภาพโซเวียต Soyuz 38 18 กันยายน 1980
10  มองโกเลีย Jügderdemidiin Gürragchaa สหภาพโซเวียต Soyuz 39 22 มีนาคม 1981
11  โรมาเนีย Dumitru Prunariu สหภาพโซเวียต Soyuz 40 14 พฤษภาคม 1981
12  ฝรั่งเศส ฌ็อง-ลัว เครเตียง สหภาพโซเวียต Soyuz T-6 24 มิถุนายน 1982
13  เยอรมนีตะวันตก[5] อัลฟ์ เมอร์โบลด์ สหรัฐ STS-9 28 พฤศจิกายน 1983
14  อินเดีย ราเกซ เชอร์มา สหภาพโซเวียต Soyuz T-11 3 เมษายน 1984
15  แคนาดา Marc Garneau สหรัฐ STS-41-G 5 ตุลาคม 1984
16  ซาอุดีอาระเบีย Sultan al-Saud สหรัฐ STS-51-G 17 มิถุนายน 1985
17  เนเธอร์แลนด์ Wubbo Ockels สหรัฐ STS-61-A 30 ตุลาคม 1985
18  เม็กซิโก Rodolfo Neri Vela สหรัฐ STS-61-B 26 พฤศจิกายน 1985
19  ซีเรีย Muhammed Faris สหภาพโซเวียต Soyuz TM-3 22 กรกฎาคม 1987
20  อัฟกานิสถาน Abdul Ahad Mohmand สหภาพโซเวียต Soyuz TM-6 29 สิงหาคม 1988
1990s
21  ญี่ปุ่น โทโยฮิโกะ อาคิยาม่า[3] สหภาพโซเวียต Soyuz TM-11 2 December 1990
22  สหราชอาณาจักร เฮเลน ชาร์แมน สหภาพโซเวียต Soyuz TM-12 18 พฤษภาคม 1991
23  ออสเตรีย Franz Viehböck สหภาพโซเวียต Soyuz TM-13 2 ตุลาคม 1991
24  รัสเซีย[1] อเล็กซานเดอร์ คาเรรี
อเล็กซานเดอร์ วิกตอเรนโก้		 รัสเซีย Soyuz TM-14 17 มีนาคม 1992
25  เบลเยียม Dirk Frimout สหรัฐ STS-45 24 มีนาคม 1992
26  อิตาลี ฟรังโก มาเลอร์บา สหรัฐ STS-46 31 กรกฎาคม 1992
27  สวิตเซอร์แลนด์ Claude Nicollier
28  ยูเครน[1] Leonid Kadenyuk สหรัฐ STS-87 19 พฤศจิกายน 1997
29  สเปน Pedro Duque สหรัฐ STS-95 29 ตุลาคม 1998
30  สโลวาเกีย[4] Ivan Bella รัสเซีย Soyuz TM-29 20 กุมภาพันธ์ 1999
2000s
31  แอฟริกาใต้ มาร์ก ชัทเทิลเวิร์ธ[4] รัสเซีย Soyuz TM-34 25 เมษายน 2002
32  อิสราเอล[7] Ilan Ramon สหรัฐ STS-107 16 มกราคม 2003
33  จีน หยาง ลีเหว่ย จีน Shenzhou 5 15 ตุลาคม 2003
34  บราซิล มาร์โก พอนเทส รัสเซีย Soyuz TMA-8 30 มีนาคม 2006
35  อิหร่าน[8] Anousheh Ansari[5] รัสเซีย Soyuz TMA-9 18 กันยายน 2006
36  สวีเดน Christer Fuglesang สหรัฐ STS-116 10 ธันวาคม 2006
37  มาเลเซีย ชีค มุสซาฟาร์ ชูโกร์ รัสเซีย Soyuz TMA-11 10 ตุลาคม 2007
38  เกาหลีใต้ อี โซ-ย็อน รัสเซีย Soyuz TMA-12 8 เมษายน 2008
2010s
39  เดนมาร์ก Andreas Mogensen รัสเซีย Soyuz TMA-18M 2 กันยายน 2015
40  คาซัคสถาน[1] Aidyn Aimbetov
41  สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ Hazza Al Mansouri รัสเซีย Soyuz MS-15 25 กันยายน 2019
2020s
42  ออสเตรเลีย Chris Boshuizen[6] สหรัฐ Blue Origin NS-18 13 ตุลาคม 2021
43  โปรตุเกส Mário Ferreira สหรัฐ Blue Origin NS-22 4 สิงหาคม 2022
44  อียิปต์ Sara Sabry สหรัฐ Blue Origin NS-22 4 สิงหาคม 2022
45  แอนทีกาและบาร์บิวดา Keisha Schahaff
Anastatia Mayers		 สหรัฐ Galactic 02 10 สิงหาคม 2023
46  ปากีสถาน Namira Salim สหรัฐ Galactic 04 6 ตุลาคม 2023
47  ตุรกี Alper Gezeravcı สหรัฐ Axiom Mission 3 18 มกราคม 2024
48  เบลารุส Marina Vasilevskaya รัสเซีย Soyuz MS-25 23 มีนาคม 2024

สมุดภาพ

[แก้]

อ้างอิง

[แก้]
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ นักบินอวกาศ
  1. ↑ Chiew, Lee Yih (19 May 1998). "Google search of "taikonaut" sort by date". Usenet posting. Chiew Lee Yih. สืบค้นเมื่อ 27 September 2008.
  2. ↑ Chiew, Lee Yih (10 March 1996). "Chiew Lee Yih misspelled "taikonaut" 2 years before it first appear". Usenet posting. Chiew Lee Yih. สืบค้นเมื่อ 27 September 2008.
  3. ↑ "BBC News - Sci/Tech - Expensive ticket to ride". News.bbc.co.uk. สืบค้นเมื่อ 11 August 2017.
  4. ↑ "BBC News - SCI/TECH - Space tourist lifts off". News.bbc.co.uk. สืบค้นเมื่อ 11 August 2017.
  5. ↑ "BBC NEWS - Science/Nature - Lift-off for woman space tourist". News.bbc.co.uk. สืบค้นเมื่อ 11 August 2017.
  6. ↑ "'It's not tourism for me': Meet Australia's next space traveller". smh.com.au. สืบค้นเมื่อ 20 June 2022.

แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้]
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ นักบินอวกาศ
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=นักบินอวกาศ&oldid=11583634"