พระเจ้าชอลจง

พระเจ้าชอลจง
พระบรมนามาภิไธย	ลีพยอน,ลี วอนบอม
พระปรมาภิไธย	พระเจ้าชอลจง
พระอิสริยยศ	พระราชาโชซ็อน
ราชวงศ์	ราชวงศ์โชซ็อน
ครองราชย์	พ.ศ. 2392—พ.ศ. 2406
รัชกาล	14 ปี
รัชกาลก่อน	ฮอนจง
รัชกาลถัดไป	โกจง
ข้อมูลส่วนพระองค์
พระราชสมภพ	พ.ศ. 2374
สวรรคต	พ.ศ. 2406 (พระชนมายุได้ 32 พรรษา)
พระราชบิดา	องค์ชายแทวอน จอนกเย
พระราชมารดา	องค์หญิงยองซอง
พระมเหสี	พระมเหสีโชริน จากตระกูล คิม แห่งอันดง

พระเจ้าชอลจง
ฮันกึล	철종
ฮันจา	哲宗
RR	Cheoljong
MR	Ch'ŏljong

พระเจ้าชอลจง (เกาหลี: 철종, ฮันจา: 哲宗) มีพระชนม์ชีพอยู่ในช่วงปี ค.ศ. 1831 - ค.ศ. 1863 โดยเป็นพระราชาย์ลำดับที่ 25 แห่งอาณาจักรโชซอน (ค.ศ. 1850 - ค.ศ. 1863)

พระเจ้าชอลจง มีพระนามเดิมว่า ลี พยอน ประสูติเมื่อ ค.ศ. 1831 โดยเป็นพระโอรสขององค์ชายจอนกเย ซึ่งเป็นพระโอรสขององค์ชายอึนนอน ดังนั้น พระองค์จึงเป็นพระราชปนัดดาขององค์ชายรัชทายาทซาโด แต่เนื่องจากพระราชวงศ์ทางฝ่ายขององค์ชายอึนนอนได้เข้ารีตนับถือศาสนาคริสต์ ทำให้องค์ชายอึนนอนและพระชายาถูกสำเร็จโทษในข้อหาข้องแวะคริสต์ศาสนาใน ค.ศ. 1801 จากเหตุการณ์สังหารหมู่ปีชินยู และต่อมาพระมารดาของพระองค์ คือ พระชายายงซอง ก็ถูกสำเร็จโทษด้วยข้อหาเดียวกัน ทำให้พระองค์ต้องทรงลี้ภัยไปเกาะเชจูและเปลี่ยนพระนามเป็น ลีวอนบอม และต่อมาเมื่อองค์ชายจอนกเยก็สิ้นพระชนม์ พระองค์จำต้องตรากตรำทำนาเลี้ยงชีพอยู่บนเกาะเชจู ด้วยเพราะการแก่งแย่งอำนาจของตระกูลคิมแห่งเมืองอันดง ทำให้สมาชิกพระราชวงศ์องค์อื่นๆ ตกอยู่ในสภาพตกต่ำเช่นกัน

ในปี ค.ศ. 1849 พระเจ้าฮอนจงสิ้นพระชนม์โดยไม่มีได้สถาปนารัชทายาทไว้ พระอัยยิกาคิมซึ่งเป็นมเหสีของพระเจ้าซุนโจ ทรงมีหน้าที่ต้องเป็นผู้เลือกสรรพระมหากษัตริย์องค์ต่อไปตามธรรมเนียม ทำให้พระนางขื้นมามีอำนาจแทนตระกูลโจที่นำโดยพระพันปี และพระนางทรงต้องการกษัตริย์หุ่นเชิดอีกพระองค์ จึงส่งขันทีไปเรียกตัวลีวอนบอมกลับมาจากเกาะเชจู ซึ่งพระองค์มีความใกล้ชิดตรงสายพระโลหิตกับพระราชวงศ์ที่สุด โดยเมื่อขันทีไปถึงเกาะเชจู ก็คำนับลีวอนบอมทั้งๆ ที่ลีวอนบอมกำลังทำนาอยู่อย่างนั้น และมีชีวิตที่แร้งแค้นยากลำบาก

ในปี ค.ศ. 1850 ลีวอนบอมก็ทรงขึ้นครองราชย์เป็น พระเจ้าชอลจง แต่กระนั้นด้วยความที่ต้องทรงหลบหนีไปเกาะเชจูตั้งแต่ยังพระเยาว์ ทำให้ทรงไม่มีโอกาสจะเรียนหนังสือเหมือนสมาชิกพระราชวงศ์องค์อื่นๆ และทรงอ่านคำปฏิญาณในพิธีขึ้นครองราชย์ของพระองค์ไม่ออก กล่าวได้ว่าทรงเป็นกษัตริย์เกาหลีพระองค์เดียวที่ทรงพระอักษรไม่ออก และกล่าวกันว่ามีพระจริยวัต รเหมือนชาวประมง และเสวยน้ำจันท์มามายนัก

แม้พระเจ้าชอลจลจะพระชนมายุ 18 พรรษาแล้ว แต่พระอัยยิกาคิมก็ยังคงยึดอำนาจเป็นผู้สำเร็จราชการแทนและจัดแจงให้พระเจ้าชอลจลอภิเษกกับ มเหสีชอลอิน จากตระกูลคิมแห่งอันดง และทำการแก้แค้นตระกูลโจแห่งพงยาง โดยการขับขุนนางตระกูลโจออกจากราชสำนักไปหมดสิ้น เหลือแต่พระพันปีโจโดดเดี่ยวเดียวดายในพระราชวัง แต่เหตุการณ์ก็พลิกผัน เมื่อพระอัยยิกาคิมสิ้นพระชนม์ในปี ค.ศ. 1857 อำนาจของตระกูลคิมจึงเสื่อมลงและเป็นโอกาสให้พระพันปีโจฟื้นฟูอำนาจของตระกูลโจขึ้นมาอีกครั้ง

จนกระทั่งปี ค.ศ. 1863 พระเจ้าชอลจงสวรรคตโดยยังไม่ทันจะทรงมีรัชทายาท กล่าวกันอีกว่าแม้จะทรงครองราชย์มา 13 ปี แต่พระเจ้าชอลจงก็ยังมีพระจริยวัตรไม่สง่างามเหมือนชาวประมงและก็ยังทรงพระอักษรไม่ออกอยู่เหมือนเดิม แต่ในปี ค.ศ. 1897 ภายหลังจากที่พระเจ้าโกจงสถาปนาพระองค์เองเป็นจักรพรรดิแห่งเกาหลี จึงทรงแต่งตั้งพระเจ้าชอลจงเป็น ฮ่องเต้ชัง (章皇帝)

พระนามเต็ม

พระเจ้า ชอลจง ฮุยยุน จองกุก ซูด็อก ซุนซอง ฮุมมยุง ควางโด ดนวอน ชางฮวา มุนฮย็อน มูซอง ฮอนอิน ยองฮโย แห่งโชซ็อน

พระราชวงศ์

• พระราชบิดา: องค์ชายจอนคเย (전계대원군, 1785–1841)

(โอรสขององค์ชายอึนออนซึ่งเป็นโอรสขององค์ชายซาโดซึ่งเป็นโอรสของพระเจ้ายองโจ)

• พระราชมารดา: องค์หญิงพระชายายองซอง ตระกูลยอม (용성부대부인 염씨)

พระมเหสี

• สมเด็จพระราชินีโชริน ตระกูลคิม แห่งอันดง (철인왕후 김씨, 1837–1878)

พระสนม

• พระสนมควีอิน ตระกูลปาร์ค (귀인 박씨)
• พระสนมควีอิน ตระกูลโจ (귀인 조씨)
• พระสนมควีอิน ตระกูลลี (귀인 이씨)
• พระสนมซุกอึย ตระกูลพัง (숙의 방씨)
• พระสนมซุกอึย ตระกูลพอม (숙의 범씨)
• ซึงอีนซังกุง ตระกูลลี (궁인 이씨)
• ซึงอึนซังกุง ตระกูลคิม (궁인 김씨)
• ซึงอึนซังกุง ตระกูลปาร์ค (궁인 박씨)

พระราชโอรส

• องค์ชายไม่ทราบพระนาม พระราชโอรสของพระสนมควีอิน ตระกูลลี

พระราชธิดา

• องค์หญิงไม่ทราบพระนาม พระราชธิดาของพระสนมควีอิน ตระกูลลี
• องค์หญิงยองฮเย พระราชธิดาของพระสนมซุกอึย ตระกูลพอม (ภายหลังอภิเสกกับ ปาร์ค ยองฮโย และมีธิดานามว่า ปาร์ค ชานจู ซึ่งอภิเสกกับเจ้าชายวูแห่งเกาหลี)

อ้างอิง

ก่อนหน้า		พระเจ้าชอลจง		ถัดไป
พระเจ้าฮอนจง		พระราชาโชซ็อน (พ.ศ. 2392 - พ.ศ. 2406)		พระเจ้าโกจง