สมเด็จพระราชินีนาถฆัวนาแห่งกัสติยา

สมเด็จพระราชินีนาถฆัวนา
พระบรมสาทิสลักษณ์โดย จิตรกรแห่งอาฟลิเจ็มเนอ ป. 1500
สมเด็จพระราชินีนาถแห่งกัสติยาและเลออน
ครองราชย์	26 พฤศจิกายน 1504 – 12 เมษายน 1555
ก่อนหน้า	สมเด็จพระราชินีนาถอิซาเบลที่ 1 และ พระเจ้าเฟร์นันโดที่ 5
ถัดไป	พระเจ้าการ์โลสที่ 1
ผู้ร่วมในราชสมบัติ	พระเจ้าเฟลิเปที่ 1 พระเจ้าการ์โลสที่ 1
ผู้สำเร็จราชการ	พระนาม พระเจ้าเฟร์นันโดที่ 5 และ 2 (1504–1506; 1507–1516)
สมเด็จพระราชินีนาถแห่งอารากอน บาเลนเซีย ซาร์ดิเนียและมาฆอร์กา เคาน์เตสแห่งบาร์เซโลนา
ครองราชย์	23 มกราคม 1516 – 12 เมษายน 1555
ก่อนหน้า	พระเจ้าเฟร์นันโดที่ 2
ถัดไป	พระเจ้าการ์โลสที่ 1
ผู้ร่วมในราชสมบัติ	พระเจ้าการ์โลสที่ 1
พระราชสมภพ	6 พฤศจิกายน ค.ศ. 1479(1479-11-06) โตเลโด, ราชบัลลังก์กัสติยา
สวรรคต	12 เมษายน ค.ศ. 1555(1555-04-12) (75 ปี) ตอร์เดซิยัส, ราชบัลลังก์กัสติยา
ฝังพระศพ	โบสถ์หลวง, กรานาดา, ราชบัลลังก์กัสติยา
คู่อภิเษก	พระเจ้าเฟลิเปที่ 1 แห่งกัสติยา (สมรส 1496; เสียชีวิต 1506)
พระราชบุตร	เอเลนอร์ สมเด็จพระราชินีแห่งฝรั่งเศสและโปรตุเกส จักรพรรดิคาร์ลที่ 5 แห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ อิซาเบลลา สมเด็จพระราชินีแห่งเดนมาร์ก จักรพรรดิแฟร์ดีนันท์ที่ 1 แห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ มารีอา สมเด็จพระราชินีแห่งฮังการี คาโรลีเนอ สมเด็จพระราชินีแห่งโปรตุเกส
ราชวงศ์	ตรัสตามารา
พระราชบิดา	พระเจ้าเฟร์นันโดที่ 2 แห่งอารากอน
พระราชมารดา	สมเด็จพระราชินีนาถอิซาเบลที่ 1 แห่งกัสติยา
ศาสนา	โรมันคาทอลิก
ลายพระอภิไธย

สมเด็จพระราชินีนาถฆัวนาแห่งกัสติยาและอารากอน (6 พฤศจิกายน ค.ศ. 1479 – 12 เมษายน ค.ศ. 1555) หรือที่เรียกว่า ฆัวนาผู้บ้าคลั่ง (Juana la Loca) เป็นสมเด็จพระราชินีนาถแห่งกัสติยา ในปี ค.ศ. 1504 และสมเด็จพระราชินีนาถแห่งอารากอน ในปี ค.ศ. 1516 จนกระทั่งสวรรคต ในปี ค.ศ. 1555 พระราชธิดาในพระเจ้าเฟรนันโดที่ 2 และสมเด็จพระราชินีนาถอิซาเบลที่ 1 เมื่อมีพระชนมายุ 16 พรรษา ทรงอภิเษกสมรสกับฟิลลิพผู้ทรงโฉม อาร์ชดยุกแห่งออสเตรีย เมื่อวันที่ 20 ตุลาคม ค.ศ. 1496 การอภิเษกสมรสเป็นไปเพื่อการสร้างความมั่นคงทางการเมืองของสเปน สานความสัมพันธ์กับราชวงศ์ต่าง ๆ ในยุโรปเช่นเดียวกัน กับการอภิเษกสมรสของพระโอรสธิดาองค์อื่น ๆ

ต้นเหตุและเรื่องราวแห่งความวิปลาส

สมเด็จพระราชินีนาถฆัวนาขณะทรงพระเยาว์

พระเจ้าเฟลิเปที่ 1 แห่งกัสติยา พระราชสวามี

หลังจากการอภิเษกสมรส เจ้าชายเฟลิเปพระราชสวามีของพระนางมีพระนิสัยเจ้าชู้มาก ไม่ค่อยสนใจพระนาง มักทำองค์ให้เจ้าหญิงฆัวนาทรงหึงพระองค์และทะเลาะกันบ่อยครั้งด้วยความรักพระราชสวามีอย่างมากจึงคอยติดตามตลอดเวลาไม่ว่าพระราชสวามีจะเสด็จที่ใด ต่อมาเมื่อเจ้าหญิงอีซาเบลและเจ้าชายฆวนพระเชษฐภคินีและพระเชษฐาที่ทรงสนิทสนมสิ้นพระชนม์ลงในระยะเวลาใกล้เคียงกัน ทำให้ทรงเสียพระทัยเป็นอย่างมาก ทรงมีพฤติกรรมเปลี่ยนแปลงไปเป็นทรงเก็บพระองค์มากขึ้น ใน ค.ศ. 1504 สมเด็จพระราชินีนาถอิซาเบลที่ 1 เสด็จสวรรคตลง เจ้าหญิงฆัวนาจึงทรงขึ้นสืบราชบัลลังก์ต่อจากพระมารดาเป็นสมเด็จพระราชินีฆัวนา ในขณะที่พระราชบิดา พระเจ้าเฟร์นันโดที่ 2 แห่งอารากอนยังมีพระชนม์ชีพอยู่

การสวรรคตของพระเจ้าเฟลิเป

ภายหลังพระเจ้าเฟลิเปที่ 1 แห่งกัสติยา (เฟลิเปรูปหล่อ) สวรรคตอย่างกะทันหันยังความโศกเศร้าพระทัยแก่พระนางฆัวนาเป็นล้นพ้น (มีการสันนิษฐานว่าอาจทรงต้องยาพิษ โดยพระเจ้าเฟร์นันโดที่ 2 มีส่วนรู้เห็นด้วย)ทรงกันแสงและกรีดร้องตลอดเวลามิเป็นทรงงานราชการบริหารบ้านเมืองใด ๆ อีก ต่อมาจึงเริ่มมีกระแสข่าวลือไปทั่วว่าพระราชินีทรงอยู่กินกับพระบรมศพพระราชสวามี โดยทรงกอดและจุมพิตพระบรมศพทุก ๆ คืนแต่ความจริงคือพระนางทรงได้รับข่าวลือว่า พระบรมศพถูกขโมยไปจึงทรงเปิดดูเท่านั้น เมื่อมีการเคลื่อนย้ายพระบรมศพไปฝังยังเมืองกรานาดาทางตอนใต้ของสเปน พระนางมิให้หญิงใดเข้าใกล้พระบรมศพพระราชสวามี ทั้งนางกำนัล นางรับใช้ แม้แต่แม่ชีด้วยทรงหึงหวงพระราชสวามีมาก ตลอดเวลาที่เดินทางทรงสั่งให้เปิดดูพระบรมศพทุกวัน ถึงกับทรงกอดลูบพระบรมศพ จนเป็นที่น่าสังเวศแก่ข้าราชบริภารทั้งหลายที่เห็น

การถูกขัง

พระเจ้าเฟรนันโดที่ 2 พระราชบิดาจึงได้ดำเนินการเสนอต่อสภาประกาศให้ สมเด็จพระราชินีฆัวนา เป็นบุคคลไร้ความสามารถ จากการที่ทรงเสียพระสติและมีคำสั่งกักบริเวณสมเด็จพระราชินีนาถผู้เสียสติไว้ที่ปราสาททอเดซียัส แล้วรวบอำนาจในการปกครองมาไว้ที่พระองค์ในฐานะผู้สำเร็จราชการแทน

ตำนาน

พระมหากษัตริย์และสมเด็จพระราชินีในราชวงศ์ตรัสตามาราเองก็มีหลายพระองค์ที่ประสบชะตากรรมเช่นนี้ โดยมีเรื่องเล่าอ้างถึงเหตุที่ต้องเป็นไปเช่นนี้จากคำสาปในช่วงที่มีการรวมชาติสเปนในปี ค.ศ. 1479 โดยการสมรสกันระหว่าง พระเจ้าเฟร์นันโดที่ 2 และสมเด็จพระราชินีนาถอิซาเบลที่ 1 เป็นการรวมอาณาจักรใหญ่ 2 อาณาจักรบนคาบสมุทรไอบีเรียเข้าด้วยกันสร้างความแข็งแกร่งแก่อาณาจักรคริสต์เพื่อต่อต้านมุสลิมและชาวยิว ซึ่งภายหลังเหลือที่มั่นสุดท้ายอยู่ที่กรานาดาในขณะที่อาณาจักรคริสต์แผ่ขยายอำนาจรุกคืบลงไปยึดพื้นที่คืนมาจากพวกมัวร์ ในที่สุดก็สามารถยึดกรานาดาได้ในปี ค.ศ. 1492 แค่ช่วงที่เข้ายึด (กรานาดาแตก) ก็ปรากฏว่ามีการสังหารชาวยิวและมุสลิมจำนวนมากที่หนีออกจากกรานาดาไม่ทัน มีการออกพระราชกฤษฎีกาอารัมบา ให้ชาวยิวเปลี่ยนศาสนาเป็นคริสต์โรมันคาทอลิกไม่ก็ต้องออกไปจากสเปน ซึ่งต่อมาพวกมุสลิมก็ต้องทำตามด้วยเมื่อมีผู้ไม่ปฏิบัติตามจึงเกิดการประหารชาวยิวและมุสลิมเป็นจำนวนมากในช่วงนั้น มีเรื่องเล่าว่าในการประหารชีวิตชาวยิวที่ไม่ยอมเปลี่ยนศาสนา ซึ่งครานั้นพระมหากษัตริย์และสมเด็จพระราชินีเสด็จทอดพระเนตรพร้อมด้วยพระบรมวงศานุวงศ์, ขุนนางและข้าราชบริพารจุดไฟเผาชาวยิวทั้งเป็น มีชาวยิวที่โกรธแค้นผู้หนึ่งตะโกนสาปแช่งออกมาจากกองไฟขณะถูกเผาว่าขอให้พระราชวงศ์ของพระองค์วิบัติในที่สุด ว่ากันว่าพระเจ้าเฟร์นันโดที่ 2 ถึงกับตกพระทัย ตะลึงถึงกับประชวรพระวาโยตกจากพระเก้าอี้ และนี่คงเป็นต้นเหตุคำสาปวิปลาสแห่งราชวงศ์สเปนเพราะหลังจากนั้นไม่กี่ปีเจ้าชายฆวน และเจ้าหญิงอีซาเบลผู้เป็นพระมเหสีในพระเจ้ามานูแวลที่ 1 พระเชษฐาและพระเชฐภคินีของเจ้าหญิงฆัวนาก็สิ้นพระชนม์ในเวลาอันไล่เลี่ยกัน และไม่กี่ปีต่อมาเจ้าชายมีเกลพระโอรสของเจ้าหญิงอีซาเบลก็สิ้นพระชนม์ สร้างความปวดร้าวใจแก่สมเด็จพระราชินีนาถอิซาเบลพระราชมารดาเป็นอย่างมาก

กลับเข้าสู่เรื่อง

มิเพียงสมเด็จพระราชินีนาถฆัวนาเท่านั้นที่มีการกล่าวว่าทรงเสียสติ แม้แต่พระมารดา สมเด็จพระราชินีนาถอิซาเบลเองก็มีพระอาการเช่นนี้อ่อน ๆ เหมือนกัน และเชื้อสายราชวงศ์นี้ส่วนมากก็จะมีพระชนม์ไม่ยืนยาวและไม่ค่อยสมประกอบแม้แต่สมเด็จพระอัยยิกาของเจ้าหญิงฆัวนาเองก็มีพระสติวิปลาสเช่นกัน

บั้นปลายพระชนม์

ผู้สำเร็จราชการแผ่นดินและการสวรรคต

สมเด็จพระราชินีนาถฆัวนาทรงให้พระราชโอรสขึ้นครองราชย์ โดยพระนางเป็นผู้สำเร็จราชการปกครองร่วมกับพระราชโอรสพระเจ้าการ์โลสที่ 1ตั้งแต่ช่วงปี ค.ศ. 1510 พระนางเสด็จสวรรคตในปี ค.ศ. 1555 พระบรมศพประดิษฐานอยู่ที่กรานาดา

พระราชโอรส/ธิดา

พระนาม	ประสูติ	สิ้นพระชนม์	เสกสมรส
เจ้าหญิงเอเลนอร์	15 พฤศจิกายน ค.ศ. 1498	25 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1558(1558-02-25) (59 ปี)	อภิเษกสมรสครั้งแรกในปี ค.ศ. 1518 กับพระเจ้ามานูแวลที่ 1 แห่งโปรตุเกส มีพระราชโอรสธิดา 2 พระองค์ และทรงอภิเษกสมรสครั้งที่สองในปี ค.ศ. 1530 กับพระเจ้าฟร็องซัวที่ 1 แห่งฝรั่งเศส
จักรพรรดิคาร์ลที่ 5	24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1500	21 กันยายน ค.ศ. 1558(1558-09-21) (58 ปี)	อภิเษกสมรสในปี ค.ศ. 1526 กับอีซาเบลแห่งโปรตุเกสและมีพระราชโอรสธิดา
อิซาเบลลา	18 กรกฎาคม ค.ศ. 1501	19 มกราคม ค.ศ. 1526(1526-01-19) (24 ปี)	เสกสมรสในปี ค.ศ. 1515 กับพระเจ้าคริสเตียนที่ 2 แห่งเดนมาร์กและมีพระราชโอรสธิดา
จักรพรรดิแฟร์ดีนันท์	10 มีนาคม ค.ศ. 1503	25 กรกฎาคม ค.ศ. 1564(1564-07-25) (61 ปี)	อภิเษกสมรสในปี ค.ศ. 1521 กับอันนาแห่งโบฮีเมียและฮังการีและมีพระราชโอรสธิดา
เจ้าหญิงมารีอา	18 กันยายน ค.ศ. 1505	18 ตุลาคม ค.ศ. 1558(1558-10-18) (53 ปี)	อภิเษกสมรสในปี ค.ศ. 1522 กับพระเจ้าลอโยชที่ 2 แห่งฮังการี
เจ้าหญิงคาโรลีเนอ	14 มกราคม ค.ศ. 1507	12 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1578(1578-02-12) (71 ปี)	อภิเษกสมรสในปี ค.ศ. 1522 กับพระเจ้าฌูเอาที่ 3 แห่งโปรตุเกสและมีพระราชโอรส-ธิดา

พงศาวลี

พงศาวลีของสมเด็จพระราชินีนาถฆัวนาแห่งกัสติยา

8. พระเจ้าเฟร์นันโดที่ 1 แห่งอารากอน                       4. พระเจ้าฆวนที่ 2 แห่งอารากอน                             9. พระนางเอเลเนอร์แห่งอัลเบอร์เควเก                       2. พระเจ้าเฟร์นันโดที่ 2 แห่งอารากอน                                   10. ฟาดริเก เอนรีเก เด เมนโดซา                       5. พระนางฆัวนา เอนรีเก                             11. มารีนา แฟร์นันเดซ เด กอร์โดบา                       1. สมเด็จพระราชินีนาถฆัวนาแห่งกัสติยา                                         12. พระเจ้าเอนรีเกที่ 3 แห่งกัสติยา                       6. พระเจ้าฆวนที่ 2 แห่งกัสติยา                             13. แคทรินแห่งแลงคัสเตอร์                       3. สมเด็จพระราชินีนาถอิซาเบลที่ 1 แห่งกัสติยา                                   14. เจ้าชายฌูเอา ขุนวังแห่งโปรตุเกส                       7. อิซาเบลแห่งโปรตุเกส                             15. อิซาเบลแห่งบาร์เซลอส

ดูเพิ่ม

• ราชวงศ์ตรัสตามารา
• พระเจ้าเฟร์นันโดที่ 2 แห่งอารากอน
• สมเด็จพระราชินีนาถอิซาเบลที่ 1 แห่งกัสติยา

ก่อนหน้า		สมเด็จพระราชินีนาถฆัวนาแห่งกัสติยา		ถัดไป
พระเจ้าเฟร์นันโดที่ 2		สมเด็จพระราชินีนาถแห่งอารากอน (ราชวงศ์ตรัสตามารา)		พระเจ้าการ์โลสที่ 1
พระเจ้าเฟร์นันโดที่ 2		สมเด็จพระราชินีนาถแห่งซิซิลี (ราชวงศ์ตรัสตามารา)		พระเจ้าการ์โลสที่ 1
พระเจ้าเฟร์นันโดที่ 2		สมเด็จพระราชินีนาถแห่งเนเปิลส์ (ราชวงศ์ตรัสตามารา)		พระเจ้าการ์โลสที่ 1
สมเด็จพระราชินีนาถอิซาเบลที่ 1 และ พระเจ้าเฟร์นันโดที่ 5		สมเด็จพระราชินีนาถแห่งกัสติยาและเลออน (ราชวงศ์ตรัสตามารา) ร่วมราชบัลลังก์กับพระเจ้าเฟลิเปที่ 1 (1506) พระเจ้าเฟร์นันโดที่ 5 (1506–1516) พระเจ้าการ์โลสที่ 1 (1516–1555)		พระเจ้าการ์โลสที่ 1