พระเจ้าตาลูน

พระเจ้าทาลุน
พระเจ้ากรุงหงสาวดี (ถึงพ.ศ. 2178) พระเจ้ากรุงอังวะ (ตั้งแต่พ.ศ. 2178)
พระมหากษัตริย์พม่า
ครองราชย์	19 สิงหาคม 2172 – 27 สิงหาคม 2191
ก่อนหน้า	พระเจ้ามินแยไดกปา
ต่อไป	พระเจ้าพินดาเล
ประสูติ	6 พฤษภาคม พ.ศ. 2127
สวรรคต	29 สิงหาคม พ.ศ. 2191 (63 พรรษา) อังวะ
ฝังพระศพ	29 สิงหาคม พ.ศ. 2191 พระราชวังอังวะ
คู่อภิเษก	Khin Myo Sit Khin Thet Hnin of Mone Khin Myat Hset of Pinya
พระราชบุตร	11 พระโอรส และ 20 พระธิดา รวมถึง: พระเจ้าพินดาเล พระเจ้าปเย
พระนามเต็ม ชื่อพระราชสมภพ: ทาคิน กยี
ราชวงศ์	ตองอู
พระราชบิดา	พระเจ้านยองยาน
พระราชมารดา	Khin Hpone Myat
ศาสนา	พุทธเถรวาท

พระเจ้าทาลุน (พระเจ้าสิริสุธรรมราชามหาธิบดีตลุนมิน) เป็นพระอนุชาของ พระเจ้าอโนเพตลุน และเป็นพระโอรสของ พระเจ้าสีหสุธรรมราชา หรือ เจ้านยองยาน พระโอรสของพระเจ้าบุเรงนอง กล่าวคือพระองค์เองและพระเชษฐาธิราชต่างก็เป็นพระราชนัดดาในพระเจ้าชนะสิบทิศบุเรงนอง

พระเจ้าสิริสุธรรมราชามหาธิบดี (พระเจ้าทาลุน) (พ.ศ. 2172-2191) ทรงครองราชย์ต่อจาก พระเจ้ามินแยไดกปาผู้เป็นพระภาติยะของพระองค์ ทรงเป็นกษัตริย์ที่ได้รับการยกย่องมากองค์หนึ่งของพม่า โดยเฉพาะในด้านศาสนาและการปกครอง ทรงจัดสวัสดิการให้ประชาชน ปรับปรุงระเบียบการปกครอง ฟื้นฟูหลักพระธรรมศาสตร์ในสมัยพุกาม ทำนุบำรุงพุทธศาสนา ได้รับการยกย่องเป็นธรรมราชา

ด้านการทหาร ทรงสามารถเกณฑ์ไพร่พลเพิ่มจาก 20,000 เป็น 400,000 ได้ และต้านทานการรุกรานจากจีนได้ในปี พ.ศ. 2180 อาณาจักรของพระองค์ครอบคลุมพม่าในปัจจุบัน (ยกเว้นยะไข่) และล้านนาทั้งหมด (กล่าวกันว่ารวมถึงล้านช้างด้วย)

อย่างไรก็ดี สิ่งที่น่าสนใจคือ ที่กล่าวกันว่าพระองค์บำรุงพระศาสนานั้น อันที่จริงก็มีความเกี่ยวพันกับการเกณฑ์ทหารและแรงงาน กล่าวคือ ปีคศ. 1636 พระองค์จัดสอบเพื่อวัดความรู้พระไตรปิฎกสำหรับพระและเณร ซึ่งไม่เคยมีมาก่อนในประวัติศาสตร์ ทั้งนี้พระองค์ต้องการคัดแยกคนที่มาบวชเป็นพระเพียงเพราะต้องการหนีการเกณฑ์ไพร่พลออกไปเสีย เพราะโดยทั่วไปพระสงฆ์จะได้รับการยกเว้นไม่ต้องไปเป็นทหารในระบบ ผู้สืบราชบัลลังก์ต่อจากพระเจ้าทาลุนมิได้บังคับให้พระต้องสอบวัดความรู้ แต่ยังคงควบคุมกระบวนการเข้าระบบสงฆ์

พระองค์ทรงย้ายเมืองหลวงจากหงสาวดีกลับไปอังวะ ในปี พ.ศ. 2178 ซึ่งเป็นฐานอำนาจเดิมของพระบิดาและพระเชษฐาเนื่องจากหงสาวดีทรุดโทรมมาก (จากผลของการศึกสมัยพระนเรศวร และถูกพวกยะไข่เผา) และต้องการกลับไปยังอังวะซึ่งเป็นเมืองดั้งเดิมของชาวพม่า (หงสาวดีเดิมเป็นเมืองของชาวมอญก่อนถูกพระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้ตีแตกและย้ายเมืองหลวงมา) รัชสมัยของพระองค์เน้นการศาสนามาก จนละเลยหัวเมืองมอญ อันส่งผลให้หัวเมืองมอญกบฏในเวลาต่อมา และเมื่อปี พ.ศ. 2191 พระเจ้าทาลุนสิ้นพระชนม์ เหล่าขุนนางเลยอัญเชิญพระเจ้าพินดาเลพระราชโอรสของพระองค์ครองราชย์ต่อไป

อ้างอิง

• Hmannan Yazawin (ภาษาBurmese). Vol. 1–3 (2003 ed.). Yangon: Ministry of Information, Myanmar. 1829.{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (ลิงก์)

ก่อนหน้า		พระเจ้าตาลูน		ถัดไป
พระเจ้าอโนเพตลุน		พระมหากษัตริย์พม่า (อาณาจักรพม่ายุคที่ 2) (พ.ศ. 2172 - พ.ศ. 2191)		พระเจ้าพินดาเล