ซิตคอม

ซิตคอม (อังกฤษ: sitcom) ย่อมาจาก ซิจูเอชันคอเมดี (อังกฤษ: situation comedy) มีลักษณะ คือ ตัวละครจะอยู่ในสถานการณ์จำลองเดียวกันจากตอนหนึ่งไปตอนถัดไป สถานการณ์จำลองมักจะเป็นในครอบครัว ที่ทำงาน หรือ ในวงเพื่อน มุกตลกในซิตคอมมีหลากหลาย แต่ปกติแล้วจะมีลักษณะเป็นแบบตัวละครนำเรื่องไป (character-driven) นำมาซึ่งการใช้ running gags (มุกซ้ำๆประจำตัวละคร ย้ำเรื่อยๆตลอดเรื่อง)

เพื่อที่จะรักษาสถานการณ์ให้คงที่ตลอดจำนวนตอนที่มากมาย ในซิตคอมต่างๆ ตัวละครจึงมักมีความเป็นไปที่คงที่ (เช่น ถ้าเป็นเรื่องความรัก ก็จะไม่มีความคืบหน้าของความรักในแต่ละตอนมากนัก ทำให้ความสัมพันธ์ของตัวละครคงเดิม) เหตุการณ์ในแต่ละตอนก็จะมีบทสรุปภายในตอน และมีไม่บ่อยนักที่จะเกี่ยวโยงข้ามตอน

องค์ประกอบของละครซิตคอม

ซิตคอมเป็นละครแนวสุขนาฏกรรม เลือกที่จะมองชีวิตมนุษย์ในแง่ขบขัน ล้อเลียน เอามาทำเป็นเรื่องตลกให้คนดูหัวเราะ โดยผูกเรื่อง สร้างสถานการณ์ให้เกิดอารมณ์ขันสนุกสนาน องค์ประกอบของละครซิตคอม มีรายละเอียดดังนี้ ด้านเนื้อหา หลากหลาย มีความสัมพันธ์หลายกลุ่ม หลายบุคคล, รูปแบบการนำเสนอ ไม่สมจริง แต่เนื้อหามาจากความจริง, จังหวะและการดำเนินเรื่องรวดเร็ว จบตามเวลา, มีพื้นฐานทางอารมณ์, ความสัมพันธ์ของตัวละครตามสูตรแน่นอน, ตัวละครมีลักษณะเหมือนจริง และ การแบ่งแยกวงในและวงนอกคือระหว่างนักแสดงประจำกับดารารับเชิญ

ซิตคอมในประเทศไทย

สำหรับซิตคอมในประเทศไทย กำเนิดขึ้นในปี พ.ศ. 2520 นักแสดงชื่อดังยุคนั้นคือ ภัทราวดี มีชูธน วางมือจากงานภาพยนตร์มาจับงานผู้จัดละครโทรทัศน์ให้กับสถานีโทรทัศน์ช่อง 3 นอกจากริเริ่มการแสดงละครโดยไม่มีการบอกบท ยังจัดละครประเภทซิตคอมตอนสั้นๆ ออกอากาศต่อเนื่อง ได้รับความนิยมสูง กวาดคะแนนถล่มทลายก่ายกองคือ "ตุ๊กตาเสียกบาล" ที่ภัทราวดีรับบทนำเป็น เจี๊ยบ สาวปัญญาอ่อน เพราะความที่เป็นซิตคอมเรื่องแรกและความแตกต่างจากละครทั่ว ๆ ไปทำให้ซิตคอมเรื่องต่อ ๆ มา ถูกเรียกติดปากชาวบ้านว่า “ละครภัทราวดี” โฆษณาหลั่งไหลเข้าถึงตอนละ 18 นาที ทำให้เวลาละครเหลือเพียง 12 นาที นับแต่นั้นจึงต้องมีการกำหนดเวลาโฆษณาเหลือ 5 นาทีต่อรายการความยาว 30 นาที

และซิตคอมอีกเรื่องในปี พ.ศ. 2526 คือ "ขบวนการคนใช้" แจ้งเกิดดาราดวงใหม่และถึงวันนี้ก็ยังยืนยง ได้แก่ อัจฉราพรรณ ไพบูลย์สุวรรณ, เด่น ดอกประดู่, ปัญญา นิรันดร์กุล, ภิญโญ รู้ธรรม, ชลิต เฟื่องอารมย์, วรายุธ มิลินทจินดา และอีกมากมาย ซึ่งล้วนแต่ขับเน้นความเชื่อของผู้จัดที่ว่าความสามารถทางการแสดงดึงดูดผู้ชมคนดูได้มากกว่าหน้าตา

ซิตคอมไทยจากอดีตจนถึงปัจจุบัน

• ละครซิตคอมยุคแรก ได้แก่ ตุ๊กตาเสียกบาล (2520), ขบวนการคนใช้ (2526), ประชาชนชาวแฟลต, บนถนนสายเดียวกัน, ผู้พิทักษ์ความสะอาด, ยุทธจักรนักคิด, ชุมชนแออัด, ตัวประกอบอดทน, บุญเติม ร้านเดิมเจ้าเก่า (2523), สาทร ดอนเจดีย์, คุณยายกายสิทธิ์ (2526), นายแพทย์สนุกสนาน, เทวดาตกสวรรค์ (2532), ตะกายดาว (2533), คนค้นคน, นางฟ้าสีรุ้ง, พ่อคะ หาแม่ให้หนูหน่อย, เวทีนี้มีปัญหา และ ที่นี่ไม่มีปัญหา เป็นต้น
• ละครซิตคอมที่เปิดตัวในปี 2534 คือ 3 หนุ่ม 3 มุม (พ.ค. 2534 – 28 พ.ย. 2541)
• ละครซิตคอมที่เปิดตัวในปี 2536 คือ คู่ชื่นชุลมุน (ธ.ค. 2536 – ก.ค. 2537)
• ละครซิตคอมที่เปิดตัวในปี 2537 คือ ม่ายค่ะ (ส.ค. 2537 – ก.พ. 2538), สนทนาประสาจน (พ.ย. 2537 – ก.พ. 2538)
• ละครซิตคอมที่เปิดตัวในปี 2538 คือ หกตกไม่แตก (ธ.ค. 2538 – พ.ย. 2539), ครอบครัวนี้...คงกระพัน (มี.ค. 2538 – ก.ย. 2538)
• ละครซิตคอมที่เปิดตัวในปี 2539 คือ ตะลอนทัวร์ รวมพลคน(น่า)ใช้ (พ.ย. 2539 – ก.ค. 2540), ระเบิดเถิดเทิง (7 มกราคม พ.ศ. 2539 – ปัจจุบัน), ผีเพี้ยนโฮเต็ล
• ละครซิตคอมที่เปิดตัวในปี 2540 คือ พี่ชายที่แสนดี
• ละครซิตคอมที่เปิดตัวในปี 2542 คือ โซดา กับ ชาเย็น
• ละครซิตคอมที่เปิดตัวในปี 2544 คือ คู่คนละขั้ว (ม.ค. 2544 – ม.ค. 2545)
• ละครซิตคอมที่เปิดตัวในปี 2545 คือ เฮง เฮง เฮง
• ละครซิตคอมที่เปิดตัวในปี 2546 คือ บางรักซอย 9 (5 เม.ย. 2546 – 5 พ.ค. 2555) และ โคกคูนตระกูลไข่ (2 สิงหาคม 2546 - 30 มิถุนายน 2550)
• ละครซิตคอมที่เปิดตัวในปี 2547 คือ เป็นต่อ (7 ตุลาคม 2547 - 9 กุมภาพันธ์ 2555, 20 ธันวาคม 2555 - ปัจจุบัน)
• ละครซิตคอมที่เปิดตัวในปี 2548 คือ บุญดีผีคุ้ม และ ตึก 3 เพดานสูง
• ละครซิตคอมที่เปิดตัวในปี 2549 คือ บ้านนี้มีรัก, หมู่บ้านจำอวด, หมอสามชั้น และ เทวดาสาธุ
• ละครซิตคอมที่เปิดตัวในปี 2550 คือ ผู้กองเจ้าเสน่ห์ (7 มกราคม 2550 - ปัจจุบัน), นัดกับนัด (7 มกราคม 2550 - ปัจจุบัน) , ผีเพี้ยนโฮเต็ล, รักต้องซ่อม (7 กรกฎาคม 2550 - 28 ธันวาคม 2551), หมู่ 7 เด็ดสะระตี่ และ ตลก 6 ฉาก (21 ตุลาคม 2550 -)
• ละครซิตคอมที่เปิดตัวในปี 2551 คือ มหาชนชาวแฟลต (3 กุมภาพันธ์ 2551 - ธันวาคม 2553), ยมโลกโซไซตี้, รักริทึ่ม (4 เมษายน 2551 - 27 ธันวาคม 2551), มรดกบันเทิง (5 เมษายน 2551 - 27 ธันวาคม 2551), เพื่อนนิรมิต, จิตร...ประภัสสร, เนื้อคู่ประตูถัดไป, เฮฮาหน้าซอย, คู่กิ๊กพริกกะเกลือ (27 เมษายน 2551 - ปัจจุบัน)
• ละครซิตคอมที่เปิดตัวในปี 2552 คือ ศึกวันชูใจ (23 พฤษภาคม 2552 - 30 มกราคม 2553), แฟกทอรีที่รัก (5 กันยายน 2552 - 26 มิถุนายน 2553)
• ละครซิตคอมที่เปิดตัวในปี 2553 คือ เนื้อคู่อยากรู้ว่าใคร (4 มกราคม 2553 - 27 ธันวาคม พ.ศ. 2553), รักล้นๆ 9 คน 4 คู่ (1 มกราคม 2553 - 1 ตุลาคม 2553), วงษ์คำเหลา เดอะซีรีส์ (17 เมษายน 2553 - ปัจจุบัน) บ้านนี้ที่บางรัก (30 ตุลาคม 2553 - 25 ธันวาคม 2553), สลัดโสดคอมปานี
• ละครซิตคอมที่เปิดตัวในปี 2554 คือ มหาชน เดอะ ซีรีส์, วิ้งค์เจ้าเสน่ห์, สุดยอด, คู่รักต่างขั้ว, อภินิหารคุณยายทองคำ, ท่าประชา, 3 คน 3 เจน, วิวาห์ ฮาเฮ, มือปราบมหาเฮี้ยน
• ละครซิตคอมที่เปิดตัวในปี 2555 คือ เป็นข่าว (16 กุมภาพันธ์ 2555 - 8 พฤศจิกายน 2555), เถ้าแก่แซ่จอห์น (18 กุมภาพันธ์ 2555) , จุดนัดภพ (17 มีนาคม 2555 - ปัจจุบัน), ยมบาลเรียกพี่ (2 เมษายน 2555), ลูกไม้หลายหลายต้น (3 เมษายน 2555), ลูกพี่ลูกน้อง (12 พฤษภาคม 2555 - ปัจจุบัน), ครอบครัวขำ (15 พฤศจิกายน 2555 - ปัจจุบัน)
• ละครซิตคอมที่เปิดตัวในปี 2556 คือ My Melody 360 องศารัก (5 มกราคม 2556 - ปัจจุบัน)