จิ๊ด เศรษฐบุตร

จิ๊ด เศรษฐบุตร
เกิด	จิ๊ด เศรษฐบุตร 18 มกราคม พ.ศ. 2449 จังหวัดพระนคร ประเทศสยาม
เสียชีวิต	19 มกราคม พ.ศ. 2538 (89 ปี) กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย
สัญชาติ	ไทย
ศิษย์เก่า	มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
อาชีพ	นักกฎหมาย นักการทูต
มีชื่อเสียงจาก	การเมือง
คู่สมรส	พิพิธ เศรษฐบุตร
บุตร	3 คน

ศาสตราจารย์จิ๊ด เศรษฐบุตร (18 มกราคม 2449 — 19 มกราคม 2538) เป็นตุลาการ นักนิติศาสตร์ และนักการทูตชาวไทย

ประวัติ

จิ๊ดเกิดที่บ้านพริบพรี ถนนตีทอง อำเภอพระนคร จังหวัดพระนคร (ปัจจุบันคือ ถนนตีทอง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร) เป็นบุตรคนที่หกในจำนวนบุตรแปดคนของมหาอำมาตย์โท พระยานรเนติบัญชากิจ (ลัด เศรษฐบุตร) กับคุณหญิงโต๊ะ นรเนติบัญชากิจ (ชื่อสกุลเดิม โภคสุพัฒน์)

จิ๊ดสำเร็จประถมศึกษาจากโรงเรียนครูบุญเกิด จังหวัดพระนคร เมื่อปี พ.ศ. 2455 ต่อมาจึงเข้าศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนต้นที่โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัยเมื่อปี พ.ศ. 2457 ก่อนย้ายไปชั้นเตรียมมัธยมศึกษาปีที่ 3 (ภาคภาษาฝรั่งเศส) ที่โรงเรียนอัสสัมชัญ เมื่อปี พ.ศ. 2461 แล้วจึงศึกษาต่อระดับมัธยมศึกษาตอนปลายและระดับปริญญาตรีที่วิทยาลัยลีเซสต็องดาล (Lycée Stendhal) เมืองเกรอน็อบล์ (Grenoble) ประเทศฝรั่งเศส จนสำเร็จเมื่อปีพ.ศ. 2468 แล้วได้ศึกษาชั้นต่อมา โดยได้ประกาศนียบัตรทางกฎหมายพาณิชย์ และปริญญาดุษฎีบัณฑิตสาขาเดียวกัน จากมหาวิทยาลัยเกรอน็อบล์ (University of Grenoble) เมื่อปี พ.ศ. 2469 และกลับมาเรียนในประเทศไทยที่โรงเรียนกฎหมาย กระทรวงยุติธรรม สำเร็จกฎหมายภาค 1 เมื่อปีพ.ศ. 2476

การทำงาน

สำเร็จการศึกษาแล้ว จิ๊ดได้เข้ารับราชการในรัฐบาลไทย ได้ดำรงตำแหน่งสำคัญต่าง ๆ ตามลำดับดังนี้ คือ

เป็นผู้พิพากษาศาลแพ่งตั้งแต่ปี 2476 และเป็นผู้พิพากษาศาลหัวหน้าศาลจังหวัดหนองคายตั้งแต่ปี 2483 แล้วจึงโอนจากกระทรวงยุติธรรมมากระทรวงต่างประเทศ เพื่อเป็นเลขานุการเอกในกรมการเมืองตะวันออก (ปัจจุบันคือ กรมอาเซียน) ตั้งแต่ปี 2490 และได้เป็นเลขานุการเอกประจำสถานเอกอัครราชทูตไทย ณ กรุงปารีส ตั้งแต่ปี 2494

ต่อมา เลื่อนขึ้นเป็นเลขานุการชั้นพิเศษและเป็นอัครราชทูตประจำกรุงมอสโกตั้งแต่ปี 2496 และไปรักษาการอธิบดีกรมสนธิสัญญาและกฎหมายตั้งแต่ปี 2503 แล้วจึงเป็นรัฐทูตวิสามัญและอัครราชทูตผู้มีอำนาจเต็มประจำสาธารณรัฐโปรตุเกสตั้งแต่วันที่ 11 กุมภาพันธ์ 2506 ในโอกาสเดียวกันนั้น ยังได้เป็นเอกอัครราชทูตวิสามัญผู้มีอำนาจประจำสาธารณรัฐฝรั่งตั้งแต่วันที่ 19 กุมภาพันธ์ 2506

ครั้นแล้ว จึงได้เป็นเอกอัครราชทูตวิสามัญผู้มีอำนาจเต็มประจำสมาพันธรัฐสวิสตั้งแต่วันที่ 1 กันยายน 2507 และย้ายไปเป็นรัฐทูตวิสามัญกับอัครราชทูตผู้มีอำนาจเต็มประจำสมาพันธ์สาธารณรัฐประชาชนยูโกสลาเวียตั้งแต่วันที่ 22 ตุลาคม 2507 กระทั่งเกษียณอายุราชการเมื่อปี 2510

ครอบครัว

สำหรับชีวิตครอบครัวนั้น จิ๊ดสมรสกับพิพิธ เศรษฐบุตร (ชื่อสกุลเดิม สุนทรวร) ซึ่งเป็นบุตรีของพระยาจ่าแสนยบดีศรีบริบาล (ชิต สุนทรวร) กับคุณหญิงเลื่อน จ่าแสนยบดี จิ๊ดและภริยามีบุตรด้วยกันสามคนตามลำดับดังนี้

1. จิตริก เศรษฐบุตร สมรสกับจานีน อ็อกเซีย หญิงต่างประเทศ แต่ต่อมาหย่าร้างกัน และจิตริกสมรสใหม่กับหม่อมราชวงศ์วิวรรณ วรวรรณ
2. จิรศักดิ์ เศรษฐบุตร สมรสกับวรวรรณ พรหมเพ็ญ
3. เทพขจิต เศรษฐบุตร ต่อมาสมรสกับรองอำมาตย์ตรีณรงค์ วงศ์ไพบูลย์ จึงเปลี่ยนไปใช้ชื่อสกุลสามี

ถึงแก่อนิจกรรม

ในบั้นปลายชีวิตตั้งแต่ราวปี 2526 จิ๊ดประสบภาวะสมองเสื่อม ความทรงจำจึงเสื่อมถอย สติฟั่นเฟือน และมีความบกพร่องในทางสื่อสารและรับรู้ หทัย ชิตานนท์ แพทย์ประจำตัว ตรวจแล้วพบว่า ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ ศาลแพ่งจึงสั่งให้เป็นคนไร้ความสามารถตามคำร้องของพิพิธ ภริยา และสั่งให้อยู่ความอนุบาลของนรนิติ เศรษฐบุตร ตั้งแต่ปลายเดือนมีนาคม 2534

ในปี 2537 จิ๊ดได้เข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลรามคำแหง จนถึงแก่อนิจกรรมอย่างสงบเมื่อวันที่ 19 มกราคม ปี 2538 ต่อมา สิริอายุได้ 89 ปี 1 วัน

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

จิ๊ดได้รับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทยตามลำดับดังนี้

• พ.ศ. 2509 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)
• พ.ศ. 2506 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์ช้างเผือก (ป.ช.)
• พ.ศ. 2509 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้า (ท.จ.) (ฝ่ายหน้า)
• พ.ศ. 2485 – เหรียญช่วยราชการเขตภายใน การรบสงครามอินโดจีน (ช.ร.)
• พ.ศ. 2506 – เหรียญราชการชายแดน (ช.ด.)
• พ.ศ. 2500 – เหรียญจักรพรรดิมาลา (ร.จ.พ.)

แหล่งข้อมูลอื่น

• ผลงานตำรากฎหมายของจิ๊ด เศรษฐบุตร - สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์