หม่อมเจ้าเพิ่ม ลดาวัลย์

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
หม่อมเจ้าเพิ่ม ลดาวัลย์
หม่อมเจ้า ชั้น 3
Phoem Ladawan.jpg
ปลัดทูลฉลองกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ
หม่อมหม่อมห่วง
หม่อมช้อย
หม่อมคลี่
หม่อมหวาน
บุตร11 คน
ราชสกุลลดาวัลย์
ราชวงศ์จักรี
พระบิดาพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นภูมินทรภักดี
พระมารดาหม่อมสาด ลดาวัลย์ ณ อยุธยา
ประสูติ24 มกราคม พ.ศ. 2402
ชีพิตักษัย10 สิงหาคม พ.ศ. 2478 (76 ปี)
วังมหาสวัสดิ์ ตำบลคลองมหาสวัสดิ์ จังหวัดธนบุรี

หม่อมเจ้าเพิ่ม ลดาวัลย์ (24 มกราคม พ.ศ. 2402 – 10 สิงหาคม พ.ศ. 2478) อดีตปลัดทูลฉลองกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ[1] และบิดาของเจ้าจอมหม่อมราชวงศ์สดับ ในรัชกาลที่ 5

พระประวัติ[แก้]

ปฐมวัย[แก้]

หม่อมเจ้าเพิ่ม เป็นพระโอรสในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นภูมินทรภักดี ประสูติแต่หม่อมสาด เมื่อวันอังคาร ขึ้น 2 ค่ำ เดือน 3 ปีมะแม ตรงกับวันที่ 24 มกราคม พ.ศ. 2402 ณ วังของพระบิดา ที่ถนนสนามไชย พระบิดาได้ถวายหม่อมเจ้าเพิ่มเป็นมหาดเล็กรับใช้พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มาตั้งแต่คราวที่ผนวชเป็นสามเณร ประทับ ณ วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร[1]

การศึกษา[แก้]

หม่อมเจ้าเพิ่มได้รับการศึกษาตามคตินิยมสมัยนั้น ต่อมาทรงถูกส่งไปศึกษาภาษาอังกฤษที่ประเทศสิงคโปร์ เมื่อมีการเปิดสอนภาษาอังกฤษในเขตพระราชฐานชั้นนอกของพระบรมมหาราชวัง ก็ได้เสด็จกลับมาทรงศึกษาที่นั่นด้วย[1]

รับราชการ[แก้]

หลังทรงจบการศึกษา ทรงรับราชการในกรมไปรษณีย์โทรเลข กรมราชเลขาธิการ กระทรวงการต่างประเทศ กระทรวงพระคลังมหาสมบัติ ตามลำดับ[1] และในปี พ.ศ.2435 หม่อมเจ้าเพิ่ม ได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็นองคมนตรี[2]

ระหว่างทรงรับราชการในกระทรวงการต่างประเทศ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดให้หม่อมเจ้าเพิ่มเป็นพระอภิบาลพระเจ้าลูกเธอ 4 พระองค์ ที่เสด็จไปทรงศึกษาที่ต่างประเทศ ได้แก่

นอกจากนี้ ยังได้ตามเสด็จสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ ไปราชการในสหรัฐและประเทศญี่ปุ่น

ผนวช[แก้]

ปี พ.ศ. 2423 หม่อมเจ้าเพิ่ม ได้ผนวชเป็นพระภิกษุ ณ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม โดยมีพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระปวเรศวริยาลงกรณ์ เป็นพระอุปัชฌาย์ หม่อมเจ้าพระอรุณนิภาคุณากร เป็นพระกรรมวาจาจารย์ และพระจันทรโคจรคุณ (ยิ้ม จนฺทรํสี) เป็นพระอนุสาวนาจารย์ ผนวชแล้วประทับ ณ วัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร 2 พรรษาจึงลาผนวช[1]

ปัจฉิมวัย[แก้]

หม่อมเจ้าเพิ่ม ลดาวัลย์ เริ่มทรงพระกาสะมาตั้งแต่เดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2478 แพทย์ตรวจพบว่าประชวรเป็นวัณโรค และพระวักกะพิการ พระอาการทรุดลงจนสิ้นชีพิตักษัย ณ วังมหาสวัสดิ์ เมื่อเวลา 04:10 น. ของวันเสาร์ที่ 10 สิงหาคม พ.ศ. 2478 สิริชันษา 76 ปี[1]

ครอบครัว[แก้]

หม่อมเจ้าเพิ่ม มีหม่อมและโอรสธิดาหลายคน เฉพาะที่มีชีวิตอยู่เมื่อหม่อมเจ้าเพิ่มสิ้นชีพิตักษัยมีดังนี้[1]

เครื่องราชอิสริยาภรณ์[แก้]

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย[แก้]

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ[แก้]

พงศาวลี[แก้]

อ้างอิง[แก้]

  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 โคลง,ฉันท์,กาพย์,ร่าย: พระนิพนธ์หม่อมเจ้าเพิ่ม ลดาวัลย์, 2478
  2. ↑ การพระราชพิธีศรีสัจปานกาลพระราชทานพระชัยวัฒน์องค์เล็ก แลเครื่องราชอิสริยาภรณ์ แลตั้งองคมนตรี ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 9 แผ่นที่ 26 วันที่ 25 กันยายน พ.ศ. 2435
  3. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เก็บถาวร 2019-05-08 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, ตอนที่ 35 เล่ม 23, 25 พฤศจิกายน ร.ศ. 125, หน้า 893
  4. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งศาสตราจารย์วิชาวิศวกรรมเหมืองแร่, ตอนที่ 25 เล่ม 66, 1 พฤษภาคม 2492, หน้า 1710
  5. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ถวายบังคมพระบรมรูปแลพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เก็บถาวร 2019-05-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม 10, หน้า 368
  6. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม 9, หน้า 353
  7. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม 5, หน้า 319
  8. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม 7, หน้า 401
  9. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญจักรพรรดิมาลา, เล่ม 13, หน้า 27
  10. ↑ "พระราชทานพระบรมราชานุญาตเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 9 (ตอน 5): หน้า 12. 1 พฤษภาคม 2435. สืบค้นเมื่อ 23 มิถุนายน 2562. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= และ |date= (help)
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=หม่อมเจ้าเพิ่ม_ลดาวัลย์&oldid=10764741"