วิกิพีเดีย:โครงการวิกิเภสัชกรรม/วิทยาศาสตร์เภสัชกรรม

เภสัชกรรม · เภสัชกร · เภสัชศาสตร์ · คณะเภสัชศาสตร์ · ยา
สาขาวิชาหลัก : วิทยาศาสตร์เภสัชกรรม · เภสัชบริบาลศาสตร์ · เภสัชศาสตร์สังคมและบริหาร
สาขาวิชาชีพ : เภสัชกรรมชุมชน · เภสัชอุตสาหกรรม · เภสัชกรรมนิวเคลียร์ · เภสัชกรรมคลินิก · เภสัชกรรมการตลาด · สัตวเภสัชกรรม

วิทยาศาสตร์เภสัชกรรม เป็นกลุ่มของศาสตร์หลายแขนงที่ทำการศึกษาเกี่ยวกับการออกแบบยา การผลิต การนำส่ง การจัดการควบคุม และการใช้ยา วิทยาศาสตร์เภสัชกรรมเป็นศาสตร์ที่อาศัยทักษะและกระบวนการจากทั้งจากวิทยาศาสตร์ธรรมชาติ และวิทยาศาสตร์ประยุกต์ เช่น เคมี (เคมีอินทรีย์ เคมีอนินทรีย์ ฟิสิกส์เคมี ชีวเคมี และเคมีวิเคราะห์) ชีววิทยา (กายวิภาคศาสตร์ และสรีรวิทยา ชีวเคมี ชีววิทยาของเซลล์ และอณูชีววิทยา) คณิตศาสตร์ ฟิสิกส์ และวิศวกรรมเคมี มาปรับประยุกต์ใช้ในการศึกษาด้านยา

วิทยาศาสตร์เภสัชกรรมอาจถูกแบ่งตามความเชี่ยวชาญเฉพาะด้านได้หลายสาขา ตาม 3 สาขาหลัก ดังต่อไปนี้:

เภสัชวิทยา: การศึกษาถึงผลด้านชีวเคมีและด้านสรีรวิทยาของยาต่ออวัยวะต่างๆในร่างกาย
- เภสัชพลศาสตร์: การศึกษาถึงผลของยาต่ออวัยวะในร่างกายทางชีวเคมีและสรีรวิทยาในระดับเซลล์และโมเลกุล
- เภสัชจลนศาสตร์: การศึกษาถึงปัจจัยต่างที่มีผลต่อยาหรือกระบวนการของร่างกายในการจัดการยาเมื่อยาเข้าสู่ร่างกายโดยเปรียบเทียบกับเวลา
- พิษวิทยาเวชภัณฑ์: การศึกษาถึงอันตรายหรือพิษของยาที่เกิดขึ้นต่อร่างกายทั้งด้านชีวเคมีและสรีรวิทยา
- เภสัชพันธุศาสตร์: การศึกษาความแปรผันทางพันธุกรรมที่มีผลต่อการตอบสนองต่อยาในระดับปัจเจกบุคคล
เคมีทางยา: การศึกษาการออกแบบยาเพื่อปรับเปลี่ยนคุณสมบัติทางเภสัชพลศาสตร์และเภสัชจลนศาสตร์ของยา รวมไปถึงการสังเคราะห์โมเลกุลยาใหม่ขึ้นในทางเคมี
เภสัชวิทยาศาสตร์: การศึกษาและออกแบบรูปแบบยา เพื่อให้มีระบบการนำส่งที่เหมาะสม คงตัว มีคุณสมบัติทางเภสัชจลนศาสตร์ที่ดี และเป็นที่ยอมรับของผู้ที่ต้องได้รับการบริหารยา

เมื่อการมีค้นพบสิ่งใหม่ที่ก้าวหน้าขึ้นทำให้มีการขยายขอบเขตของวิทยาศาสตร์เภสัชกรรมออกไปอย่างมาก และได้มีสาขาเชี่ยวชาญย่อยด้านวิทยาศาสตร์เภสัชกรรมเกิดขึ้นมากมาย ที่สำคัญยิ่งไปกว่านั้นคือ การพัฒนาองค์ความรู้ที่มากขึ้น ทำให้ขอบเขตของพื้นที่เฉพาะในแต่ละสาขาวิชาย่อยด้านวิทยาศาสตร์เภสัชกรรมได้สอดประสานจนยากจะแยกออกจากกัน โดยองค์ความรู้พื้นฐานหลายอย่างจาดสาขาเหล่านั้นล้วนเป็นแนวคิดสำคัญของวิทยาศาสตร์เภสัชกรรม การมีแนวคิดพื้นฐานร่วมกันนี้จะนำไปสู่การพัฒนาและสร้างความเข้าใจในศาสตร์ที่เป็นประโยชน์ต่อการศึกษาวิจัยด้านวิทยาศาสตร์เภสัชกรรมและการรักษาด้วยยานี้

เภสัชวิทยาศาสตร์ เป็นศาสตร์สำคัญด้านเภสัชกรรมซึ่งเกี่ยวข้องในทุกแง่มุมของการเปลี่ยนสารเคมีใหม่ไปเป็นยาที่มีความปลอดภัยและมีประสิทธิภาพต่อผู้ป่วยในชุมชน ด้วยการที่เภสัชวิทยาศาสตร์เป็นศาสตร์แห่งการออกแบบเภสัชภัณฑ์ ซึ่งในปัจจุบันมีสารเคมีมากมายที่มีข้อมูลด้านเภสัชวิทยาครบถ้วน แต่สารเคมีเหล่านั้นไม่ได้ถูกนำไปใช้กับผู้ป่วยได้โดยตรง จำเป็นต้องมีการออกแบบระบบนำส่งยาที่เหมาะสมเพื่อประสิทธิภาพในการรักษาที่สูงสุด ซึ่งกระบวนการเหล่านี้นั้นจำเป็นต้องใช้ศาสตร์ด้านเภสัชวิทยาศาสตร์เข้ามาจัดการ

แก้ไข