ชิ้น ศิลปบรรเลง

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
คุณหญิงชิ้น ศิลปบรรเลง ขณะมีอายุได้ 24 ปี (ภาพจากหนังสือ "ตำนานเครื่องมโหรีปี่พาทย์" ตีพิมพ์เมื่อ พ.ศ. 2473)

คุณหญิงชิ้น ศิลปบรรเลง (5 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2449 - 3 กรกฎาคม พ.ศ. 2531) เป็นนักดนตรีไทย นักแต่งเพลงชาวไทย และยังได้รับยกย่องให้เป็น ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีไทย) ประจำปี พ.ศ. 2530

ประวัติ[แก้]

คุณหญิงชิ้น เป็นบุตรีของหลวงประดิษฐไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง) และนางโชติ ศิลปบรรเลง เกิดที่บ้านหน้าวังบูรพาภิรมย์ เมื่อวันที่ 5 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2449 มีพี่น้องร่วมบิดามารดา 7 คน คือ

  1. เด็กหญิงสร้อยไข่มุกด์ ศิลปบรรเลง - ถึงแก่กรรมตั้งแต่ยังเด็ก
  2. เด็กหญิงศุกร์ดารา ศิลปบรรเลง - ถึงแก่กรรมตั้งแต่ยังเด็ก
  3. คุณหญิงชิ้น ศิลปบรรเลง
  4. นางมหาเทพกษัตรสมุห (บรรเลง สาคริก)
  5. เด็กชายศิลปสราวุธ ศิลปบรรเลง - ถึงแก่กรรมตั้งแต่ยังเด็ก
  6. นายประสิทธิ์ ศิลปบรรเลง
  7. นางชัชวาลย์ จันทร์เรือง

และมีพี่น้องร่วมบิดา ซึ่งเกิดจากคุณแม่ฟู อีก 5 คน คือ

  1. นางภัลลิกา ศิลปบรรเลง
  2. เด็กชายแดง ศิลปบรรเลง - ถึงแก่กรรมตั้งแต่ยังเด็ก
  3. นายขวัญชัย ศิลปบรรเลง
  4. นาวาเอกสมชัย ศิลปบรรเลง
  5. นายสนั่น ศิลปบรรเลง

คุณหญิงชิ้น สำเร็จการศึกษาระดับชั้นมัธยมปีที่ 8 จากโรงเรียนราชินี เมื่อปี พ.ศ. 2466

การทำงาน[แก้]

คุณหญิงชิ้น รับราชการโดยสอบได้วุฒิครู พ.ม. ใน พ.ศ. 2483 ได้ยึดอาชีพเป็นครูมาตลอดจนเกษียณอายุ โดยเริ่มรับราชการเป็นครูที่โรงเรียนเบญจมาราชาลัย ตั้งแต่ พ.ศ. 2476 ถึง พ.ศ. 2477 ได้ย้ายไปสอนที่โรงเรียนนาฎดุริยางค์ กรมศิลปากร ในฐานะผู้เริ่มก่อตั้งโรงเรียนร่วมกับหลวงวิจิตรวาทการ ดำรงตำแหน่งหัวหน้าแผนกนาฎดุริยางค์เป็นเวลา 20 ปี ต่อมาในปี พ.ศ. 2497 จึงย้ายมาประจำอยู่ที่โรงเรียนฝึกหัดครูพระนคร สังกัดกรมการฝึกหัดครู พ.ศ. 2504 ได้รับทุนไปดูงานด้านโทรทัศน์เพื่อการศึกษา ณ ประเทศอิตาลี ประเทศอังกฤษ และประเทศอเมริกา กลับมาแล้วย้ายไปประจำอยู่โรงเรียนฝึกหัดครูธนบุรี แล้วย้ายไปประจำที่วิทยาลัยวิชาการศึกษาประสานมิตร จนเกษียณอายุเมื่อ พ.ศ. 2509 จนกระทั่งปี พ.ศ. 2525 ดำรงตำแหน่งประธานมูลนิธิหลวงประดิษฐ์ไพเราะ คุณหญิงชิ้น เรียนดนตรีจากบิดาโดยตรงชำนาญทั้งการบรรเลง ขับร้อง ประพันธ์บทเพลง จนแม้แต่การบันทึกบทเพลงลงเป็นโน้ตแบบต่าง ๆ เป็นผู้รวบรวมผลงานจากบิดาไว้มากที่สุดแล้วถ่ายทอดให้แก่ศิษย์อย่างไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อย มีความอุตสาหะ อดทนเป็นยอดเยี่ยมและเป็นครูที่ประเสริฐที่สุดคนหนึ่ง ทำหน้าที่ครูอย่างสมบูรณ์แบบ ด้วยการตั้งใจสอนและเสียสละเพื่อศิษย์เป็นอันมาก เป็นผู้ร่วมงานก่อตั้งวงดนตรีของคุรุสภา เป็นกรรมการจัดบทวิทยุโรงเรียน ก่อตั้งโรงเรียนนาฎศิลป์และดนตรีผกาวลี และร่วมงานบันทึกเพลงกับมหาวิทยาลัยในต่างประเทศ โดยเฉพาะมหาวิทยาลัยแห่งมลรัฐคาลิฟอร์เนีย (ยูซีเอสเอ) รวมทั้งเป็นกำลังสำคัญในการก่อตั้งวงดนตรีโรงเรียนวัดบวรนิเวศ ซึ่งศิษย์จากวงนี้ได้รับการยกย่องว่า เป็นดนตรีไทยระดับมัธยมศึกษาที่มีฝีมือดี ได้รับรางวัลในการบรรเลงดนตรีไทยอยู่เป็นประจำ

ชีวิตครอบครัว[แก้]

ในด้านชีวิตครอบครัว คุณหญิงชิ้นสมรสกับประสงค์ ไชยพรรค เมื่อปี พ.ศ. 2484 มีบุตรี 1 คน ชื่อ มธุรส วิสุทธกุล เป็นอาจารย์สอนภาควิชาภาษาอังกฤษ มหาวิทยาลัยรามคำแหง