วิกิพีเดีย:นโยบายการใช้ภาพ
 | หน้านี้เป็นนโยบายของวิกิพีเดียภาษาไทย เป็นมาตรฐานที่ได้รับการยอมรับอย่างกว้างขวางซึ่งปกติผู้ใช้ทุกคนควรถือปฏิบัติ การปรับแก้นโยบายควรสะท้อนความเห็นพ้อง |
สำหรับข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการอัปโหลด ดูเพิ่ม วิธีการอัปโหลดภาพ หรือไปที่หน้าอัปโหลดโดยตรง
สิ่งที่ควรรู้ก่อนการใช้งานภาพและสื่อต่าง ๆ
- วิกิพีเดียมิใช่ที่รับฝากรูปภาพหรือสื่อสำหรับกิจกรรมอื่นที่นอกเหนือจากบทความหรือโครงการของวิกิพีเดีย ภาพที่ไม่ได้ใช้จะถูกลบเป็นระยะ หรือถูกแจ้งลบโดยผู้ใช้ท่านอื่น
- ภาพประกอบบทความ จะเป็นภาพที่ช่วยอธิบายบทความให้เข้าใจได้ง่ายและสมบูรณ์ยิ่งขึ้น และควรใส่คำอธิบายใต้ภาพ เพื่อให้ผู้อ่านเข้าใจว่าภาพสื่อถึงอะไร
- ภาพที่คุณต้องการอาจมีอยู่แล้วในวิกิมีเดียคอมมอนส์ ซึ่งสามารถเรียกใช้ได้ทันทีโดยไม่จำเป็นต้องอัปโหลดใหม่
- โปรดคำนึงถึงเรื่องลิขสิทธิ์สำหรับวิกิพีเดียเป็นอย่างแรกก่อนอัปโหลดไฟล์ใด ๆ บนวิกิพีเดีย (ดูหัวข้อถัดไปด้านล่าง)
- อธิบายแหล่งที่มาของภาพที่ชัดเจนเสมอ เพื่อการตรวจสอบหรือการค้นหาเพิ่มเติม
- ถ้าภาพนั้นเป็นภาพที่คุณสร้างสรรค์ด้วยตัวเอง กรุณาอย่าใส่ชื่อของคุณลงบนภาพ (เรียกว่า ลายน้ำ) แต่สามารถใส่ลงในส่วนของคำบรรยายภาพแทน
- ชื่อภาพควรจะตั้งชื่อให้มีความหมายเฉพาะตัว ไม่สั้นหรือยาวเกินไป ไม่ควรตั้งชื่อภาพเป็นตัวเลขหรือรหัสที่ไม่สื่อถึงเช่น "001.jpg" ถ้าในระบบมีภาพภายใต้ชื่อเดียวกันอยู่แล้ว กรุณาเปลี่ยนเป็นชื่ออื่น ไม่ควรอัปโหลดทับไฟล์เดิม เว้นแต่คุณต้องการแก้ไขภาพเก่าโดยการนำภาพใหม่ไปแทนที่
- สำหรับภาพที่มีข้อความภาษาใด ๆ บนภาพ เช่น แผนผัง แผนที่ อาจจะเขียนข้อมูลเพิ่มเติมเป็นภาษาไทย ภาษาอังกฤษ หรือภาษาอื่นในส่วนของคำบรรยายภาพ เพื่อชาวต่างประเทศจะได้สามารถเข้าใจความหมายของภาพได้ดียิ่งขึ้น
- รูปแบบที่แนะนำ ควรใช้ภาพ JPEG สำหรับภาพถ่าย และควรใช้ภาพ SVG หรือ PNG สำหรับภาพลายเส้น เช่น โลโก้ แผนที่ หรือแผนผัง
เลือกภาพสำหรับอัปโหลด
ก่อนที่จะอัปโหลด คุณควรจะมั่นใจว่าภาพที่คุณจะอัปโหลด เข้าข่ายหนึ่งในกรณีต่อไปนี้
- คุณเป็นผู้ทรงลิขสิทธิ์ของภาพนั้น (โดยทั่วไปหมายถึงว่าคุณเป็นผู้สร้างภาพนั้น)
- คุณสามารถพิสูจน์ได้ว่าเจ้าของลิขสิทธิ์ได้ปล่อยภาพนั้นภายใต้สัญญาอนุญาตเอกสารเสรีของกนู
- คุณสามารถพิสูจน์ได้ว่าภาพนั้นเป็นสาธารณสมบัติ
- คุณสามารถระบุเหตุผลของการใช้งานโดยชอบธรรม
อย่าลืมเลือกสถานะลิขสิทธิ์ที่ถูกต้อง และระบุที่มาของภาพอย่างชัดเจน ทุกภาพจำเป็นต้องมีคำอธิบายภาพและป้ายแสดงสถานะลิขสิทธิ์ของภาพ โดยคำอธิบายภาพควรจะระบุข้อมูลที่จำเป็นในการยืนยันสถานะลิขสิทธิ์ของภาพนั้น ๆ
ลิขสิทธิ์และการอนุญาต
วิกิพีเดียสนับสนุนการอัปโหลดภาพที่ผู้ใช้สร้างขึ้นเอง แต่ภาพนั้นต้องประกาศให้ใช้สัญญาอนุญาตเสรี เช่น GFDL และ/หรือ Creative Commons ที่ยอมรับได้ หรือปล่อยเป็นสาธารณสมบัติ ภาพเหล่านั้นได้แก่ ภาพถ่ายที่คุณถ่ายขึ้นเอง ภาพวาดหรือแผนภูมิที่คุณสร้างขึ้น และงานชนิดอื่นๆ ที่คุณสร้างขึ้นเอง อย่างไรก็ตาม การคัดลอกภาพหรือแผนภูมิที่มีลิขสิทธิ์อาจไม่ได้มีลิขสิทธิ์ใหม่ โดยงานที่มีลิขสิทธิ์จะต้องเกิดจาก "การสร้างสรรค์" และไม่ได้ขึ้นอยู่กับแรงงานที่สร้างงานนั้นๆ ภาพถ่ายของวัตถุสามมิติมักจะมีลิขสิทธิ์ใหม่เป็นของตัวเอง ต่างจากภาพถ่ายของวัตถุสองมิติ (เช่นภาพวาดในพิพิธภัณฑ์)
สำหรับภาพถ่าย อย่าลืมว่าผู้ที่ถือลิขสิทธิ์ภาพคือ ผู้ถ่ายภาพ หรือ เจ้าของภาพต้นฉบับ ซึ่งการสแกน ดัดแปลง ตกแต่ง หรือพยายามแก้ไขภาพไม่ได้หมายความว่าคุณเป็นผู้สร้างภาพ หรืองานดังกล่าวแต่อย่างใด
วิกิพีเดียไม่แนะนำให้ใช้ภาพที่มีตัวคุณ เพื่อนฝูง หรือครอบครัวของคุณปรากฏอยู่ภายในอย่างเด่นชัดเจนจนดึงความสนใจจากวัตถุประสงค์หลัก ภายในเนมสเปซหลัก แต่สามารถใช้ในหน้าผู้ใช้ของคุณได้
ภาพที่ผู้ใช้สร้างขึ้นต้องไม่มีการใส่ลายน้ำ ดัดแปลง หรือใส่เครดิตลงในภาพ ซึ่งส่งผลให้ขัดต่อการใช้ภาพอย่างเสรี ยกเว้นว่าภาพนั้นตั้งใจที่จะนำเสนอการใช้ลายน้ำหรือการดัดแปลงนั้นซึ่งเกี่ยวข้องกับเนื้อหาในบทความ การใส่เครดิตของภาพทั้งหมดควรอยู่ในหน้าคำอธิบายภาพ
สัญญาอนุญาตเสรี
สำหรับสัญญาอนุญาตที่มีความเสรีเพียงพอที่จะใช้ในวิกิพีเดีย ดูรายชื่อได้ที่ป้ายระบุสถานะลิขสิทธิ์ของภาพ สัญญาอนุญาตที่จำกัดการใช้งาน อาทิการใช้งานที่ไม่แสวงหากำไร หรือเฉพาะเพื่อการศึกษา หรือให้ใช้เฉพาะในวิกิพีเดีย ไม่นับว่ามีความเสรีเพียงพอ สื่อที่ใช้ในวิกิพีเดีย (ยกเว้นภาพที่ใช้งานโดยชอบธรรม) ควรจะมีความ "เสรี" ในระดับเดียวกับเนื้อหาวิกิพีเดีย
สาธารณสมบัติ
ภายใต้กฎหมายลิขสิทธิ์ของสหรัฐ ภาพทั้งหมดที่เผยแพร่ในสหรัฐฯก่อนวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2466 ถือเป็นสาธารณสมบัติในปัจจุบัน แต่ไม่รวมถึงภาพที่สร้างขึ้นก่อนปี 2466 และเผยแพร่ในปี 2466 หรือหลังจากนั้น เซิร์ฟเวอร์ของวิกิพีเดียไทยตั้งอยู่ในสหรัฐ ดังนั้นกฎหมายนี้จึงมีความสำคัญด้วย
ในสหรัฐ การทำซ้ำของงานศิลปะสองมิติที่เป็นสาธารณสมบัติ ไม่ถือว่ามีลิขสิทธิ์ เช่น การถ่ายภาพภาพวาดโมนาลิซาตรง ๆ ไม่ถือว่ามีลิขสิทธิ์ การสแกนภาพเพียงอย่างเดียวก็ไม่ถือว่ามีลิขสิทธิ์ โดยภาพนั้นมีสถานะลิขสิทธิ์เดียวกับภาพต้นฉบับ อย่างไรก็ตาม กฎหมายลิขสิทธิ์ในหลายประเทศนั้นอาจแตกต่างออกไป
หากคุณสงสัยว่าภาพใดเป็นภาพละเมิดลิขสิทธิ์ (เช่น ไม่มีการระบุสถานะลิขสิทธิ์ในคำอธิบายภาพ และคุณเคยเห็นภาพนั้นที่อื่นโดยที่มีลิขสิทธิ์คุ้มครอง) คุณควรจะใส่ป้ายภาพที่อาจจะละเมิดลิขสิทธิ์ หรือแจ้งลบ
การใช้ลิขสิทธิ์ของผู้อื่นโดยชอบ
การใช้งานภาพที่มีลิขสิทธิ์โดยไม่ได้รับอนุญาตจากผู้ถือสิทธิ อาจเข้าข่ายการใช้งานโดยชอบธรรมในสหรัฐ การอ้างสิทธิ์การใช้งานโดยชอบธรรมที่ไม่เหมาะสมถือเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์และขัดต่อกฎหมาย
วิกิพีเดียอนุญาตให้ใช้ภาพลิขสิทธิ์ที่มีความละเอียดต่ำ หากการใช้ภาพนั้นไม่ส่งผลกระทบต่อผลประโยชน์ทางการค้า มีความสำคัญต่อบทความ และไม่มีภาพเสรีอื่นที่ใช้แทนได้
ภาพเปลือยและกิจกรรมทางเพศ
วิกิพีเดียภาษาไทยมีนโยบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับภาพเปลือยและภาพที่เกี่ยวกับกิจกรรมทางเพศ จากการอภิปรายในศาลาชุมชน (สรุปเมื่อ 1 กรกฎาคม 2554)
- เพื่อประโยชน์ในเชิงสารานุกรม บทความเกี่ยวกับกิจกรรมทางเพศของมนุษย์ ให้ใช้ภาพลายเส้น จิตรกรรมหรือประติมากรรมที่เป็นภาพเสรีเท่านั้น ห้ามใช้ภาพถ่ายหรือคลิปวิดีทัศน์กิจกรรมทางเพศของมนุษย์จริง
- เพื่อประโยชน์ในเชิงสารานุกรม บทความที่ใช้ภาพเปลือยของมนุษย์ (สำหรับแพทยศาสตร์ กายวิภาคศาสตร์ ศิลปกรรม เป็นต้น) ให้ใช้ภาพเสรีเท่านั้น หากมีภาพลายเส้น จิตรกรรมหรือประติมากรรมใช้ทดแทนภาพถ่ายหรือคลิปวิดีทัศน์ได้โดยไม่ทำให้เสียความหมายเชิงสารานุกรมก็ให้ใช้ภาพดังกล่าวทดแทน
- สื่อเสรีดังกล่าว รวมไปถึงภาพลายเส้น จิตรกรรม ประติมากรรม สามารถเลือกใช้ได้จากวิกิมีเดียคอมมอนส์เท่านั้น ห้ามเก็บภาพดังกล่าวบนวิกิพีเดียภาษาไทยในทุกกรณี
การอัปโหลดภาพ
รูปแบบ
- ภาพลายเส้น สัญลักษณ์ แผนที่ภูมิศาสตร์การเมือง ธง และภาพอื่นๆที่มีลักษณะใกล้เคียงกัน ควรอัปโหลดในรูปแบบ SVG โดยเป็นรูปเวกเตอร์ ภาพที่มีลักษณะเป็นพื้นที่สีแบบง่ายๆ ขนาดใหญ่ต่อเนื่องกัน ควรจะใช้รูปแบบ PNG
- ภาพลายเส้น สัญลักษณ์ แผนที่ภูมิศาสตร์การเมือง ธง และภาพอื่นๆที่มีลักษณะใกล้เคียงกัน ที่ใช้เป็นการใช้งานโดยชอบธรรม ควรใช้รูปแบบ PNG
- ภาพถ่ายและภาพที่มีความลึกของสีแบบภาพถ่าย ควรใช้รูปแบบ JPEG
- ภาพเคลื่อนไหวที่ใช้ในบรรทัด ควรใช้รูปแบบ GIF
- เสียงเพลงและวีดิทัศน์ ควรใช้รูปแบบ Ogg/Theora
- ภาพหน้าจอ ควรใช้รูปแบบ PNG หรือ JPEG ขึ้นอยู่กับลักษณะของภาพนั้น ๆ
ขนาดของไฟล์ที่อัปโหลด
ไฟล์ที่อัปโหลดจะต้องมีขนาดไม่เกิน 20 เมกะไบต์ ซอฟต์แวร์มีเดียวิกิที่วิกิพีเดียใช้สามารถปรับขนาดภาพโดยอัตโนมัติได้ ดังนั้นจึงไม่จำเป็นที่จะต้องปรับขนาดของภาพด้วยตัวคุณเอง การอัปโหลดภาพที่มีความละเอียดสูงทำให้สามารถนำสื่อของวิกิพีเดียไปใช้ได้กว้างขึ้น เช่น นำไปใช้ในการตีพิมพ์
สำหรับงานลายเส้น โดยเฉพาะที่คุณวาดเอง อาจจะดีกว่าถ้าคุณปรับขนาดของภาพด้วยตัวคุณเองและใช้ในบทความ เนื่องจากว่าการปรับขนาดอัตโนมัติอาจสร้างภาพที่มีขนาด (จำนวนไบต์) สูงกว่าหรือมีคุณภาพแย่ลง กรณีนี้ไฟล์ภาพ SVG อาจเป็นประโยชน์
ชื่อไฟล์
การตั้งชื่อไฟล์นั้นอาจตั้งด้วยอักษรไทย หรืออักษรละติน (อักษรภาษาอังกฤษ) แต่การใช้อักษรไทยหรืออักขระพิเศษต่าง ๆ อาจส่งผลต่อผู้ใช้บางคนในการดาวน์โหลดภาพ อีกทั้งยังอาจทำให้เกิดความผิดพลาดในการใช้งานได้ง่าย
การตั้งชื่อไฟล์ควรมีความหมายเฉพาะตัวที่บรรยายภาพนั้นในระดับหนึ่ง ไม่ควรตั้งชื่อยาวเกินไป ไม่ควรตั้งชื่อไฟล์ที่ไม่สื่อความหมายของภาพ อาทิ ลำดับเลขของภาพถ่ายจากกล้องดิจิทัล สัญลักษณ์/ตัวเลข/ตัวอักษรที่ไม่มีความหมายใด ๆ รวมถึงชื่อที่สะกดผิด (กรณีหลังสามารถแจ้งผู้ดูแลให้เปลี่ยนเป็นชื่อที่เหมาะสมได้) ข้อควรระวังคือ อักษรละตินตัวเล็กและใหญ่นั้นมีผลทำให้ชื่อต่างกัน เช่น Thailand.PNG นั้นต่างกับ Thailand.png แนะนำว่าคุณควรตั้งส่วนของชนิดไฟล์ด้วยอักษรตัวเล็กทั้งหมด นอกจากนี้เครื่องหมายอันเดอร์สกอร์ (_) และเว้นวรรค ( ) ที่ปรากฏในชื่อไฟล์มีความหมายเหมือนกัน เมื่อนำภาพไปใส่บทความสามารถใช้แทนกันได้
คุณสามารถตั้งชื่อไฟล์เหมือนกับภาพที่มีอยู่แล้วได้ หากคุณต้องการใช้ภาพที่อัปโหลดใหม่แทนภาพเดิม เช่น ภาพเดิมที่มีคุณภาพดีขึ้น หรือภาพที่มีแสดงสิ่งที่ต้องการสื่อชัดเจนขึ้น การอัปโหลดทับภาพเดิมจะทำให้ผู้ใช้คนอื่นสามารถเปรียบเทียบสองภาพได้ง่าย ไม่ต้องเปลี่ยนภาพในบทความ และไม่ต้องลบภาพเก่าทิ้ง อย่างไรก็ตาม ภาพที่มีรูปแบบไฟล์ต่างกันไม่สามารถทับกันได้
สารสนเทศที่ต้องมี
- ป้ายระบุสถานะลิขสิทธิ์ของไฟล์
- คำอธิบาย: หัวข้อของภาพ ควรอธิบายว่าภาพเชื่อมโยงกับบทความที่จะใช้อย่างไร และสารสนเทศเพื่อการระบุอื่นซึ่งไม่ครอบคลุมตามจุดนำด้านล่าง ตัวอย่างเช่น ภาพบุคคลที่ถ่ายในงานสาธารณะมักระบุงานและวันที่จัดงานนั้น (ต่างจากคำบรรยายใต้ภาพ (caption) หรือข้อความทางเลือก (alt-text) และอาจละเอียดกว่าสองอย่างนี้)
- แหล่งที่มา: ผู้ทรงลิขสิทธิ์ของภาพหรือยูอาร์แอลของหน้าเว็บที่มาของภาพ
- สำหรับภาพที่มาจากอินเทอร์เน็ต ยูอาร์แอลของหน้าเอชทีเอ็มแอลที่มีภาพจะดีกว่ายูอาร์แอลสำหรับภาพอย่างเดียว
- สำหรับภาพที่มาจากหนังสือ ระบุเลขหน้าและสารสนเทศบรรณานุกรมเต็ม (ผู้ประพันธ์ ชื่อหนังสือ เลข ISBN เลขหน้า วันที่ลิขสิทธิ์ สารสนเทศผู้พิมพ์ ฯลฯ) จะดีที่สุด
- สำหรับภาพที่สร้างเอง ให้ระบุ "ภาพถ่ายเอง" หรือ "ภาพสร้างเอง" (นอกเหนือจากป้ายระบุสถานะลิขสิทธิ์ที่เหมาะสม เช่น {{self}} หรือ {{PD-self}})
- ผู้ประพันธ์: ผู้สร้างเดิมของภาพ (โดยเฉพาะถ้าเป็นคนละคนกับผู้ทรงลิขสิทธิ์) หากอัปโหลดภาพโดยการอนุญาตให้ผู้สร้าง ควรให้สารสนเทศติดต่อด้วย
- การอนุญาต: ผู้ใด หรือกฎหมายหรือนโยบายใดอนุญาตให้โพสต์บนวิกิพีเดียด้วยป้ายระบุสถานะลิขสิทธิ์ภาพที่เลือก
- วันที่สร้างภาพ (ถ้ามี) ให้ระบุวันเดือนปีให้ครบดีกว่าระบุแต่ปี
- สถานที่ที่สร้างภาพ (ถ้าใช้ได้และหาได้) สามารถระบุเป็นลองติจูดและละติจูดที่มาจากจีพีเอส
- รุ่นอื่นของไฟล์นี้บนวิกิพีเดีย เช่น ตัดส่วนภาพ (crop) หรือไม่ตัดส่วนภาพ รีทัช (retouch) หรือไม่รีทัช
- เหตุผลการใช้ (จำเป็นเฉพาะภาพไม่เสรี) ต้องการเหตุผลไม่เสรีแยกสำหรับการใช้ภาพแต่ละครั้งในวิกิพีเดียภาษาไทย รายละเอียดสิ่งที่จำเป็นของเหตุผลไม่เสรีอธิบายในรายละเอียดในหน้าเนื้อหาไม่เสรี
การเพิ่มภาพเข้าบทความ
ขนาดภาพที่แสดง
หากคุณต้องการแสดงภาพในบทความข้างๆข้อความ คุณควรจะใช้ thumbnail (ดู วิกิพีเดีย:วิธีการใส่ภาพ) ซึ่งจะทำให้ภาพนั้นมีขนาดตามการตั้งค่าของผู้ใช้ (ค่ามาตรฐานเท่ากับ 180 พิกเซล) การใส่ขนาดภาพที่ใหญ่กว่า ไม่ควรกำหนดให้กว้างเกิน 300 พิกเซล เพื่อให้สามารถแสดงในหน้าจอขนาด 800x600 ได้อย่างไม่เป็นปัญหา
ดูเพิ่ม
- วิกิพีเดีย:การอัปโหลดภาพ
- วิกิพีเดีย:วิธีการใส่ภาพ
- วิกิพีเดีย:ป้ายระบุสถานะลิขสิทธิ์ของภาพ
- ภาพที่ไม่ได้ใช้
ในภาษาอื่น
นโยบายและแนวปฏิบัติสำคัญของวิกิพีเดีย | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| เนื้อหา |
| ||||
| ความประพฤติ |
| ||||
| การลบ |
| ||||
| การบังคับใช้ |
| ||||
| การแก้ไข |
| ||||
