เจ้ากาวิละวงศ์ ณ เชียงใหม่

เจ้ากาวิละวงศ์ ณ เชียงใหม่
เจ้ากาวิละวงศ์ ณ เชียงใหม่
เกิด	28 พฤษภาคม พ.ศ. 2440; คุ้มเจ้าราชวงศ์ จังหวัดเชียงใหม่
เสียชีวิต	30 พฤษภาคม พ.ศ. 2510 (70 ปี)
คู่สมรส	เจ้าศิริประกาย ณ เชียงใหม่ (พ.ศ. 2468−2482); คุณหญิงถนิม ณ เชียงใหม่ (พ.ศ. 2490−2510)
บุตร	เจ้าพงษ์กาวิล ณ เชียงใหม่; เจ้าศิริกาวิล สิงหรา ณ อยุธยา; เจ้ากอแก้วประกายกาวิล ณ เชียงใหม่
บิดามารดา	เจ้าราชวงศ์ (ชมชื่น ณ เชียงใหม่); เจ้ากรรณนิกา ณ เชียงใหม่

อำมาตย์ตรี เจ้ากาวิละวงศ์ ณ เชียงใหม่ (28 พฤษภาคม พ.ศ. 2440 − 30 พฤษภาคม พ.ศ. 2510) อดีตนายกสมาคมถ่ายภาพแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ (2504−2508) และเป็นบิดาของเจ้ากอแก้วประกายกาวิล ณ เชียงใหม่

ประวัติ[แก้]

เจ้ากาวิละวงศ์ ณ เชียงใหม่เป็นบุตรของเจ้าราชวงศ์ (ชมชื่น ณ เชียงใหม่) กับเจ้ากรรณนิกา ณ เชียงใหม่ เมื่อครั้นเจ้าอุบลวรรณาผู้เป็นเจ้ายายเสียชีวิต เจ้ากาวิละวงศ์จึงได้ย้ายไปอยู่กับเจ้าดารารัศมี พระราชชายา พร้อมกับเจ้าเรณุวรรณา ณ เชียงใหม่ ที่เป็นเจ้าพี่ และเจ้าลดาคำ ณ เชียงใหม่ ธิดาเจ้าราชวงศ์ (เลาแก้ว ณ เชียงใหม่)^[1]

เจ้ากาวิละวงศ์ได้รับการเลี้ยงดูจากเจ้าดารารัศมี พระราชชายา และถูกส่งไปศึกษาที่ประเทศฝรั่งเศสพร้อมกับเจ้าลดาคำ ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ พระราชทานทุน^[1] เมื่อสำเร็จการศึกษาด้านวิศวกรรมรถไฟ จาก École nationale des ponts et chaussées ประเทศฝรั่งเศส^[2] จึงกลับมายังประเทศไทย และได้สมรสกับเจ้าศิริประกาย ณ เชียงใหม่ เมื่อวันที่ 13 มีนาคม พ.ศ. 2467 (นับศักราชปัจจุบัน พ.ศ. 2468) มีบุตร 3 คน คือ^[3]

เจ้าพงษ์กาวิล ณ เชียงใหม่ สมรสกับงามวิไล (สกุลเดิม สุกัณศีล) และสมรสอีกครั้งกับบุญประกอบ (สกุลเดิม ส่วยสุวรรณ) มีธิดาจากการสมรสครั้งหลังชื่อ กาวิลยา สอนวัฒนา
เจ้าศิริกาวิล สิงหรา ณ อยุธยา สมรสกับหม่อมหลวงประสิทธิ์ศิลป์ สิงหรา มีธิดาชื่อ วรางคณา วจะโนภาส
เจ้ากอแก้วประกายกาวิล ณ เชียงใหม่ สมรสและหย่ากับพลตำรวจโท ทิพย์ อัศวรักษ์ มีบุตรชื่อ ทินกร อัศวรักษ์

หลังเจ้าศิริประกายเสียชีวิตไปแล้ว เจ้ากาวิละวงศ์สมรสอีกครั้งกับคุณหญิงถนิม ณ เชียงใหม่ (สกุลเดิม นาวานุเคราะห์) อดีตภรรยาของพระยาสุขุมนัยวินิต (สวาท สุขุม) ใน พ.ศ. 2490 แต่ไม่มีบุตรธิดาด้วยกัน

เจ้ากาวิละวงศ์ ณ เชียงใหม่ เสียชีวิตเมื่อวันที่ 30 พฤษภาคม พ.ศ. 2510 มีพิธีพระราชทานเพลิงศพเมื่อวันที่ 28 พฤศจิกายน พ.ศ. 2510 ณ วัดธาตุทอง

การทำงาน[แก้]

เจ้ากาวิละวงศ์ ณ เชียงใหม่ เข้ารับราชการเป็นนายช่าง สังกัดกรมรถไฟหลวง^[2] และมีส่วนร่วมในการสร้างสะพานพระราม ๖ เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๖๙ ซึ่งได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์เป็นพิเศษ ในพิธีเปิดสะพานในครั้งนั้นด้วย ตำแหน่งหน้าที่ราชการในกรมรถไฟหลวงมีดังนี้

พ.ศ. ๒๔๖๙ : ดำรงตำแหน่ง นายช่างบำรุงทางกรุงเทพ (วิศวกรกำกับการกองบำรุงทางเขตกรุงเทพ วบข.กท. ในปัจจุบัน)
พ.ศ. ๒๔๗๐ : ดำรงตำแหน่งนายช่างภาค
พ.ศ. ๒๔๗๑ : ย้ายไปปฏิบัติราชการกรมทาง(สมัยนั้นกรมทางขึ้นอยู่กับกรมรถไฟหลวง)และย้ายกลับมาปฏิบัติราชการที่กรมรถไฟหลวงตามเดิม ในเดือนธันวาคมปีเดียวกัน
พ.ศ. ๒๔๗๕ : ดำรงตำแหน่งนายช่างบำรุงทางปราจีนบุรี
พ.ศ. ๒๔๗๖ : ดำรงตำแหน่งนายช่างภาค กองแบบแผน กรมรถไฟหลวง และย้ายไปรับราชการกระทรวงวัง เดือนมิถุนายน ๒๔๗๖

ในสมัยที่เจ้ากาวิละวงศ์รับราชการในสังกัดกรมทางหลวง ดำรงตำแหน่งนายช่างกำกับการภาคอิสาณ ขอนแก่น ท่านได้เป็นผู้ออกแบบและอำนวยการก่อสร้างสะพานข้ามลำโดมน้อยในทางหลวงแผ่นดินสายวารินชำราบ-ช่องเม็ก (ปัจจุบันคือทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 217 ถนนสถิตนิมานการ) จนสำเร็จ รัฐบาลไทยจึงประกาศให้ขนานนามสะพานนี้ว่า "สะพานกาวิละวงศ์" เมื่อ พ.ศ. 2493 เพื่อเป็นเกียรติแก่ท่าน^[4] สะพานแห่งนี้ทำเป็นรูปสะพานโค้ง ถือเป็นสะพานที่สร้างด้วยคอนกรีตเสริมเหล็กที่ไม่มีเสากลางเป็นแห่งแรกของจังหวัดอุบลราชธานี นับว่าเป็นของแปลกใหม่สำหรับชาวจังหวัดอุบลราชธานีในยุคนั้น^[5]

เจ้ากาวิละวงศ์เป็นผู้ร่วมก่อตั้งสมาคมถ่ายภาพแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ ร่วมกับหม่อมราชวงศ์จักรทอง ทองใหญ่ เมื่อปี พ.ศ. 2502^[6] และได้รับเลือกให้ดำรงตำแหน่งนายกสมาคมฯ ในระหว่างปี พ.ศ. 2504 ถึงปี พ.ศ. 2508

เจ้ากาวิละวงศ์เคยเป็นผู้จัดการตลาดวโรรส ในยุคที่เป็นตลาดของตระกูล ณ เชียงใหม่^[7]