จักรพรรดิเจียชิ่ง
 |
| เจียชิ่ง | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||
| ฮ่องเต้องค์ที่ 7 แห่งราชวงศ์ชิง | |||||||||||||
| ครองราชย์ | 9 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1796 – 2 กันยายน ค.ศ. 1820 (24 ปี 206 วัน) | ||||||||||||
| ก่อนหน้า | จักรพรรดิเฉียนหลง | ||||||||||||
| ถัดไป | จักรพรรดิเต้ากวง | ||||||||||||
| ผู้สำเร็จราชการ | จักรพรรดิเฉียนหลง (1796-1799) | ||||||||||||
| จักรพรรดินี | จักรพรรดินีเซี่ยวซูรุ่ย จักรพรรดินีเซี่ยวเหอรุ่ย | ||||||||||||
| พระราชบุตร | Mianmu, Prince Mu Princess Zhuangjing องค์ชายเหมียนหนิง Princess Zhuangjing Princess Huian Miankai, Prince Dun Mianxin, Prince Rui Mianyu, Prince Hui | ||||||||||||
| |||||||||||||
| ราชสกุล | House of Aisin-Gioro | ||||||||||||
| พระราชบิดา | จักรพรรดิเฉียนหลง | ||||||||||||
| พระราชมารดา | สมเด็จพระจักรพรรดินีเสี้ยวอี้ชุน | ||||||||||||
| พระราชสมภพ | 13 พฤศจิกายน ค.ศ. 1760 Old Summer Palace, Beijing หย่งเยี่ยน | ||||||||||||
| สวรรคต | 2 กันยายน ค.ศ. 1820 (59 พรรษา) Chengde summer palace, modern Hebei | ||||||||||||
| ฝังพระศพ | สุสานหลวงตะวันตกแห่งราชวงศ์ชิง | ||||||||||||
จักรพรรดิเจียชิ่ง (จีนตัวย่อ: 嘉庆; จีนตัวเต็ม: 嘉慶; พินอิน: Jiāqìng 13 พฤศจิกายน พ.ศ. 2303 – 2 กันยายน พ.ศ. 2363) พงศาวดารไทยเรียก เกียเข้ง[1] เป็นจักรพรรดิองค์ที่ 6 แห่งราชวงศ์ชิงและจักรพรรดิชิงองค์ที่ 5 ที่ปกครองแผ่นดินจีนโดยชอบธรรม จากปี ค.ศ. 1796 ถึงปี ค.ศ. 1820 พระองค์ดำเนินคดี เหอเชิน จอมทุจริตซึ่งเป็นคนโปรดของพระราชบิดา และพยายามคืนความสงบเรียบร้อยภายในจักรวรรดิต้าชิง ควบคุมการลักลอบขน ฝิ่น ภายในประเทศจีน
พระราชประวัติ[แก้]
จักรพรรดิเจียชิ่งประสูติใน พระราชวังฤดูร้อนเดิม 8 กิโลเมตร (5 ไมล์) ทางตะวันตกเฉียงเหนือของกำแพงเมือง ปักกิ่ง พระนามส่วนพระองค์คือ หย่งเยี่ยน (永琰) ต่อมาเปลี่ยนเป็น หย่งเยี่ยน (顒琰) เมื่อทรงเป็นจักรพรรดิ ตัวอักษรจีน คำว่า หย่ง ในพระนามของพระองค์เปลี่ยนจาก 永 เป็น 顒 ความแปลกใหม่นี้ได้รับการแนะนำโดยจักรพรรดิเฉียนหลง ที่เชื่อว่าไม่ควรมีภาษาจีนที่ใช้กันทั่วไป เนื่องมาจากธรรมเนียมการตั้งพระนามต้องห้ามในราชวงศ์มาช้านาน
เจ้าชายหย่งเยี่ยนเป็นพระราชโอรสองค์ที่ 15 ของจักรพรรดิเฉียนหลง พระราชมารดาของพระองค์คือ พระมเหสีหลิง บุตรสาวของ เว่ย ชิงไท่ (魏清泰) ขุนนางชาวฮั่นซึ่งครอบครัวได้รวมเข้ากับ แปดกองธง ของแมนจูมาเป็นเวลานานเป็นส่วนหนึ่งของกองธงฮั่น
จักรพรรดิเฉียนหลงเดิมมีพระราชโอรสอีก 2 พระองค์ในพระทัยสำหรับการสืบทอดต่อจากพระองค์ แต่ทั้ง 2 พระองค์สิ้นพระชนม์อย่างรวดเร็วด้วยโรคภัยต่าง ๆ เพราะฉะนั้นในเดือนธันวาคม ปี ค.ศ. 1773 พระองค์เลือกเจ้าชายหย่งเยี่ยนเป็นผู้สืบทอดของพระองค์เป็นการลับ ในปี ค.ศ. 1789 จักรพรรดิเฉียนหลงสถาปนาเจ้าชายหย่งเยี่ยนเป็น เจี่ยชินหวัง (嘉親王)
เสด็จขึ้นครองราชบัลลังก์[แก้]
ในเดือนตุลาคม ปี ค.ศ. 1795 ปีที่ 60 ในรัชสมัยของพระองค์ จักรพรรดิเฉียนหลงประกาศความตั้งพระทัยที่จะสละราชบัลลังก์เพื่อเจี่ยชินหวัง พระองค์ตัดสินพระทัยครั้งนี้เพราะพระองค์รู้สึกว่าเป็นการหมิ่นพระเกียรติที่จะปกครองนานกว่าพระอัยกาของพระองค์ จักรพรรดิคังซี ที่ครองบัลลังก์มา 61 ปี เจี่ยชินหวังเสด็จขึ้นครองบัลลังก์และรับศักราช เจียชิ่ง ในเดือนกุมภาพันธ์ ปี ค.ศ. 1796 ดังนั้นพระองค์จึงเป็นที่รู้จักในประวัติศาสตร์ว่าจักรพรรดิเจียชิ่ง อย่างไรก็ตาม ตลอด 3 ปีจักรพรรดิเจียชิ่งเป็นเพียงจักรพรรดิในนามเพราะการตัดสินพระทัยยังคงกระทำโดยพระราชบิดาของพระองค์ ซึ่งกลายเป็น ไท่ช่างหวัง (พระเจ้าหลวง) หลังการสละราชบัลลังก์ของพระองค์
หลังการสวรรคตของจักรพรรดิเฉียนหลงในต้นเดือนกุมภาพันธ์ ปี ค.ศ. 1799 จักรพรรดิเจียชิ่งเข้าควบคุมราชสำนักและดำเนินคดี เหอเชิน ขุนนางคนโปรดของพระราชบิดา เหอเชินถูกตั้งข้อหาทุจริตและใช้อำนาจโดยมิชอบ เขาถูกปลดออกจากตำแหน่ง ทรัพย์สินของเขาถูกยึด และมีพระบัญชาให้ฆ่าตัวตาย ลูกสะใภ้ของเหอเชิน เจ้าหญิงกู้หลุนเหอเซี่ยว พระขนิษฐาต่างพระมารดาของจักรพรรดิเจียชิ่งรอดพ้นจากการลงโทษและได้รับทรัพย์สินเล็กน้อยจากที่ดินของเหอเชิน
ในเวลานั้น จักรวรรดิต้าชิงเผชิญหน้าความผิดปกติภายในที่สำคัญที่สุดคือกลุ่มกบฏบัวขาวขนาดใหญ่ (1796–1804) และแม้ว (1795–1806)
เปลี่ยนชื่อเวียดนาม[แก้]
จักรพรรดิเจียชิ่งปฏิเสธคำขอของ จักรพรรดิซา ล็อง ผู้ปกครองเวียดนามที่จะเปลี่ยนชื่อประเทศของพระองค์เป็น นามเวียด พระองค์เปลี่ยนชื่อแทนเป็น เวียดนาม[2] พงศาวดารของเวียดนามมีจดหมายโต้ตอบทางการทูตเกี่ยวกับการตั้งชื่อ[3]
ต่อต้านศาสนาคริสต์[แก้]
ประมวลกฎหมายต้าชิง มาตราหนึ่งเรื่อง ข้อห้ามเกี่ยวกับพ่อมดและแม่มด (禁止師巫邪術) ในปี ค.ศ. 1811 มีการเพิ่มประโยคโดยอ้างอิงถึงศาสนาคริสต์ แก้ไขเมื่อ ค.ศ. 1815 และ ค.ศ. 1817 แก้ไขรูปแบบครั้งสุดท้ายในปี ค.ศ. 1839 ภายใต้ จักรพรรดิเต้ากวัง และยกเลิกในปี ค.ศ. 1870 ภายใต้ จักรพรรดิถงจื้อ มีการตัดสินประหารชีวิตชาวยุโรปเพราะเผยแพร่ ศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิก ในหมู่ชาวจีนฮั่นและชาวแมนจู คริสเตียนที่ไม่กลับใจถูกส่งไปยังเมืองมุสลิมใน ซินเจียง ให้เป็นทาสผู้นำมุสลิม[4]
สวรรคตและการฝังพระศพ[แก้]
ในวันที่ 2 กันยายน ค.ศ. 1820 จักรพรรดิเจียชิ่งเสด็จสวรรคตที่ สถานที่พักร้อนและหมู่วัดในเฉิงเต๋อ (熱河行宫) 230 กิโลเมตร (140 ไมล์) ตะวันออกเฉียงเหนือของ ปักกิ่ง ซึ่งเป็นช่วงที่ราชสำนักมาพำนักพักร้อน ชิงฉือเกา หรือ ต้นฉบับประวัติศาตร์ราชวงศ์ชิง ไม่ได้บันทึกสาเหตุการสวรรคต บางคนกล่าวว่าพระองค์สวรรคตหลังจากถูกฟ้าผ่า แต่บางทฤษฎีว่าพระองค์สวรรคตด้วยพระโรคหลอดเลือดสมอง เนื่องจากจักรพรรดิมีพระวรกายค่อนข้างอ้วน พระองค์ถูกสืบทอดราชบัลลังก์โดยโอรสองค์ที่สองของพระองค์ เจ้าชายเหมียนหนิง ซึ่งกลายเป็นที่รู้จักในพระนาม จักรพรรดิเต้ากวัง
จักรพรรดิเจียชิ่งถูกฝังอยู่กลาง สุสานหลวงตะวันตกแห่งราชวงศ์ชิง 120 กิโลเมตร (75 ไมล์) ทางตะวันตกเฉียงใต้ของ ปักกิ่ง
พระบรมวงศานุวงศ์[แก้]
- พระราชบิดา: จักรพรรดิเฉียนหลง
- พระราชมารดา: จักรพรรดินีเสี้ยวอี้ชุน
- พระอัครมเหสี (皇后)
- สมเด็จพระจักรพรรดินีเซี่ยวซูรุ่ย (孝淑睿皇后) จากสกุลสี่ถ่าล่า (喜塔臘)
- สมเด็จพระจักรพรรดินีเซี่ยวเหอรุ่ย (孝和睿皇后) จากสกุลหนิ่วฮู่ลู่ (鈕祜祿)
- พระมเหสี (皇貴妃)
- พระมเหสีกงซุ่น (恭順皇貴妃) จากสกุลหนิ่วฮู่ลู่ (鈕祜祿)
- พระมเหสีเหออวี้ (和裕皇貴妃) จากสกุลหลิวเจีย (劉佳)
- พระอัครชายา (妃)
- พระอัครชายาหัว (華妃) จากสกุลโฮ่วเจีย (侯佳)
- พระอัครชายาซู (恕妃) จากสกุลว๋านเหยียน (完顏)
- พระอัครชายาจวง (莊妃) จากสกุลหวัง (王)
- พระอัครชายาซิ่น (信妃) จากสกุลหลิวเจีย (劉佳)
- พระชายา (嬪)
- พระชายาเจี่ยน (簡嬪) จากสกุลกวนเจีย (關佳)
- พระชายาซุ่น (遜嬪) จากสกุลเฉินเจีย (沈佳)
- พระชายาเอิน (恩嬪) จากสกุลอูยา (烏雅)
- พระชายาหรง (榮嬪) จากสกุลเหลียง (梁)
- พระชายาฉุน (淳嬪) จากสกุลต่งเจีย (董佳)
- พระชายาอัน (安嬪) จากสกุลซูหวานหนีกัวเอ่อร์เจีย (蘇完尼瓜爾佳)
- พระราชโอรส
- องค์ชายไม่ปรากฏพระนาม (1779–1780) มู่จวิ้นอ๋อง (穆郡王) สถาปนาหลังสิ้นพระชนม์;พระโอรสในพระมเหสีเหออวี้
- องค์ชายเหมียนหนิง (綿寧,1782–1850) จื้อชินอ๋อง (智親王) ภายหลังเป็นจักรพรรดิ;พระโอรสในจักรพรรดินีเซี่ยวซูรุ่ย
- องค์ชายเหมียนข่าย (綿恺,1795–1838) ตุนเค่อชินอ๋อง (惇恪親王,1819-1838) พระโอรสในจักรพรรดินีเซี่ยวเหอรุ่ย
- องค์ชายเหมียนซิน (綿忻,1805–1828) รุ้ยหวยชินอ๋อง (瑞懷親王,1819-1828) พระโอรสในจักรพรรดินีเซี่ยวเหอรุ่ย
- องค์ชายเหมียนหยู (綿愉,1814–1865) ฮุ่ยตวนชินอ๋อง (惠端親王,1820-1865) พระโอรสในพระมเหสีกงซุ่น
- พระราชธิดา
- องค์หญิงไม่ปรากฏพระนาม (1780–1783) พระธิดาในพระชายาเจียน
- องค์หญิงไม่ปรากฏพระนาม (1780–1783) พระธิดาในจักรพรรดินีเซี่ยวซูรุ่ย
- องค์หญิงจวงจิ้งเหอซั่วกงจวู่ (莊敬和硕公主,1781–1811) พระธิดาในพระมเหสีเหออวี้
- องค์หญิงจวงจิ้งกู้หลุนกงจวู่ (莊静固伦公主,1784–1811) พระธิดาในจักรพรรดินีเซี่ยวซูรุ่ย
- องค์หญิงฮุ่ยอันเหอซั่วกงจวู่ (慧安和硕公主,1786–1795) พระธิดาในพระชายาซุ่น
- องค์หญิงไม่ปรากฏพระนาม (1789–1790) พระธิดาในพระอัครชายาหัว
- องค์หญิงไม่ปรากฏพระนาม (1793–1795) พระธิดาในจักรพรรดินีเซี่ยวเหอรุ่ย
- องค์หญิงไม่ปรากฏพระนาม (1805) พระธิดาในพพระมเหสีกงซุ่น
- องค์หญิงฮุ่ยมิ่นกู้หลุนกงจวู่ (慧愍固伦公主,1811–1815) พระธิดาในพระมเหสีกงซุ่น
อ้างอิง[แก้]
- ↑ พระเจ้าบรมวงษ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ (2459). "พระราชพงษาวดาร กรุงรัตนโกสินทร รัชกาลที่ ๒ เรื่องราชทูตไปเมืองจีนครั้งที่ ๒". วชิรญาณ. สืบค้นเมื่อ 13 เมษายน 2563. Check date values in:
|accessdate=, |date=(help) - ↑ Woodside 1971, p. 120.
- ↑ Jeff Kyong-McClain; Yongtao Du (2013). Chinese History in Geographical Perspective. Rowman & Littlefield. pp. 67–. ISBN 978-0-7391-7230-8.
- ↑ Robert Samuel Maclay (1861). Life among the Chinese: with characteristic sketches and incidents of missionary operations and prospects in China. Carlton & Porter. p. 336. สืบค้นเมื่อ 2011-07-06.
mohammedan slaves to beys.
| ก่อนหน้า | จักรพรรดิเจียชิ่ง | ถัดไป | ||
|---|---|---|---|---|
| จักรพรรดิเฉียนหลง | 
|
 จักรพรรดิจีน (พ.ศ. 2339 - พ.ศ. 2363) |
|
จักรพรรดิเต้ากวง |
