จักรพรรดิชุ่นจื้อ

ชุ่นจื้อ
ฮ่องเต้องค์ที่ 2 แห่งราชวงศ์ชิง
ครองราชย์	8 ตุลาคม ค.ศ. 1643 - 5 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1661 (17 ปี 120 วัน)
ก่อนหน้า	จักรพรรดิหวงไท่จี๋
ถัดไป	จักรพรรดิคังซี
ฮองเฮา	จักรพรรดินีบอร์จิกิต จักรพรรดินีเสี้ยวหุ้ยจาง
พระราชบุตร	องค์ชายหย่งก้าน องค์ชายฝูฉวน องค์ชายเสวียนเย่ องค์ชายฉางหนิง องค์ชายฉีโซ่ว องค์ชายหลงซี องค์ชายหย่งก้าน
พระนามเต็ม Chinese: Aixin-Jueluo Fulin 愛新覺羅福臨 Manchu: Aisin-Gioro Fulin รัชศก 1644 - 1661 - Shunzhi 順治 Manchu: Ijishūn dasan Mongolian: Eyebeer Zasagch Khaan พระนามหลังสิ้นพระชนม์ Emperor Titian Longyun Dingtong Jianji Yingrui Qinwen Xianwu Dade Honggong Zhiren Chunxiao Zhang 體天隆運定統建極英睿欽文顯武大德弘功至仁純孝章皇帝[ Listen วัดประจำรัชกาล Qing ซื่อจู่ 清世祖
พระราชบิดา	จักรพรรดิหวงไท่จี๋
พระราชมารดา	จักรพรรดินีเสี้ยวจวงเหวิน
พระราชสมภพ	15 มีนาคม ค.ศ. 1638(1638-03-15) Shengjing, แมนจูเรีย
สวรรคต	5 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1661 (22 พรรษา) พระราชวังต้องห้าม, ปักกิ่ง, จักรวรรดิชิง
ฝังพระศพ	Xiaoling, Eastern Qing Tombs, Zunhua

จักรพรรดิชุ่นจื้อ (จีนตัวย่อ: 顺治; จีนตัวเต็ม: 順治; พินอิน: Shùnzhì) จักรพรรดิองค์ที่ 3 ของราชวงศ์ชิง แต่ในบางครั้งจะนับพระองค์เป็น ปฐมจักรพรรดิ ของราชวงศ์ชิง ด้วยทรงเป็นจักรพรรดิแมนจูพระองค์แรกที่ได้ประทับในพระราชวังต้องห้ามที่กรุงปักกิ่ง และราชวงศ์หมิงถึงกาลสิ้นสุดอย่างแท้จริง

มีพระนามเดิมว่า อ้ายซินเจี๋ยว์หลอ ฝูหลิน (爱新觉罗福临) ซึ่งเป็นพระโอรสคนที่ 9 ของหวงไท่จี๋ ทรงขึ้นครองราชย์เพียงพระชนมพรรษา 6 ขวบ ในปี พ.ศ. 2186 (ค.ศ. 1643) หลังการสวรรคตของจักรพรรดิหวงไถจี๋ พระราชบิดา และ เซี่ยวจวงก็เลื่อนศักดิ์ขึ้นมาเป็นไทเฮา โดยมีตัวเอ่อกุ่นที่มีศักดิ์เป็นพระปิตุลาเป็นผู้สำเร็จราชการ (摄政王) และมีเจิ้งชินหวัง (郑亲王) คอยให้การช่วยเหลือ ตั่วเอ่อกุ่นได้พยายามยึดกุมอำนาจปกครองอันแท้จริงเอาไว้ อีกทั้งยังตั้งตนเองเป็นพระราชบิดา ควบคุมกองทัพกองธงไว้ถึง 3 กองธง ในขณะที่ฮ่องเต้ปกครองอยู่เพียง 2 กองธง พระองค์ต้องอยู่ใต้การสำเร็จราชการแผ่นดินของตั่วเอ่อกุ่น พระอนุชาต่างพระมารดาของพระราชบิดา ซึ่งตั่วเอ่อกุ่นนับว่าเป็นบุคคลที่มีอิทธิพลอย่างมาก อีกทั้งยังมีสิทธิ์ที่จะได้ขึ้นครองราชย์อีกด้วย ตั่วเอ่อกุ่นได้กระทำการหลายอย่างที่จะไม่ให้พระองค์เจริญชันษามาด้วยความปรีชาสามารถ เช่น ไม่สนับสนุนให้ทรงเล่าเรียน เป็นต้น แต่ทว่า อำนาจของตั่วเอ่อกุ่นก็ถูกคานจากพระนางเสี้ยวจวงไทเฮา (孝庄太后)พระมารดา กระทั่งปี ค.ศ.1650 เมื่อตัวเอ่อกุ่นเสียชีวิตลง ชุ่นจื้อที่เริ่มหลุดจากการเป็นหุ่นเชิด ได้ประกาศราชโองการยกเลิกตำแหน่ง บรรดาศักดิ์ และริบทรัพย์ทั้งหมดของตัวเอ่อกุ่นเป็นการลงโทษในข้อหาใช้อำนาจบาตรใหญ่ในขณะที่มีชีวิตอยู่ นอกจากนั้นยังลือกันว่ามีการขุดศพของตัวเอ่อกุ่นขึ้นมาทำการตีด้วยไม้และโบยด้วยแส้อีกด้วย

หลังจากนั้น เพื่อให้อำนาจกลับคืนสู่ฮ่องเต้อย่างแท้จริง ชุ่นจื้อยังได้ทำการปลดองค์ชายและเชื้อพระวงศ์หลายคนที่เคยดูแลหน้าที่ในกระทรวงต่าง ๆ อีกทั้งเพื่อลดความขัดแย้งระหว่างชนชาติ จึงทรงมีรับสั่งให้มีการหยุดการเวนคืนที่ดินจากประชาชน ผ่อนปรนกฎหมายคนหลบหนี ผลักดันวัฒนธรรมชาวฮั่น ซึ่งการยกย่องวัฒนธรรมของชาวฮั่นกับความคิดในการปฏิรูปเพื่อให้แมนจูกับชาวฮั่นสามารถอยู่ร่วมกันของชุ่นจื้อ ได้ก่อให้เกิดความขัดแย้งกับขุนนางใหญ่จำนวนไม่น้อย

ความผิดหวังในทางการเมือง ได้ทำให้ชุ่นจื้อหันมาทุ่มเทให้กับความรักให้กับพระมเหสีต่งเอ้อ พระสนมต่งเอ้อ โดยเล่าขานกันว่า พระมเหสีต่งเอ้อเดิมเป็นน้องสะใภ้ของชุ่นจื้อ เป็นภรรยาของป๋อมู่ป๋อกั่วเอ่อ (博穆博果尔) แต่มีความสนิทสนมใกล้ชิดกับชุ่นจื้อมาก หลังป๋อกั่วเอ่อเสียชีวิตในปีชุ่นจื้อที่ 13 ฮ่องเต้ชุ่นจื้อจึงได้แต่งตั้งนางให้เป็นพระสนมของตน หลังจากเป็นสนมของชุ่นจื้อได้หนึ่งปี พระมเหสีต่งเอ้อก็ได้ให้กำเนิดพระโอรส ซึ่งเดิมจะได้รับการแต่งตั้งเป็นรัชทายาท ทว่าพระโอรสพระองค์นี้กลับเสียชีวิตไปเมื่ออายุได้เพียง 3 เดือน ทำให้พระมเหสีต่งเอ้อตรอมใจจนสิ้นพระชนม์ และได้รับการอวยยศตามหลังจากเซี่ยวจวงฮองไทเฮา ให้เป็นเสี้ยวเซี่ยนตวนจิ้งฮองเฮา

จักรพรรดิชุ่นจื้อครองราชย์ถึงปีที่ 18 (ค.ศ. 1661) ก็สวรรคตไปด้วยพระชนมายุเพียง 24 พรรษา ทว่าการสวรรคตของพระองค์กลับเป็นปริศนาถูกกล่าวขานไว้หลายรูปแบบ โดยบ้างระบุว่าพระองค์เสียพระทัยกับการสูญเสียพระสนมและพระโอรส ทำให้ร่างกายและจิตใจได้รับความกระทบกระเทือน และสิ้นพระชนม์ด้วยโรคฝีดาษ (ไข้ทรพิษ)ในปี พ.ศ. 2204 (ค.ศ. 1661) ในขณะที่บันทึกของชาวบ้านกลับระบุว่า พระองค์ทรงมีความฝักใฝ่ในพระพุทธศาสนาอย่างแรงกล้า สุดท้ายเมื่อสูญเสียพระสนมอันเป็นที่รัก จึงได้ออกผนวช ณ เขาอู่ไถ (五台山) และต่อมาพระโอรสลำดับที่ 3 ของพระองค์ ที่ประสูติแต่ พระมเหสีคัง คือ องค์ชายเสวียนเยว่ (玄燁) พระชนมายุเพียง 8 พรรษา ได้ขึ้นครองราชย์เป็นฮ่องเต้คังซีตามพระพินัยกรรมของชุ่นจื้อในนาม จักรพรรดิคังซี ซึ่งต่อมาทรงเป็นจักรพรรดิผู้ยิ่งใหญ่ของราชวงศ์ชิง และพระนางเสี้ยวจวงก็เป็นผู้อุปการะพระองค์มาโดยตลอด และได้เลื่อนพระอิสริยยศเป็นไท่หวงไทเฮา

พระบรมวงศานุวงศ์

• พระราชบิดา: จักรพรรดิหวงไท่จี๋
• พระราชมารดา: จักรพรรดินีเสี้ยวจวงเหวิน
• พระอัครมเหสี (皇后)
  • จักรพรรดินีโป๋เอ่อร์จี้จี๋เท่อ
  • จักรพรรดินีเสี้ยวหุ้ยจาง (孝惠章皇后) จากสกุลโป๋เอ่อร์จี้จี๋เท่อ (博爾濟吉特)
• พระอัครชายา (妃)
  • พระอัครชายาคัง (康妃) จากสกุลถงเจีย (佟佳) ภายหลังได้รับการสถาปนาเป็น จักรพรรดินีเสี้ยวคังจาง
  • พระอัครชายาเสียน (贤妃) จากสกุลต่งเอ้อ (董鄂) ภายหลังได้รับการสถาปนาเป็น จักรพรรดินีเสี้ยวเซี่ยนตวนจิ้ง
  • พระอัครชายาเจิน (貞妃) จากสกุลต่งเอ้อ (董鄂)
  • พระอัครชายาจิ้ง (靜妃) จากสกุลโป๋เอ่อร์จี้จี๋เท่อ (博爾濟吉特)
  • พระอัครชายาซูฮุ่ย (淑惠妃) จากสกุลโป๋เอ่อร์จี้จี๋เท่อ (博爾濟吉特)
  • พระอัครชายากงจิ้ง (恭靖妃) จากสกุลโป๋เอ่อร์จี้จี๋เท่อ (博爾濟吉特)
  • พระอัครชายาตวนชุ่น (端順) จากสกุลโป๋เอ่อร์จี้จี๋เท่อ (博爾濟吉特)
  • พระอัครชายาหนิงเชวี่ย (寧愨妃) จากสกุลต่งเอ้อ (董鄂)
  • พระอัครชายาเค่อ (恪妃) จากสกุลสือ (石)
• พระสนมขั้นชู่เฟย (庶妃)
  • พระสนม จากสกุลมู่เค่อถู (穆克图)
  • พระสนม จากสกุลปา (巴)
  • พระสนม จากสกุลเฉิน (陳)
  • พระสนม จากสกุลถัง (唐)
  • พระสนม จากสกุลหนิ่ว (钮)
  • พระสนม จากสกุลหยาง (杨)
  • พระสนม จากสกุลอูซู (乌苏)
  • พระสนม จากสกุลน่าหล่า (纳喇)
• พระราชโอรส
  • องค์ชายหนิวหนิ่ว (牛鈕,1651–1652) พระโอรสในพระสนม สกุลปา
  • องค์ชายฝูฉวน (福全,1653–1703) อู้เสี่ยนชินอ๋อง (裕憲親王,1667-1703);พระโอรสในพระชายาหนิงเชวี่ย
  • องค์ชายเสวียนเยวี่ย (玄燁,1654–1722) ภายหลังเป็นจักรพรรดิ;พระโอรสในจักรพรรดินีเสี้ยวคังจาง
  • องค์ชายไม่ปรากฏพระนาม (1657) หรงชินอ๋อง (榮親王);พระโอรสในพระอัครชายาเซียน
  • องค์ชายฉางหนิง (常寧,1657–1703) กงชินอ๋อง (恭親王,1671-1703);พระโอรสในพระสนม สกุลเฉิน
  • องค์ชายฉีโซ่ว (奇授,1659–1665) พระโอรสในพระสนม สกุลถัง
  • องค์ชายหลงซี (隆禧,1660–1679) ฉุนจิ้งชินอ๋อง (純靖親王,1674-1679);พระโอรสในพระสนม สกุลหนิ่ว
  • องค์ชายหย่งก้าน (永幹,1660–1667) พระโอรสในพระสนม สกุลมู่เค่อถู
• พระราชธิดา
  • องค์หญิงไม่ปรากฏพระนาม (1652–1653) พระธิดาในพระสนม สกุลเฉิน
  • องค์หญิงเหอซั่วกงเชวี่ยจ่างกงจวู่ (和硕恭悫长公主,1653–1685) พระธิดาของพระสนม สกุลหยาง
  • องค์หญิงไม่ปรากฏพระนาม (1653–1658) พระธิดาในพระสนม สกุลปา
  • องค์หญิงไม่ปรากฏพระนาม (1654–1661) พระธิดาในพระสนม สกุลอูซู
  • องค์หญิงไม่ปรากฏพระนาม (1654–1660) พระธิดาในพระสนม สกุลหวัง
  • องค์หญิงไม่ปรากฏพระนาม (1657–1661) พระธิดาในพระสนม สกุลน่าลา
• พระราชธิดาบุญธรรม
  • องค์หญิงเหอซั่วเหอชุ่นกงจวู่ (和硕和顺公主,1648–1691) พระธิดาในองค์ชายซั่วไซ (เฉิงเจ๋อยู่ชินอ๋อง)
  • องค์หญิงเหอซั่วโหรวเจียกงจวู่ (和硕柔嘉公主,1652–1673) พระธิดาในองค์ชายเยว่เล่อ (อันเหอชินอ๋อง)
  • องค์หญิงกู้หลุนตวนหมิ่นกงจวู่ (固伦端敏公主,1653–1729) พระธิดาในองค์ชายจี้ตู้ (เจี่ยนฉุนชินอ๋อง)