ข้ามไปเนื้อหา

ลิปดาและพิลิปดา

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ลิปดา
การจำลองให้เห็นภาพของหน่วยลิปดา (สเกลไม่เป็นสัดส่วนกับความจริง) โดยใช้ลูกฟุตบอลขนาดมาตรฐาน (เส้นผ่านศูนย์กลาง 22 เซนติเมตร) ที่ครอบด้วยมุมขนาด 1 ลิปดา ในระยะทางประมาณ 756 เมตร
ข้อมูลทั่วไป
ระบบการวัดหน่วยซึ่งไม่ใช่หน่วยเอสไอแต่มีการกล่าวถึงในหน่วยเอสไอ
เป็นหน่วยของมุม
สัญลักษณ์ หรือ arcmin 
การแปลงหน่วย
1 ใน ...... มีค่าเท่ากับ ...
   องศา   1/60° = 0.016°
   พิลิปดา   60′′
   เรเดียน   π/10800 ≈ 0.000290888 rad
   มิลลิเรเดียน   ≈ 0.2908 mil
   แกร็ด   600/9g = 66.6g
   รอบ   1/21600

ลิปดา (อังกฤษ: minute of arc, arcminute หรือ arcmin) เป็นหน่วยหนึ่งในการวัดมุม มีค่าเท่ากับ 1/60 ขององศา[1] เนื่องจากหนึ่งองศาเท่ากับ 1/360 ของวงกลม ดังนั้น 1 ลิปดาจึงเท่ากับ 1/21 600 ของวงกลม หน่วยวัดขนาดเล็กเช่นนี้มักใช้ในการวัดค่าที่ละเอียดมาก ๆ เช่นในวิชาดาราศาสตร์หรือการกำหนดพิกัดการยิงอาวุธ

พิลิปดา (อังกฤษ: second of arc, arcsecond หรือ arcesc) (บ้างก็เขียนว่า วิลิปดา) เป็นหน่วยที่มีขนาดเป็น 1/60 ของหนึ่งลิปดาอีกต่อหนึ่ง หรือเท่ากับ 1/3600 องศา หรือเท่ากับ 1/1 296 000 ของวงกลม

คำว่า "ลิปดา" และ "พิลิปดา" มีรากศัพท์มาจากภาษาสันสกฤตคำว่า "ลิปฺตา" (लिप्ता) และ "วิลิปฺตา" (विलिप्ता) ตามลำดับ[2][3][4] ฉะนั้นการเขียนว่า ฟิลิปดา จึงไม่ถูกต้อง อาจเป็นเพราะการเข้าใจผิดว่าเป็นภาษาอังกฤษ

ตารางแสดงสัดส่วนและความสัมพันธ์ระหว่าง องศา ลิปดา พิลิปดา และมิลลิพิลิปดา แสดงได้ดังนี้

ระบบการวัดมุมด้วยเลขฐานหกสิบ
หน่วย ค่า สัญลักษณ์ ตัวย่อในภาษาอังกฤษ ค่าประมาณในหน่วยเรเดียน
องศา 1/360 ของวงกลม ° deg 17.4532925 mrad
ลิปดา (arcminute) 1/60 องศา arcmin, amin, , MOA 290.8882087 µrad
พิลิปดา (arcsecond) 1/60 ของลิปดา arcsec 4.8481368 µrad
มิลลิพิลิปดา (milliarcsecond) 1/1000 ของพิลิปดา   mas 4.8481368 nrad

อ้างอิง

[แก้]