แกร็ด
| แกร็ด | |
|---|---|
 เข็มทิศแสดงมุม 400 แกร็ด | |
| ข้อมูลทั่วไป | |
| เป็นหน่วยของ | มุม |
| สัญลักษณ์ | g หรือ gon |
| การแปลงหน่วย | |
| 1 g ใน ... | ... มีค่าเท่ากับ ... |
| รอบ | 1400 รอบ |
| เรเดียน | π200 rad ≈ 0.0157... rad |
| มิลลิเรเดียน | 5π mrad ≈ 15.71... mrad |
| องศา | 910° |
| ลิปดา | 54′ |
แกร็ด (อังกฤษ: grad) คือหน่วยวัดมุมชนิดหนึ่งบนระนาบ เทียบเท่ากับ 1400 ของรูปวงกลม ซึ่งแบ่งมุมฉากออกเป็น 100 ส่วน หรือกล่าวได้อีกอย่างหนึ่งว่า มุมรอบรูปวงกลมเท่ากับ 400 แกร็ด ชื่ออื่นของแกร็ดได้แก่ ก็อน (gon) เกรด (grade) และแกรเดียน (gradian) ซึ่งไม่ควรสับสนกับเกรดของความชัน (grade of a slope) เกรเดียนต์ (gradient) และเรเดียน (radian) มุมหนึ่งแกร็ดจะมีขนาดเท่ากับ 910 องศา หรือ π200 เรเดียน
หน่วยมุมนี้เริ่มมีการใช้ในประเทศฝรั่งเศสในชื่อ เกรด โดยแบ่งส่วนลงตัวตามระบบเมตริก (100) แต่เนื่องจากความสับสนกับหน่วย เกรด (grad(e)) ที่มีอยู่แล้วทางตอนเหนือของยุโรป จึงได้เปลี่ยนไปเป็น ก็อน ในประเทศเยอรมนีเรียกหน่วยมุมนี้ว่า นิวแกร็ด (Neugrad) แปลว่า องศาใหม่
ข้อดีของหน่วยแกร็ดคือทำให้ง่ายต่อการคำนวณการบวกและการลบในมุมฉากได้ในใจ ตัวอย่างเช่น บุคคลหนึ่งเดินทางไปทางทิศ 117 แกร็ด (นับจากทิศเหนือไปตามเข็มนาฬิกา) ดังนั้นทิศทางที่อยู่ทางซ้ายของเขาคือมุม 17 แกร็ด ทางขวาคือ 217 แกร็ด และข้างหลังคือ 317 แกร็ด แต่ข้อเสียของมุมชนิดนี้อยู่ที่มุมทั่วไป 30° และ 60° เมื่อแปลงเป็นหน่วยแกร็ดจะกลายเป็นเศษส่วน ซึ่งได้ 3313 แกร็ดและ 6623 แกร็ดตามลำดับ หรือในกรณีเดียวกัน ในหนึ่งชั่วโมง โลกจะหมุนไป 15° ซึ่งเท่ากับ 1623 แกร็ด
สัญลักษณ์มาตรฐานที่ใช้กับหน่วยแกร็ดทุกวันนี้ใช้ "gon" (ดูเพิ่มใน ISO 31-1) สัญลักษณ์อื่นที่มีใช้ในอดีตก็มีทั้ง "gr", "grd", "g" ซึ่งต่อมาก็เขียนในรูปแบบตัวยกให้คล้ายกับเครื่องหมายองศาเช่น 50g = 45° ในเครื่องคิดเลขวิทยาศาสตร์ปัจจุบัน มีทั้งองศา เรเดียน และแกร็ด ให้เลือกใช้
อ้างอิง[แก้]
- AJ Metric Handbook, 3rd edition 1969, Architectural Press, London.