ระบบจำแนกประเภทยาตามการรักษาทางกายวิภาคศาสตร์
ระบบจำแนกประเภทยาตามการรักษาทางกายวิภาคศาสตร์ (อังกฤษ: Anatomical Therapeutic Chemical Classification System; ATC) เป็นระบบการจัดกลุ่มยา ซึ่งควบคุมโดย องค์การอนามัยโลก Collaborating Centre for Drug Statistics Methodology พิมพ์ครั้งแรกในปี ค.ศ. 1976[1]
ระบบจำแนกนี้แบ่งยาออกเป็นกลุ่มต่างๆ ตามอวัยวะหรือระบบอวัยวะที่ยาออกฤทธิ์ และ/หรือตามลักษณะเฉพาะทางการรักษาหรือทางเคมี
การแบ่งกลุ่ม
[แก้]ในระบบนี้ ยาจะถูกแบ่งออกเป็น 5 ระดับแตกต่างกันดังนี้[1]
ระดับที่ 1
[แก้]รหัสระดับที่ 1 ระบุกลุ่มหลักตามกายวิภาคศาสตร์ ประกอบด้วยตัวอักษร 1 ตัว มี 14 หมู่หลักดังนี้[2]
| รหัส | Contents |
|---|---|
| A | ทางเดินอาหารและเมแทบอลิซึม (Alimentary tract and metabolism) |
| B | เลือดและอวัยวะสร้างเลือด (Blood and blood forming organs) |
| C | ระบบหัวใจหลอดเลือด (Cardiovascular system) |
| D | ตจวิทยา (Dermatologicals) |
| G | ระบบสืบพันธุ์และทางเดินปัสสาวะและฮอร์โมนเพศ (Genito-urinary system and sex hormones) |
| H | ยาเตรียมฮอร์โมนทั่วร่างกาย ไม่รวมฮอร์โมนเพศและอินซูลิน (Systemic hormonal preparations, excluding sex hormones and insulins) |
| J | สารต้านการติดเชื้อสำหรับทั่วร่างกาย (Anti-infectives for systemic use) |
| L | สารต้านมะเร็งและสารปรับระบบภูมิคุ้มกัน (Antineoplastic and immunomodulating agents) |
| M | ระบบกล้ามเนื้อและโครงกระดูก (Musculo-skeletal system) |
| N | ระบบประสาท (Nervous system) |
| P | สารต้านปรสิต สารฆ่าแมลง และสารไล่แมลง (Antiparasitic products, insecticides and repellents) |
| R | ระบบทางเดินหายใจ (Respiratory system) |
| S | อวัยวะรับความรู้สึก (Sensory organs) |
| V | อื่นๆ (Various) |
ระดับที่ 2
[แก้]รหัสระดับที่ 2 ระบุกลุ่มหลักตามการรักษา ประกอบด้วยตัวเลข 2 ตัว
ตัวอย่าง: N02 ยาระงับปวด (Analgesics)
ระดับที่ 3
[แก้]รหัสระดับที่ 3 ระบุกลุ่มย่อยตามการรักษา/เภสัชวิทยา ประกอบด้วยตัวอักษร 1 ตัว
ตัวอย่าง: N02B ยาระงับปวดและลดไข้อื่น ๆ (Other analgesics and antipyretics)
ระดับที่ 4
[แก้]รหัสระดับที่ 4 ระบุกลุ่มย่อยตามเคมี/การรักษา/เภสัชวิทยา ประกอบด้วยตัวอักษร 1 ตัว
ตัวอย่าง: N02BE อะนิไลด์ (Anilides)
ระดับที่ 5
[แก้]รหัสระดับที่ 5 ระบุชื่อสารเคมี ประกอบด้วยตัวเลข 2 ตัว
ตัวอย่าง: N02BE01 พาราเซตามอล (Paracetamol)
ATCvet
[แก้]ระบบ ATCvet ใช้ในการจำแนกยาทางสัตวแพทยศาสตร์ โดยใช้ตัวอักษร Q เป็นรหัสระดับที่ 1 นำหน้ารหัส ATC ในยาของมนุษย์ ตัวอย่างเช่น พาราเซตามอลในทางสัตวแพทยศาสตร์มีรหัสเป็น QN02BE01
ในบางรหัสจะใช้เฉพาะยาในทางสัตวแพทยศาสตร์ เช่น QI ยาในระบบภูมิคุ้มกัน (Immunologicals) หรือ QJ51 ยาต้านแบคทีเรียสำหรับใช้ในเต้านม (Antibacterials for intramammary use) [3]
อ้างอิง
[แก้]- ↑ 1.0 1.1 "WHO Collaborating Centre for Drug Statistics Methodology: About the ATC/DDD system". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2009-09-27. สืบค้นเมื่อ 2008-12-27.
- ↑ WHO Collaborating Centre for Drug Statistics Methodology: ATC/DDD Index
- ↑ "WHO Collaborating Centre for Drug Statistics Methodology: About the ATCvet classification system". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2009-02-19. สืบค้นเมื่อ 2008-12-27.
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]- Official ATC website, hosted by the WHO Collaborating Centre for Drug Statistics Methodology
- ATC[ลิงก์เสีย]