ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เจ้าสามกรม"
พระราชประวัติ |
|||
บรรทัด 8: | บรรทัด 8: | ||
* พระองค์เจ้ารถ ได้รับการสถาปนาที่ '''กรมหมื่นสุนทรเทพ''' |
* พระองค์เจ้ารถ ได้รับการสถาปนาที่ '''กรมหมื่นสุนทรเทพ''' |
||
* พระองค์เจ้าปาน ได้รับการสถาปนาที่ '''กรมหมื่นเสพภักดี''' |
* พระองค์เจ้าปาน ได้รับการสถาปนาที่ '''กรมหมื่นเสพภักดี''' |
||
พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าชายมังคุด กรมหมื่นจิตรสุนทร ได้ พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าหญิงกระแหเป็นชายา โอรสธิดาเห็นจะมีศักดิ์เป็นพระองค์เจ้าตามข้างพระมารดา |
|||
* พระองค์เจ้าหญิงเต (ชะฎา) |
|||
* พระองค์เจ้าชายสุทิน (สูวดี) |
|||
* พระองค์เจ้าชายแฉ่ง (ชมภู) |
|||
มีหม่อมห้ามชื่อมูล มีธิดา 2 องค์ |
|||
* หม่อมเจ้าหญิงกระจาด |
|||
* หม่อมเจ้าหญิงสิริวัฒน์ |
|||
พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าชายรถ กรมหมื่นสุนทรเทพ ได้ พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าหญิงยี่สุ่นเป็นชายา ธิดาเห็นจะมีศักดิ์เป็นพระองค์เจ้าตามข้างพระมารดา |
|||
* พระองค์เจ้าหญิงมวน |
|||
มีหม่อมห้ามชื่อทองอยู่ มีโอรสธิดา |
|||
* หม่อมเจ้าหญิงองุ่น (อรุณ) |
|||
* หม่อมเจ้าชายขี้หมู (สูจี) |
|||
* หม่อมเจ้าชายสุนปุก (สีพี) |
|||
* หม่อมเจ้าหญิงอำพัน |
|||
มีหม่อมห้ามชื่อชื่น มีโอรส 2 องค์ |
|||
* หม่อมเจ้าชายสุชน (อุดม) |
|||
* หม่อมเจ้าชายชุมแสง (สุพรรณ) |
|||
พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าชายปาน กรมหมื่นเสพภักดี ได้ หม่อมเจ้าหญิงจัน เป็นชายา มีโอรสธิดา 2 องค์ |
|||
* หม่อมเจ้าชายไพฑูรย์ |
|||
* หม่อมเจ้าหญิงมณี |
|||
เจ้าสามกรมไม่ทรงถูกกับ[[กรมพระราชวังบวรเสนาพิทักษ์]] สาเหตุหนึ่งมาจากการที่กรมพระราชวังบวรมีพระบัณฑูรให้ตำรวจมานำตัวเจ้ากรม ปลัดกรมและนายเวรปลัดเวรของเจ้าสามกรมมาถามความว่า เจ้ากรมนั้นเป็นแต่หมื่น เหตุใดจึงตั้ง[[บรรดาศักดิ์ไทย|บรรดาศักดิ์]]กันในกรมให้เป็นขุนซึ่งนับว่าทำสูงเกินว่าศักดิ์ จึงมีพระบัณฑูรให้ลงพระราชอาญาโบยหลังคนละ 15 ทีบ้างคนละ 20 ทีบ้าง |
เจ้าสามกรมไม่ทรงถูกกับ[[กรมพระราชวังบวรเสนาพิทักษ์]] สาเหตุหนึ่งมาจากการที่กรมพระราชวังบวรมีพระบัณฑูรให้ตำรวจมานำตัวเจ้ากรม ปลัดกรมและนายเวรปลัดเวรของเจ้าสามกรมมาถามความว่า เจ้ากรมนั้นเป็นแต่หมื่น เหตุใดจึงตั้ง[[บรรดาศักดิ์ไทย|บรรดาศักดิ์]]กันในกรมให้เป็นขุนซึ่งนับว่าทำสูงเกินว่าศักดิ์ จึงมีพระบัณฑูรให้ลงพระราชอาญาโบยหลังคนละ 15 ทีบ้างคนละ 20 ทีบ้าง |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 16:24, 18 พฤษภาคม 2558
เจ้าสามกรม เป็นคำเรียกพระราชโอรส 3 พระองค์ในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศที่ประสูติแต่พระสนม ได้แก่ กรมหมื่นจิตรสุนทร กรมหมื่นสุนทรเทพ และ กรมหมื่นเสพภักดี พระองค์เจ้าทั้ง 3 พระองค์เป็นพระราชโอรสที่มีพระชันษาเป็นผู้ใหญ่และมีส่วนเกี่ยวข้องกับการเสด็จสวรรคตของกรมพระราชวังบวรเสนาพิทักษ์ (เจ้าฟ้าธรรมธิเบศร) ภายหลังการเสด็จสวรรคตของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ เจ้าสามกรมถูกสำเร็จโทษด้วยท่อนจันทน์ทั้ง 3 พระองค์
พระประวัติ
สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศมีพระราชโอรสที่ประสูติแต่พระสนมหลายพระองค์ซึ่งพระราชโอรสชั้นพระองค์เจ้าที่มีพระชันษาที่ถือว่าเป็นผู้ใหญ่มี 4 พระองค์ด้วยกัน ได้แก่ พระองค์เจ้าแขก พระองค์เจ้ามังคุด พระองค์เจ้ารถ และพระองค์เจ้าปาน ภายหลังการเสด็จขึ้นครองราชสมบัติแห่งกรุงศรีอยุธยาของสมเด็จพระราชบิดาของพระองค์แล้ว พระองค์เจ้าทั้ง 4 พระองค์ได้รับการสถาปนาให้ทรงกรม ได้แก่
- พระองค์เจ้าแขก ได้รับการสถาปนาที่ กรมหมื่นเทพพิพิธ
- พระองค์เจ้ามังคุด ได้รับการสถาปนาที่ กรมหมื่นจิตรสุนทร
- พระองค์เจ้ารถ ได้รับการสถาปนาที่ กรมหมื่นสุนทรเทพ
- พระองค์เจ้าปาน ได้รับการสถาปนาที่ กรมหมื่นเสพภักดี
พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าชายมังคุด กรมหมื่นจิตรสุนทร ได้ พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าหญิงกระแหเป็นชายา โอรสธิดาเห็นจะมีศักดิ์เป็นพระองค์เจ้าตามข้างพระมารดา
- พระองค์เจ้าหญิงเต (ชะฎา)
- พระองค์เจ้าชายสุทิน (สูวดี)
- พระองค์เจ้าชายแฉ่ง (ชมภู)
มีหม่อมห้ามชื่อมูล มีธิดา 2 องค์
- หม่อมเจ้าหญิงกระจาด
- หม่อมเจ้าหญิงสิริวัฒน์
พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าชายรถ กรมหมื่นสุนทรเทพ ได้ พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าหญิงยี่สุ่นเป็นชายา ธิดาเห็นจะมีศักดิ์เป็นพระองค์เจ้าตามข้างพระมารดา
- พระองค์เจ้าหญิงมวน
มีหม่อมห้ามชื่อทองอยู่ มีโอรสธิดา
- หม่อมเจ้าหญิงองุ่น (อรุณ)
- หม่อมเจ้าชายขี้หมู (สูจี)
- หม่อมเจ้าชายสุนปุก (สีพี)
- หม่อมเจ้าหญิงอำพัน
มีหม่อมห้ามชื่อชื่น มีโอรส 2 องค์
- หม่อมเจ้าชายสุชน (อุดม)
- หม่อมเจ้าชายชุมแสง (สุพรรณ)
พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าชายปาน กรมหมื่นเสพภักดี ได้ หม่อมเจ้าหญิงจัน เป็นชายา มีโอรสธิดา 2 องค์
- หม่อมเจ้าชายไพฑูรย์
- หม่อมเจ้าหญิงมณี
เจ้าสามกรมไม่ทรงถูกกับกรมพระราชวังบวรเสนาพิทักษ์ สาเหตุหนึ่งมาจากการที่กรมพระราชวังบวรมีพระบัณฑูรให้ตำรวจมานำตัวเจ้ากรม ปลัดกรมและนายเวรปลัดเวรของเจ้าสามกรมมาถามความว่า เจ้ากรมนั้นเป็นแต่หมื่น เหตุใดจึงตั้งบรรดาศักดิ์กันในกรมให้เป็นขุนซึ่งนับว่าทำสูงเกินว่าศักดิ์ จึงมีพระบัณฑูรให้ลงพระราชอาญาโบยหลังคนละ 15 ทีบ้างคนละ 20 ทีบ้าง
หลังจากนั้นไม่นาน กรมหมื่นสุนทรเทพทำเรื่องกราบทูลสมเด็จพระพุทธเจ้าอยู่หัวเป็นการลับว่า พระมหาอุปราชกรมพระราชวังบวรเสด็จเข้ามาลอบทำชู้กับเจ้าฟ้านิ่มและเจ้าฟ้าสังวาลย์ถึงในพระราชวังหลายครั้ง สมเด็จพระพุทธเจ้าอยู่หัวจึงมีพระราชดำรัสให้หาพระมหาอุปราชกรมพระราชวังบวรเพื่อนำตัวมาสอบความ เมื่อพระมหาอุปราชกรมพระราชวังบวรรับเป็นสัจแล้ว จึงมีพระราชดำรัสลงพระราชอาญาเฆี่ยน แล้วให้เสนาบดีและลูกขุนพิพากษาโทษ ท้าวพระยามุขมนตรีและลูกขุนกราบบังคมทูลว่า โทษของพระมหาอุปราชกรมพระราชวังบวรเป็นมหันตโทษขอพระราชทานให้สำเร็จโทษด้วยท่อนจันทน์ตามขัตติยประเพณี สมเด็จพระพุทธเจ้าอยู่หัวตรัสขอชีวิตไว้แต่ให้นาบพระนลาฏแล้วถอดให้เป็นไพร่เสีย ส่วนเจ้าฟ้านิ่มและเจ้าฟ้าสังวาลย์ให้ลงพระราชอาญาเฆี่ยนองค์ละ 30 ที พร้อมทั้งถอดเป็นไพร่เช่นกัน เจ้าฟ้าสังวาลย์อยู่ได้ 3 วันก็สิ้นพระชนม์ ส่วนพระมหาอุปราชกรมพระราชวังบวรต้องรับพระราชอาญาเฆี่ยนและเสด็จสวรรคตลง สมเด็จพระพุทธเจ้าอยู่หัวมีพระราชดำรัสให้นำพระศพทั้งสองไปฝังยังวัดไชยวัฒนาราม
ภายหลังการเสด็จสวรรคตของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ เจ้าฟ้ากรมขุนพรพินิต ซึ่งมีพระอิสริยยศที่กรมพระราชวังบวรสถานมงคลเสด็จขึ้นครองราชย์มีพระนามว่า สมเด็จพระเจ้าอุทุมพร แต่ก่อนพิธีบรมราชาภิเษกนั้นเกิดเหตุการณ์ไม่สงบ อันเนื่องมาจากเจ้าสามกรมได้พยายามแย่งชิงราชสมบัติ แต่สมเด็จพระเจ้าอุทุมพร ทรงขอให้พระราชาคณะเกลี้ยกล่อมจนสำเร็จ และพระองค์ได้ราชาภิเษกขึ้นครองราชย์ ต่อมา เจ้าสามกรมถูกจับกุมตัวและสำเร็จโทษด้วยท่อนจันทน์ โดยนำพระศพไปฝัง ณ วัดโคกพระยาตามโบราณราชประเพณี
อ้างอิง
- พระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา ภาค 2. สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช พิมพ์ขึ้นเป็นส่วนพระราชกุศลทานมัยในงานพระศพ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวรเสฐสุดา, พระอรรคชายาเธอ กรมขุนอรรควรราชกัญญา, สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมขุนพิจิตรเจษฎจันทร์ และสมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมขุนสวรรคโลกลักษณวดี. 2455.