กรมพระเทพามาตย์ (กัน)

กรมพระเทพามาตย์
พระอิสริยยศ	กรมพระเทพามาตย์
ฐานันดรศักดิ์	เจ้าต่างกรม
ราชวงศ์	บ้านพลูหลวง
ข้อมูลส่วนพระองค์
ประสูติ	ไม่ปรากฏ
สิ้นพระชนม์	พ.ศ. 2251
พระราชสวามี	สมเด็จพระเพทราชา
พระราชบุตร	แม่อยู่หัวนางพระยา (นิ่ม)

กรมพระเทพามาตย์ พระนามเดิม กัน เป็นพระอัครมเหสีในสมเด็จพระเพทราชา

พระประวัติ

กรมพระเทพามาตย์ มีพระนามเดิมว่ากัน เป็นบาทบริจาริกาเดิมข้าหลวงเดิมในสมเด็จพระเพทราชาตั้งแต่ก่อนครองราชย์ เมื่อพระเพทราชารับพระราชโอรสของสมเด็จพระนารายณ์มหาราชกับนางกุสาวดีมาเป็นบุตรบุญธรรม ท่านได้เลี้ยงดูพระกุมารนั้น (ภายหลังได้ครองราชย์เป็นพระเจ้าสุริเยนทราธิบดี) เมื่อพระเพทราชาครองราชย์ในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2231 จึงทรงตั้งเป็นพระอัครมเหสีฝ่ายขวา

ในรัชสมัยพระเจ้าเสือ ทรงได้รับแต่งตั้งเป็นกรมพระเทพามาตย์ ต่อมาในปี พ.ศ. 2245 เจ้าฟ้าเพชรและเจ้าฟ้าพรริษยาเจ้าฟ้าตรัสน้อย จึงร่วมกันลวงเจ้าฟ้าตรัสน้อยมาเข้าเฝ้าแล้วจับไปสำเร็จโทษด้วยท่อนจันทน์ แล้วรีบไปเข้าเฝ้ากรมพระเทพามาตย์ ณ วัดดุสิต เพื่อขอพึ่งพระบารมี

ในรัชสมัยสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวท้ายสระ กรมพระเทพามาตย์มีพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระอัยกีเจ้า และสวรรคตในปีเถาะ (ราว พ.ศ. 2251) จึงมีพระราชโองการให้สร้างพระเมรุมาศ พระสงฆ์สดับปกรณ์ 10,000 รูป ตามราชประเพณี

รายการอ้างอิง

เชิงอรรถ

บรรณานุกรม

• มูลนิธิสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา. นามานุกรมพระมหากษัตริย์ไทย. กรุงเทพฯ : มูลนิธิสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา, 2554. 264 หน้า. ISBN 978-616-7308-25-8
• พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น. นนทบุรี : ศรีปัญญา, 2553. 800 หน้า. ISBN 978-616-7146-08-9