พระเจ้าอ็องรีที่ 4 แห่งฝรั่งเศส

พระเจ้าอองรีที่ 4
พระมหากษัตริย์แห่งฝรั่งเศส
ครองราชย์	2 สิงหาคม ค.ศ. 1589-14 พฤษภาคม ค.ศ. 1610
ราชาภิเษก	27 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1594 อาสนวิหารชาทร์
ก่อนหน้า	พระเจ้าอ็องรีที่ 3
ถัดไป	พระเจ้าหลุยส์ที่ 13
พระมหากษัตริย์แห่งนาวาร์
ครองราชย์	9 มิถุนายน ค.ศ. 1572-14 พฤษภาคม ค.ศ. 1610
ก่อนหน้า	พระนางณวณที่ 3
ถัดไป	พระเจ้าหลุยส์ที่ 13
พระราชสมภพ	13 ธันวาคม ค.ศ. 1553 โป ราชอาณาจักรนาวาร์
สวรรคต	14 พฤษภาคม ค.ศ. 1610 ปารีส ราชอาณาจักรฝรั่งเศส
ฝังพระศพ	1 กรกฎาคม ค.ศ. 1610 มหาวิหารแซ็ง-เดอนี ปารีส ฝรั่งเศส
คู่อภิเษก	มาร์เกอริตแห่งวาลัว มารีอา เด เมดีชี
พระราชบุตร	พระเจ้าหลุยส์ที่ 13 แห่งฝรั่งเศส เอลิซาเบธแห่งฝรั่งเศส สมเด็จพระราชินีแห่งสเปน คริสติน ดัชเชสแห่งซาวอย นิโกลาส อองรี ดยุกแห่งออร์เลอ็อง กาสตง ดยุกแห่งออร์เลอ็อง อ็องเรียต มารีแห่งฝรั่งเศส พระราชบุตรนอกสมรส: ซีซาร์ ดยุกแห่งแว็งโดม แคทเธอรีน อ็องเรียต ดัชเชสแห่งไอบลัฟ
ราชวงศ์	บูร์บง
พระราชบิดา	พระเจ้าอองตวนแห่งนาวาร์
พระราชมารดา	พระนางณวณที่ 3
ศาสนา	โรมันคาทอลิก ก่อนหน้า ลัทธิคาลวิน
ลายพระอภิไธย

พระเจ้าอ็องรีที่ 4 แห่งฝรั่งเศส (ฝรั่งเศส: Henri IV; 13 ธันวาคม ค.ศ. 1553 – 14 พฤษภาคม ค.ศ. 1610) ทรงเป็นที่รู้จักในชื่อเรียกขานทั่วไปว่า พระเจ้าอ็องรีผู้ทรงธรรม หรือ พระเจ้าอ็องรีมหาราช ทรงเป็นพระมหากษัตริย์แห่งนาวาร์ (นามว่า พระเจ้าอ็องรีที่ 3) ตั้งแต่ ค.ศ. 1572 และพระมหากษัตริย์แห่งฝรั่งเศส ตั้งแต่ ค.ศ. 1589 ถึง 1610 พระองค์ทรงเป็นพระมหากษัตริย์พระองค์แรกที่มาจากราชวงศ์บูร์บง สาขาย่อยจากสายเลือดราชวงศ์กาเปเซียง พะองค์ทรงถูกลอบปลงพระชนม์ใน ค.ศ. 1610 โดยฟร็องซัว ราวายัก ผู้คลั่งศาสนานิกายคาทอลิก และได้รับการสืบทอดต่อจากพระเจ้าหลุยส์ที่ 13 พระราชโอรสของพระองค์

พระองค์ทรงเป็นโอรสของ Antoine de Bourbon ดยุคแห่ง Vendôme และ Jeanne d'Albret พระราชชินีแห่งนาวาร์ อ็องรีเข้าพิธีบัพติศเป็นชาวคาทอลิก แต่ได้รับการเลี้ยงดูจากความศรัทธาโปรเตสแตนต์โดยพระมารดา พระองค์ทรงสืบราชบังลังก์แห่งนาวาร์ใน ค.ศ. 1572 เมื่อพระมารดาทรงสวรรคต ในฐานะที่ทรงเป็นอูว์เกอโน พระเจ้าอ็องรีทรงมีส่วนเกี่ยวข้องในสงครามศาสนาของฝรั่งเศส แทบจะไม่รอดพ้นจากการถูกลอบปลงพระชนม์ในการสังหารหมู่วันเซนต์บาโทโลมิว ต่อมาพระองค์ทรงนำกองทัพโปรเตสแตนต์ต่อต้านกองทัพหลวง

พระเจ้าอ็องรีที่ 4 และพระเจ้าอ็องรีที่ 3 แห่งฝรั่งเศส ผู้อยู่ในตำแหน่งคนก่อนของพระองค์เป็นทายาทสายตรงของพระเจ้าหลุยส์ที่ 9 พระเจ้าอ็องรีที่ 3 ซึ่งอยู่ในราชวงศ์วาลัว สือเชื้อสายมาจากพระเจ้าฟิลิปที่ 3 แห่งฝรั่งเศส พระราชโอรสองค์โตของนักบุญหลุยส์ ส่วนพระเจ้าอ็องรีที่ 4 ซึ่งอยู่ในราชวงศ์บูร์บง สืบเชื้อสายมาจากโรเบิร์ต เคานต์แห่งแคลร์มงต์ พระราชโอรสองค์เล็กของนักบุญหลุยส์ ในฐานะหัวหน้าของราชวงศ์บูรบง เฮนรีทรงเป็น"เจ้าชายสืบสายพระโลหิตองค์แรก" เมื่อพระเจ้าอ็องรีที่ 3 ผู้เป็นพระเทวันและพระญาติห่าง ๆ ทรงสวรรคตใน ค.ศ. 1589 พระเจ้าอ็องรีทรงถูกเรียกตัวให้มาสืบราชบังลังก์แห่งฝรั่งเศสโดยกฏหมายซาลิก

ในช่วงแรก พระองค์ยังคงศรัทธาโปรเตสแตนต์ (นับเป็นพระมหากษัตริย์ฝรั่งเศสพระองค์แรก และพระองค์เดียวที่นับถือนิกายดังกล่าว) และต้องต่อสู้รบกับสันนิบาตคาทอลิก ซึ่งไม่ยอมรับว่า พระองค์จะสามารถสวมมงกุฏแห่งฝรั่งเศสในฐานะชาวโปรเตสแตนต์ ภายหลังจากสี่ปีแห่งการจนมุม พระองค์ทรงเปลี่ยนมานับถือนิกายคาทอลิกเพื่อได้รับอำนาจการปกครองเหนืออาณาจักรของพระองค์ (มีรายงานว่า ทรงอุทานว่า "Paris vaut bien une messe" (ปารีสมีค่าพอให้ร่วมมิสซา)) ในฐานะที่เป็นนักการเมืองเชิงปฏิบัติ (ในสำนวนของสมัยนั้นว่า Politique) พระองค์ทรงประกาศพระราชกฤษฎีกาน็องต์ (ค.ศ. 1598) ซึ่งได้รับรองเสรีภาพทางศาสนาแก่นิกายโปรเตสแตนต์ ด้วยเหตุนี้จึงเป็นผลทำให้สงครามศาสนาของฝรั่งเศสได้ยุติลงในที่สุด

ในฐานะผู้ปกครองที่เข้มแข็ง พระเจ้าอ็องรีทรงทำงานเพื่อให้การเงินของรัฐกลับมาเป็นปกติ ส่งเสริมเกษตรกรรม ขจัดฉ้อราษฎร์บังหลวง และส่งเสริมการศึกษา ในรัชสมัยของพระองค์ การล่าอาณานิคมของฝรั่งเศสในทวีปอเมริกาได้เริ่มต้นอย่างแท้จริงด้วยก่อตั้งอาณานิคมแห่งอาคาเดีย คานาดา พอร์ท-รอยัล และควิเบก โดยตามลำดับ พระองค์ทรงมีชื่อเสียงโด่งดังในเพลงยอดนิยม "วีฟว์เลอรัวอ็องรี" (ซึ่งต่อมาได้กลายเป็นเพลงสรรเสริญพระบารมีของพระมหากษัตริย์แห่งฝรั่งเศสในรัชสมัยของพระองค์) และในมหากาพย์ La Henriade ของวอลแตร์

ก่อนหน้า		พระเจ้าอ็องรีที่ 4 แห่งฝรั่งเศส		ถัดไป
พระเจ้าอ็องรีที่ 3		พระมหากษัตริย์แห่งฝรั่งเศส (2 สิงหาคม ค.ศ. 1589 – 14 พฤษภาคม ค.ศ. 1610)		พระเจ้าหลุยส์ที่ 13 และที่ 2
พระนางณวณที่ 3		พระมหากษัตริย์แห่งนาวาร์ (9 มิถุนายน ค.ศ. 1572 – 14 พฤษภาคม ค.ศ. 1610)		พระเจ้าหลุยส์ที่ 13 และที่ 2