3 ทรราช

3 ทรราช หมายถึง 3 ผู้มีอำนาจในประเทศไทยช่วงก่อนเหตุการณ์ 14 ตุลาคม พ.ศ. 2516 ได้แก่ จอมพลถนอม กิตติขจร จอมพลประภาส จารุเสถียร และพันเอกณรงค์ กิตติขจร ซึ่งเป็นบุตรชายของจอมพลถนอมและเป็นบุตรเขยของจอมพลประภาส

การปกครองในยุคของ ถนอม–ประภาส นั้นเรียกกันโดยทั่วไปว่า เป็นยุคระบอบเผด็จการทหารและมีการวางทายาททางการเมืองกันอย่างชัดเจน

รัฐบาลเผด็จการทหารภายใต้การนำของจอมพล ถนอม กิตติขจร ประกาศลาออก เมื่อเย็นวันที่ 14 ตุลาคม พ.ศ. 2516 ในช่วงท้ายของเหตุกาณ์นองเลือด 14 ตุลา โดยพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงแต่งตั้งนายสัญญา ธรรมศักดิ์ เป็นนายกรัฐมนตรีคนใหม่เพื่อจัดตั้งรัฐบาลพลเรือนแทน

ในคืนวันที่ 16 ตุลาคม พ.ศ. 2516 จอมพลถนอม กิตติขจร พร้อมครอบครัว ได้ลี้ภัยการเมืองไปอยู่บอสตัน รัฐแมสซาชูเซตส์ สหรัฐ แต่ถูกคนไทยที่อาศัยอยู่ที่นั่นขับไล่ จึงย้ายไปอยู่ที่ประเทศสิงคโปร์ ก่อนจะกลับมาประเทศไทยอีกครั้ง ในวันที่ 19 กันยายน พ.ศ. 2519 กลายเป็นชนวนให้เกิดเหตุการณ์ 6 ตุลา ในปีพ.ศ. 2519