ข้ามไปเนื้อหา

โรคลำไส้แปรปรวน

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
โรคลำไส้แปรปรวน
(Irritable bowel syndrome)
ชื่ออื่นโรคไอบีเอส, Spastic colon, nervous colon, mucous colitis, spastic bowel[1]
ภาพแสดงจุดที่เจ็บเนื่องกับโรคไอบีเอส
สาขาวิชาวิทยาทางเดินอาหาร
อาการท้องเสีย ท้องผูก ปวดท้อง[1]
การตั้งต้นก่อนอายุ 45 ปี[1]
ระยะดำเนินโรคระยะยาว[2]
สาเหตุไม่ชัดเจน[2]
ปัจจัยเสี่ยงกรรมพันธุ์[3] ความเครียด[4] ถูกทารุณกรรมในวัยเด็ก, อาหารเป็นพิษ[5] ความผิดปกติทางจิต[6]
วิธีวินิจฉัยจากอาการโดยกันโรคอื่น ๆ ออก[7]
โรคอื่นที่คล้ายกันโรคซีลิแอ็ก, giardiasis, ภาวะไวต่อกลูเตนซึ่งไม่ใช่โรคซีลิแอ็ก, microscopic colitis, โรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง (IBD), ภาวะแบคทีเรียในลำไส้เล็กมากเกิน (SIBO), ภาวะการดูดซึมกรดน้ำดีผิดปกติ (BAM), มะเร็งลำไส้ใหญ่[7][8]
การรักษาตามอาการ (เปลี่ยนอาหาร กินยา โอลิโกแซ็กคาไรด์จากน้ำนมมนุษย์, โปรไบโอติกส์, จิตบำบัดหรือการให้คำปรึกษา)[9]
พยากรณ์โรคการคาดหมายคงชีพปกติ[10]
ความชุก10–15% (โลกพัฒนาแล้ว)[1][11] 15–45% (ทั่วโลก)[12]
บทความนี้อ้างอิงคริสต์ศักราช/คริสต์ทศวรรษ/คริสต์ศตวรรษ ซึ่งเป็นสาระสำคัญของเนื้อหา

โรคลำไส้แปรปรวน[13] หรือ โรคไอบีเอส[14] (อังกฤษ: Irritable bowel syndrome ตัวย่อ IBS) เป็นความผิดปกติการทำงานของระบบทางเดินอาหาร เป็นกลุ่มอาการที่มักรวมถึงอาการปวดท้อง ท้องอืด และการเปลี่ยนแปลงในการขับถ่ายอุจจาระ[1] อาการจะเพิ่มขึ้น ๆ เป็นเวลานาน บางครั้งใช้เวลาหลายปี[2] ไอบีเอสอาจมีผลลบต่อคุณภาพชีวิต อาจทำให้ขาดเรียน ขาดงาน หรือลดประสิทธิภาพการทำงาน[15] ความผิดปกติอื่นต่าง ๆ เช่น โรควิตกกังวล โรคซึมเศร้า และอาการล้าเรื้อรัง (ME/CFS) พบได้บ่อยในคนไข้ไอบีเอส[1][16][17]

สาเหตุของโรคยังไม่ชัดเจน มีการเสนอปัจจัยต่าง ๆ ที่นำไปสู่โรค[2] ทฤษฎีต่าง ๆ รวมถึงปัญหาทางแกนลำไส้-สมอง (gut–brain axis[A]), การเปลี่ยนแปลงการเคลื่อนไหวของลำไส้, อวัยวะภายในที่ไวความรู้สึกเกิน, การติดเชื้อรวมถึงภาวะแบคทีเรียในลำไส้เล็กมากเกิน (SIBO), สารสื่อประสาท, ปัจจัยทางพันธุกรรม และการแพ้อาหาร[2] อาจเริ่มเกิดอาการเนื่องกับเหตุการณ์เครียดในชีวิต[18] หรือกับการติดเชื้อในลำไส้[19] ในกรณีหลังนี้จะเรียกว่าโรคลำไส้แปรปรวนหลังติดเชื้อ (PI-IBS)[19]

การวินิจฉัยโรคจะขึ้นอยู่อาการซึ่งไม่มีสัญญาณเตือนโดยแยกโรคอื่น ๆ ที่เป็นไปได้ออกแล้ว[7] สัญญาณเตือนรวมการเริ่มมีอาการเมื่ออายุมากกว่า 50 ปี, น้ำหนักลด, เลือดในอุจจาระ หรือมีประวัติครอบครัวเป็นโรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง (IBD)[7] ภาวะอื่น ๆ ที่อาจมีอาการคล้ายกันได้แก่ โรคซีลิแอ็ก, ลำไส้อักเสบชนิด microscopic coliti, โรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง, ภาวะการดูดซึมกรดน้ำดีผิดปกติ (BAM) และมะเร็งลำไส้ใหญ่[7]

การรักษามุ่งเน้นการบรรเทาอาการ ซึ่งอาจรวมการเปลี่ยนอาหาร การใช้ยา โปรไบโอติกส์ และการให้คำปรึกษา/จิตบำบัด[9][20] มาตรการด้านอาหารรวมถึงการเพิ่มบริโภคเส้นใยอาหารชนิดละลายน้ำได้ หรือการรับประทานอาหารที่มีฟอดแมปส์[B]น้อย โดยมีเป้าหมายให้ใช้ในระยะสั้นจนถึงปานกลาง แต่ไม่ควรใช้ตลอดชีวิต[7][23][24] ยาโลเพราไมด์สามารถใช้ช่วยลดอาการท้องเสีย ในขณะที่ยาระบายใช้ช่วยในกรณีท้องผูก[7] มีหลักฐานการทดลองทางคลินิกที่ดีซึ่งสนับสนุนการใช้ยาแก้ซึมเศร้า มักใช้ในขนาดที่ต่ำกว่าที่ใช้ในโรคซึมเศร้าหรือโรควิตกกังวล แม้ในผู้ป่วยที่ไม่มีความผิดปกติทางอารมณ์เกิดร่วมด้วย ยาแก้ซึมเศร้าประเภทไตรไซคลิก เช่น amitriptyline หรือ nortriptyline และประเภท SSRI อาจช่วยให้อาการโดยรวมดีขึ้นและลดความเจ็บปวด[7] การให้ความรู้แก่ผู้ป่วยและความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างแพทย์กับผู้ป่วยเป็นส่วนสำคัญของการดูแล[7][25]

เชื่อว่าประมาณ 10–15% ของประชากรในประเทศพัฒนาแล้วได้รับผลกระทบจากไอบีเอส[1][11] ความชุกโรคจะต่างกันในแต่ละประเทศ (ตั้งแต่ 1.1–45.0%) โดยขึ้นอยู่กับเกณฑ์วินิจฉัยว่าเป็นโรค อย่างไรก็ตาม ความชุกเฉลี่ยทั่วโลกอยู่ที่ 11.2%[12] พบได้บ่อยในอเมริกาใต้และพบน้อยในเอเชียอาคเนย์[7] ในโลกตะวันตก พบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชายถึงสองเท่า และมักเกิดก่อนอายุ 45 ปี[1] อย่างไรก็ตาม ผู้หญิงในเอเชียตะวันออกไม่ได้มีโอกาสเป็นมากกว่าผู้ชายจากภูมิภาคเดียวกัน ซึ่งบ่งชี้ว่าอัตราในผู้หญิงเอเชียตะวันออกต่ำกว่ามาก[26] ในทางกลับกัน ผู้ชายจากอเมริกาใต้ เอเชียใต้ และแอฟริกามีแนวโน้มเป็นไอบีเอสพอ ๆ กับผู้หญิง หรือมากกว่า[27] ภาวะนี้ดูเหมือนจะพบน้อยลงเมื่ออายุมากขึ้น[7] ไม่ส่งผลต่อความคาดหมายคงชีพ และไม่นำไปสู่โรคร้ายแรงอื่น ๆ[10]

มีการอธิบายภาวะนี้เป็นครั้งแรกในปี 1820 ส่วนการใช้คำว่า irritable bowel syndrome เริ่มตั้งแต่ปี 1944[28]

อาการ

[แก้]

อาการหลักของไอบีเอส ได้แก่ ปวดหรือไม่สบายท้องร่วมกับอาการท้องเสียหรือท้องผูกบ่อย และการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการขับถ่าย[29] อาการมักเกิดเป็นครั้งคราวแบบเฉียบพลันโดยบรรเทาลงภายในหนึ่งวัน แต่มักเกิดซ้ำอีก[30] อาจมีอาการปวดอยากถ่ายอุจจาระอย่างเร่งด่วน รู้สึกปวดเบ่งอุจจาระ (tenesmus) หรือท้องอืดร่วมด้วย[31] ในบางกรณี อาการจะบรรเทาลงหลังจากขับถ่าย[25]

มากกว่าคนทั่วไป ผู้ที่เป็นไอบีเอสมักมีอาการกรดไหลย้อน อาการเกี่ยวกับอวัยวะเพศและทางเดินปัสสาวะ ไฟโบรไมอัลเจีย ปวดศีรษะ ปวดหลัง และอาการทางจิตเวช เช่น ภาวะซึมเศร้า, ความผิดปกติของการนอนหลับ[32] และความวิตกกังวล[16][31] ประมาณ ⅓ ของผู้ใหญ่ที่เป็นไอบีเอสรายงานว่ามีปัญหาหย่อนสมรรถภาพทางเพศ มักเป็นการลดความต้องการทางเพศ[33]

สาเหตุ

[แก้]

แม้สาเหตุของไอบีเอสยังไม่ชัดเจน แต่เชื่อว่าแกนลำไส้-สมอง (gut–brain axis[A]) ทั้งระบบได้รับผลกระทบ[36][37]

ภูมิแพ้

[แก้]

งานวิจัยปี 2021 ชี้ว่า กลไกภูมิคุ้มกันนอกประสาทส่วนกลางที่ถูกกระตุ้นโดยภูมิแพ้อาจเป็นพื้นฐานของอาการปวดท้องในผู้ป่วยไอบีเอส[38] การศึกษาต่าง ๆ แสดงให้เห็นว่าผู้ป่วยจำนวนไม่น้อยมีปฏิกิริยาเฉียบพลันที่เยื่อบุลำไส้ต่ออาหารบางชนิด ปฏิกิริยาซึ่งตรวจพบด้วยการรั่วของฟลูออเรสซีน (fluorescein leakage) และการหลุดลอกของเซลล์ขณะส่องกล้อง confocal endoscopy ทั้งสองเชื่อมโยงกับการบรรเทาอาการอย่างมีนัยสำคัญในผู้ป่วยมากกว่า 70% หลังจากปรับเปลี่ยนอาหารแบบเฉพาะบุคคล ซึ่งชี้ว่าปฏิกิริยาภูมิคุ้มกันเฉพาะที่และการทำงานของเยื่อกั้นที่บกพร่องนอกเหนือจากภูมิแพ้ที่เกิดจากอิมมูโนโกลบุลินอีทั่วไป อาจมีบทบาทในอาการไอบีเอส[39]

ปัจจัยเสี่ยง

[แก้]

ผู้ที่อายุน้อยกว่า 50 ปี, ผู้หญิง และผู้ที่มีประวัติครอบครัวเป็นโรคนี้ มีโอกาสเป็นไอบีเอสมากกว่า[40] ปัจจัยเสี่ยงเพิ่มได้แก่ ความวิตกกังวล ภาวะซึมเศร้า และความเครียด[41] ความเสี่ยงการเป็นโรคเพิ่มขึ้นถึง 6 เท่าหลังจากติดเชื้อในทางเดินอาหาร (กระเพาะอาหารและลำไส้อักเสบ)[40] จึงเรียกได้ว่าเป็นไอบีเอสหลังติดเชื้อ (PI-IBS) ความเสี่ยงจะยิ่งเพิ่มขึ้นหากผู้ป่วยมีไข้สูงเป็นเวลานานระหว่างการเจ็บป่วย[42] ยาปฏิชีวนะดูเหมือนจะเพิ่มความเสี่ยงในการเป็นโรคเช่นกัน[43] ความผิดปกติทางพันธุกรรมที่เกี่ยวกับภูมิคุ้มกันโดยกำเนิดและการธำรงดุลเยื่อบุลำไส้ จะเพิ่มความเสี่ยงของทั้งไอบีเอสหลังติดเชื้อและไอบีเอสรูปแบบอื่น ๆ[44]

ความเครียด

[แก้]

บทบาทของแกนลำไส้–สมอง (gut–brain axis[A]) ในไอบีเอส ได้เสนอขึ้นตั้งแต่ช่วงทศวรรษ 1990[4] การถูกทารุณกรรมทางกายใจในวัยเด็กมักสัมพันธ์กับการเกิดไอบีเอส[6] เชื่อว่าความเครียดทางจิตใจอาจเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดไอบีเอสในผู้ที่เสี่ยงอยู่แล้ว[3]

เนื่องจากระดับความวิตกกังวลที่สูงในผู้ป่วยไอบีเอสและความซ้อนทับกับโรคต่าง ๆ เช่น ไฟโบรไมอัลเจียและอาการล้าเรื้อรัง จึงมีทฤษฎีว่า โรคอาจเกี่ยวกับความผิดปกติของระบบการตอบสนองต่อความเครียด ซึ่งเกี่ยวข้องกับแกนไฮโปทาลามัส-พิทูอิทารี-อะดรีนัลและระบบประสาทซิมพาเทติก โดยพบว่า ทำงานผิดปกติในผู้ป่วยไอบีเอส โรคทางจิตเวชหรือความวิตกกังวลมักเกิดขึ้นก่อนอาการไอบีเอสในผู้ป่วย ⅔ และลักษณะทางจิตใจมีส่วนทำให้ผู้ที่เดิมสุขภาพดีเสี่ยงการเป็นไอบีเอสหลังจากกระเพาะอาหารและลำไส้อักเสบ[45][46] ผู้ป่วยยังรายงานว่ามีปัญหาการนอนหลับในอัตราสูง เช่น หลับยากและตื่นบ่อยกลางดึก[47]

กระเพาะและลำไส้อักเสบ

[แก้]

ประมาณ 10% ของไอบีเอสเริ่มจากการเกิดกระเพาะและลำไส้อักเสบเฉียบพลัน[48] สารพิษ CdtB ที่แบคทีเรียผลิตจะทำให้กระเพาะและลำไส้อักเสบ โดยอาจเกิดภาวะภูมิต้านตนเองเมื่อสารภูมิต้านทานต่อต้าน CdtB ทำปฏิกิริยาข้ามพวกกับโปรตีนเนื้อเยื่อ-โครงร่างเซลล์คือ vinculin[49] ความผิดปกติทางพันธุกรรมที่เกี่ยวกับภูมิคุ้มกันโดยกำเนิดและการธำรงดุลเยื่อบุลำไส้ รวมถึงระดับความเครียดและความวิตกกังวลสูง ดูเหมือนจะเพิ่มความเสี่ยงการเกิดไอบีเอสหลังติดเชื้อ ไอบีเอสหลังติดเชื้อเป็นรูปแบบย่อยที่มักแสดงอาการท้องเสียเป็นหลัก มีหลักฐานแสดงว่าการหลั่งไซโตไคน์ที่ก่อการอักเสบระดับสูงเมื่อติดเชื้อในลำไส้เฉียบพลันทำให้มีการซึมผ่านลำไส้เพิ่มขึ้น จึงทำให้แบคทีเรียที่อยู่แบบพึ่งพาอาศัยกันกับมนุษย์ในลำไส้ เคลื่อนผ่านข้ามเยื่อบุผิว ซึ่งทำเนื้อเยื่อบริเวณนั้นให้เสียหายอย่างสำคัญ แล้วลุกลามเป็นความผิดปกติของลำไส้เรื้อรังในบุคคลที่ไวต่อภาวะนี้ แต่การเพิ่มการซึมผ่านของลำไส้ก็สัมพันธ์อย่างมากกับไอบีเอส ไม่ว่าไอบีเอสจะมาจากการติดเชื้อหรือไม่[44] มีการเสนอความเชื่อมโยงระหว่างภาวะแบคทีเรียในลำไส้เล็กมากเกินกับโรค tropical sprue[C] ว่าอาจเป็นสาเหตุหนึ่งของไอบีเอสหลังติดเชื้อ[54]

แบคทีเรีย

[แก้]

ภาวะแบคทีเรียในลำไส้เล็กมากเกิน (SIBO) เกิดขึ้นบ่อยกว่าในผู้ที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นไอบีเอสเมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุมที่มีสุขภาพดี[55] พบได้บ่อยที่สุดในไอบีเอสชนิดท้องเสียเด่น แต่ก็ยังเกิดในชนิดท้องผูกบ่อยกว่ากลุ่มควบคุมที่มีสุขภาพดีเช่นกัน อาการรวมทั้งท้องอืด ปวดท้อง ท้องเสีย หรือท้องผูก เป็นต้น อาจเป็นผลจากระบบภูมิคุ้มกันที่มีปฏิสัมพันธ์ผิดปกติกับจุลชีพในลำไส้ ส่งผลให้เกิดรูปแบบการส่งสัญญาณไซโตไคน์ที่ผิดปกติ[56]

พบว่าคนไข้มีแบคทีเรียบางชนิดในปริมาณต่ำกว่าหรือสูงกว่ากลุ่มคนที่มีสุขภาพดี โดยทั่วไป แบคทีเรียไฟลัม Bacteroidota, ไฟลัม Bacillota และ ไฟลัม Pseudomonadota จะเพิ่มขึ้น ส่วนไฟลัม Actinomycetota, สกุล Bifidobacteria และสกุล Lactobacillus จะลดลง ในลำไส้ของมนุษย์ปกติจะมีไฟลัมที่พบได้ทั่วไป ที่พบมากที่สุดคือ Bacillota รวมถึงสกุลแลคโตบาซิลลัส ซึ่งพบว่าลดลงในผู้ป่วยไอบีเอสและสกุล Streptococcus ซึ่งพบว่ามีปริมาณเพิ่มขึ้น ในไฟลัมนี้ด้วย พบว่าชั้น Clostridia มีเพิ่มขึ้นโดยเฉพาะสกุล Ruminococcus และ Dorea ส่วนวงศ์ Lachnospiraceae จะเพิ่มขึ้นในผู้ป่วยไอบีเอสที่ท้องเสีย (IBS-D) ไฟลัมที่พบมากในคนปกติเป็นอันดับสองคือ Bacteroidota ซึ่งโดยรวมจะลดลงในคนไข้ไอบีเอส แต่สกุล Bacteroides จะเพิ่มขึ้น ในผู้ป่วยไอบีเอสที่ท้องเสีย ไฟลัม Actinomycetota จะลดลง ส่วนไฟลัม Pseudomonadota จะเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะวงศ์ Enterobacteriaceae[57]

จุลินทรีย์ในลำไส้

[แก้]

การเปลี่ยนแปลงของจุลินทรีย์ในลำไส้ที่ผิดปกติ (dysbiosis) เกี่ยวข้องกับอาการทางลำไส้ของไอบีเอส รวมถึงความผิดปกติทางจิตเวชที่พบร่วมในผู้ป่วยไอบีเอสถึง 80%[58]

โปรโตซัว

[แก้]
ความชุกของการติดเชื้อโปรโตซัวในประเทศสหรัฐอเมริกาและแคนาดาในศตวรรษที่ 21[59][60]

การติดเชื้อโปรโตซัวสามารถก่ออาการคล้ายกับกลุ่มย่อยต่าง ๆ ของไอบีเอส[61] เช่น การติดชนิดย่อยบางอย่างของ Blastocystis hominis (เป็นโรค blastocystosis)[62][63] แต่หลายคนก็มองว่าจุลินทรีย์เหล่านี้เป็นเพียงสิ่งที่พบโดยบังเอิญและไม่เกี่ยวข้องกับอาการของไอบีเอส

การติดเชื้อ Blastocystis และ Dientamoeba fragilis พบได้บ่อยกว่าในผู้ที่เป็นไอบีเอส แต่บทบาทของเชื้อเหล่านี้ต่อโรคยังไม่ชัดเจน[64]

วิตามินดี

[แก้]

การขาดวิตามินดีพบได้บ่อยกว่าในผู้ที่เป็นไอบีเอส[65][66] วิตามินดีมีบทบาทในการควบคุมปัจจัยกระตุ้นไอบีเอส รวมถึงจุลินทรีย์ในลำไส้ กระบวนการอักเสบ และการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกัน ตลอดจนปัจจัยทางจิตสังคม[67]

พันธุกรรม

[แก้]

การกลายพันธุ์ของยีน SCN5A พบในผู้ที่เป็นไอบีเอสจำนวนน้อย โดยเฉพาะในกลุ่มที่มีอาการท้องผูกเด่น (IBS-C)[68][69] ความบกพร่องที่เกิดขึ้นรบกวนการทำงานของลำไส้ โดยมีผลต่อช่องไอออน Nav1.5 ในกล้ามเนื้อเรียบของลำไส้ใหญ่และเซลล์กำหนดจังหวะการบีบตัวของลำไส้ (pacemaker cell)[70][71][72]

วิถีชีวิต

[แก้]

การขาดกิจกรรมทางกายสัมพันธ์กับความชุกโรคไอบีเอสที่เพิ่มขึ้น[73] โรคพบได้บ่อยกว่าในผู้เป็นโรคอ้วน[74]

กลไก

[แก้]

ปัจจัยทางพันธุกรรม ทางสิ่งแวดล้อม และทางจิตวิทยา ดูเหมือนจะมีบทบาทสำคัญในการเกิดโรคไอบีเอส ปัจจัยทางสิ่งแวดล้อมจะมีอิทธิพลเด่นกว่าปัจจัยทางพันธุกรรม[75]

แกนลำไส้-สมอง[A]ที่ทำงานผิดปกติ เมแทบอลิซึมของเซโรโทนิน (5-HT) ที่ผิดปกติ และความหนาแน่นสูงของเส้นประสาทในเยื่อบุลำไส้ ได้ระบุว่าเกี่ยวข้องกับกลไกของไอบีเอส ตัวรับ 5-HT ชนิดย่อยต่าง ๆ มีบทบาทในอาการของโรครวมถึงตัวรับ 5-HT3, 5-HT4 และ 5-HT7 ยังพบเส้นประสาทเยื่อบุลำไส้ใหญ่ของผู้ป่วยไอบีเอสที่มีการแสดงออกของตัวรับ 5-HT7 ในระดับสูง บทบาทของตัวรับ 5-HT7 ในภาวะลำไส้รู้สึกเจ็บมากกว่าปรกติ (hyperalgesia) ได้แสดงให้เห็นในแบบจำลองหนูที่ไวความรู้สึกในช่องท้องมากเกินไป (visceral hypersensitivity) คือสารต้านตัวรับ 5-HT7 ชนิดใหม่ที่ให้กินช่วยลดระดับความเจ็บปวด[76]

จุลินทรีย์ในลำไส้ของคนไข้ไอบีเอสมีความผิดปกติ เช่น ความหลากหลายที่ลดลง การลดลงของแบคทีเรียไฟลัม Bacteroidota และการเพิ่มขึ้นของแบคทีเรียไฟลัม Bacillota[58] โดยเด่นชัดที่สุดในผู้ที่มีไอบีเอสชนิดท้องเสียเด่น แอนติบอดีที่ต่อต้านองค์ประกอบทั่วไป (โดยเฉพาะคือโปรตีน flagellin) ของจุลินทรีย์ชนิดอิงอาศัยในลำไส้พบได้บ่อยในคนไข้ไอบีเอส[77]

ภาวะอักเสบเรื้อรังระดับต่ำมักเกิดกับผู้มีไอบีเอส โดยพบความผิดปกติต่าง ๆ รวมทั้งการเพิ่มขึ้นของ enterochromaffin cells, intraepithelial lymphocytes และแมสต์เซลล์ แล้วก่อการอักเสบเรื้อรังของเยื่อบุลำไส้โดยภูมิคุ้มกันเป็นตัวอำนวย[36][78] ไอบีเอสเกิดในครอบครัวที่สมาชิกหลายยุคคนมีไอบีเอสมากกว่าประชากรทั่วไป[79] เชื่อว่าความเครียดทางจิตใจสามารถก่อการอักเสบมากขึ้น และก่อไอบีเอสในผู้ที่เสี่ยงอยู่แล้วได้[3]

วินิจฉัย

[แก้]

ไม่มีการทดสอบทางห้องปฏิบัติการหรือภาพถ่ายทางการแพทย์โดยเฉพาะเพื่อวินิจฉัยไอบีเอส การวินิจฉัยจึงอาศัยอาการ การกันอาการที่น่ากังวลออก และการตรวจโดยเฉพาะ ๆ เพื่อกันโรคอื่น ๆ ที่มีอาการคล้ายกัน[7][80]

คำแนะนำสำหรับแพทย์คือให้ลดการตรวจทางการแพทย์ให้น้อยที่สุด[81] โดยทั่วไปให้ใช้เกณฑ์โรมในการวินิจฉัย ซึ่งอนุญาตการวินิจฉัยด้วยอาการเพียงเท่านั้น แต่ก็ยังไม่มีเกณฑ์ที่อิงอาการเพียงอย่างเดียวที่สามารถวินิจฉัยไอบีเอสได้อย่างแม่นยำพอ[82][83] ลักษณะที่น่าเป็นห่วงได้แก่การเริ่มมีอาการเมื่ออายุมากกว่า 50 ปี, น้ำหนักลด, เลือดในอุจจาระ, ภาวะเลือดจางเหตุขาดธาตุเหล็ก หรือมีประวัติครอบครัวเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่ โรคซีลิแอ็ก หรือโรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง (IBD)[7] เกณฑ์ในการเลือกการตรวจเพิ่มเติมยังขึ้นอยู่กับทรัพยากรทางการแพทย์ที่มี[84]

เกณฑ์โรม IV สำหรับการวินิจฉัยไอบีเอส ได้แก่ อาการปวดท้องซ้ำ ๆ อย่างน้อยหนึ่งวันต่อสัปดาห์ในช่วงสามเดือนที่ผ่านมา โดยมีอาการเกี่ยวข้องเพิ่มเติมกับอุจจาระหรือการขับถ่าย[85] คือมีอาการเกี่ยวข้อง 2 จาก 3 ข้อรวมทั้ง[86]

  1. ปวดท้องสัมพันธ์กับการถ่ายอุจจาระ
  2. ปวดท้องสัมพันธ์กับความถี่การถ่ายอุจจาระที่เปลี่ยนไป
  3. ปวดท้องสัมพันธ์กับลักษณะอุจจาระที่เปลี่ยนไป

แนวทางการวินิจฉัยอาจรวมถึงการตรวจเพิ่มเติมเพื่อป้องกันการวินิจฉัยโรคอื่น ๆ ผิดว่าเป็นไอบีเอส อาการ "ธงแดง" (red flag) ที่อาจบ่งชี้ถึงโรคอื่น ได้แก่ น้ำหนักลด เลือดออกในทางเดินอาหาร โลหิตจาง หรืออาการในเวลากลางคืน แต่อาการธงแดงอาจไม่ช่วยเพิ่มความแม่นยำของการวินิจฉัยเสมอไป เช่น ผู้ป่วยไอบีเอสถึง 31% มีเลือดในอุจจาระ ซึ่งอาจมาจากริดสีดวงทวารก็ได้[87]

การตรวจสอบ

[แก้]

การตรวจเพื่อวินิจฉัยแยกแยะโรคอื่นออกไป ได้แก่[ต้องการอ้างอิง]

การวินิจฉัยแยกโรค

[แก้]

มะเร็งลำไส้ใหญ่ โรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง (IBD) ความผิดปกติของต่อมไทรอยด์ (ต่อมไทรอยด์ทำงานมากเกินหรือน้อยเกิน) และโรคติดเชื้อไกอาร์เดีย (giardiasis) ล้วนอาจมีอาการถ่ายผิดปกติและปวดท้องได้ สาเหตุที่พบได้น้อยกว่าแต่มีอาการคล้ายกัน ได้แก่ carcinoid syndrome, microscopic colitis, ภาวะแบคทีเรียในลำไส้เล็กมากเกิน และกระเพาะอาหารและลำไส้เล็กอักเสบจากอีโอซิโนฟิล (eosinophilic gastroenteritis) แต่ไอบีเอสก็พบมากกว่า การตรวจหาโรคเหล่านี้จึงมักพบผลบวกในสัดส่วนต่ำ และอาจไม่คุ้มค่าการตรวจ[88] ภาวะอื่นที่อาจแสดงอาการคล้ายกันได้แก่ โรคซีลิแอ็ก ภาวะการดูดซึมกรดน้ำดีผิดปกติ มะเร็งลำไส้ใหญ่ และภาวะกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกรานที่คุมการขับถ่ายไม่ประสานกัน (anismus)[7]

แนะนำให้กันการติดเชื้อปรสิต ภาวะไม่ทนต่อแล็กโทส ภาวะแบคทีเรียในลำไส้เล็กมากเกิน และโรคซีลิแอ็กออกก่อนที่จะวินิจฉัยว่าเป็นไอบีเอส[80] การส่องกล้องทางเดินอาหารส่วนต้น (upper endoscopy) ร่วมกับการตัดเนื้อลำไส้เล็กออกตรวจ จำเป็นเพื่อวินิจฉัยโรคซีลิแอ็ก[89] การส่องกล้องตรวจลำไส้เล็กส่วนปลายร่วมกับลำไส้ใหญ่ (ileocolonoscopy) พร้อมกับการตัดเนื้อออกตรวจ ช่วยในการแยกโรคโครห์นและลำไส้อักเสบเป็นแผลเปื่อย (ulcerative colitis) ซึ่งเป็นกลุ่มโรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง (IBD)[89]

บางคนที่ได้รับการดูแลรักษาในระยะยาวว่าเป็นไอบีเอส จริง ๆ แล้วอาจมีภาวะไวต่อกลูเตนแบบไม่ใช่โรคซีลิแอ็ก (NCGS)[8] อาการทางระบบทางเดินอาหารของไอบีเอสไม่สามารถแยกจาก NCGS ได้ทางคลินิก แต่การมีอาการนอกระบบทางเดินอาหารต่อไปนี้อาจบ่งชี้ว่าเป็น NCGS คือ ปวดศีรษะหรือไมเกรน, สมองมึนงง, อ่อนเพลียเรื้อรัง,[90] ไฟโบรไมอัลเจีย,[91][92][93] ปวดข้อและกล้ามเนื้อ,[90][91][94] ความรู้สึกที่ขาหรือแขนน้อยลง,[90][91][94] ปลายมือปลายเท้าชา,[90][94] ผิวหนังอักเสบหรือเป็นผื่นคัน,[90][94] โรคภูมิแพ้,[90] ภูมิแพ้ต่อสารสูดดม อาหาร หรือโลหะ[90][91] (เช่น ไรฝุ่น, หญ้า, พืชวงศ์ graminaceae, ขน/รังแคของแมวหรือสุนัข, อาหารทะเล หรือโลหะนิกเกิล),[91] อารมณ์ซึมเศร้า,[90][91][94] ความวิตกกังวล,[91] ภาวะเลือดจาง,[90][94] ภาวะเลือดจางเหตุขาดธาตุเหล็ก, การขาดโฟเลต, โรคหืด, เยื่อจมูกอักเสบ, ความผิดปกติของการรับประทาน,[91] ความผิดปกติทางประสาทจิตเวช (เช่น โรคจิตเภท,[94][95] โรคออทิซึม,[91][94][95] โรคเส้นประสาทส่วนปลาย [peripheral neuropathy],[94][95] ภาวะกล้ามเนื้อเสียสหการ [ataxia],[95] ภาวะสมาธิสั้น [90]) หรือโรคภูมิต้านตนเอง[90] การได้ผลดีกับการรับประทานอาหารปราศจากกลูเตนของอาการที่เกี่ยวข้องกับภูมิคุ้มกันรวมถึงโรคภูมิต้านตนเอง หลังจากตัดโรคซีลิแอ็กและภูมิแพ้ข้าวสาลีออกไปแล้ว เป็นอีกวิธีหนึ่งในการวินิจฉัยแยกโรค[90]

การวินิจฉัยผิด

[แก้]

ผู้ที่เป็นไอบีเอสมีความเสี่ยงสูงขึ้นที่จะได้รับการผ่าตัดที่ไม่เหมาะสม เช่น การผ่าตัดไส้ติ่ง ถุงน้ำดี หรือมดลูก เนื่องจากถูกวินิจฉัยผิดว่าเป็นโรคอื่น[96] ตัวอย่างทั่วไปของการวินิจฉัยผิด ได้แก่ เป็นโรคติดเชื้อ, โรคซีลิแอ็ก[97], การติดเชื้อ Helicobacter pylori[98][99] และปรสิต (ที่ไม่ใช่โปรโตซัว)[61][100][101] วิทยาลัยระบบทางเดินอาหารอเมริกันแนะนำให้ผู้ที่มีอาการไอบีเอสทุกคนเข้ารับการตรวจหาโรคซีลิแอ็ก[102]

ภาวะการดูดซึมกรดน้ำดีผิดปกติ (bile acid malabsorption) บางครั้งก็ถูกมองข้ามในผู้ที่มีไอบีเอสแบบท้องเสียเด่น (D-IBS) การทดสอบ SeHCAT พบว่าประมาณ 30% ของผู้ที่เป็น D-IBS มีภาวะนี้ และส่วนใหญ่ตอบสนองต่อยาจับกรดน้ำดี (bile acid sequestrants)[103]

โรคที่เกิดขึ้นร่วมกัน

[แก้]

มีโรคที่เกิดขึ้นกับไอบีเอสบ่อยกว่าโรคอื่น ๆ เป็นโรคที่เกิดขึ้นร่วมกัน (comorbidities) รวมทั้ง

  • โรคทางระบบประสาท/จิตเวช – การศึกษากลุ่มตัวอย่าง 97,593 คนที่มีไอบีเอสได้ระบุโรคร่วมรวมทั้งปวดศีรษะ ไฟโบรไมอัลเจีย และโรคซึมเศร้า[104] ไอบีเอสเกิดใน 51% ของคนที่มีอาการเหนื่อยล้าเรื้อรังและ 49% ของคนไข้ไฟโบรไมอัลเจีย ความผิดปกติทางจิตเวชเกิดกับคนไข้ไอบีเอสถึง 94%[16][D]
  • โรคของไอออนแชนเนลและโรคกล้ามเนื้อเสื่อม (MD) ไอบีเอสและโรคระบบทางเดินอาหารเชิงหน้าที่ (FGID) เป็นโรคร่วมกับโรคไอออนแชนเนลจากพันธุกรรม ซึ่งอาจก่อความผิดปกติของการนำกระแสไฟฟ้าหัวใจและการทำงานของระบบประสาทกล้ามเนื้อ และยังส่งผลต่อการเคลื่อนไหว การหลั่งสาร และความรู้สึกของระบบทางเดินอาหารอีกด้วย[105] ในทำนองเดียวกัน ไอบีเอสและโรคระบบลำไส้เชิงหน้าที่ พบได้บ่อยในโรคกล้ามเนื้อเสื่อมชนิดไมโอโทนิก (myotonic muscle dystrophies) อาการทางระบบย่อยอาหารอาจเป็นสัญญาณแรกของโรคกล้ามเนื้อเสื่อม และอาจเกิดขึ้นล่วงหน้าอาการทางกล้ามเนื้อและกระดูกได้นานถึง 10 ปี[106]
  • โรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง (IBD) – ไอบีเอสอาจสัมพันธ์อย่างเล็กน้อยกับโรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง[107] งานวิจัยได้พบสหสัมพันธ์บางอย่างระหว่างไอบีเอสกับไอบีดี[108] พบว่าผู้ป่วยไอบีดีมักมีอาการคล้ายไอบีเอสในช่วงที่ไอบีดีอยู่ในระยะทุเลา[109][110] การศึกษาระยะเวลา 3 ปีพบว่าผู้ที่ได้รับวินิจฉัยว่าเป็นไอบีเอส มีโอกาสได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นไอบีดี สูงกว่าคนทั่วไปถึง 16.3 เท่าในช่วงระยะเวลาศึกษา แม้นี้อาจเป็นผลจากการวินิจฉัยโรคผิดพลาดในช่วงต้น[111]
  • การผ่าตัดช่องท้อง – คนไข้ไอบีเอสเสี่ยงสูงขึ้นในการถูกผ่าตัดเอาถุงน้ำดีออกโดยไม่จำเป็น ซึ่งไม่ได้เกิดจากความเสี่ยงที่สูงขึ้นของนิ่วในถุงน้ำดี แต่เกิดจากอาการปวดท้อง, การรู้ว่ามีนิ่วในถุงน้ำดี และข้อบ่งชี้การผ่าตัดที่ไม่เหมาะสม[112] คนไข้ไอบีเอสมีโอกาสถูกผ่าตัดช่องท้องและอุ้งเชิงกรานมากกว่าคนทั่วไปถึง 87% และมีโอกาสถูกผ่าตัดถุงน้ำดีมากกว่าสามเท่า[113] นอกจากนี้ ยังมีโอกาสถูกผ่าตัดมดลูกมากกว่าคนทั่วไปถึงสองเท่า[114]
  • เยื่อบุมดลูกเจริญผิดที่ – การศึกษาหนึ่งรายงานความเชื่อมโยงทางสถิติอย่างมีนัยสำคัญระหว่างอาการปวดศีรษะไมเกรน, ไอบีเอส และภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่[115]
  • ความผิดปกติเรื้อรังอื่น ๆ – โรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบแบบอินเตอร์สติเชียล (Interstitial cystitis) อาจสัมพันธ์กับกลุ่มอาการปวดเรื้อรังอื่น ๆ เช่น ไอบีเอสและไฟโบรไมอัลเจีย แต่ความเชื่อมโยงระหว่างกลุ่มอาการยังไม่ทราบแน่ชัด[116]

การจำแนกประเภท

[แก้]

ไอบีเอสสามารถจำแนกออกเป็นชนิดท้องเสียเด่น (IBS-D) ชนิดท้องผูกเด่น (IBS-C) ชนิดผสมท้องผูกและท้องเสีย (IBS-M/IBS-A) และแบบปวดเป็นหลัก[117][118] ในบางราย ไอบีเอสอาจมีอาการเฉียบพลันและเกิดขึ้นหลังจากเจ็บป่วยเพราะการติดเชื้อซึ่งมีอาการอย่างน้อยสองอย่าง คือ มีไข้ อาเจียน ท้องเสีย หรือการเพาะเชื้อจากอุจจาระเป็นบวก จึงเรียกด้วยว่า ไอบีเอสหลังติดเชื้อ (PI-IBS)[119][120][121][122]

การจัดการ

[แก้]

การรักษาหลายวิธีมีประสิทธิภาพ เช่น เส้นใยอาหาร จิตบำบัด ยาแก้เกร็งสำหรับลำไส้ ยาแก้ซึมเศร้า และน้ำมันเปปเปอร์มินต์[123][124][125]

อาหาร

[แก้]

ฟอดแมปส์

[แก้]

มีหลักฐานว่าการกินอาหารแบบมีฟอดแมปส์[B]ต่ำภายใต้การดูแลของนักโภชนาการเป็นแบบอาหารที่มีประสิทธิภาพที่สุดเพื่อควบคุมอาการของไอบีเอสในบรรดารูปแบบอาหารที่ศึกษาทั้งหมด แม้จะยังขาดหลักฐานเกี่ยวกับผลที่ไม่พึงประสงค์[126][127]

การศึกษาที่ทำในประเทศไทยพบว่าการให้คำแนะนำเกี่ยวกับอาหารฟอดแมปส์โดยแพทย์ทั่วไป เมื่อทำอย่างมีระบบและใช้ข้อมูลจากบันทึกอาหาร 7 วันของผู้ป่วย มีประสิทธิภาพในการลดอาการปวดท้อง แน่นท้อง ท้องอืด และลดอาการระบบทางเดินอาหารโดยรวมและแก๊สในลำไส้ได้[128]

แต่การให้กินอาหารแบบมีฟอดแมปส์ต่ำโดยไม่ตรวจให้แน่ชัดว่ามีไอบีเอส อาจทำให้วินิจฉัยผิดว่าไม่เป็นโรคอื่น ๆ เช่น โรคซีลิแอ็ก[129] เนื่องจากการบริโภคกลูเตนจะหยุดหรือลดลงในอาหารรูปแบบนี้ อาการที่ดีขึ้นจึงอาจไม่ได้มาจากการเลี่ยงฟอดแมปส์ แต่มาจากการหยุดบริโภคกลูเตน ซึ่งบ่งชี้ว่ามีโรคซีลิแอ็กที่ยังไม่ได้วินิจฉัย และหากไม่ได้การรักษาอย่างถูกต้อง อาจเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนร้ายแรงหลายอย่างรวมถึงมะเร็งหลายชนิด[129][130]

เส้นใยอาหาร/ไฟเบอร์

[แก้]

การเสริมเส้นใยอาหารชนิดละลายน้ำได้ (เช่น เปลือกเทียนเกล็ดหอย คือไซเลียม ฮัสก์) อาจช่วยให้อาการของไอบีเอสดีขึ้น[23] แต่ดูเหมือนจะไม่ช่วยลดอาการปวด[131] แต่เพิ่มปริมาตรของอุจจาระ สำหรับผู้ที่มีไอบีเอสชนิดท้องเสีย ทำให้มีอุจจาระสม่ำเสมอยิ่งขึ้น สำหรับผู้ที่มีไอบีเอสชนิดท้องผูก ก็จะทำให้อุจจาระนิ่ม ชุ่มชื้นขึ้น และถ่ายได้ง่ายขึ้น[ต้องการอ้างอิง]

อย่างไรก็ตาม เส้นใยอาหารที่ไม่ละลายน้ำ (เช่น รำข้าว) ไม่ได้ผลในการรักษาไอบีเอส[132][133] ในบางคน การเสริมเส้นใยอาหารชนิดนี้อาจทำให้อาการแย่ลง[134][135]

เส้นใยอาหารอาจมีประโยชน์ในผู้ที่มีอาการแบบมีท้องผูกเด่น เส้นใยอาหารที่ละลายน้ำได้สามารถลดอาการโดยรวมได้ แต่จะไม่ช่วยลดอาการปวด งานวิจัยที่สนับสนุนการใช้เส้นใยอาหารยังคงมีข้อขัดแย้ง เนื่องจากการศึกษาส่วนใหญ่มีขนาดเล็ก และยังมีความหลากหลายในประเภทและปริมาณที่ใช้[131]

กิจกรรมทางกาย

[แก้]

กิจกรรมทางกายอาจมีผลดีต่อไอบีเอส[136] ด้วยเหตุนี้ แนวทางล่าสุดของสมาคมวิทยาทางเดินอาหารแห่งสหราชอาณาจักรจึงได้ระบุว่าผู้ป่วยทุกคนควรได้รับคำแนะนำให้ออกกำลังกายเป็นประจำ (เป็นคำแนะนำที่หนักแน่น แต่หลักฐานยังแน่นอนต่ำ)[137]

ยา

[แก้]

ยาที่อาจเป็นประโยชน์รวมถึงยาแก้เกร็งสำหรับลำไส้เช่นไดไซโคลมีน และยาแก้ซึมเศร้า[138] ทั้งสารต้านฮิสตามีนชนิด H1 และยารักษาเสถียรภาพของแมสต์เซลล์แสดงประสิทธิภาพในการลดอาการปวดที่เกี่ยวข้องกับภาวะไวความรู้สึกเกินต่ออวัยวะภายในเนื่องกับไอบีเอส[36]

ยากลุ่มเซโรโทนิน

[แก้]

มีการเสนอยาต้านตัวรับ 5-HT3 บางตัวเพื่อรักษาไอบีเอสแบบท้องเสียเด่น และยากระตุ้นตัวรับ 5-HT4 บางตัวสำหรับแบบท้องผูกเด่น แต่เพราะผลข้างเคียงที่รุนแรง จึงทำให้องค์การอาหารและยาสหรัฐได้ยกเลิกการอนุมัติให้ใช้ยา โดยปัจจุบันให้สั่งได้ด้วยโพรโทคอลยาวิจัยฉุกเฉินเท่านั้น[139] ยาสำหรับตัวรับเซโรโทนินชนิดอื่น ๆ เช่น 5-HT7 ยังไม่มีการพัฒนา

ยาระบาย

[แก้]

สำหรับผู้ที่ไม่ตอบสนองต่อเส้นใยอาหารอย่างเพียงพอ ยาระบายประเภทออสโมติก เช่น โพลีเอทิลีนไกลคอล ซอร์บิทอล และแล็กทูโลส อาจช่วยหลีกเลี่ยงภาวะ "ลำไส้ไม่ทำงาน" ซึ่งอาจเกี่ยวข้องกับการใช้ยาระบายแบบกระตุ้น[140] ลูบิโพรสโตน (Lubiprostone) เป็นยาระบายซึ่งใช้รักษาไอบีเอสแบบท้องผูกเด่น[141] โดยมีประสิทธิภาพรักษาอาการท้องผูก ปวดท้อง และอาการโดยรวม[142]

เกี่ยวกับยาระบายที่มีแมกนีเซียมเป็นส่วนประกอบ แนวทางเวชปฏิบัติการดูแลรักษาผู้ป่วยโรคลำไส้แปรปรวนในประเทศไทย พ.ศ. 2565 แนะนำอย่างยิ่ง[E]ว่า "ยาระบายที่มีแมกนีเซียมเป็นส่วนประกอบ ... เข้าถึงง่ายและอยู่ในบัญชียาหลักแห่งชาติ สามารถใช้รักษาอาการท้องผูกในผู้ป่วยโรคลำไส้แปรปรวน แม้ข้อมูลยังมีจำกัด"[143]

ยาแก้เกร็ง

[แก้]

การใช้ยาแก้เกร็ง (เช่น ยาต้านโคลิเนอร์จิกอย่างไฮออสไซยามีนหรือไดไซโคลมีน) อาจช่วยผู้ที่มีอาการปวดเกร็งหรือท้องเสียได้ การวิเคราะห์อภิมานแบบคอเคลนสรุปว่า คนไข้ ⅐ ได้รับประโยชน์จากยาแก้เกร็ง[138] ยาอาจแบ่งเป็นสองกลุ่มคือ ยาออกฤทธิ์ต่อประสาท (neurotropic) และยาออกฤทธิ์ต่อกล้ามเนื้อ (musculotropic) ยาออกฤทธิ์ต่อกล้ามเนื้อ เช่น mebeverine ออกฤทธิ์โดยตรงที่กล้ามเนื้อเรียบของระบบทางเดินอาหาร ช่วยบรรเทาอาการเกร็งโดยไม่รบกวนการเคลื่อนไหวของลำไส้ตามปกติ[ต้องการอ้างอิง] เนื่องจากไม่ได้ออกฤทธิ์ผ่านระบบประสาทอัตโนมัติ ผลข้างเคียงจากฤทธิ์ต้านโคลิเนอร์จิกจึงไม่มี[144] ยาแก้เกร็งเช่น otilonium ก็อาจมีประโยชน์เช่นกัน[145]

การหยุดใช้ยายับยั้งการหลั่งกรด

[แก้]

ยายับยั้งการหลั่งกรด (PPIs) ซึ่งใช้ลดการหลั่งกรดในกระเพาะอาหาร อาจก่อภาวะแบคทีเรียในลำไส้เล็กมากเกิน (SIBO) ซึ่งนำไปสู่ไอบีเอสได้[146] มีการแนะนำให้หยุดใช้ยายับยั้งการหลั่งกรดสำหรับบางคน เพราะอาจทำให้อาการของไอบีเอสดีขึ้นหรือหายไป[147]

ยาแก้ซึมเศร้า

[แก้]

หลักฐานขัดแย้งกันเกี่ยวกับประโยชน์ของยาแก้ซึมเศร้าสำหรับไอบีเอส การวิเคราะห์อภิมานบางงานพบว่ามีประโยชน์ ในขณะที่บางชิ้นไม่พบ[148] แต่ก็มีหลักฐานที่ดีว่าการใช้ยากลุ่มไตรไซคลิก (TCAs) ในขนาดต่ำอาจมีผลดี[138][149] คือประมาณ ⅓ ของผู้ป่วยมีอาการดีขึ้น[150]

อย่างไรก็ตาม หลักฐานเกี่ยวกับประสิทธิภาพของยาแก้ซึมเศร้ากลุ่มอื่น เช่น ยากลุ่ม SSRI (selective serotonin reuptake inhibitors) ยังไม่ชัดเจนนัก เพราะมีฤทธิ์ต่อระบบเซโรโทนิน จึงมีการศึกษายากับไอบีเอส โดยเฉพาะสำหรับผู้ที่มีอาการท้องผูกเด่น แต่จนถึงปี 2015 หลักฐานก็ระบุว่า SSRI ไม่ได้ช่วย[151] ส่วนแนวทางเวชปฏิบัติการดูแลรักษาผู้ป่วยโรคลำไส้แปรปรวนในประเทศไทย พ.ศ. 2565 แนะนำอย่างมีเงื่อนไข[E]ว่า "ยา SSRIs ไม่ลดอาการปวดท้องแต่มีประสิทธิภาพในการรักษาอาการโดยรวม"[152]

ยาแก้ซึมเศร้าไม่มีประสิทธิภาพสำหรับไอบีเอสในผู้ที่มีภาวะซึมเศร้า อาจเป็นเพราะต้องใช้ยาเพื่อบรรเทาอาการไอบีเอสในขนาดที่ต่ำกว่าขนาดที่ใช้รักษาภาวะซึมเศร้า[153]

ยาอื่น ๆ

[แก้]

แมกนีเซียมกับอะลูมิเนียมในรูปแบบซิลิเกต (magnesium aluminum silicate) และอัลเวอรีนซิเทรต (alverine citrate) อาจมีประสิทธิภาพสำหรับไอบีเอส[154][135]

ไรแฟกซิมิน (rifaximin) เป็นยาปฏิชีวนะที่ไม่ดูดซึมผ่านทางเดินอาหาร (จึงผ่านเข้าไปถึงลำไส้โดยตรง) อาจมีประโยชน์ในการรักษาอาการไอบีเอส รวมถึงอาการท้องอืดและลมในท้อง แม้ว่าจะบรรเทาอาการท้องอืดได้ช้า[3][155] โดยมีประโยชน์อย่างยิ่งเมื่อมีภาวะแบคทีเรียในลำไส้เล็กมากเกินเข้ามาเกี่ยวข้อง[3]

สำหรับคนไข้ไอบีเอสที่มีระดับวิตามินดีต่ำ แนะนำให้รับประทานวิตามินดีเสริม มีหลักฐานบางส่วนชี้ว่าวิตามินดีอาจช่วยให้อาการดีขึ้น แต่ยังต้องวิจัยเพิ่มเติมก่อนที่จะสามารถแนะนำให้ใช้เป็นวิธีรักษาไอบีเอสโดยเฉพาะได้[65][66]

การบำบัดทางจิตวิทยา

[แก้]

มีหลักฐานไม่สอดคล้องกันจากการศึกษาที่มีคุณภาพทางระเบียบวิธีต่ำว่า การบำบัดทางจิตวิทยามีประสิทธิภาพในการรักษาไอบีเอส[153] งานวิจัยเบื้องต้นแสดงว่า การบำบัดทางจิตเวชมีสหสัมพันธ์กับการลดลงของความผิดปกติของระบบประสาทอัตโนมัติและอาการทางระบบทางเดินอาหาร[47] การลดความเครียดอาจช่วยลดความถี่และความรุนแรงของไอบีเอสได้เช่นกัน วิธีที่อาจเป็นประโยชน์ ได้แก่ การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ เช่น ว่ายน้ำ เดิน หรือวิ่ง[156]

แนวทางเวชปฏิบัติการดูแลรักษาผู้ป่วยโรคลำไส้แปรปรวนในประเทศไทย พ.ศ. 2565 แนะนำอย่างมีเงื่อนไข[E] ให้ส่งตัวคนไข้ไอบีเอสที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาเบื้องต้นเพื่อรับการบำบัดทางจิตใจ[158]

โปรไบโอติกส์

[แก้]

โปรไบโอติกส์อาจมีประโยชน์ในการรักษาไอบีเอส แนะนำให้รับประทานแบคทีเรียที่เป็นประโยชน์ในปริมาณ 10,000 ล้าน–100,000 ล้านตัวต่อวันเพื่อให้ได้ประโยชน์ อย่างไรก็ตาม ยังจำเป็นต้องวิจัยเพิ่มเติมเกี่ยวกับสายพันธุ์ของแบคทีเรียแต่ละชนิดเพื่อให้ได้ข้อแนะนำที่ดียิ่งขึ้น[155][159] โปรไบโอติกส์มีผลดี เช่น เสริมความแข็งแรงของเยื่อเมือกในลำไส้ สร้างแนวกั้นทางกายภาพ ผลิตแบคทีริโอซิน (bacteriocin ซึ่งช่วยลดจำนวนแบคทีเรียที่ก่อโรคและที่ผลิตแก๊ส) ลดการซึมผ่านของลำไส้และการเคลื่อนย้ายแบคทีเรียข้ามแนวกั้น และควบคุมระบบภูมิคุ้มกันทั้งในระดับเฉพาะที่และระดับระบบ[96] โปรไบโอติกส์อาจมีผลดีต่อแกนลำไส้–สมอง[A] โดยช่วยต่อต้านผลกระทบของความเครียดที่มีต่อภูมิคุ้มกันและการทำงานของลำไส้[160]

โปรไบโอติกส์หลายชนิดมีประสิทธิภาพ รวมถึง Lactobacillus plantarum[96] และ Bifidobacteria infantis[161] แต่การทบทวนงานหนึ่งพบว่า Bifidobacteria infantis เท่านั้นมีประสิทธิภาพ[162] โดยอาจมีผลนอกเหนือจากทางระบบทางเดินอาหาร เพราะลดฤทธิ์ของไซโตไคน์ที่เสริมการอักเสบและเพิ่มระดับทริปโตเฟนในเลือด จึงอาจทำให้อาการซึมเศร้าดีขึ้น[163] โยเกิร์ตบางชนิดผลิตโดยใช้โปรไบโอติกส์ ซึ่งอาจช่วยบรรเทาอาการของไอบีเอสได้[164] ยีสต์โปรไบโอติกส์ Saccharomyces boulardii มีหลักฐานบ้างว่ามีประสิทธิภาพในการรักษาอาการโรค[165]

โปรไบโอติกส์จะมีผลต่าง ๆ กันต่อต่ออาการของโรค ตัวอย่างเช่น Bifidobacterium breve, B. longum และ Lactobacillus acidophilus พบว่าสามารถบรรเทาอาการปวดท้องได้ B. breve, B. infantis, L. casei และ L. plantarum สามารถช่วยบรรเทาอาการแน่นท้อง/ท้องอืด B. breve, B. infantis, L. casei, L. plantarum, B. longum, L. acidophilus, L. bulgaricus และ Streptococcus salivarius ssp. thermophilus ล้วนพบว่ามีผลต่อลมในท้อง

แม้งานศึกษาทางคลินิกส่วนใหญ่พบว่าโปรไบโอติกส์ไม่มีผลต่อการเบ่งถ่าย ความรู้สึกถ่ายไม่สุด ลักษณะอุจจาระ ความปวดอุจจาระฉับพลัน หรือความถี่ของการถ่าย แต่งานศึกษาทางคลินิกบางชิ้นก็พบประโยชน์บ้าง ส่วนผลปรับปรุงคุณภาพชีวิตทั่วไปยังไม่ชัดเจน[166]

โปรไบโอติกส์อาจออกฤทธิ์ที่เป็นประโยชน์ต่ออาการของโรคโดยรักษาจุลินทรีย์ในลำไส้ ปรับระดับไซโตไคน์ในเลือดให้เป็นปกติ ทำให้อาหารเดินผ่านลำไส้ได้ดีขึ้น ลดการซึมผ่านได้ของลำไส้เล็ก และรักษาภาวะแบคทีเรียในลำไส้เล็กมากเกินเพราะการหมักเพาะแบคทีเรีย[166] การปลูกถ่ายแบคทีเรียจากอุจจาระยังไม่พบว่ามีประโยชน์จนถึง ค.ศ. 2019[167]

แนวทางเวชปฏิบัติการดูแลรักษาผู้ป่วยโรคลำไส้แปรปรวนในประเทศไทย พ.ศ. 2565 แนะนำอย่างมีเงื่อนไข[E]ว่า "ประโยชน์ของ probiotics ในการรักษาผู้ป่วยโรคลลำไส้แปรปรวนยังไม่ชัดเจน ควรระวังในการใช้"[168]

ยาสมุนไพร

[แก้]

น้ำมันเปปเปอร์มินต์ดูเหมือนจะมีประโยชน์[169] การวิเคราะห์อภิมานปี 2014 พบว่ามีประโยชน์เหนือกว่ายาหลอกในการปรับปรุงอาการของไอบีเอส อย่างน้อยก็ในระยะสั้น[125] การวิเคราะห์อภิมานก่อนหน้านี้ชี้ว่า ผลของน้ำมันเปปเปอร์มินต์ยังไม่แน่นอนเนื่องจากจำนวนคนในการศึกษามีน้อย และการปิดบังผู้ที่ได้การรักษาไม่ชัดเจน[123] อย่างไรก็ตาม ยังไม่มีข้อมูลยืนยันความปลอดภัยในหญิงตั้งครรภ์ และควรระมัดระวังไม่ให้เคี้ยวหรือทำสารเคลือบให้แตกออก มิฉะนั้น อาจเกิดกรดไหลย้อนเนื่องจากการคลายตัวของกล้ามเนื้อหูรูดส่วนล่างของหลอดอาหาร บางครั้งอาจเกิดอาการคลื่นไส้และแสบร้อนบริเวณทวารหนักโดยเป็นผลข้างเคียง[133] ส่วน Iberogast ซึ่งเป็นยาสกัดจากสมุนไพรหลายชนิดรวมทั้งจากเปปเปอร์มินต์ พบว่ามีประสิทธิภาพเหนือกว่ายาหลอก[170] การวิเคราะห์อภิมานปี 2019 ที่รวมข้อมูลจากการทดลองแบบสุ่ม 12 งาน พบว่าการใช้น้ำมันเปปเปอร์มินต์เป็นวิธีการรักษาที่มีประสิทธิภาพสำหรับผู้ใหญ่ที่มีไอบีเอส[171]

การวิจัยสารสกัดจากัญชา (cannabinoid) เพื่อรักษาไอบีเอสยังมีจำกัด การขับเคลื่อน การหลั่งสาร และการอักเสบในระบบทางเดินอาหาร ล้วนได้การควบคุมจากระบบเอนโดแคนนาบินอยด์ (ECS) เป็นเหตุผลในการใช้กัญชาเพื่อรักษาไอบีเอส[172]

ปัจจุบันยังมีหลักฐานจำกัดเกี่ยวกับประสิทธิภาพของสมุนไพรชนิดอื่น ๆ ในการรักษาไอบีเอส เช่นเดียวกับสมุนไพรทุกชนิด ควรระมัดระวังเกี่ยวกับปฏิกิริยากับยาอื่น ๆ และผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น[133]

การแพทย์ทางเลือก

[แก้]

การฝังเข็มไม่มีประโยชน์ยิ่งกว่ายาหลอกในการบรรเทาอาการไอบีเอสหรือในการปรับปรุงคุณภาพชีวิตที่เกี่ยวกับไอบีเอส[173]

ระบาดวิทยา

[แก้]
อัตราประชากรที่มีไอบีเอสตามการศึกษาในประเทศต่าง ๆ (ดูแหล่งที่มาในตาราง)

ความชุกโรคจะต่างกันไปตามประเทศและช่วงอายุที่ศึกษา กราฟแท่งทางด้านขวาแสดงอัตราประชากรที่รายงานอาการไอบีเอสในการศึกษาจากภูมิภาคต่าง ๆ (ดูการอ้างอิงในตาราง) ตารางต่อไปนี้แสดงรายการศึกษาที่ดำเนินการในประเทศต่าง ๆ ซึ่งวัดความชุกของไอบีเอสและอาการที่คล้ายกับไอบีเอส

อัตราประชากรที่รายงานอาการไอบีเอสจากการศึกษาในภูมิภาคต่าง ๆ
ภูมิภาค ความชุก ผู้ดำเนินการ, ปี หมายเหตุ
แคนาดา 6%[174] Boivin, 2001
ญี่ปุ่น 10%[175] Quigley, 2006 การศึกษาวัดความชุกของอาการปวดเกร็งทางระบบทางเดินอาหาร (GI)
สหราชอาณาจักร 8.2%[176]

10.5%[177]

Ehlin, 2003
Wilson, 2004 		ความชุกเพิ่มขึ้นอย่างสำคัญระหว่างปี 1970–2004
สหรัฐอเมริกา 14.1%[178] Hungin, 2005 โดยมากไม่ได้การวินิจฉัย
สหรัฐอเมริกา 15%[174] Boivin, 2001 ค่าประมาณ
ปากีสถาน 14%[179] Jafri, 2007 สามัญกว่ามากในช่วงอายุ 16–30 ปีโดยร้อยละ 56 เป็นชายและร้อยละ 44 เป็นหญิง
ปากีสถาน 34%[180] Jafri, 2005 นักศึกษามหาวิทยาลัย
เม็กซิโกซิตี 35%[181] Schmulson, 2006 n = 324 นอกจากนี้ยังวัดอาการท้องเสียและอาเจียนที่มาจากการทำงานผิดปกติของร่างกาย มีการโทษอัตราที่สูงว่ามาจาก "ความเครียดจากการใช้ชีวิตในเมืองที่มีประชากรหนาแน่น"
บราซิล 43%[175] Quigley, 2006 วัดความชุกของอาการปวดเกร็งในระบบทางเดินอาหาร
เม็กซิโก 46%[175] Quigley, 2006 วัดความชุกของอาการปวดเกร็งในระบบทางเดินอาหาร

ความต่างระหว่างเพศ

[แก้]

ในประเทศตะวันตก ผู้หญิงมีโอกาสได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นไอบีเอสมากกว่าผู้ชาย 2–3 เท่า และมีโอกาสไปพบพบแพทย์เฉพาะทางมากกว่าผู้ชาย 4–5 เท่า[182] อย่างไรก็ตาม ผู้หญิงเอเชียตะวันออกไม่ได้มีโอกาสเป็นไอบีเอสมากกว่าผู้ชาย และมีรายงานที่ขัดแย้งกันเกี่ยวกับความชุกในเพศหญิงทวีปแอฟริกาและบางส่วนของเอเชีย[183] ผู้ที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นไอบีเอสมักมีอายุน้อยกว่า 45 ปี[1]

การศึกษาผู้หญิงที่เป็นไอบีเอสแสดงให้เห็นว่าความรุนแรงของอาการมักผันผวนตามรอบเดือน ซึ่งชี้ว่าความต่างทางฮอร์โมนอาจมีบทบาท[184] ความต่างของนิสัยระหว่างเพศทั้งสองสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตและการปรับตัวทางจิตใจ[185] การเพิ่มขึ้นของอาการทางเดินอาหารในช่วงมีประจำเดือนหรือในช่วงเริ่มหมดประจำเดือนอาจเกี่ยวข้องกับระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนและโพรเจสเทอโรนที่ลดลง ซึ่งแสดงว่าการลดลงของเอสโตรเจนอาจมีบทบาทในไอบีเอส[186] ความแตกต่างระหว่างเพศในการไปหาหมอก็อาจมีบทบาทเช่นกัน[187] ความแตกต่างทางเพศในเรื่องความวิตกกังวลอาจมีส่วนทำให้ผู้หญิงทนต่อความเจ็บปวดได้น้อยกว่า ทำให้เสี่ยงเป็นโรคปวดเรื้อรังหลายประเภทมากขึ้น[188] สุดท้าย การถูกล่วงละเมิดทางเพศเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญของไอบีเอส เช่นเดียวกับทารุณกรรมในรูปแบบอื่น ๆ[189] เนื่องจากผู้หญิงเสี่ยงถูกล่วงละเมิดทางเพศมากกว่าผู้ชาย จึงอาจเป็นสาเหตุหนึ่งที่เป็นไอบีเอสในอัตราที่สูงกว่า[190]

ประวัติ

[แก้]

แพทย์ชาวอเมริกันบราวน์ (P. W. Brown) ได้นำเสนอแนวคิดเรื่อง irritable bowel (ลำไส้แปรปรวน) ในวารสารแพทย์ The Journal of the Kansas Medical Society ในปี 1947[191] และต่อมาในวารสาร Rocky Mountain Medical Journal ในปี 1950[192] คำได้ใช้จัดกลุ่มผู้มีอาการท้องเสีย ปวดท้อง ท้องผูก แต่ไม่สามารถหาสาเหตุจากการติดเชื้อที่รู้ในเวลานั้นได้ ทฤษฎีแรก ๆ เสนอว่า เป็นโรคกายเหตุจิต หรือเป็นปัญหาทางจิตใจ[193] วันลำไส้แปรปรวนโลก (World IBS Day) ก่อตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 19 เมษายน ค.ศ. 2019 โดยจัดทุกปีเพื่อสร้างความตระหนักรู้เกี่ยวกับโรค[194]

งานวิจัย

[แก้]

ผู้ที่เป็นไอบีเอสมีความหลากหลายและจำนวนของจุลินทรีย์กลุ่ม Bacteroidota ลดลง งานวิจัยเบื้องต้นเกี่ยวกับประสิทธิภาพของการปลูกถ่ายจุลินทรีย์อุจจาระ (fecal microbiota transplant) ในการรักษาไอบีเอสมีแนวโน้มที่ดี โดยมีอัตราการ "หาย" ที่ระหว่างร้อยละ 36–60 และอาการหลัก ๆ ของไอบีเอสก็ยังสงบไปอย่างต่อเนื่องเมื่อติดตามผลที่ 9 และ 19 เดือน[195][196] การรักษาด้วยแบคทีเรียโปรไบโอติกส์บางสายพันธุ์แสดงว่ามีประสิทธิภาพ อย่างไรก็ตาม ทุกสายพันธุ์ของจุลินทรีย์ไม่ได้มีประโยชน์ในลักษณะเดียวกัน และมีผลข้างเคียงในกรณีส่วนน้อย[197]

มีหลักฐานที่เพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ เกี่ยวกับประสิทธิผลของเมซาลาซีน (mesalazine หรือ 5-aminosalicylic acid) ในการรักษาไอบีเอส[198] เป็นยาที่มีฤทธิ์ต้านการอักเสบ ซึ่งรายงานว่าสามารถลดการอักเสบที่เกิดจากภูมิคุ้มกันในลำไส้ของผู้ป่วยได้อย่างมีนัยสำคัญ การรักษาด้วยเมซาลาซีนช่วยให้อาการดีขึ้น ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกว่าสบายดี โดยยังช่วยทำให้จุลินทรีย์ลำไส้กลับสู่สภาวะปกติ ซึ่งมักจะผิดปกติในผู้ที่เป็นไอบีเอส ประโยชน์ของยาอาจมาจากการปรับปรุงการทำงานเป็นตัวกั้นของเยื่อบุผิวลำไส้[199] ในขณะเดียวกัน การรักษาเพราะตรวจพบแอนติบอดี IgG ที่สูง "ผิดปกติ" ไม่สามารถแนะนำได้[200]

พบว่า ผู้ป่วยไอบีเอสต่างกันในความไวต่อความรู้สึกของอวัยวะภายในและลำไส้ การเพิ่มความแข็งแรงของเยื่อบุลำไส้เมื่อรับประทานยา 5-HTP ไม่เกิดขึ้นในผู้ป่วยไอบีเอสเมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุม[201] ผู้ที่เป็นไอบีเอสหรือโรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง (IBD) มักมีผลตรวจ HLA DQ2/8 เป็นบวกน้อยกว่าผู้ที่มีโรคระบบทางเดินอาหารส่วนบนโดยหน้าที่และกลุ่มประชากรสุขภาพดี[202]

ประสิทธิภาพของการรักษาที่มุ่งเป้าไปที่แมสต์เซลล์ในโรคไอบีเอส เป็นหัวข้อที่ยังอยู่ระหว่างการวิจัย[203]

ในสัตว์อื่น

[แก้]

พบกลุ่มอาการที่คล้ายกันในหนู (Rattus spp.)[204] หนูมีตัวรับกรดไขมันสายสั้นที่เกี่ยวข้องกับอาการนี้ เป็นชนิดย่อยของตัวรับกรดไขมันอิสระชนิด 2 คือ GPR43 ซึ่งแสดงออกทั้งในเซลล์ enteroendocrine cell และ mucosal mast cell[204] เซลล์เหล่านี้จะตอบสนองอย่างเกินปกติต่อผลิตภัณฑ์จากการย่อยอาหารที่ไม่สมบูรณ์ซึ่งมีปริมาณมากในหนูไอบีเอส[204]

เชิงอรรถ

[แก้]
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 แกนลำไส้–สมอง (อังกฤษ: gut–brain axis) คือการส่งสัญญาณทางชีวเคมีแบบสองทางระหว่างระบบทางเดินอาหาร (GI tract) กับระบบประสาทส่วนกลาง (CNS)[34] คำว่า "microbiota–gut–brain axis" เน้นบทบาทของจุลินทรีย์ในลำไส้ที่มีส่วนร่วมในการส่งสัญญาณเช่นนี้[35][34] ถ้านิยามแบบกว้าง ๆ แกนลำไส้–สมองจะประกอบด้วยระบบประสาทส่วนกลาง ระบบประสาทต่อมไร้ท่อ (neuroendocrine system) ระบบประสาทภูมิคุ้มกัน (neuroimmune system) แกนไฮโปทาลามัส-พิทูอิทารี-อะดรีนัล ระบบประสาทอิสระทั้งสาขาซิมพาเทติกและพาราซิมพาเทติก ระบบประสาทลำไส้ (enteric nervous system) เส้นประสาทเวกัส และจุลินทรีย์ในลำไส้[34]
  2. ↑ 2.0 2.1 ฟอดแมปส์ (คือ โอลิโกแซ็กคาไรด์ ไดแซ็กคาไรด์ โมโนแซ็กคาไรด์ และโพลิออลที่เกิดการหมักดองได้ FODMAPs)[21] เป็นคาร์โบไฮเดรตลูกโซ่สั้นที่ดูดซึมได้ไม่ดีในลำไส้เล็กแล้วเกิดการหมักดองในลำไส้ใหญ่ ประกอบด้วยโอลิโกแซ็กคาไรด์สายสั้นของฟรักโทส (ฟรักแทนส์) และ galactooligosaccharide (GOS, stachyose, ราฟฟิโนส), ไดแซ็กคาไรด์ (แล็กโทส), โมโนแซ็กคาไรด์ (ฟรักโทส) และน้ำตาลแอลกอฮอล์ (โพลิออล) เช่น ซอร์บิทอล, mannitol, ไซลิทอล และ maltitol[21][22] ฟอดแมปส์ส่วนใหญ่พบตามธรรมชาติในอาหารรวมทั้งอาหารมนุษย์ แต่อาหารและเครื่องดื่มที่ผลิตในเชิงพาณิชย์ก็อาจเติมน้ำตาลแอลกอฮอล์
  3. ↑ โรค tropical sprue เป็นการดูดซึมสารอาหารผิดปกติที่พบได้บ่อยในเขตร้อน มีลักษณะเด่นคือความผิดปกติของวิลลัส (ตุ่มหรือขนขนาดเล็กที่ยื่นออกมาจากผิวด้านในของลำไส้เล็ก) ที่แบนราบและการอักเสบของเยื่อบุลำไส้เล็ก[50][51] มันแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญจากโรค coeliac sprue และดูเหมือนจะเป็นรูปแบบที่รุนแรงกว่าของโรค environmental enteropathy[52][53]
  4. ↑ งานทบทวนนี้อ้างงานวิจัยระหว่างปี 1988-2001 โดยอาจมีความเอนเอียงเทียบกับงานวิจัยต่อ ๆ มา
  5. ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 เมื่อคณะแพทย์ที่ประชุมกันทำแนวทางมีความคิดเห็นว่า "เห็นด้วยอย่างยิ่ง" และ "เห็นด้วย" รวมกันมากกว่าหรือเท่ากับร้อยละ 80 เป็นการยอมรับคำแนะนำดังกล่าว หากเห็นว่า "เห็นด้วยอย่างยิ่ง" มากกว่าร้อยละ 80 เป็นการ "แนะนำอย่างยิ่ง" แต่ถ้าไม่ถึงร้อยละ 80 เป็นการ "แนะนำแบบมีเงื่อนไข"[157]

อ้างอิง

[แก้]
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 "Definition and Facts for Irritable Bowel Syndrome". NIDDKD. 2015-02-23. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-04-02. สืบค้นเมื่อ 2016-03-29.
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 "Symptoms and Causes of Irritable Bowel Syndrome". NIDDK. 2015-02-23. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-04-05. สืบค้นเมื่อ 2016-03-29.
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 Li, J; Zhu, W; Liu, W; Wu, Y; Wu, B (January 2016). "Rifaximin for Irritable Bowel Syndrome: A Meta-Analysis of Randomized Placebo-Controlled Trials". Medicine. 95 (4): e2534. doi:10.1097/MD.0000000000002534. PMC 5291563. PMID 26825893.
  4. ↑ 4.0 4.1 Fukudo, S; Nomura, T; Muranaka, M; Taguchi, F (September 1993). "Brain-gut response to stress and cholinergic stimulation in irritable bowel syndrome. A preliminary study". Journal of Clinical Gastroenterology. 17 (2): 133–41. doi:10.1097/00004836-199309000-00009. PMID 8031340.
  5. ↑ "Post Infectious IBS - About IBS". 2021-03-08.
  6. ↑ 6.0 6.1 Barreau, F; Ferrier, L; Fioramonti, J; Bueno, L (September 2007). "New insights in the etiology and pathophysiology of irritable bowel syndrome: contribution of neonatal stress models". Pediatric Research. 62 (3): 240–5. doi:10.1203/PDR.0b013e3180db2949. PMID 17622962. S2CID 26538682.
  7. ↑ 7.00 7.01 7.02 7.03 7.04 7.05 7.06 7.07 7.08 7.09 7.10 7.11 7.12 7.13 Chey, WD; Kurlander, J; Eswaran, S (March 2015). "Irritable bowel syndrome: a clinical review". JAMA. 313 (9): 949–58. doi:10.1001/jama.2015.0954. PMID 25734736. S2CID 205062386.
  8. ↑ 8.0 8.1 Levy, J; Bernstein, L; Silber, N (December 2014). "Celiac disease: an immune dysregulation syndrome". Current Problems in Pediatric and Adolescent Health Care. 44 (11): 324–7. doi:10.1016/j.cppeds.2014.10.002. PMID 25499458.
  9. ↑ 9.0 9.1 "Treatment for Irritable Bowel Syndrome". NIDDK. 2015-02-23. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-04-06. สืบค้นเมื่อ 2016-03-29.
  10. ↑ 10.0 10.1 Quigley, EM (2013). "Treatment level 1". Irritable Bowel Syndrome: Diagnosis and Clinical Management (First ed.). Chichester, West Sussex: Wiley-Blackwell. ISBN 978-1-118-44474-0. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-09-08.
  11. ↑ 11.0 11.1 Maxion-Bergemann, S; Thielecke, F; Abel, F; Bergemann, R (2006). "Costs of irritable bowel syndrome in the UK and US". PharmacoEconomics. 24 (1): 21–37. doi:10.2165/00019053-200624010-00002. PMID 16445300. S2CID 45376327.
  12. ↑ 12.0 12.1 Lovell, RM; Ford, AC (July 2012). "Global prevalence of and risk factors for irritable bowel syndrome: a meta-analysis". Clinical Gastroenterology and Hepatology. 10 (7): 712–721.e4. doi:10.1016/j.cgh.2012.02.029. PMID 22426087. Pooled prevalence in all studies was 11.2% (95% CI, 9.8%-12.8%). The prevalence varied according to country (from 1.1% to 45.0%) and criteria used to define IBS... Women are at slightly higher risk for IBS than men.
  13. ↑ คณะกรรมการผู้จัดทำแนวทางเวชปฏิบัติการดูแลรักษาผู้ป่วยโรคลำไส้แปรปรวนในประเทศไทย พ.ศ. 2565 (2022). แนวทางเวชปฏิบัติการดูแลรักษาผู้ป่วยโรคลำไส้แปรปรวนในประเทศไทย พ.ศ. 2565 (Thailand IBS Guideline 2022) (PDF). สมาคมประสาททางเดินอาหารและการเคลื่อนไหว (ไทย). ISBN 978-616-93588-3-1. เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 2024-08-08.
  14. ↑ คชินทร, อุดม (2010-10-12). "มารู้จัก "โรคไอบีเอส"". คณะแพทยศาสร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2024-12-12.
  15. ↑ Hulisz, D (2004). "The burden of illness of irritable bowel syndrome: current challenges and hope for the future". Journal of Managed Care Pharmacy. 10 (4): 299–309. doi:10.18553/jmcp.2004.10.4.299. PMC 10437478. PMID 15298528. S2CID 9413379.
  16. ↑ 16.0 16.1 16.2 Whitehead, WE; Palsson, O; Jones, KR (April 2002). "Systematic review of the comorbidity of irritable bowel syndrome with other disorders: what are the causes and implications?". Gastroenterology. 122 (4): 1140–56. doi:10.1053/gast.2002.32392. PMID 11910364.
  17. ↑ "Irritable bowel syndrome - Symptoms and causes". Mayo Clinic (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2023-12-05.
  18. ↑ Chang, L (March 2011). "The role of stress on physiologic responses and clinical symptoms in irritable bowel syndrome". Gastroenterology. 140 (3): 761–5. doi:10.1053/j.gastro.2011.01.032. PMC 3039211. PMID 21256129.
  19. ↑ 19.0 19.1 Spiller, R; Garsed, K (May 2009). "Postinfectious irritable bowel syndrome". Gastroenterology. 136 (6): 1979–88. doi:10.1053/j.gastro.2009.02.074. PMID 19457422.
  20. ↑ Palsson, OS; Peery, A; Seitzberg, D; Amundsen, ID; McConnell, B; Simrén, M (December 2020). "Human Milk Oligosaccharides Support Normal Bowel Function and Improve Symptoms of Irritable Bowel Syndrome: A Multicenter, Open-Label Trial". Clinical and Translational Gastroenterology. 11 (12): e00276. doi:10.14309/ctg.0000000000000276. PMC 7721220. PMID 33512807.
  21. ↑ 21.0 21.1 Gibson, PR; Shepherd, SJ (June 2005). "Personal view: food for thought — western lifestyle and susceptibility to Crohn's disease. The FODMAP hypothesis". Alimentary Pharmacology & Therapeutics. 21 (12): 1399–409. doi:10.1111/j.1365-2036.2005.02506.x. PMID 15948806. S2CID 20023732.
  22. ↑ Tuck, CJ; Muir, JG; Barrett, JS; Gibson, PR (September 2014). "Fermentable oligosaccharides, disaccharides, monosaccharides and polyols: role in irritable bowel syndrome". Expert Review of Gastroenterology & Hepatology. 8 (7): 819–34. doi:10.1586/17474124.2014.917956. PMID 24830318. S2CID 28811344.
  23. ↑ 23.0 23.1 Moayyedi, P; Quigley, EM; Lacy, BE; Lembo, AJ; Saito, YA; Schiller, LR; Soffer, EE; Spiegel, BM; Ford, AC (September 2014). "The effect of fiber supplementation on irritable bowel syndrome: a systematic review and meta-analysis". The American Journal of Gastroenterology. 109 (9): 1367–1374. doi:10.1038/ajg.2014.195. PMID 25070054. S2CID 8076372.
  24. ↑ Rao, SS; Yu, S; Fedewa, A (June 2015). "Systematic review: dietary fibre and FODMAP-restricted diet in the management of constipation and irritable bowel syndrome". Alimentary Pharmacology & Therapeutics. 41 (12): 1256–70. doi:10.1111/apt.13167. PMID 25903636. S2CID 27558785.
  25. ↑ 25.0 25.1 Mayer, EA (April 2008). "Clinical practice. Irritable bowel syndrome". The New England Journal of Medicine. 358 (16): 1692–1699. doi:10.1056/NEJMcp0801447. PMC 3816529. PMID 18420501.
  26. ↑ Jung, HK (April 2011). "Is there true gender difference of irritable bowel syndrome in Asia?". Journal of Neurogastroenterology and Motility. 17 (2): 206–207. doi:10.5056/jnm.2011.17.2.206. PMC 3093021. PMID 21603006. "However, some Asian studies fail to report significant gender differences in the prevalence of IBS.6"
  27. ↑ Canavan, C; West, J; Card, T (2014-02-04). "The epidemiology of irritable bowel syndrome". Clinical Epidemiology. 6: 71–80. doi:10.2147/CLEP.S40245. PMC 3921083. PMID 24523597. "In South Asia, South America, and Africa, rates of IBS in men are much closer to those of women, and in some cases higher. Consequently, if prevalence is stratified according to geographic region, no significant sex difference can be seen in these areas.80"
  28. ↑ Hatch, MC (2000). Women and Health. San Diego, Calif: Academic Press. p. 1098. ISBN 978-0-12-288145-9. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-09-08.
  29. ↑ Schmulson, MW; Chang, L (November 1999). "Diagnostic approach to the patient with irritable bowel syndrome". The American Journal of Medicine. 107 (5A): 20S–26S. doi:10.1016/S0002-9343(99)00278-8. PMID 10588169.
  30. ↑ Tamparo, C (2011). Fifth Edition: Diseases of the Human Body. Philadelphia, PA: F.A. Davis Company. p. 407. ISBN 978-0-8036-2505-1.
  31. ↑ 31.0 31.1 Talley, NJ (November 2006). "Irritable bowel syndrome". Internal Medicine Journal. 36 (11): 724–728. doi:10.1111/j.1445-5994.2006.01217.x. PMC 1761148. PMID 17040359.
  32. ↑ Wang, B; Duan, R; Duan, L (May–Jun 2018). "Prevalence of sleep disorder in irritable bowel syndrome: A systematic review with meta-analysis". Saudi Journal of Gastroenterology (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). 24 (3): 141–150. doi:10.4103/sjg.SJG_603_17. PMC 5985632. PMID 29652034.
  33. ↑ Sperber, AD; Dekel, R (April 2010). "Irritable Bowel Syndrome and Co-morbid Gastrointestinal and Extra-gastrointestinal Functional Syndromes". Journal of Neurogastroenterology and Motility. 16 (2): 113–119. doi:10.5056/jnm.2010.16.2.113. PMC 2879857. PMID 20535341.
  34. ↑ 34.0 34.1 34.2 Mayer, EA; Knight, R; Mazmanian, SK; และคณะ (2014). "Gut microbes and the brain: paradigm shift in neuroscience". The Journal of Neuroscience. 34 (46): 15490–15496. doi:10.1523/JNEUROSCI.3299-14.2014. PMC 4228144. PMID 25392516.
  35. ↑ Wang, Y; Kasper, LH (May 2014). "The role of microbiome in central nervous system disorders". Brain, Behavior, and Immunity. 38: 1–12. doi:10.1016/j.bbi.2013.12.015. PMC 4062078. PMID 24370461.
  36. ↑ 36.0 36.1 36.2 Wouters, MM; Vicario, M; Santos, J (January 2016). "The role of mast cells in functional GI disorders". Gut. 65 (1): 155–68. doi:10.1136/gutjnl-2015-309151. PMID 26194403. S2CID 3456082.
  37. ↑ Ohman, L; Simrén, M (March 2010). "Pathogenesis of IBS: role of inflammation, immunity and neuroimmune interactions". Nature Reviews. Gastroenterology & Hepatology. 7 (3): 163–173. doi:10.1038/nrgastro.2010.4. PMID 20101257. S2CID 20898797.
  38. ↑ Rothenberg, ME (June 2021). "An Allergic Basis for Abdominal Pain". The New England Journal of Medicine. 384 (22): 2156–2158. doi:10.1056/NEJMcibr2104146. PMID 34077648. S2CID 235322218.
  39. ↑ Pavan, Francesco; Costantino, Andrea; Tontini, Gian Eugenio; Elli, Luca; Siragusa, Nicola; Lasagni, Giovanni; Dubini, Marco; Scricciolo, Alice; Vecchi, Maurizio (2025-03-28). "Is IBS a Food Allergy? Confocal Laser Endomicroscopy Findings in Patients with IBS: A Narrative Review". Applied Sciences. 15 (7): 3717. doi:10.3390/app15073717. ISSN 2076-3417.
  40. ↑ 40.0 40.1 Enck, P; Aziz, Q; Barbara, G; Farmer, AD; Fukudo, S; Mayer, EA; Niesler, B; Quigley, EM; Rajilić-Stojanović, M; Schemann, M; Schwille-Kiuntke, J; Simren, M; Zipfel, S; Spiller, RC (March 2016). "Irritable bowel syndrome". Nature Reviews. Disease Primers. 2: 16014. doi:10.1038/nrdp.2016.14. PMC 5001845. PMID 27159638.
  41. ↑ Creed, Francis (September 2019). "Review article: the incidence and risk factors for irritable bowel syndrome in population-based studies". Alimentary Pharmacology & Therapeutics (ภาษาอังกฤษ). 50 (5): 507–516. doi:10.1111/apt.15396. ISSN 0269-2813. PMID 31313850.
  42. ↑ Thabane, M; Kottachchi, DT; Marshall, JK (August 2007). "Systematic review and meta-analysis: The incidence and prognosis of post-infectious irritable bowel syndrome". Alimentary Pharmacology & Therapeutics. 26 (4): 535–544. doi:10.1111/j.1365-2036.2007.03399.x. PMID 17661757. S2CID 41136248.
  43. ↑ Shanahan, F; Quigley, EM (May 2014). "Manipulation of the microbiota for treatment of IBS and IBD-challenges and controversies". Gastroenterology. 146 (6): 1554–1563. doi:10.1053/j.gastro.2014.01.050. PMID 24486051.
  44. ↑ 44.0 44.1 Beatty, JK; Bhargava, A; Buret, AG (April 2014). "Post-infectious irritable bowel syndrome: mechanistic insights into chronic disturbances following enteric infection". World Journal of Gastroenterology. 20 (14): 3976–85. doi:10.3748/wjg.v20.i14.3976. PMC 3983453. PMID 24744587.
  45. ↑ Spiller, R; Aziz, Q; Creed, F; Emmanuel, A; Houghton, L; Hungin, P; Jones, R; Kumar, D; Rubin, G; Trudgill, N; Whorwell, P (December 2007). "Guidelines on the irritable bowel syndrome: mechanisms and practical management". Gut. 56 (12): 1770–1798. doi:10.1136/gut.2007.119446. PMC 2095723. PMID 17488783.
  46. ↑ Fukudo, S (January 2007). "Role of corticotropin-releasing hormone in irritable bowel syndrome and intestinal inflammation". Journal of Gastroenterology. 42 (Suppl 17): 48–51. doi:10.1007/s00535-006-1942-7. PMID 17238026. S2CID 26067985.
  47. ↑ 47.0 47.1 Mróz, M; Czub, M; Brytek-Matera, A (August 2022). "Heart Rate Variability-An Index of the Efficacy of Complementary Therapies in Irritable Bowel Syndrome: A Systematic Review". Nutrients. 14 (16): 3447. doi:10.3390/nu14163447. PMC 9416471. PMID 36014953.
  48. ↑ "Post-infectious IBS". aboutibs.org. 2021-03-08. สืบค้นเมื่อ 2021-04-02.
  49. ↑ Barbara, G; Grover, M; Bercik, P; Corsetti, M; Ghoshal, UC; Ohman, L; Rajilić-Stojanović, M (January 2019). "Rome Foundation Working Team Report on Post-Infection Irritable Bowel Syndrome". Gastroenterology (ภาษาอังกฤษ). 156 (1): 46–58.e7. doi:10.1053/j.gastro.2018.07.011. PMC 6309514. PMID 30009817.
  50. ↑ Wanke, Christine A. (2015). "Tropical Sprue: enteropathy". ใน Bennett, John E.; Dolin, Raphael; Blaser, Martin J. (บ.ก.). Mandell, Douglas, and Bennett's Principles and Practice of Infectious Diseases (8 ed.). pp. 1297–1301. doi:10.1016/B978-1-4557-4801-3.00104-1. PMC 7151975.
  51. ↑ Ramakrishna, BS; Venkataraman, S; Mukhopadhya, A (2006). "Tropical malabsorption". Postgrad Med J. 82 (974): 779–87. doi:10.1136/pgmj.2006.048579. PMC 2653921. PMID 17148698.
  52. ↑ Korpe, PS; Petri, WA (2012). "Environmental enteropathy: critical implications of a poorly understood condition". Trends Mol Med. 18 (6): 328–36. doi:10.1016/j.molmed.2012.04.007. PMC 3372657. PMID 22633998.
  53. ↑ Ghoshal, UC; Srivastava, D; Verma, A; Ghoshal, U (2014). "Tropical sprue in 2014: the new face of an old disease". Curr Gastroenterol Rep. 16 (6): 391. doi:10.1007/s11894-014-0391-3. PMC 7088824. PMID 24781741.
  54. ↑ Ghoshal, UC; Gwee, KA (July 2017). "Post-infectious IBS, tropical sprue and small intestinal bacterial overgrowth: the missing link". Nature Reviews. Gastroenterology & Hepatology. 14 (7): 435–441. doi:10.1038/nrgastro.2017.37. PMID 28513629. S2CID 33660302.
  55. ↑ Chen, B; Kim, JJ; Zhang, Y; Du, L; Dai, N (July 2018). "Prevalence and predictors of small intestinal bacterial overgrowth in irritable bowel syndrome: a systematic review and meta-analysis". Journal of Gastroenterology. 53 (7): 807–818. doi:10.1007/s00535-018-1476-9. PMID 29761234. S2CID 46889298.
  56. ↑ Ghoshal, UC; Srivastava, D (March 2014). "Irritable bowel syndrome and small intestinal bacterial overgrowth: meaningful association or unnecessary hype". World Journal of Gastroenterology. 20 (10): 2482–91. doi:10.3748/wjg.v20.i10.2482. PMC 3949258. PMID 24627585.
  57. ↑ Bennet, SM; Ohman, L; Simren, M (May 2015). "Gut microbiota as potential orchestrators of irritable bowel syndrome". Gut and Liver. 9 (3): 318–31. doi:10.5009/gnl14344. PMC 4413965. PMID 25918261.
  58. ↑ 58.0 58.1 Collins, SM (August 2014). "A role for the gut microbiota in IBS". Nature Reviews. Gastroenterology & Hepatology. 11 (8): 497–505. doi:10.1038/nrgastro.2014.40. PMID 24751910. S2CID 10676400.
  59. ↑ Lagacé-Wiens, PR; VanCaeseele, PG; Koschik, C (August 2006). "Dientamoeba fragilis: an emerging role in intestinal disease". CMAJ. 175 (5): 468–9. doi:10.1503/cmaj.060265. PMC 1550747. PMID 16940260.
  60. ↑ Amin, OM (June 2002). "Seasonal prevalence of intestinal parasites in the United States during 2000". The American Journal of Tropical Medicine and Hygiene. 66 (6): 799–803. doi:10.4269/ajtmh.2002.66.799. PMID 12224595.
  61. ↑ 61.0 61.1 Stark, D; van Hal, S; Marriott, D; Ellis, J; Harkness, J (January 2007). "Irritable bowel syndrome: a review on the role of intestinal protozoa and the importance of their detection and diagnosis". International Journal for Parasitology. 37 (1): 11–20. doi:10.1016/j.ijpara.2006.09.009. PMID 17070814.
  62. ↑ Wawrzyniak, I; Poirier, P; Viscogliosi, E; Dionigia, M; Texier, C; Delbac, F; Alaoui, HE (October 2013). "Blastocystis, an unrecognized parasite: an overview of pathogenesis and diagnosis". Therapeutic Advances in Infectious Disease. 1 (5): 167–78. doi:10.1177/2049936113504754. PMC 4040727. PMID 25165551. Recent in vitro and in vivo studies have shed new light on the pathogenic power of this parasite, suggesting that Blastocystis sp. infection is associated with a variety of gastrointestinal disorders, may play a significant role in irritable bowel syndrome, and may be linked with cutaneous lesions (urticaria).
  63. ↑ Roberts, T; Stark, D; Harkness, J; Ellis, J (2014). "Update on the pathogenic potential and treatment options for Blastocystis sp". Gut Pathogens. 6: 17. doi:10.1186/1757-4749-6-17. PMC 4039988. PMID 24883113.
  64. ↑ Olyaiee, Alireza; Sadeghi, Amir; Yadegar, Abbas; Mirsamadi, Elnaz Sadat; Mirjalali, Hamed (2022-06-20). "Gut Microbiota Shifting in Irritable Bowel Syndrome: The Mysterious Role of Blastocystis sp". Frontiers in Medicine. 9. doi:10.3389/fmed.2022.890127. ISSN 2296-858X. PMC 9251125. PMID 35795640.
  65. ↑ 65.0 65.1 Williams, CE; Williams, EA; Corfe, BM (October 2018). "Vitamin D status in irritable bowel syndrome and the impact of supplementation on symptoms: what do we know and what do we need to know?" (PDF). European Journal of Clinical Nutrition. 72 (10): 1358–1363. doi:10.1038/s41430-017-0064-z. PMID 29367731. S2CID 19291568.
  66. ↑ 66.0 66.1 Ferguson, LR; Laing, B; Marlow, G; Bishop, K (January 2016). "The role of vitamin D in reducing gastrointestinal disease risk and assessment of individual dietary intake needs: Focus on genetic and genomic technologies". Molecular Nutrition & Food Research. 60 (1): 119–33. doi:10.1002/mnfr.201500243. PMID 26251177.
  67. ↑ Barbalho, SM; Goulart, RA; Araújo, AC; ÉL, Guiguer; Bechara, MD (April 2019). "Irritable bowel syndrome: a review of the general aspects and the potential role of vitamin D". Expert Rev Gastroenterol Hepatol. 13 (4): 345–359. doi:10.1080/17474124.2019.1570137. PMID 30791775. S2CID 73484679.
  68. ↑ Beyder, A; Farrugia, G (2016). "Ion channelopathies in functional GI disorders". American Journal of Physiology. Gastrointestinal and Liver Physiology. 311 (4): G581–G586. doi:10.1152/ajpgi.00237.2016. PMC 5142191. PMID 27514480.
  69. ↑ Verstraelen, TE; RM, Ter Bekke; Volders, PG; Masclee, AA; Kruimel, JW (2015). "The role of the SCN5A-encoded channelopathy in irritable bowel syndrome and other gastrointestinal disorders". Neurogastroenterology & Motility. 27 (7): 906–13. doi:10.1111/nmo.12569. PMID 25898860. S2CID 5055360.
  70. ↑ Ou, Y.; Gibbons, S. J.; Miller, S. M.; Strege, P. R.; Rich, A.; Distad, M. A.; Ackerman, M. J.; Rae, J. L.; Szurszewski, J. H.; Farrugia, G. (October 2002). "SCN5A is expressed in human jejunal circular smooth muscle cells". Neurogastroenterology and Motility. 14 (5): 477–486. doi:10.1046/j.1365-2982.2002.00348.x. ISSN 1350-1925. PMID 12358675.
  71. ↑ Strege, Peter R.; Ou, Yijun; Sha, Lei; Rich, Adam; Gibbons, Simon J.; Szurszewski, Joseph H.; Sarr, Michael G.; Farrugia, Gianrico (December 2003). "Sodium current in human intestinal interstitial cells of Cajal". American Journal of Physiology. Gastrointestinal and Liver Physiology. 285 (6): G1111–1121. doi:10.1152/ajpgi.00152.2003. ISSN 0193-1857. PMID 12893628.
  72. ↑ Der-Silaphet, T.; Malysz, J.; Hagel, S.; Larry Arsenault, A.; Huizinga, J. D. (April 1998). "Interstitial cells of cajal direct normal propulsive contractile activity in the mouse small intestine". Gastroenterology. 114 (4): 724–736. doi:10.1016/s0016-5085(98)70586-4. ISSN 0016-5085. PMID 9516393.
  73. ↑ Liu, Liang; Xiao, Qi-fan; Zhang, Yan-li; Yao, Shu-kun (2014). "A cross-sectional study of irritable bowel syndrome in nurses in China: prevalence and associated psychological and lifestyle factors" (PDF). Journal of Zhejiang University-SCIENCE B. 15 (6): 590–597. doi:10.1631/jzus.B1300159. ISSN 1673-1581. PMC 4116852. PMID 24903997. สืบค้นเมื่อ 2025-05-11.
  74. ↑ Kim, JH; Yi, DY; Lee, YM; Choi, YJ; Kim, JY; Hong, YH; Park, JY; Kim, SY; Lee, NM; Yun, SW; Chae, SA; Lim, IS; Choi, ES; Jeong, IS (August 2022). "Association between body mass index and fecal calprotectin levels in children and adolescents with irritable bowel syndrome". Medicine. 101 (32): e29968. doi:10.1097/MD.0000000000029968. PMC 9371505. PMID 35960084.
  75. ↑ Talley, NJ (December 2006). "Genes and environment in irritable bowel syndrome: one step forward". Gut. 55 (12): 1694–6. doi:10.1136/gut.2006.108837. PMC 1856457. PMID 17124153.
  76. ↑ Chang, WY; Yang, YT; She, MP; Tu, CH; Lee, TC; Wu, MS; Sun, CH; Hsin, LW; Yu, LC (2022). "5-HT 7 receptor-dependent intestinal neurite outgrowth contributes to visceral hypersensitivity in irritable bowel syndrome". Laboratory Investigation. 102 (9): 1023–1037. doi:10.1038/s41374-022-00800-z. PMC 9420680. PMID 35585132. S2CID 248867188.
  77. ↑ Cremon, C; Carini, G; De Giorgio, R; Stanghellini, V; Corinaldesi, R; Barbara, G (May 2010). "Intestinal dysbiosis in irritable bowel syndrome: etiological factor or epiphenomenon?". Expert Review of Molecular Diagnostics. 10 (4): 389–93. doi:10.1586/erm.10.33. PMID 20465494. S2CID 207219334.
  78. ↑ Schmulson, M; Bielsa, MV; Carmona-Sánchez, R; Hernández, A; López-Colombo, A; Vidal Y, López; Peláez-Luna, M; Remes-Troche, JM; Tamayo, JL; Valdovinos, MA (2014). "Microbiota, gastrointestinal infections, low-grade inflammation, and antibiotic therapy in irritable bowel syndrome: an evidence-based review". Revista de Gastroenterologia de Mexico (ภาษาสเปน). 79 (2): 96–134. doi:10.1016/j.rgmx.2014.01.004. PMID 24857420.
  79. ↑ Saito, YA (March 2011). "The role of genetics in IBS". Gastroenterology Clinics of North America. 40 (1): 45–67. doi:10.1016/j.gtc.2010.12.011. PMC 3056499. PMID 21333900.
  80. ↑ 80.0 80.1 Yawn, BP; Lydick, E; Locke, GR; Wollan, PC; Bertram, SL; Kurland, MJ (2001). "Do published guidelines for evaluation of irritable bowel syndrome reflect practice?". BMC Gastroenterology. 1: 11. doi:10.1186/1471-230X-1-11. PMC 59674. PMID 11701092.
  81. ↑ Irvine, AJ; Chey, WD; Ford, AC (January 2017). "Screening for Celiac Disease in Irritable Bowel Syndrome: An Updated Systematic Review and Meta-analysis" (PDF). The American Journal of Gastroenterology (Review). 112 (1): 65–76. doi:10.1038/ajg.2016.466. PMID 27753436. S2CID 269053. Although IBS is not a diagnosis of exclusion, with physicians advised to minimize the use of investigations, the gastrointestinal (GI) tract has a limited repertoire of symptoms, meaning that abdominal pain and a change in bowel habit is not specific to the disorder.
  82. ↑ Drossman, DA (February 2016). "Functional Gastrointestinal Disorders: History, Pathophysiology, Clinical Features and Rome IV". Gastroenterology. 150 (6): 1262–1279.e2. doi:10.1053/j.gastro.2016.02.032. PMID 27144617. S2CID 6441439.
  83. ↑ Saha, L (June 2014). "Irritable bowel syndrome: pathogenesis, diagnosis, treatment, and evidence-based medicine". World Journal of Gastroenterology (Review). 20 (22): 6759–73. doi:10.3748/wjg.v20.i22.6759. PMC 4051916. PMID 24944467.
  84. ↑ "World Gastroenterology Organisation Global Guidelines. Irritable Bowel Syndrome: a Global Perspective" (PDF). World Gastroenterology Organisation. Sep 2015. เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-05-27. สืบค้นเมื่อ 2016-04-24.
  85. ↑ "Rome IV Criteria". Rome Foundation (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). สืบค้นเมื่อ 2022-04-14.
  86. ↑ Thailand IBS Guideline (2022), คำนิยาม, หน้า 7.
  87. ↑ Fass, R; Longstreth, GF; Pimentel, M; Fullerton, S; Russak, SM; Chiou, CF; Reyes, E; Crane, P; Eisen, G; McCarberg, B; Ofman, J (September 2001). "Evidence- and consensus-based practice guidelines for the diagnosis of irritable bowel syndrome". Archives of Internal Medicine. 161 (17): 2081–8. doi:10.1001/archinte.161.17.2081. PMID 11570936.
  88. ↑ Hauser, C (2005). Mayo Clinic Gastroenterology and Hepatology Board Review. CRC Press. p. 225–. ISBN 978-0-203-50274-7. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-05-10. สืบค้นเมื่อ 2010-10-24.
  89. ↑ 89.0 89.1 El-Salhy, M (October 2012). "Irritable bowel syndrome: diagnosis and pathogenesis". World Journal of Gastroenterology. 18 (37): 5151–63. doi:10.3748/wjg.v18.i37.5151. PMC 3468846. PMID 23066308.
  90. ↑ 90.00 90.01 90.02 90.03 90.04 90.05 90.06 90.07 90.08 90.09 90.10 90.11 Fasano, A; Sapone, A; Zevallos, V; Schuppan, D (May 2015). "Nonceliac gluten sensitivity". Gastroenterology (Review). 148 (6): 1195–204. doi:10.1053/j.gastro.2014.12.049. PMID 25583468.
  91. ↑ 91.0 91.1 91.2 91.3 91.4 91.5 91.6 91.7 91.8 Volta, U; Caio, G; De Giorgio, R; Henriksen, C; Skodje, G; Lundin, KE (June 2015). "Non-celiac gluten sensitivity: a work-in-progress entity in the spectrum of wheat-related disorders". Best Practice & Research. Clinical Gastroenterology. 29 (3): 477–91. doi:10.1016/j.bpg.2015.04.006. PMID 26060112.
  92. ↑ Rossi, A; Di Lollo, AC; Guzzo, MP; Giacomelli, C; Atzeni, F; Bazzichi, L; Di Franco, M (2015). "Fibromyalgia and nutrition: what news?". Clinical and Experimental Rheumatology. 33 (1 Suppl 88): S117-25. PMID 25786053.
  93. ↑ I, San Mauro Martín; E, Garicano Vilar; L, Collado Yurrutia; MJ, Ciudad Cabañas (December 2014). "[Is gluten the great etiopathogenic agent of disease in the XXI century?]". Nutricion Hospitalaria. 30 (6): 1203–10. doi:10.3305/nh.2014.30.6.7866. PMID 25433099.
  94. ↑ 94.0 94.1 94.2 94.3 94.4 94.5 94.6 94.7 94.8 Catassi, C; Bai, JC; Bonaz, B; Bouma, G; Calabrò, A; Carroccio, A; Castillejo, G; Ciacci, C; Cristofori, F; Dolinsek, J; Francavilla, R; Elli, L; Green, P; Holtmeier, W; Koehler, P; Koletzko, S; Meinhold, C; Sanders, D; Schumann, M; Schuppan, D; Ullrich, R; Vécsei, A; Volta, U; Zevallos, V; Sapone, A; Fasano, A (September 2013). "Non-Celiac Gluten sensitivity: the new frontier of gluten related disorders". Nutrients (Review). 5 (10): 3839–53. doi:10.3390/nu5103839. PMC 3820047. PMID 24077239.
  95. ↑ 95.0 95.1 95.2 95.3 Lebwohl, B; Ludvigsson, JF; Green, PH (October 2015). "Celiac disease and non-celiac gluten sensitivity". BMJ (Review). 351: h4347. doi:10.1136/bmj.h4347. PMC 4596973. PMID 26438584.
  96. ↑ 96.0 96.1 96.2 M, Bixquert Jiménez (August 2009). "Treatment of irritable bowel syndrome with probiotics. An etiopathogenic approach at last?". Revista Española de Enfermedades Digestivas. 101 (8): 553–64. doi:10.4321/s1130-01082009000800006. PMID 19785495.
  97. ↑ Spiegel, BM; DeRosa, VP; Gralnek, IM; Wang, V; Dulai, GS (June 2004). "Testing for celiac sprue in irritable bowel syndrome with predominant diarrhea: a cost-effectiveness analysis". Gastroenterology. 126 (7): 1721–32. doi:10.1053/j.gastro.2004.03.012. PMID 15188167.
  98. ↑ Su, YC; Wang, WM; Wang, SY; Lu, SN; Chen, LT; Wu, DC; Chen, CY; Jan, CM; Horowitz, M (August 2000). "The association between Helicobacter pylori infection and functional dyspepsia in patients with irritable bowel syndrome". The American Journal of Gastroenterology. 95 (8): 1900–5. doi:10.1111/j.1572-0241.2000.02252.x. PMID 10950033. S2CID 22496041.
  99. ↑ Gerards, C; Leodolter, A; Glasbrenner, B; Malfertheiner, P (2001). "H. pylori infection and visceral hypersensitivity in patients with irritable bowel syndrome". Digestive Diseases. 19 (2): 170–3. doi:10.1159/000050673. PMID 11549828. S2CID 6877270.
  100. ↑ Grazioli, B; Matera, G; Laratta, C; Schipani, G; Guarnieri, G; Spiniello, E; Imeneo, M; Amorosi, A; Focà, A; Luzza, F (March 2006). "Giardia lamblia infection in patients with irritable bowel syndrome and dyspepsia: a prospective study". World Journal of Gastroenterology. 12 (12): 1941–4. doi:10.3748/wjg.v12.i12.1941. PMC 4087522. PMID 16610003.
  101. ↑ Vernia, P; Ricciardi, MR; Frandina, C; Bilotta, T; Frieri, G (April 1995). "Lactose malabsorption and irritable bowel syndrome. Effect of a long-term lactose-free diet". The Italian Journal of Gastroenterology. 27 (3): 117–21. PMID 7548919.
  102. ↑ Brandt, LJ; Chey, WD; Foxx-Orenstein, AE; Schiller, LR; Schoenfeld, PS; Spiegel, BM; Talley, NJ; Quigley, EM (January 2009). "An evidence-based position statement on the management of irritable bowel syndrome" (PDF). The American Journal of Gastroenterology. 104 (Suppl 1): S1-35. doi:10.1038/ajg.2008.122. PMID 19521341. S2CID 12556370. เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-12-05.
  103. ↑ Wedlake, L; A'Hern, R; Russell, D; Thomas, K; Walters, JR; Andreyev, HJ (October 2009). "Systematic review: the prevalence of idiopathic bile acid malabsorption as diagnosed by SeHCAT scanning in patients with diarrhoea-predominant irritable bowel syndrome". Alimentary Pharmacology & Therapeutics. 30 (7): 707–17. doi:10.1111/j.1365-2036.2009.04081.x. PMID 19570102. S2CID 11327665.
  104. ↑ Cole, JA; Rothman, KJ; Cabral, HJ; Zhang, Y; Farraye, FA (September 2006). "Migraine, fibromyalgia, and depression among people with IBS: a prevalence study". BMC Gastroenterology. 6: 26. doi:10.1186/1471-230X-6-26. PMC 1592499. PMID 17007634.
  105. ↑ Beyder, A; Farrugia, G (October 2016). "Ion channelopathies in functional GI disorders". Am J Physiol Gastrointest Liver Physiol. 311 (4): G581–G586. doi:10.1152/ajpgi.00237.2016. PMC 5142191. PMID 27514480.
  106. ↑ Bellini, M; Biagi, S; Stasi, C; Costa, F; Mumolo, MG; Ricchiuti, A; Marchi, S (March 2006). "Gastrointestinal manifestations in myotonic muscular dystrophy". World J Gastroenterol. 12 (12): 1821–1828. doi:10.3748/wjg.v12.i12.1821. PMC 4087506. PMID 16609987.
  107. ↑ Bercik, P; Verdu, EF; Collins, SM (June 2005). "Is irritable bowel syndrome a low-grade inflammatory bowel disease?". Gastroenterology Clinics of North America. 34 (2): 235–45, vi–vii. doi:10.1016/j.gtc.2005.02.007. PMID 15862932.
  108. ↑ Quigley, EM (2005). "Irritable bowel syndrome and inflammatory bowel disease: interrelated diseases?". Chinese Journal of Digestive Diseases. 6 (3): 122–32. doi:10.1111/j.1443-9573.2005.00202.x. PMID 16045602.
  109. ↑ Simrén, M; Axelsson, J; Gillberg, R; Abrahamsson, H; Svedlund, J; Björnsson, ES (February 2002). "Quality of life in inflammatory bowel disease in remission: the impact of IBS-like symptoms and associated psychological factors". The American Journal of Gastroenterology. 97 (2): 389–96. doi:10.1016/S0002-9270(01)04037-0. PMID 11866278.
  110. ↑ Minderhoud, IM; Oldenburg, B; Wismeijer, JA; van Berge Henegouwen, GP; Smout, AJ (March 2004). "IBS-like symptoms in patients with inflammatory bowel disease in remission; relationships with quality of life and coping behavior". Digestive Diseases and Sciences. 49 (3): 469–74. doi:10.1023/B:DDAS.0000020506.84248.f9. PMID 15139501. S2CID 7853070.
  111. ↑ LA, García Rodríguez; Ruigómez, A; Wallander, MA; Johansson, S; Olbe, L (March 2000). "Detection of colorectal tumor and inflammatory bowel disease during follow-up of patients with initial diagnosis of irritable bowel syndrome". Scandinavian Journal of Gastroenterology. 35 (3): 306–11. doi:10.1080/003655200750024191. PMID 10766326. S2CID 218911104.
  112. ↑ Corazziari, E; Attili, AF; Angeletti, C; De Santis, A (December 2008). "Gallstones, cholecystectomy and irritable bowel syndrome (IBS) MICOL population-based study". Digestive and Liver Disease. 40 (12): 944–50. doi:10.1016/j.dld.2008.02.013. PMID 18406218.
  113. ↑ Cole, JA; Yeaw, JM; Cutone, JA; Kuo, B; Huang, Z; Earnest, DL; Walker, AM (December 2005). "The incidence of abdominal and pelvic surgery among patients with irritable bowel syndrome". Digestive Diseases and Sciences. 50 (12): 2268–75. doi:10.1007/s10620-005-3047-1. PMID 16416174. S2CID 687380.
  114. ↑ Longstreth, GF; Yao, JF (June 2004). "Irritable bowel syndrome and surgery: a multivariable analysis". Gastroenterology. 126 (7): 1665–73. doi:10.1053/j.gastro.2004.02.020. PMID 15188159.
  115. ↑ Tietjen, GE; Bushnell, CD; Herial, NA; Utley, C; White, L; Hafeez, F (2007). "Endometriosis is associated with prevalence of comorbid conditions in migraine". Headache. 47 (7): 1069–78. doi:10.1111/j.1526-4610.2007.00784.x. PMID 17635599. S2CID 34972425.
  116. ↑ "Interstitial cystitis: Risk factors". Mayo Clinic. 2009-01-20. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-05-16.
  117. ↑ Holten, KB; Wetherington, A; Bankston, L (May 2003). "Diagnosing the patient with abdominal pain and altered bowel habits: is it irritable bowel syndrome?". American Family Physician. 67 (10): 2157–2162. PMID 12776965. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-05-15.
  118. ↑ Thailand IBS Guideline (2022), คำนิยาม, หน้า 8.
  119. ↑ DuPont, AW (February 2008). "Postinfectious irritable bowel syndrome". Clinical Infectious Diseases. Oxford University Press. 46 (4): 594–599. doi:10.1086/526774. PMID 18205536.
  120. ↑ Spiller, R; Lam, C (July 2012). "An Update on Post-infectious Irritable Bowel Syndrome: Role of Genetics, Immune Activation, Serotonin and Altered Microbiome". Journal of Neurogastroenterology and Motility. 18 (3): 258–268. doi:10.5056/jnm.2012.18.3.258. PMC 3400813. PMID 22837873.
  121. ↑ Spiller, RC (May 2003). "Postinfectious irritable bowel syndrome". Gastroenterology (ภาษาอังกฤษ). 124 (6): 1662–1671. doi:10.1016/S0016-5085(03)00324-X. PMID 12761724.
  122. ↑ Iacob, T; Ţăţulescu, DF; Dumitraşcu, DL (2017). "Therapy of the postinfectious irritable bowel syndrome: an update". Clujul Medical. 90 (2): 133–138. doi:10.15386/cjmed-752. PMC 5433563. PMID 28559695.
  123. ↑ 123.0 123.1 Ford, AC; Talley, NJ; Spiegel, BM; Foxx-Orenstein, AE; Schiller, L; Quigley, EM; Moayyedi, P (November 2008). "Effect of fibre, antispasmodics, and peppermint oil in the treatment of irritable bowel syndrome: systematic review and meta-analysis". BMJ. 337: a2313. doi:10.1136/bmj.a2313. PMC 2583392. PMID 19008265.
  124. ↑ Ford, AC; Quigley, EM; Lacy, BE; Lembo, AJ; Saito, YA; Schiller, LR; Soffer, EE; Spiegel, BM; Moayyedi, P (September 2014). "Effect of antidepressants and psychological therapies, including hypnotherapy, in irritable bowel syndrome: systematic review and meta-analysis". The American Journal of Gastroenterology. 109 (9): 1350–65, quiz 1366. doi:10.1038/ajg.2014.148. PMID 24935275. S2CID 205100444.
  125. ↑ 125.0 125.1 Khanna, R; MacDonald, JK; Levesque, BG (July 2014). "Peppermint oil for the treatment of irritable bowel syndrome: a systematic review and meta-analysis". Journal of Clinical Gastroenterology. 48 (6): 505–12. doi:10.1097/MCG.0b013e3182a88357. PMID 24100754. S2CID 22520810.
  126. ↑ Black, CJ; Staudacher, HM; Ford, AC (June 2022). "Efficacy of a low FODMAP diet in irritable bowel syndrome: systematic review and network meta-analysis" (PDF). Gut (Systematic review). 71 (6): 1117–1126. doi:10.1136/gutjnl-2021-325214. PMID 34376515.
  127. ↑ Cuffe, MS; Staudacher, HM; Aziz, I; Adame, EC; Krieger-Grubel, C; Madrid, AM; Ohlsson, B; Black, CJ; Ford, AC (April 2025). "Efficacy of dietary interventions in irritable bowel syndrome: a systematic review and network meta-analysis". Lancet Gastroenterol Hepatol (Systematic review). doi:10.1016/S2468-1253(25)00054-8. PMID 40258374.
  128. ↑ Thailand IBS Guideline (2022), การปรับเปลี่ยนอาหารมีประโยชน์ในการรักษาผู้ป่วยโรคลำไส้แปรปรวนทุก subtype หรือไม่ => วิธีแนะนำ, หน้า 24–25.
  129. ↑ 129.0 129.1 Barrett, JS (March 2017). "How to institute the low-FODMAP diet". Journal of Gastroenterology and Hepatology (Review). 32 (Suppl 1): 8–10. doi:10.1111/jgh.13686. PMID 28244669. S2CID 24990614. Common symptoms of IBS are bloating, abdominal pain, excessive flatus, constipation, diarrhea, or alternating bowel habit. These symptoms, however, are also common in the presentation of coeliac disease, inflammatory bowel disease, defecatory disorders, and colon cancer. Confirming the diagnosis is crucial so that appropriate therapy can be undertaken. Unfortunately, even in these alternate diagnoses, a change in diet restricting FODMAPs may improve symptoms and mask the fact that the correct diagnosis has not been made. This is the case with coeliac disease where a low-FODMAP diet can concurrently reduce dietary gluten, improving symptoms, and also affecting coeliac diagnostic indices.3,4 Misdiagnosis of intestinal diseases can lead to secondary problems such as nutritional deficiencies, cancer risk, or even mortality in the case of colon cancer.
  130. ↑ "Celiac disease". World Gastroenterology Organisation Global Guidelines. July 2016. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-03-17. สืบค้นเมื่อ 2018-06-04.
  131. ↑ 131.0 131.1 Bijkerk, CJ; Muris, JW; Knottnerus, JA; Hoes, AW; de Wit, NJ (February 2004). "Systematic review: the role of different types of fibre in the treatment of irritable bowel syndrome". Alimentary Pharmacology & Therapeutics. 19 (3): 245–51. doi:10.1111/j.0269-2813.2004.01862.x. PMID 14984370. S2CID 38345912.
  132. ↑ Francis, CY; Whorwell, PJ (July 1994). "Bran and irritable bowel syndrome: time for reappraisal". Lancet. 344 (8914): 39–40. doi:10.1016/S0140-6736(94)91055-3. PMID 7912305. S2CID 34156816.
  133. ↑ 133.0 133.1 133.2 Shen, YH; Nahas, R (February 2009). "Complementary and alternative medicine for treatment of irritable bowel syndrome". Canadian Family Physician. 55 (2): 143–8. PMC 2642499. PMID 19221071.
  134. ↑ Bijkerk, CJ; de Wit, NJ; Muris, JW; Whorwell, PJ; Knottnerus, JA; Hoes, AW (August 2009). "Soluble or insoluble fibre in irritable bowel syndrome in primary care? Randomised placebo controlled trial". BMJ. 339 (b3154): b3154. doi:10.1136/bmj.b3154. PMC 3272664. PMID 19713235.
  135. ↑ 135.0 135.1 Ducrotté, P (November 2007). "[Irritable bowel syndrome: current treatment options]". Presse Médicale. 36 (11 Pt 2): 1619–26. doi:10.1016/j.lpm.2007.03.008. PMID 17490849.
  136. ↑ Costantino, A; Pessarelli, T; Vecchiato, M; Vecchi, M; Basilisco, G; Ermolao, A (2022). "A practical guide to the proper prescription of physical activity in patients with irritable bowel syndrome". Digestive and Liver Disease. 54 (11): 1600–1604. doi:10.1016/j.dld.2022.08.034. PMID 36153192.
  137. ↑ Vasant, DH; Paine, PA; Black, CJ; Houghton, LA; Everitt, HA; Corsetti, M; Agrawal, A; Aziz, I; Farmer, AD; Eugenicos, MP; Moss-Morris, R; Yiannakou, Y; Ford, AC (2021). "British Society of Gastroenterology guidelines on the management of irritable bowel syndrome". Gut. 70 (7): 1214–1240. doi:10.1136/gutjnl-2021-324598. PMID 33903147.
  138. ↑ 138.0 138.1 138.2 Ruepert, L; Quartero, AO; de Wit, NJ; van der Heijden, GJ; Rubin, G; Muris, JW (August 2011). "Bulking agents, antispasmodics and antidepressants for the treatment of irritable bowel syndrome". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2013 (8): CD003460. doi:10.1002/14651858.CD003460.pub3. PMC 8745618. PMID 21833945. S2CID 22977015.
  139. ↑ Ford, AC; Brandt, LJ; Young, C; Chey, WD; Foxx-Orenstein, AE; Moayyedi, P (2009). "Efficacy of 5-HT3 antagonists and 5-HT4 agonists in irritable bowel syndrome: systematic review and meta-analysis". American Journal of Gastroenterology. 104 (7): 1831–1843. doi:10.1038/ajg.2009.223. PMID 19471254. S2CID 8042629.
  140. ↑ Joo, JS; Ehrenpreis, ED; Gonzalez, L; Kaye, M; Breno, S; Wexner, SD; Zaitman, D; Secrest, K (June 1998). "Alterations in colonic anatomy induced by chronic stimulant laxatives: the cathartic colon revisited". Journal of Clinical Gastroenterology. 26 (4): 283–6. doi:10.1097/00004836-199806000-00014. PMID 9649012.
  141. ↑
  142. ↑ Thailand IBS Guideline (2022), ข้อเสนอแนะที่ 14.3, หน้า 52.
  143. ↑ Thailand IBS Guideline (2022), ข้อเสนอแนะที่ 13.1, หน้า 44.
  144. ↑ Barber, P; Parkes, J; Blundell, D (2012-06-01). Further Essentials of Pharmacology for Nurses. McGraw-Hill Education (UK). pp. 34–. ISBN 978-0-335-24398-3. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-02-16.
  145. ↑ Annaházi, A; Róka, R; Rosztóczy, A; Wittmann, T (May 2014). "Role of antispasmodics in the treatment of irritable bowel syndrome". World Journal of Gastroenterology. 20 (20): 6031–43. doi:10.3748/wjg.v20.i20.6031. PMC 4033443. PMID 24876726.
  146. ↑ Ghoshal, UC; Shukla, R; Ghoshal, U (March 2017). "Small Intestinal Bacterial Overgrowth and Irritable Bowel Syndrome: A Bridge between Functional Organic Dichotomy". Gut and Liver. 11 (2): 196–208. doi:10.5009/gnl16126. PMC 5347643. PMID 28274108.
  147. ↑ Simrén, M; Barbara, G; Flint, HJ; Spiegel, BM; Spiller, RC; Vanner, S; Verdu, EF; Whorwell, PJ; Zoetendal, EG (January 2013). "Intestinal microbiota in functional bowel disorders: a Rome foundation report". Gut. 62 (1): 159–76. doi:10.1136/gutjnl-2012-302167. PMC 3551212. PMID 22730468.
  148. ↑ Wald, A. Talley, NJ; Grover, S (บ.ก.). "Treatment of irritable bowel syndrome in adults". UpToDate Inc.
  149. ↑ Ford, AC; Lacy, BE; Harris, LA; Quigley, EM; Moayyedi, P (January 2019). "Effect of Antidepressants and Psychological Therapies in Irritable Bowel Syndrome: An Updated Systematic Review and Meta-Analysis" (PDF). The American Journal of Gastroenterology. 114 (1): 21–39. doi:10.1038/s41395-018-0222-5. PMID 30177784. S2CID 52151689.
  150. ↑ Jackson, JL; O'Malley, PG; Tomkins, G; Balden, E; Santoro, J; Kroenke, K (January 2000). "Treatment of functional gastrointestinal disorders with antidepressant medications: a meta-analysis". The American Journal of Medicine. 108 (1): 65–72. doi:10.1016/S0002-9343(99)00299-5. PMID 11059442.
  151. ↑ Xie, C; Tang, Y; Wang, Y; Yu, T; Wang, Y; Jiang, L; Lin, L (2015-08-07). "Efficacy and Safety of Antidepressants for the Treatment of Irritable Bowel Syndrome: A Meta-Analysis". PLOS ONE. 10 (8): e0127815. Bibcode:2015PLoSO..1027815X. doi:10.1371/journal.pone.0127815. PMC 4529302. PMID 26252008.
  152. ↑ Thailand IBS Guideline (2022), ข้อเสนอแนะที่ 11, หน้า 40.
  153. ↑ 153.0 153.1 Song, KH; Jung, HK; Kim, HJ; Koo, HS; Kwon, YH; Shin, HD; Lim, HC; Shin, JE; Kim, SE; Cho, DH; Kim, JH; Kim, HJ (April 2018). "Clinical Practice Guidelines for Irritable Bowel Syndrome in Korea, 2017 Revised Edition". Journal of Neurogastroenterology and Motility. 24 (2): 197–215. doi:10.5056/jnm17145. PMC 5885719. PMID 29605976.
  154. ↑ Lee, KJ (October 2015). "Pharmacologic Agents for Chronic Diarrhea". Intestinal Research. 13 (4): 306–12. doi:10.5217/ir.2015.13.4.306. PMC 4641856. PMID 26576135.
  155. ↑ 155.0 155.1 Ford, AC; Harris, LA; Lacy, BE; Quigley, EM; Moayyedi, P (November 2018). "Systematic review with meta-analysis: the efficacy of prebiotics, probiotics, synbiotics and antibiotics in irritable bowel syndrome". Alimentary Pharmacology & Therapeutics. 48 (10): 1044–1060. doi:10.1111/apt.15001. PMID 30294792. S2CID 52933693.
  156. ↑ "Irritable Bowel Syndrome (IBS) – Treatment". NHS Choices. National Health Service. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-10-18. สืบค้นเมื่อ 2012-10-21.
  157. ↑ Thailand IBS Guideline (2022), ขั้นตอนในการจัดทำและเผยแพร่แนวทางเวชปฏิบัติการดูแลรักษาผู้ป่วยโรคลำไส้แปรปรวน, หน้า 10.
  158. ↑ Thailand IBS Guideline (2022), ข้อเสนอแนะที่ 4, หน้า 20.
  159. ↑ Nikfar, S; Rahimi, R; Rahimi, F; Derakhshani, S; Abdollahi, M (December 2008). "Efficacy of probiotics in irritable bowel syndrome: a meta-analysis of randomized, controlled trials". Diseases of the Colon and Rectum. 51 (12): 1775–80. doi:10.1007/s10350-008-9335-z. PMID 18465170. S2CID 42964491.
  160. ↑ Konturek, PC; Brzozowski, T; Konturek, SJ (December 2011). "Stress and the gut: pathophysiology, clinical consequences, diagnostic approach and treatment options". Journal of Physiology and Pharmacology. 62 (6): 591–9. PMID 22314561.
  161. ↑ "New Studies Examine the Evidence on Probiotics in IBS" (PDF) (Press release). American College of Gastroenterology. 2005-10-31. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2006-02-10.
  162. ↑ Brenner, DM; Moeller, MJ; Chey, WD; Schoenfeld, PS (April 2009). "The utility of probiotics in the treatment of irritable bowel syndrome: a systematic review". The American Journal of Gastroenterology. 104 (4): 1033–49, quiz 1050. doi:10.1038/ajg.2009.25. PMID 19277023. S2CID 24789648.
  163. ↑ Aragon, G; Graham, DB; Borum, M; Doman, DB (January 2010). "Probiotic therapy for irritable bowel syndrome". Gastroenterology & Hepatology. 6 (1): 39–44. PMC 2886445. PMID 20567539.
  164. ↑ "IBS diet: Can yogurt ease symptoms?". Mayo Clinic. 2008-05-21. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-02-09.
  165. ↑ McFarland, LV (May 2010). "Systematic review and meta-analysis of Saccharomyces boulardii in adult patients". World Journal of Gastroenterology. 16 (18): 2202–22. doi:10.3748/wjg.v16.i18.2202. PMC 2868213. PMID 20458757.
  166. ↑ 166.0 166.1 Ortiz-Lucas, M; Tobías, A; Saz, P; Sebastián, JJ (January 2013). "Effect of probiotic species on irritable bowel syndrome symptoms: A bring up to date meta-analysis" (PDF). Revista Española de Enfermedades Digestivas. 105 (1): 19–36. doi:10.4321/s1130-01082013000100005. PMID 23548007.
  167. ↑ Xu, D; Chen, VL; Steiner, CA; Berinstein, JA; Eswaran, S; Waljee, AK; Higgins, PD; Owyang, C (July 2019). "Efficacy of Fecal Microbiota Transplantation in Irritable Bowel Syndrome: A Systematic Review and Meta-Analysis". The American Journal of Gastroenterology. 114 (7): 1043–1050. doi:10.14309/ajg.0000000000000198. PMC 7257434. PMID 30908299.
  168. ↑ Thailand IBS Guideline (2022), ข้อเสนอแนะที่ 6, หน้า 30.
  169. ↑ Wilkins, T; Pepitone, C; Alex, B; Schade, RR (September 2012). "Diagnosis and management of IBS in adults". American Family Physician. 86 (5): 419–26. PMID 22963061.
  170. ↑ Rösch, W; Liebregts, T; Gundermann, KJ; Vinson, B; Holtmann, G (2006). "Phytotherapy for functional dyspepsia: a review of the clinical evidence for the herbal preparation STW 5". Phytomedicine. 13 (Suppl 5): 114–21. doi:10.1016/j.phymed.2006.03.022. PMID 16978851.
  171. ↑ Alammar, N; Wang, L; Saberi, B; Nanavati, J; Holtmann, G; Shinohara, RT; Mullin, GE (January 2019). "The impact of peppermint oil on the irritable bowel syndrome: a meta-analysis of the pooled clinical data". BMC Complementary and Alternative Medicine. 19 (1): 21. doi:10.1186/s12906-018-2409-0. PMC 6337770. PMID 30654773.
  172. ↑ Russo, EB (2016-07-01). "Clinical Endocannabinoid Deficiency Reconsidered: Current Research Supports the Theory in Migraine, Fibromyalgia, Irritable Bowel, and Other Treatment-Resistant Syndromes". Cannabis and Cannabinoid Research. 1 (1): 154–165. doi:10.1089/can.2016.0009. PMC 5576607. PMID 28861491.
  173. ↑ Manheimer, E; Cheng, K; Wieland, LS; Min, LS; Shen, X; Berman, BM; Lao, L (May 2012). "Acupuncture for treatment of irritable bowel syndrome". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2012 (5): CD005111. doi:10.1002/14651858.CD005111.pub3. PMC 3718572. PMID 22592702.
  174. ↑ 174.0 174.1 Boivin, M (October 2001). "Socioeconomic impact of irritable bowel syndrome in Canada". Canadian Journal of Gastroenterology. 15 (Suppl B): 8B–11B. doi:10.1155/2001/401309. PMID 11694908.
  175. ↑ 175.0 175.1 175.2 Quigley, EM; Locke, GR; Mueller-Lissner, S; Paulo, LG; Tytgat, GN; Helfrich, I; Schaefer, E (July 2006). "Prevalence and management of abdominal cramping and pain: a multinational survey". Alimentary Pharmacology & Therapeutics. 24 (2): 411–9. doi:10.1111/j.1365-2036.2006.02989.x. PMID 16842469. S2CID 35344863.
  176. ↑ Ehlin, AG; Montgomery, SM; Ekbom, A; Pounder, RE; Wakefield, AJ (August 2003). "Prevalence of gastrointestinal diseases in two British national birth cohorts". Gut. 52 (8): 1117–21. doi:10.1136/gut.52.8.1117. PMC 1773740. PMID 12865268.
  177. ↑ Wilson, S; Roberts, L; Roalfe, A; Bridge, P; Singh, S (July 2004). "Prevalence of irritable bowel syndrome: a community survey". The British Journal of General Practice. 54 (504): 495–502. PMC 1324800. PMID 15239910.
  178. ↑ Hungin, AP; Chang, L; Locke, GR; Dennis, EH; Barghout, V (June 2005). "Irritable bowel syndrome in the United States: prevalence, symptom patterns and impact". Alimentary Pharmacology & Therapeutics. 21 (11): 1365–75. doi:10.1111/j.1365-2036.2005.02463.x. PMID 15932367. S2CID 25719789.
  179. ↑ Jafri, W; Yakoob, J; Jafri, N; Islam, M; Ali, QM (June 2007). "Irritable bowel syndrome and health seeking behaviour in different communities of Pakistan". The Journal of the Pakistan Medical Association. 57 (6): 285–7. PMID 17629228.
  180. ↑ Jafri, W; Yakoob, J; Jafri, N; Islam, M; Ali, QM (2005). "Frequency of irritable bowel syndrome in college students". Journal of Ayub Medical College, Abbottabad. 17 (4): 9–11. PMID 16599025.
  181. ↑ Schmulson, M; Ortíz, O; Santiago-Lomeli, M; Gutiérrez-Reyes, G; Gutiérrez-Ruiz, MC; Robles-Díaz, G; Morgan, D (2006). "Frequency of functional bowel disorders among healthy volunteers in Mexico City". Digestive Diseases. 24 (3–4): 342–7. doi:10.1159/000092887. PMID 16849861. S2CID 3275233.
  182. ↑ Payne, S (August 2004). "Sex, gender, and irritable bowel syndrome: making the connections". Gender Medicine. 1 (1): 18–28. doi:10.1016/S1550-8579(04)80007-X. PMID 16115580.
  183. ↑ Kang, JY (March 2005). "Systematic review: the influence of geography and ethnicity in irritable bowel syndrome". Alimentary Pharmacology & Therapeutics. 21 (6): 663–676. doi:10.1111/j.1365-2036.2005.02396.x. PMID 15771752. S2CID 25990902. "A number of African and Asian authors have reported that the female predominance typical of western patients did not occur.5, 6, 8, 9, 12-16 Again, other authors did not concur with this finding.10"
  184. ↑ Jackson, NA; Houghton, LA; Whorwell, PJ; Currer, B (December 1994). "Does the menstrual cycle affect anorectal physiology?". Digestive Diseases and Sciences. 39 (12): 2607–2611. doi:10.1007/bf02087697. PMID 7995186. S2CID 19400135.
  185. ↑ Voci, SC; Cramer, KM (November 2009). "Gender-related traits, quality of life, and psychological adjustment among women with irritable bowel syndrome". Quality of Life Research. 18 (9): 1169–1176. doi:10.1007/s11136-009-9532-9. PMID 19728159. S2CID 21629490.
  186. ↑ Heitkemper, MM; Chang, L (2009-01-01). "Do fluctuations in ovarian hormones affect gastrointestinal symptoms in women with irritable bowel syndrome?". Gender Medicine. 6 (Suppl 2): 152–167. doi:10.1016/j.genm.2009.03.004. PMC 3322543. PMID 19406367.
  187. ↑ Drossman, DA; Li, Z; Andruzzi, E; Temple, RD; Talley, NJ; Thompson, WG; Whitehead, WE; Janssens, J; Funch-Jensen, P; Corazziari, E (September 1993). "U.S. householder survey of functional gastrointestinal disorders. Prevalence, sociodemography, and health impact". Digestive Diseases and Sciences. 38 (9): 1569–1580. doi:10.1007/bf01303162. PMID 8359066. S2CID 37966231.
  188. ↑ Goffaux, P; Michaud, K; Gaudreau, J; Chalaye, P; Rainville, P; Marchand, S (September 2011). "Sex differences in perceived pain are affected by an anxious brain". Pain. 152 (9): 2065–2073. doi:10.1016/j.pain.2011.05.002. PMID 21665365. S2CID 241921.
  189. ↑ Sansone, RA; Sansone, LA (2012-05-02). "IRRITABLE BOWEL SYNDROME: Relationships with Abuse in Childhood". Innovations in Clinical Neuroscience. 12 (5–6): 34–37. PMC 4479362. PMID 26155376.
  190. ↑ Walker, EA; Katon, WJ; Roy-Byrne, PP; Jemelka, RP; Russo, J (October 1993). "Histories of sexual victimization in patients with irritable bowel syndrome or inflammatory bowel disease". The American Journal of Psychiatry. 150 (10): 1502–1506. doi:10.1176/ajp.150.10.1502. PMID 8379554. S2CID 21976238.
  191. ↑ Brown, PW (July 1947). "The irritable bowel syndrome". The Journal of the Kansas Medical Society. 48 (7): 309–312. PMID 20250197.
  192. ↑ Brown, PW (May 1950). "The irritable bowel syndrome". Rocky Mountain Medical Journal. 47 (5): 343–346. PMID 15418074.
  193. ↑ Brown, PW (May 1950). "The irritable bowel syndrome". Rocky Mountain Medical Journal. 47 (5): 343–346. PMID 15418074.
  194. ↑ "About Us". April 19, World IBS Day - Irritable Bowel Syndrome (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). สืบค้นเมื่อ 2025-03-26.
  195. ↑ Aroniadis, OC; Brandt, LJ (January 2013). "Fecal microbiota transplantation: past, present and future". Current Opinion in Gastroenterology. 29 (1): 79–84. doi:10.1097/MOG.0b013e32835a4b3e. PMID 23041678. S2CID 39943619.
  196. ↑ Smits, LP; Bouter, KE; de Vos, WM; Borody, TJ; Nieuwdorp, M (November 2013). "Therapeutic potential of fecal microbiota transplantation". Gastroenterology. 145 (5): 946–53. doi:10.1053/j.gastro.2013.08.058. PMID 24018052.
  197. ↑ Ford, AC; Quigley, EM; Lacy, BE; Lembo, AJ; Saito, YA; Schiller, LR; Soffer, EE; Spiegel, BM; Moayyedi, P (October 2014). "Efficacy of prebiotics, probiotics, and synbiotics in irritable bowel syndrome and chronic idiopathic constipation: systematic review and meta-analysis". The American Journal of Gastroenterology. 109 (10): 1547–61, quiz 1546, 1562. doi:10.1038/ajg.2014.202. PMID 25070051. S2CID 205100508.
  198. ↑ Klotz, U (February 2012). "The pharmacological profile and clinical use of mesalazine (5-aminosalicylic acid)". Arzneimittel-Forschung. 62 (2): 53–8. doi:10.1055/s-0031-1299685. PMID 22344548. S2CID 11264827.
  199. ↑ Barbara, G; Stanghellini, V; Cremon, C; De Giorgio, R; Fronzoni, L; Serra, M; Corinaldesi, R (2009). "Aminosalicylates and other anti-inflammatory compounds for irritable bowel syndrome". Digestive Diseases. 27 (Suppl 1): 115–21. doi:10.1159/000268131. PMID 20203507. S2CID 5184633.
  200. ↑ Philpott, H; Nandurkar, S; Lubel, J; Gibson, PR (January 2013). "Alternative investigations for irritable bowel syndrome". Journal of Gastroenterology and Hepatology. 28 (1): 73–7. doi:10.1111/j.1440-1746.2012.07291.x. PMID 23033865. S2CID 1877012.
  201. ↑ Keszthelyi, D; Troost, FJ; Jonkers, DM; van Eijk, HM; Lindsey, PJ; Dekker, J; Buurman, WA; Masclee, AA (August 2014). "Serotonergic reinforcement of intestinal barrier function is impaired in irritable bowel syndrome". Alimentary Pharmacology & Therapeutics. 40 (4): 392–402. doi:10.1111/apt.12842. PMID 24943480. S2CID 43740780.
  202. ↑ DiGiacomo, D; Santonicola, A; Zingone, F; Troncone, E; Caria, MC; Borgheresi, P; Parrilli, G; Ciacci, C (April 2013). "Human leukocyte antigen DQ2/8 prevalence in non-celiac patients with gastrointestinal diseases". World Journal of Gastroenterology. 19 (16): 2507–13. doi:10.3748/wjg.v19.i16.2507. PMC 3646141. PMID 23674852.
  203. ↑ Coppens, D; Kips, M; Stiévenard, T; Mertens, C; De Schepper, H (2024). "Efficacy of mast cell directed therapies in irritable bowel syndrome: a systematic review". Acta Gastroenterol Belg. 87 (1): 15–27. doi:10.51821/87.1.12487. PMID 38431786.
  204. ↑ 204.0 204.1 204.2 Camilleri, M (October 2012). "Peripheral mechanisms in irritable bowel syndrome". The New England Journal of Medicine. 367 (17): 1626–1635. doi:10.1056/nejmra1207068. PMID 23094724.

แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้]
การจำแนกโรค
ทรัพยากรภายนอก
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=โรคลำไส้แปรปรวน&oldid=12371115"