เทริด
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Queen_Elizabeth_II_1959_%28cropped%29.jpg/200px-Queen_Elizabeth_II_1959_%28cropped%29.jpg)
เทริด ([เซิด]; อังกฤษ: tiara) เป็นมงกุฎรูปแบบหนึ่ง โบราณเป็นรูปกรวยสูงปลายแคบ ทำจากผ้าหรือหนังสัตว์ อลงกตด้วยอัญมณีต่าง ๆ เป็นราชภัณฑ์สำหรับกษัตริย์หรือจักรพรรดิ โดยเฉพาะในยุคเมโสโปเตเมีย ต่อมาเปลี่ยนไปเป็นทรงเตี้ย ทำจากโลหะต่าง ๆ ประดับอัญมณี ในประเทศไทยเองก็มีหลักฐานการสวมเทริดมานาน เช่น ปูนปั้นรูปบุคคลหรือพระพุทธรูปสวมเทริดขนนก สมัยพุทธศตวรรษที่ 18 พบที่โบราณสถานเนินทางพระ จังหวัดสุพรรณบุรี[1][2]
เทริดมโนราห์[แก้]
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B5_%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%A1%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%9E%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%96%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%99_%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B8%81%E0%B8%A0%E0%B8%B1%E0%B8%A2_%E0%B8%93_-_Flickr_-_Abhisit_Vejjajiva_%2815%29.jpg/220px-thumbnail.jpg)
ในภาคใต้ของประเทศไทย มีการใช้เทริดสำหรับการแสดงมโนราห์ เรียกว่า เทริดมโนราห์ หรือ เทริดโนรา เป็นเครื่องสวมศีรษะ มีรูปลักษณ์คล้ายกับชฎาแต่มีสัณฐานสั้นกว่า ทำจากโลหะหรือไม้ ประดับตกแต่งด้วยการปั้นรักติดเป็นลวดลาย ลงรักปิดทอง และประดับด้วยกระจกสีหรือวัสดุอื่นที่เหมาะสม เดิมเทริดเป็นเครื่องสวมศีรษะสำหรับนักแสดงชายเท่านั้น แต่ในปัจจุบันมีการออกแบบเทริดหน้านางสำหรับผู้หญิงด้วย[3]
ทั้งนี้ เทริดมโนราห์ มีองค์ประกอบคือ ยอดเทริด เพดานเทริด โครงรอบศีรษะ และใบหู โดยประกอบจากไม้มงคลหลายชนิด กล่าวคือ ยอดเทริดทำจากไม้ยอ เพื่อให้ผู้คนสรรเสริญเยินยอ เพดานเทริดทำจากไม้ทองหลาง เพื่อให้เงินทองไหลมาเทมา โครงรอบศีรษะทำจากไผ่สีสุก เพื่อให้ชีวิตและการงานมีแต่ความสุขความเจริญ และใบหูทำจากไม้รัก เพื่อให้คนรัก หลงใหล และเมตตาเอ็นดู เป็นต้น[4]
นอกจากนี้ในการแสดงมโนราห์แขก หรือโนราควน ซึ่งเป็นการแสดงลูกผสมระหว่างมโนราห์ของชาวไทยพุทธ กับมะโย่งของชาวไทยเชื้อสายมลายู ก็จะสวมเทริดเช่นเดียวกับมโนราห์ หากแต่นิยมห้อยอุบะด้วย ถือเป็นอัตลักษณ์สำคัญ[5]
อ้างอิง[แก้]
- ↑ "เศียรพระพุทธรูปสวมเทริดขนนก". พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สุพรรณบุรี. สืบค้นเมื่อ 24 พฤศจิกายน 2565.
{{cite web}}
: ข้อความ "publisher" ถูกละเว้น (help); ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
(help) - ↑ "เศียรบุรุษสวมมงกุฎทรงเทริด". Digital Museum. สืบค้นเมื่อ 24 พฤศจิกายน 2565.
{{cite web}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
(help)[ลิงก์เสีย] - ↑ "เทริด". สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดพัทลุง. 8 กันยายน 2565. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-11-23. สืบค้นเมื่อ 24 พฤศจิกายน 2565.
{{cite web}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
(help) - ↑ จริยา รัตนพันธุ์ และภูมิ จิระเดชวงศ์ (8 มีนาคม 2565). "เทริดมโนราห์". คลังทรัพยากรการศึกษาแบบเปิด. สืบค้นเมื่อ 24 พฤศจิกายน 2565.
{{cite web}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
(help)[ลิงก์เสีย] - ↑ "การละเล่นพื้นบ้านภาคใต้ - โนราแขก". คลังเอกสารสาธารณะ. 9 ธันวาคม 2551. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-11-23. สืบค้นเมื่อ 24 พฤศจิกายน 2565.
{{cite web}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
(help)