ข้ามไปเนื้อหา

ระบบจำแนกประเภทยาตามการรักษาทางกายวิภาคศาสตร์

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

ระบบจำแนกประเภทยาตามการรักษาทางกายวิภาคศาสตร์ (อังกฤษ: Anatomical Therapeutic Chemical Classification System; ATC) เป็นระบบการจัดกลุ่มยา ซึ่งควบคุมโดย องค์การอนามัยโลก Collaborating Centre for Drug Statistics Methodology พิมพ์ครั้งแรกในปี ค.ศ. 1976[1]

ระบบจำแนกนี้แบ่งยาออกเป็นกลุ่มต่างๆ ตามอวัยวะหรือระบบอวัยวะที่ยาออกฤทธิ์ และ/หรือตามลักษณะเฉพาะทางการรักษาหรือทางเคมี

การแบ่งกลุ่ม

[แก้]

ในระบบนี้ ยาจะถูกแบ่งออกเป็น 5 ระดับแตกต่างกันดังนี้[1]

ระดับที่ 1

[แก้]

รหัสระดับที่ 1 ระบุกลุ่มหลักตามกายวิภาคศาสตร์ ประกอบด้วยตัวอักษร 1 ตัว มี 14 หมู่หลักดังนี้[2]

รหัส Contents
A ทางเดินอาหารและเมแทบอลิซึม (Alimentary tract and metabolism)
B เลือดและอวัยวะสร้างเลือด (Blood and blood forming organs)
C ระบบหัวใจหลอดเลือด (Cardiovascular system)
D ตจวิทยา (Dermatologicals)
G ระบบสืบพันธุ์และทางเดินปัสสาวะและฮอร์โมนเพศ (Genito-urinary system and sex hormones)
H ยาเตรียมฮอร์โมนทั่วร่างกาย ไม่รวมฮอร์โมนเพศและอินซูลิน (Systemic hormonal preparations, excluding sex hormones and insulins)
J สารต้านการติดเชื้อสำหรับทั่วร่างกาย (Anti-infectives for systemic use)
L สารต้านมะเร็งและสารปรับระบบภูมิคุ้มกัน (Antineoplastic and immunomodulating agents)
M ระบบกล้ามเนื้อและโครงกระดูก (Musculo-skeletal system)
N ระบบประสาท (Nervous system)
P สารต้านปรสิต สารฆ่าแมลง และสารไล่แมลง (Antiparasitic products, insecticides and repellents)
R ระบบทางเดินหายใจ (Respiratory system)
S อวัยวะรับความรู้สึก (Sensory organs)
V อื่นๆ (Various)

ระดับที่ 2

[แก้]

รหัสระดับที่ 2 ระบุกลุ่มหลักตามการรักษา ประกอบด้วยตัวเลข 2 ตัว

ตัวอย่าง: N02 ยาระงับปวด (Analgesics)

ระดับที่ 3

[แก้]

รหัสระดับที่ 3 ระบุกลุ่มย่อยตามการรักษา/เภสัชวิทยา ประกอบด้วยตัวอักษร 1 ตัว

ตัวอย่าง: N02B ยาระงับปวดและลดไข้อื่น ๆ (Other analgesics and antipyretics)

ระดับที่ 4

[แก้]

รหัสระดับที่ 4 ระบุกลุ่มย่อยตามเคมี/การรักษา/เภสัชวิทยา ประกอบด้วยตัวอักษร 1 ตัว

ตัวอย่าง: N02BE อะนิไลด์ (Anilides)

ระดับที่ 5

[แก้]

รหัสระดับที่ 5 ระบุชื่อสารเคมี ประกอบด้วยตัวเลข 2 ตัว

ตัวอย่าง: N02BE01 พาราเซตามอล (Paracetamol)

ATCvet

[แก้]

ระบบ ATCvet ใช้ในการจำแนกยาทางสัตวแพทยศาสตร์ โดยใช้ตัวอักษร Q เป็นรหัสระดับที่ 1 นำหน้ารหัส ATC ในยาของมนุษย์ ตัวอย่างเช่น พาราเซตามอลในทางสัตวแพทยศาสตร์มีรหัสเป็น QN02BE01

ในบางรหัสจะใช้เฉพาะยาในทางสัตวแพทยศาสตร์ เช่น QI ยาในระบบภูมิคุ้มกัน (Immunologicals) หรือ QJ51 ยาต้านแบคทีเรียสำหรับใช้ในเต้านม (Antibacterials for intramammary use) [3]

อ้างอิง

[แก้]
  1. 1.0 1.1 "WHO Collaborating Centre for Drug Statistics Methodology: About the ATC/DDD system". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2009-09-27. สืบค้นเมื่อ 2008-12-27.
  2. WHO Collaborating Centre for Drug Statistics Methodology: ATC/DDD Index
  3. "WHO Collaborating Centre for Drug Statistics Methodology: About the ATCvet classification system". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2009-02-19. สืบค้นเมื่อ 2008-12-27.

แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้]