วิกิพีเดีย:การระงับข้อพิพาท

นโยบายนี้อธิบายว่าคุณควรทำอย่างไรหากเกิดข้อพิพาทระหว่างคุณกับผู้เขียนคนอื่น ดูเคล็ดลับเพิ่มที่ วิกิพีเดีย:มารยาทในวิกิพีเดีย และโปรดระลึกว่า วิกิพีเดียไม่ใช่เรื่องการเอาชนะ

การหลีกเลี่ยงข้อพิพาท

มีหลายวิธีที่ช่วยระงับข้อพิพาทได้อย่างเด็ดขาด ก่อนการใช้กระบวนการอย่างเป็นทางการหรือการแทรกแซงของฝ่ายที่สาม ข้อพิพาทหรือการร้องทุกข์ควรตอบสนองในขั้นต้นโดยการเข้าหาผู้เขียนที่เกี่ยวข้องและอธิบายสิ่งที่คุณเห็นว่าเป็นเหตุให้คัดค้านและเหตุใดคุณจึงคิดเช่นนั้นอย่างมีเจตนาดี ซึ่งสามารถทำได้ในหน้าอภิปรายของบทความหรือในหน้าผู้ใช้

มุ่งที่เนื้อหา ไม่ใช่ตัวบุคคล

ขั้นแรก สิ่งที่สำคัญที่สุดคือการพุ่งความสนใจไปยังเนื้อหา ไม่ใช่ผู้ที่ร่วมแก้ไข วิกิพีเดียถูกสร้างขึ้นมาโดยมีนโยบายให้ทุกคนร่วมมือกัน และการเชื่อว่าผู้อื่นมีเจตนาดีเป็นสิ่งที่สำคัญในทุก ๆ สังคม หากคุณพบว่าบทความมีส่วนใดที่คลาดเคลื่อนหรือไม่เป็นกลาง จงพยายามปรับปรุงบทความเท่าที่คุณพึงทำได้ หากการปรับปรุงนั้นมิอาจทำได้โดยง่ายและคุณไม่เห็นด้วยกับมุมมองที่แสดงในบทความนั้น อย่าเพียงแค่ลบเนื้อหาที่คุณไม่เห็นด้วย คุณควรจะแก้ไขบทความโดยการทำให้บทความมีมุมมองที่เป็นกลาง ทั้งนี้ข้อความที่ปราศจากแหล่งอ้างอิงอาจถูกลบออกได้เนื่องจากวิกิพีเดียต้องพิสูจน์ยืนยันได้

อธิบายเหตุผลที่คุณแก้ไขบทความในคำอธิบายอย่างย่อ การใช้คำอธิบายอย่างย่อจะทำให้ผู้ร่วมแก้ไขคนอื่น ๆ เข้าใจในสิ่งที่คุณพยายามจะแก้ไข หากการแก้ไขอาจก่อให้เกิดการถกเถียงกัน ก็จงอธิบายว่าเหตุใดคุณจึงแก้ไขและการแก้ไขนั้นทำให้บทความดีขึ้นได้อย่างไร หากเหตุผลดังกล่าวเป็นเหตุผลที่ซับซ้อน กรุณายกการแก้ไขของคุณไปอธิบายยังหน้าพูดคุยด้วย เพื่อที่หากการแก้ไขของคุณเกิดถูกย้อนกลับ คุณจะสามารถพูดคุยเกี่ยวกับการแก้ไขดังกล่าวในหน้าพูดคุยได้ โดยสรุปแล้วสิ่งที่คุณควรทำไม่ใช่การสร้างความขัดแย้ง แต่ควรอธิบายด้วยเหตุและผลกับผู้ที่คุณขัดแย้งให้เข้าใจ และเตรียมตัวที่จะเปลี่ยนใจหากผู้อื่นมีเหตุผลที่ดีกว่า

ใจเย็น ๆ

สถานการณ์โดยส่วนมากไม่ใช่กรณีเร่งด่วน ดังนั้นกรุณาให้เวลาทั้งตัวคุณเองและบุคคลอื่นสักพักหนึ่ง อย่างเช่นหายใจลึก ๆ แล้วไปนอนหลับเสีย อย่ากังวล เพราะคุณสามารถจะแก้ไขปัญหาได้ในภายหลังโดยการกลับไปดูที่ประวัติการแก้ไขหน้า เพื่อหารุ่นที่คุณได้ทำไว้ล่าสุดและเปรียบเทียบกับรุ่นปัจจุบันว่ามีสิ่งใดที่คุณจะเพิ่มหรือนำออก

หากมองดูสถานการณ์ในระยะยาว คุณอาจกลับมาแก้ไขบทความในจุดที่คุณต้องการแก้ได้ทันเวลาโดยที่ปราศจากปัญหาที่เคยเป็นข้อพิพาท และคู่กรณีก็อาจปรับปรุงบทความโดยที่ไม่สนใจเรื่องที่เคยเป็นข้อพิพาทอีกเลย ในช่วงนั้นเองบทความที่เป็นข้อพิพาทจะค่อย ๆ พัฒนาขึ้น และหากเกิดข้อพิพาทขึ้นอีก ผู้เขียนคนอื่นอาจสนใจและมีมุมมองต่อข้อพิพาทต่างกัน

กรณีเช่นนี้ เป็นกรณีที่มีประโยชน์โดยเฉพาะเมื่อคุณมีปัญหากับผู้ใช้ใหม่ เนื่องจากการควบคุมอารมณ์นี้จะทำให้ผู้ใช้ใหม่เข้าใจในนโยบายและแนวปฏิบัติในวิกิพีเดีย ดังนั้นหากเกิดกรณีที่มีปัญหากับผู้ใช้ใหม่ ลองหันความสนใจไปเขียนบทความที่มีประโยชน์อื่น ๆ จะดีกว่าการโต้แย้งกับผู้ใช้ใหม่

พูดคุยกับผู้ใช้อื่น ๆ

หากมีการพูดคุยถึงประเด็นใด ๆ ก็ตาม ขอให้พูดคุยอย่างใจเย็น หากมีกรณีพฤติกรรมที่หยาบคายหรือไม่เหมาะสมเกิดขึ้น อย่าใช้วิธีการทำนองเดียวกันเพื่อตอบโต้ ให้พึงระลึกถึงทัศนคติของผู้เขียนคนอื่น และยืดมั่นว่าบุคคลเหล่านี้กระทำการโดยมีเจตนาดี เว้นแต่จะมีข้อพิสูจน์โดยชัดแจ้งว่าไม่เป็นเช่นนั้น คุณจึงควรพิจารณายุติข้อพิพาทโดยให้ผู้อื่นเข้ามามีส่วนร่วมด้วย

การพูดคุยกับผู้อื่นมิใช่ระเบียบพิธีรีตอง แต่เป็นความจำเป็นเพื่อให้สังคมทุกคนอยู่ได้ การไม่พูดคุยหรืออภิปรายจะทำให้ผู้อื่นไม่เข้าใจซึ่งเจตนาของคุณ และอาจทำให้การยุติข้อพิพาทในระดับที่สูงขึ้นไปไม่มีประสิทธิผล ในทางกลับกัน การอภิปรายที่ต่อเนื่องและการเจรจา แม้จะเกิดความตึงเครียด อาจไม่ประสบผลสำเร็จโดยทันทีหรือโดยสิ้นเชิงก็ตาม เป็นการแสดงให้เห็นว่าคุณกำลังพยายามหาทางออกซึ่งปัญหานั้นแล้ว

นอกจากนี้ หากมีประเด็นปัญหา ลองพิจารณาเจรจาให้ได้ซึ่งข้อยุติ ไม่ว่าจะเป็นการประนีประนอมหรือการระงับข้อพิพาทชั่วคราว การกระทำดังกล่าวนี้เป็นสิ่งสำคัญหากคุณต้องการความเห็นจากผู้อื่นซึ่งไม่เกี่ยวข้องกับกรณีดังกล่าวนี้ เพราะจะทำให้ผู้อื่นพิจารณาประเด็นปัญหาได้อย่างสมเหตุสมผล ปราศจากซึ่งการแก้ไขที่เป็นปัญหาอย่างต่อเนื่อง

กรณีเร่งด่วน

ในบางกรณีที่เร่งด่วนมาก ๆ หรือกรณีกระบวนการยุติข้อพิพาทไม่สามารถให้ข้อสรุปได้ สามารถนำกรณีดังกล่าวไปที่หน้าต่อไปนี้ได้

• กรณีปลดบล็อก (เฉพาะเมื่อคุณถูกบล็อกอยู่) ให้ไปที่ วิกิพีเดีย:แจ้งผู้ดูแลระบบ เพื่อการพิจารณาของผู้ดูแลโดยส่วนรวม หรือจะติดต่อผ่านทางหน้าพูดคุยของผู้ดูแลที่บล็อกก็ได้
• กรณีรายงานการก่อกวน ให้ไปที่ วิกิพีเดีย:รายชื่อการก่อกวน
• กรณีรายงานหุ่นเชิด ให้รายงานไว้ที่ วิกิพีเดีย:หุ่นเชิด สำหรับหุ่นเชิดที่สร้างความเสียหาย ให้รวมไว้ที่ วิกิพีเดีย:รายชื่อการก่อกวน ด้วย
• ขอความช่วยเหลือจากผู้ดูแล สำหรับในบางกรณีที่จำเป็นต้องใช้เครื่องมือของผู้ดูแล ให้รายงานไว้ที่ วิกิพีเดีย:แจ้งผู้ดูแลระบบ
• กรณีทั่วไป หากต้องการความเห็นจากชุมชน ให้ตั้งประเด็นที่ วิกิพีเดีย:ศาลาชุมชน หากต้องการยุติข้อพิพาทด้วยตนเอง ให้ใช้หน้าพูดคุยของตนเองและ/หรือของผู้ที่เป็นข้อพิพาทนั้น

โปรดทราบว่า หน้า วิกิพีเดีย:แจ้งผู้ดูแลระบบ มิใช่หน้าสำหรับการแจ้งประเด็นว่าด้วยการขัดกันแห่งเนื้อหา หรือพฤติกรรมของผู้ใช้โดยตรง หากรายงานไม่ถูกที่ อาจถูกลบออกและอาจต้องรายงานซ้ำในที่ที่ถูกต้อง นอกจากนี้ ผู้ดูแลระบบมีอำนาจจำกัดในการรับมือผู้ใช้ที่กระทำการไม่เหมาะสม จึงไม่ใช่กรรมการตัดสินข้อพิพาทแต่อย่างใด

โปรดระวัง

ในบางกรณีผู้ใช้อาจนำการยุติข้อพิพาทไปใช้เพื่ออ้างความชอบธรรมในการกระทำการอันไม่เหมาะสม ซึ่งโดยทั่วไปแล้ว ผลที่เกิดขึ้นนั้นย่อมจะไม่เป็นผลดี กระบวนการยุติข้อพิพาทดังกล่าวนี้มีขึ้นเพื่อให้ผู้เขียนร่วมกันเขียนสารานุกรม มิใช่เพื่อเอาชนะในประเด็นส่วนตัวหรือการเมือง

การระงับข้อพิพาท เป็นหน้านโยบาย วิธีใช้ หรือหน้าโครงการของวิกิพีเดียที่ยังเป็นโครง หน้าวิธีใช้ และหน้าโครงการของวิกิพีเดียภาษาไทย อาจต่างกับวิกิพีเดียภาษาอื่น ทั้งนี้อยู่บนพื้นฐานนโยบายเดียวกัน