พระพุทธรูปประจำพระชนมวาร

พระพุทธรูปประจำพระชนมวารของรัชกาลที่ 5,รัชกาลที่ 6,รัชกาลที่ 7,สมเด็จพระพันปีหลวงฯ,สมเด็จพระพันวัสสาฯ,สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณีฯ,พระนางเจ้าสุวัทนาฯสมเด็จเจ้าฟ้าเพชรรัตนฯในงานฉลองพระอัฐิ

พระพุทธรูปประจำพระชนมวาร เป็นพระพุทธรูปที่พระมหากษัตริย์หรือพระบรมวงศานุวงศ์มีพระราชศรัทธาสร้างขึ้นประจำพระองค์หรือสร้างถวายพระบรมราชบุพการี ในวาระโอกาสสำคัญต่างๆ อาทิ การเฉลิมพระชนมพรรษา การฉลองพระประสูติการ ฯลฯ โดยพระพุทธรูปประจำพระชนมวารส่วนใหญ่ มักจะเป็นพระพุทธรูปประจำวันพระราชสมภพหรือวันประสูติของพระมหากษัตริย์หรือพระบรมวงศานุวงศ์พระองค์นั้นๆ ดังนี้

• วันอาทิตย์ พระพุทธรูปประจำวันคือ พระปางถวายเนตร
• วันจันทร์ พระพุทธรูปประจำวันคือ พระปางห้ามญาติ หรือ ปางห้ามสมุทร
• วันอังคาร พระพุทธรูปประจำวันคือ พระปางไสยาสน์ หรือตามพระราชนิยมพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นปางห้ามพระแก่นจันทน์
• วันพุธ พระพุทธรูปประจำวันคือ พระปางอุ้มบาตร
• วันพฤหัสบดี พระพุทธรูปประจำวันคือ พระปางสมาธิ หรือ ปางตรัสรู้
• วันศุกร์ พระพุทธรูปประจำวันคือ พระปางรำพึง
• วันเสาร์ พระพุทธรูปประจำวันคือ พระปางนาคปรก

การสร้างพระพุทธรูปประจำพระชนมวารในสมันรัตนโกสินทร์ เริ่มมีมาตั้งแต่รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยทรงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระพุทธรูปประจำพระชนมวารถวายพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ผู้ทรงเป็นพระอัยกา และพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ผู้ทรงเป็นพระบรมชนกนาถ

พระพุทธรูปประจำพระชนมวารของพระมหากษัตริย์

รัชกาล	พระพุทธรูป	พระนาม	ปางพระพุทธรูป	ผู้สร้าง	ที่ประดิษฐาน
1		พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช (รัชกาลที่ 1)	ปางอุ้มบาตร	พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว	หอพระสุราลัยพิมาน พระบรมมหาราชวัง
2		พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย (รัชกาลที่ 2)	ปางอุ้มบาตร	พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
3		พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (พระมหาเจษฎาราชเจ้า) (รัชกาลที่ 3)	ปางห้ามสมุทร	พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
4		พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 4)	ปางสมาธิ	พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว สร้างโดยพระองค์เอง	หอพระ พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท พระบรมมหาราชวัง
5		พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (พระปิยมหาราช) (รัชกาลที่ 5)	ปางห้ามพระแก่นจันทร์	พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว สร้างโดยพระองค์เอง
6		พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (พระมหาธีรราชเจ้า) (รัชกาลที่ 6)	ปางนาคปรก	พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว สร้างโดยพระองค์เอง
7		พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 7)	ปางอุ้มบาตร	พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว สร้างโดยพระองค์เอง
8		พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล (พระอัฐมรามาธิบดินทร) (รัชกาลที่ 8)	ปางถวายเนตร	พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
		พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช (สมเด็จพระภัทรมหาราช) (รัชกาลที่ 9)	ปางห้ามญาติ	พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร สร้างโดยพระองค์เอง	หอพระ พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท พระบรมมหาราชวัง

พระพุทธรูปประจำพระชนมวารของพระบรมราชินี(นาถ) พระบรมราชเทวี พระวรราชเทวี

รัชกาล	พระพุทธรูป	พระนาม	ปางพระพุทธรูป	ผู้สร้าง	ที่ประดิษฐาน
1		สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี	ปางถวายเนตร	รัชกาลที่ 4	หอพระสุราลัยพิมาน พระบรมมหาราชวัง
2		สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี	ปางถวายเนตร	รัชกาลที่ 4
4		สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี	ปางมารวิชัย	รัชกาลที่ 5	หอพระ พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท พระบรมมหาราชวัง
5		สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง	ปางรำพึง
		สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า	ปางอุ้มบาตร
6		พระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี	ปางนาคปรก	รัชกาลที่ 6	หอพระสุราลัยพิมาน พระบรมมหาราชวัง
7		สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี	ปางห้ามพระแก่นจันทร์	รัชกาลที่ 7	หอพระ พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท พระบรมมหาราชวัง
9		สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง	ปางรำพึง	รัชกาลที่ 9	หอพระสุราลัยพิมาน พระบรมมหาราชวัง

พระพุทธรูปประจำพระชนมวารของพระราชวงศ์

พระพุทธรูป	พระนาม	ปางพระพุทธรูป	ผู้สร้าง	ที่ประดิษฐาน
	สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมาร	ปางสมาธิ	สมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระบรมราชเทวี	อนุสรณ์สถานรังษีวัฒนา สุสานหลวง วัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร
	สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจันทรมณฑล โสภณภควดี กรมหลวงวิสุทธิกระษัตริย์	ปางห้ามสมุทร	รัชกาลที่ 5	วัดเทพศิรินทราวาสราชวรวิหาร
	สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าวิจิตรจิรประภา อดุลยาดิเรกรัตน ขัตติยราชกุมารี	ปางอุ้มบาตร	สมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระบรมราชเทวี	อนุสรณ์สถานรังษีวัฒนา สุสานหลวง วัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร
	สมเด็จพระราชปิตุจฉา เจ้าฟ้าวไลยอลงกรณ์ กรมหลวงเพชรบุรีราชสิรินธร	ปางสมาธิ	สมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระบรมราชเทวี	อนุสรณ์สถานรังษีวัฒนา สุสานหลวง วัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร
	สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก	ปางรำพึง	รัชกาลที่ 9	หอพระ พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท พระบรมมหาราชวัง
	สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี	ปางถวายเนตร	รัชกาลที่ 9
	สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี	ปางไสยาสน์	พระองค์เอง
	สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์	ปางถวายเนตร	พระองค์เอง

พระพุทธรูปประจำพระชนมวารของพระสังฆราช

พระพุทธรูป	พระนาม	ปางพระพุทธรูป	ผู้สร้าง	ที่ประดิษฐาน
	สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณสังวร (สุวฒฺนมหาเถร)	ปางรำพึง	พระองค์เอง	วัดบวรนิเวศวิหาร
	สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก(อมฺพรมหาเถร)	ปางถวายเนตร	พระองค์เอง	วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม

บรรณานุกรม

• หนังสือพระพุทธปฏิมาในพระบรมมหาราชวัง
• http://www.laksanathai.com/book1/p081.aspx Archived 2013-06-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• http://www.laksanathai.com/book1/p082.aspx Archived 2013-06-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• http://www.laksanathai.com/book1/p083.aspx Archived 2017-04-25 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• http://www.laksanathai.com/book1/p084.aspx Archived 2014-02-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• http://www.laksanathai.com/book1/p085.aspx Archived 2010-03-25 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• http://www.laksanathai.com/book1/p086.aspx Archived 2014-03-03 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• พระพุทธปฏิมาในพระบรมมหาราชวัง
• http://www.udommongkol.com/product.detail_595725_th_4198374
• http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/K3616692/K3616692.html
• ชมรมคนรักประวัติศาสตร์ไทย ตอน พระพุทธรูปประจำพระชนมวาร