ปฏิทินหมินกั๋ว

ปฏิทินเกรกอเรียน
3 พฤศจิกายน 2024
ปฏิทินหมินกั๋ว
民國113年11月3日
ปีสาธารณรัฐที่ 113 เดือนที่ 11 วันที่ 3

ปฏิทินหมินกั๋ว หรือ ปฏิทินสาธารณรัฐจีน (จีนตัวเต็ม: 民國紀元; จีนตัวย่อ: 民国纪元; พินอิน: Mínguó Jìyuán; เวด-ไจลส์: Min²-kuo² Chi⁴-yüan²) เป็นปฏิทินที่ใช้ในสาธารณรัฐจีน และดินแดนอื่น ๆ ภายใต้การควบคุมของสาธารณรัฐจีน ปฏิทินนี้เคยถูกใช้ในช่วงที่สาธารณรัฐจีนปกครองจีนแผ่นดินใหญ่ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2455 จนกระทั่งถึงการสถาปนาสาธารณรัฐประชาชนจีนในปี พ.ศ. 2492 ปฏิทินหมินกั๋วถูกใช้ในเอกสารทางราชการ และทางธุรกิจในพื้นที่สาธารณรัฐจีน

ปฏิทินหมินกั๋วเป็นปฏิทินที่ยึดตามปีที่การปฏิวัติซินไฮ่เกิดขึ้นใน ปี ค.ศ. 1911 หากมีการเทียบปีกับปีคริสต์ศักราชตามปฏิทินเกรกอเรียน โดยนำปีปัจจุบัน 2024 ลบ 1911 จะได้ ปีสาธารณรัฐที่ 113

ประวัติ

ปฏิทินหมินกั๋ว หรือ ปฏิทินสาธารณรัฐจีน (民國紀元) เป็นปฏิทินนับศักราชซึ่งเริ่มนับ ค.ศ. 1912 (พ.ศ. 2455) ซึ่งเป็นปีที่มีการสถาปนาสาธารณรัฐจีน (中華民國 Republic of China) เป็นปีแรก แทนที่การนับปีตามปฏิทินจันทรคติอย่างโบราณ

ซึ่งปีสุดท้ายตามปฏิทินจันทรคติแบบปฏิทินจีนคือปีซินไฮ่ (辛亥) ตรงกับ ค.ศ. 1911 (พ.ศ. 2454) เป็นปีที่ ดร.ซุน ยัตเซ็นทำการปฏิวัติซินไฮ่ล้มล้างระบอบจักรพรรดิราชวงศ์ชิงและสถาปนาระบอบสาธารณรัฐขึ้น

ดร.ซุนยัตเซ็นได้ชนะการเลือกตั้งเป็นประธานาธิบดีคนแรกของสาธารณรัฐจีน ในวันที่ 29 ธันวาคม ค.ศ. 1911 และได้ประกาศให้วันที่ 1 มกราคม ค.ศ. 1912 เป็นวันแรกในปีที่ 1 ของสาธารณรัฐและเป็นวันแรกของปฏิทินหมินกั๋ว

หลังจากนั้นรัฐบาลแห่งสาธารณรัฐจีนได้มีการรณรงค์ให้ใช้ปฏิทินหมินกั๋วเป็นการนับปีศักราชแทนการนับศักราชแบบปฏิทินจีนโบราณที่นิยมเรียกตามพระนามของจักรพรรดิ (ฮ่องเต้) อันเป็นสัญลักษณ์ของระบอบศักดินา เพื่อให้สอดคล้องกับสภาพสภาวะการณ์เมื่อประเทศจีนเปลี่ยนแปลงการปกครองเป็นสาธารณรัฐ จึงเปลี่ยนแปลงเป็นปฏิทินทั่วประเทศกำหนดให้เรียกปีที่หนึ่งของสาธารณรัฐว่า หมินกั๋วปีที่ 1 หรือ ปีสาธารณรัฐที่ 1

ปฏิทินหมินกั๋วใช้บนจีนแผ่นดินใหญ่เรื่อยมาจนถึง ค.ศ. 1949 (พ.ศ. 2492) รัฐบาลสาธารณรัฐจีนที่นำโดยรัฐบาลคณะชาติหรือพรรคก๊กมินตั๋งของเจียงไคเช็คได้พ่ายแพ้ต่อพรรคคอมมิวนิสต์ของเหมาเจ๋อตงในสงครามกลางเมืองจีนเหมาเจ๋อตงได้สถาปนาสาธารณรัฐประชาชนจีน (中華人民共和國 People's Republic of China) ขึ้นบนจีนแผ่นดินใหญ่ จึงเลิกใช้ปฏิทินหมินกั๋วบนจีนแผ่นดินใหญ่

ส่วนเจียงไคเช็คและรัฐบาลก๊กมินตั๋งต้องอพยพหนีจากแผ่นดินใหญ่ไปตั้งสาธารณรัฐจีนขึ้นที่เกาะไต้หวันแทน ทำให้ปฏิทินหมินกั๋วยังคงใช้งานที่ไต้หวันมาจนปัจจุบัน

การเทียบกับปฏิทินเกรกอเรียน

ปฏิทินหมินกั๋วจะเริ่มนับตั้งแต่ ค.ศ. 1911 หากนับตามปฏิทินเกรกอเรียน ปีในปฏิทินหมินกั๋วจะนับได้ดังนี้

ปีสาธารณรัฐที่	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
ค.ศ.	1912	1913	1914	1915	1916	1917	1918	1919	1920	1921
พ.ศ.	2455	2456	2457	2458	2459	2460	2461	2462	2463	2464
ปีสาธารณรัฐที่	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
ค.ศ.	1922	1923	1924	1925	1926	1927	1928	1929	1930	1931
พ.ศ.	2465	2466	2467	2468	2469	2470	2471	2472	2473	2474
ปีสาธารณรัฐที่	21	22	23	24	25	26	27	28	29	30
ค.ศ.	1932	1933	1934	1935	1936	1937	1938	1939	1940	1941
พ.ศ.	2475	2476	2477	2478	2479	2480	2481	2482	2483	2484
ปีสาธารณรัฐที่	31	32	33	34	35	36	37	38	39	40
ค.ศ.	1942	1943	1944	1945	1946	1947	1948	1949	1950	1951
พ.ศ.	2485	2486	2487	2488	2489	2490	2491	2492	2493	2494
ปีสาธารณรัฐที่	41	42	43	44	45	46	47	48	49	50
ค.ศ.	1952	1953	1954	1955	1956	1957	1958	1959	1960	1961
พ.ศ.	2495	2496	2497	2498	2499	2500	2501	2502	2503	2504
ปีสาธารณรัฐที่	51	52	53	54	55	56	57	58	59	60
ค.ศ.	1962	1963	1964	1965	1966	1967	1968	1969	1970	1971
พ.ศ.	2505	2506	2507	2508	2509	2510	2511	2512	2513	2514
ปีสาธารณรัฐที่	61	62	63	64	65	66	67	68	69	70
ค.ศ.	1972	1973	1974	1975	1976	1977	1978	1979	1980	1981
พ.ศ.	2515	2516	2517	2518	2519	2520	2521	2522	2523	2524
ปีสาธารณรัฐที่	71	72	73	74	75	76	77	78	79	80
ค.ศ.	1982	1983	1984	1985	1986	1987	1988	1989	1990	1991
พ.ศ.	2525	2526	2527	2528	2529	2530	2531	2532	2533	2534
ปีสาธารณรัฐที่	81	82	83	84	85	86	87	88	89	90
ค.ศ.	1992	1993	1994	1995	1996	1997	1998	1999	2000	2001
พ.ศ.	2535	2536	2537	2538	2539	2540	2541	2542	2543	2544
ปีสาธารณรัฐที่	91	92	93	94	95	96	97	98	99	100
ค.ศ.	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008	2009	2010	2011
พ.ศ.	2545	2546	2547	2548	2549	2550	2551	2552	2553	2554
ปีสาธารณรัฐที่	101	102	103	104	105	106	107	108	109	110
ค.ศ.	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
พ.ศ.	2555	2556	2557	2558	2559	2560	2561	2562	2563	2564
ปีสาธารณรัฐที่	111	112	113	114	115	116	117	118	119	120
ค.ศ.	2022	2023	2024	2025	2026	2027	2028	2029	2030	2031
พ.ศ.	2565	2566	2567	2568	2569	2570	2571	2572	2573	2574

การใช้

จีนแผ่นดินใหญ่

สาธารณรัฐจีนสมัยที่ปกครองแผ่นดินใหญ่ ในช่วง 1 มกราคม ค.ศ. 1912 ถึง 30 กันยายน ค.ศ. 1949

ในวันที่ 1 ตุลาคม ค.ศ. 1949 สาธารณรัฐประชาชนจีน ได้ถูกสถาปนาโดยพรรคคอมมิวนิสต์จีนที่ยึดพื้นที่ได้ส่วนใหญ่เข้าปกครองแผ่นดินใหญ่แทน และได้ยกเลิกการใช้ปีศักราชปฏิทินหมินกั๋วในอาณาเขตปกครองที่มีประสิทธิภาพ อย่างไรก็ตามงานวิชาการยังสามารถใช้ในสาธารณรัฐประชาชนจีนจนถึง ปีหมินกั๋ว 1949 30 กันยายน เนื่องจากสาธารณรัฐประชาชนจีนเชื่ออย่างเป็นทางการว่าสาธารณรัฐจีนได้รับการก่อตั้งในวันที่ 10 ตุลา เป็นสัญลักษณ์ของพรรคก๊กมินตั๋ง และสนับสนุนให้ใช้วันที่ 1 ตุลาคม ที่เป็นวันสถาปนาสาธารณรัฐประขาชนจีนแทน แต่ในมณฑล เสฉวน, ซีชาง, ยูนนาน, กุ้ยโจว, หูเป่ย์, หูหนาน, กวางสี, กวางตุ้ง, ไหหลำ, เจ้อเจียง, ฝูเจี้ยนและพื้นที่อื่น ๆ ยังคงถูกควบคุมโดยสาธารณรัฐจีน ดังนั้นการใช้ปฏิทินหมินกั๋วยังคงใช้อยู่ในพื้นที่เหล่านี้

จนกระทั่งวันที่ 27 มีนาคม ค.ศ. 1950 กองทัพปลดปล่อยประชาชนได้ยึดครองซีชางและมณฑลอื่นๆของสาธารณรัฐจีนในปีเดียวกัน 1 พฤษภาคม พรรคคอมมิวนิสต์จีนยึดเกาะไหหลำได้สำเร็จ ปี ค.ศ. 1951 ทิเบตถูกยึดครอง สาธารณรัฐจีนเสียพื้นที่ในแผ่นดินใหญ่ทั้งหมด

สิงค์โปร์

หลังการสถาปนาสาธารณรัฐจีนในปี ค.ศ. 1912, ปีกำกับหนังสือพิมพ์จีนของชาวจีนโพ้นทะเลในสิงค์โปร์ได้ยึดปีในปฏิทินหมินกั๋วเป็นหลัก ในปัจจุบันยึดตามปีในปฏิทินเกรกอเรียน

ดูเพิ่ม

ปฏิทินเกาหลีเหนือ (ปฏิทินจูเช)
ปฏิทินจีน

ก่อนหน้า	ปฏิทินหมินกั๋ว	ถัดไป
เซวียนถ่ง	ศักราชของจีน (1 มกราคม ค.ศ. 1912 – 31 ธันวาคม ค.ศ. 1915)	หงเซี่ยน
หงเซี่ยน	ศักราชของจีน (22 มีนาคม ค.ศ. 1916 – 7 ธันวาคม ค.ศ. 1949)	—
—	ศักราชของไต้หวัน (8 ธันวาคม ค.ศ. 1949 – ปัจจุบัน)	ปัจจุบัน

บทความประเทศจีน ประวัติศาสตร์จีน หรือภาษาจีนนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล