ต้นฉบับทางเศรษฐศาสตร์และปรัชญาจากปี 1844

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ต้นฉบับทางเศรษฐศาสตร์และปรัชญาจากปี 1844  
บรรณาธิการดาวิด เรียซานอฟ (David Riazanov)
ผู้ประพันธ์คาร์ล มาคส์
ผู้แปลมาร์ติน มิลลิแกน
ประเทศเบอร์ลิน
ประเทศเยอรมนี
ภาษาภาษาเยอรมัน
ประเภททฤษฎีมาร์กซิสต์
เศรษฐศาสตร์สำนักมากซ์
พิมพ์ค.ศ. 1932
พิมพ์ในภาษาอังกฤษ
ค.ศ. 1959 (มอสโก: Progress Publishers)

ต้นฉบับทางเศรษฐศาสตร์และปรัชญาจากปี 1844 (เยอรมัน: Ökonomisch-philosophische Manuskripte aus dem Jahre 1844) หรือเรียกในอีกชื่อว่า Paris Manuscripts[1] (Pariser Manuskripte หรือต้นฉบับปารีส) หรือ 1844 Manuscripts[1] (ต้นฉบับ ค.ศ. 1844) เป็นบันทึกชุดหนึ่งที่คาร์ล มาคส์ เขียนขึ้นระหว่างเดือนเมษายนและสิงหาคม ค.ศ. 1844 และตีพิมพ์ออกมาใน ค.ศ. 1932 ภายหลังเขาเสียชีวิต

นักวิจัยจากสถาบันมาคส์-เอ็งเงิลส์-เลนิน (Marx–Engels–Lenin Institute) ที่มอสโก สหภาพโซเวียต ได้รวบรวมสมุดบันทึกต้นฉบับภาษาเยอรมันเล่มนี้ขึ้นหลายสิบปีหลังมาคส์เสียชีวิต โดยเผยแพร่ออกมาเป็นครั้งแรกที่เบอร์ลินใน ค.ศ. 1932 และตามมาด้วยการเผยแพร่งานชิ้นนี้อีกครั้งภายในสหภาพโซเวียตใน ค.ศ. 1933 (มอสโกและเลนินกราด) เป็นภาษาเยอรมันเช่นกัน การเผยแพร่งานชิ้นนี้ทำให้การตอบรับต่อมาคส์เปลี่ยนแปลงไปอย่างมาก ด้วยการวางชิ้นงานของเขาอยู่ภายในโครงสร้างทางทฤษฎีที่จวบจนขณะนั้นผู้ที่ติดตามเขาไม่เคยพบเห็นมาก่อน[2]

บริบท[แก้]

ต้นฉบับฯ ถูกเขียนขึ้นในฤดูร้อน ค.ศ. 1844[3] ขณะมาคส์อายุ 25 หรือ 26 ปี[4] มาคส์ในขณะนั้นอาศัยอยู่ที่ปารีส เมืองศูนย์กลางทางความคิดของสังคมนิยมในยุคสมัยนั้น สมาชิกหลายคนในกลุ่มปรัชญาที่เขาอยู่ด้วย กล่าวคือกลุ่มนิยมเฮเกิลรุ่นใหม่ (Young Hegelians) ได้ย้ายมาอยู่ที่ปารีสเมื่อปีก่อนเพื่อก่อตั้งวารสารฉบับหนึ่ง นามว่าด็อยทช์-ฟรันท์เซอซิชเชอ ยาร์บือเชอร์ (Deutsch–Französische Jahrbücher) ("หนังสือรายปีเยอรมัน-ฝรั่งเศส")[5] มาคส์อาศัยอยู่ที่บ้านเลขที่ 38 ถนนรูว์ วาโน (Rue Vaneau) ที่ฝั่งซ้าย (Rive Gauche) ของเมืองในเดือนตุลาคม ค.ศ. 1843[6] ที่ปารีส เขาได้พบกับช่างฝีมือปฏิวัติชาวเยอรมัน (artisan) และเข้าร่วมประชุมลับของสมาคมกรรมาชีพในฝรั่งเศส[7] ในช่วงเวลาเดียวกันนี้ มาคส์ได้รู้จักกับปีแยร์-โฌแซ็ฟ พรูดง (Pierre-Joseph Proudhon), หลุยส์ บล็อง (Louis Blanc), ไฮน์ริช ไฮเนอ (Heinrich Heine), เกออร์ค แฮร์เวค (Georg Herwegh), มีฮาอิล บาคูนิน, ปีแยร์ เลอรู (Pierre Leroux) และโดยเฉพาะอย่างยิ่ง ฟรีดริช เอ็งเงิลส์[8]

ต้นฉบับฯ พัฒนามาจากข้อเสนอของมาคส์ในหนังสือรายปีว่าจะเขียนจุลสารแยกต่างหากเพื่อวิจารณ์แนวคิดต่าง ๆ ในนิติปรัชญาของเกออร์ค วิลเฮ็ล์ม ฟรีดริช เฮเกิล กล่าวคือกฎหมาย จริยธรรม การเมือง ฯลฯ และจบด้วยศาสตรนิพนธ์ทั่วไปที่จะแสดงถึงความสัมพันธ์ที่เชื่อมโยงกันระหว่างพวกมัน[3] บันทึกเหล่านั้นเป็นงานเขียนที่กระจัดกระจายไม่ครบถ้วน ซึ่งมีตั้งแต่ข้อความคัดลอกจากหนังสือต่าง ๆ และข้อคิดเห็น บันทึกและข้อความไตร่ตรองถึงหัวข้อต่าง ๆ ที่เชื่อมต่อกันอย่างหลวม ๆ จนถึงงานเขียนประเมินปรัชญาของเฮเกิลอย่างเบ็ดเสร็จ[9] งานชิ้นนี้เป็นที่รู้จักมากที่สุดจากการแสดงการให้เหตุผลของมาคส์ที่กล่าวว่าสภาวะของสังคมอุตสาหกรรมสมัยใหม่ส่งผลให้เกิดความแปลกแยก (Marx's theory of alienation) ของคนงานรับจ้างจากผลผลิตของตน จากงานของตน และเหตุนั้น จากตนเองและจากผู้อื่น[10]

งานเขียนชิ้นนี้เป็นการปรากฏตัวด้วยกันครั้งแรกของสิ่งที่เอ็งเงิลส์กล่าวว่าเป็นองค์ประกอบสามประการในแนวคิดของมาคส์: ปรัชญาจิตนิยมเยอรมัน (German idealism) สังคมนิยมฝรั่งเศส และเศรษฐศาสตร์อังกฤษ[11] นอกจากเฮเกิลแล้ว มาคส์ยังได้กล่าวถึงงานของนักเขียนสังคมนิยมหลายคน และงานของบรรดาบิดาแห่งเศรษฐศาสตร์การเมือง: ฟร็องซัว แกแน (Francois Quesnay), อดัม สมิธ, เดวิด ริคาร์โด (David Ricardo), ฌ็อง-บาติสต์ แซ (Jean-Baptiste Say) และเจมส์ มิลล์ (James Mill)[12] อีกแหล่งสำคัญคือ Die Bewegung der Produktion ของฟรีดริช วิลเฮ็ล์ม ชุลทซ์ (Friedrich Wilhelm Schulz)[13][14] แนวคิดมนุษยนิยมของลูทวิช ฟ็อยเออร์บัค เป็นหนึ่งในอิทธิพลซึ่งเป็นฐานค้ำยันของบันทึกทั้งหมดของมาคส์[15]

เพราะงานเขียนต้นฉบับฯ แสดงถึงแนวคิดของมาคส์เมื่อแรกเริ่ม การตีพิมพ์ออกมาในคริสต์ศตวรรษที่ 20 ได้ส่งผลอย่างมากต่องานวิเคราะห์เกี่ยวกับมาคส์และลัทธิมากซ์[1] ในช่วงที่ตีพิมพ์ออกมาเป็นครั้งแรก ลักษณะที่โดดเด่นที่สุดคือความแตกต่างจากปรัชญาวัตถุนิยมวิภาษวิธี (dialectical materialism) ทางการของสหภาพโซเวียตกับพรรคคอมมิวนิสต์ในยุโรป[4] ต้นฉบับฯ เป็นงานวิเคราะห์เฮเกิลที่แหลมคมที่ยากและซับซ้อนกว่าของเอ็งเงิลส์ ซึ่งกล่าวถึงเรื่องอย่างเช่นความแปลกแยก ซึ่งไม่มีอยู่ในงานของเอ็งเงิลส์ เปลฮานอฟ (Georgi Plekhanov) หรือเลนิน[16]

คำศัพท์[แก้]

อิชตวาน เมซาโรช (István Mészáros (philosopher)) กล่าวว่าภาษาและคำศัพท์ของต้นฉบับฯ เป็นหนึ่งในความยากหลัก ๆ ของชิ้นงานนี้[9] เขากล่าวว่าศัพท์ที่สำคัญอย่าง "Aufhebung" สามารถแปลจากภาษาเยอรมันเป็นภาษาอังกฤษได้ทั้งคำว่า "transcendence" (การอยู่เหนือ/อุตรภาพ) "suppression" (การกำจัด/การปราบ) "preserving" (การรักษา/การสงวนไว้) และ "overcoming" (การก้าวข้าม)[17] คริสโตเฟอร์ เจ. อาร์เธอร์ (Christopher J. Arthur) ให้ความเห็นว่าคำศัพท์นั้น ซึ่งปรากฏในงาน Science of Logic ของเฮเกิล มีความหมายสองแง่ในภาษาทั่วไปทั้ง "การยกเลิก" และ "การสงวนไว้"[18] อาร์เธอร์แปลศัพท์คำนี้เป็นภาษาอังกฤษว่า "supersede" เมื่อเน้นการยกเลิกมากกว่า และแปลเป็นคำว่า "sublate" เมื่อเน้นการสงวนไว้มากกว่า[18] เกรกอรี เบนตัน (Gregory Benton) แปลศัพท์คำนี้เป็นภาษาอังกฤษว่า "transcendence" กับ "supersession" และกล่าวว่าแนวคิดเรื่อง "critique" ของมาคส์เป็นตัวอย่างหนึ่งของการเคลื่อนไหวคู่แบบนี้[19]

ความยากลำบากในการแปลคำศัพท์กรณีที่สองคือคำว่า "Entäusserung" และ "Entfremdung"[18] แม้ว่าทั้งสองแปลเป็นภาษาอังกฤษได้ว่า "alienation" เหมือนกัน แต่ "Entfremdung" มักแปลเป็นคำว่า "estrangement" (ความเหินห่าง) และ "Entäusserung" เป็นคำว่า "alienation" (ความแปลกแยก) เพื่อแยกแยะระหว่างแนวคิดทั้งสอง[20] คริสโตเฟอร์ เจ. อาร์เธอร์ กล่าวว่า "Entäusserung" เป็นศัพท์ภาษาเยอรมันที่แปลกอีกคำหนึ่งที่สามารถแปลได้เป็นทั้งคำว่า "renunciation" (การสละ), "parting with" (การจาก), "relinquishment" (การปลดเปลื้อง), "externalization" (การผันสู่ภายนอก), "divestiture" (การถอดถอนสิทธิ์ในทรัพย์สิน) และ "surrender" (การยอมแพ้) เขาเชื่อว่า "externalization" เป็นคำแปลที่ใกล้เคียงที่สุด แต่เขาเลี่ยงไม่ใช้คำนี้เพราะอาจสับสนได้กับอีกคำหนึ่งที่มาคส์ใช้ในที่อื่น: "Vergegenständlichung" หรือ "objectification" (การทำให้เป็นวัตถุ)[18] อาร์เธอร์กล่าวว่า "Entfremdung" เป็นแนวคิดที่แคบกว่า "Entäusserung" ในแง่ที่ใช้ได้ในกรณีของความเหินห่างระหว่างบุคคลเท่านั้น[18] เขามองว่าความเหินห่างเป็นสถานะ ในขณะที่ความแปลกแยกเป็นกระบวนการ[18]

โครงสร้างวิภาษวิธีของทฤษฎีของมาคส์เป็นอีกความยากหนึ่งของงานเขียน และผู้ที่ศึกษาในธรรมเนียมปรัชญาแบบปฏิฐานนิยมและประจักษนิยมอาจทำความเข้าใจในนิยามของแนวคิดที่สำคัญบางประการได้อย่างยากลำบาก นอกจากนั้น มาคส์มักเปลี่ยนความหมายของคำบางคำซึ่งยืมมาจากผู้อื่นในยุคสมัยเดียวกันเวลานำมาใช้[21]

ใจความ[แก้]

เป็นส่วนหนึ่งของชุด
ลัทธิมากซ์
Karl Marx and Friedrich Engels
งานเขียนทฤษฎี
ปรัชญา
เศรษฐศาสตร์
สังคมวิทยา
ประวัติศาสตร์
แง่มุม

ในต้นฉบับฯ มาคส์เชื่อมโยงระหว่างหมวดหมู่ทางเศรษฐศาสตร์ต่าง ๆ กับการตีความทางปรัชญาถึงตำแหน่งแห่งหนของมนุษย์ในธรรมชาติ บันทึกของมาคส์แสดงการวิเคราะห์เชิงปรัชญาโดยทั่วไปเกี่ยวกับมโนทัศน์พื้นฐานต่าง ๆ ของเศรษฐศาสตร์การเมือง ประกอบด้วยทุน, ค่าเช่า (Economic rent), แรงงาน (labor economics), ทรัพย์สิน, เงินตรา, โภคภัณฑ์ (commodity), ความต้องการ และค่าจ้าง[12] มโนทัศน์ที่สำคัญของพวกมันปรากฏเมื่อมาคส์ใช้ศัพท์เชิงปรัชญาในการรุดหน้าการวิพากษ์สังคมทุนนิยมบนฐานของแนวคิดเรื่อง "ความแปลกแยก"[1] ทฤษฎีของมาคส์เป็นการปรับและดัดแปลงมาจากงานเขียนของเฮเกิล The Phenomenology of Spirit (1807) กับฟ็อยเออร์บัค The Essence of Christianity (1841)[22] ความแปลกแยกดังกล่าวไม่ใช่มโนทัศน์ที่ใช้บรรยายอย่างเดียว แต่เป็นการเรียกร้องให้ลดความแปลกแยกด้วยการเปลี่ยนแปลงโลกอย่างมูลวิวัติ[23]

แรงงานแปลกแยก[แก้]

เอกสารต้นฉบับชิ้นแรกของมาคส์ส่วนมากประกอบด้วยข้อความที่คัดลอกหรือถอดความจากงานเขียนของนักเศรษฐศาสตร์คลาสสิก (Classical economics) แต่ละคนที่มาคส์อ่านอยู่ขณะที่เขียนต้นฉบับฯ ขึ้นมา เช่นอดัม สมิธ[15] ในส่วนนี้ มาคส์แสดงข้อวิจารณ์หลายข้อถึงเศรษฐศาสตร์การเมืองคลาสสิก เขากล่าวว่ามโนทัศน์ทางเศรษฐศาสตร์ไม่ปฏิบัติกับผู้คนในฐานะมนุษย์ แต่ทำเหมือนอย่างที่ทำกับบ้านกับสินค้าโภคภัณฑ์ คือการลดทอนให้มนุษยชาติส่วนใหญ่กลายเป็นแรงงานนามธรรม มาคส์ใช้นิยามของทุนแบบเดียวกับสมิธว่าทุนเป็นอำนาจที่บังคับบัญชาแรงงานและผลผลิตของแรงงาน[24] แต่เขาเห็นต่างจากสมิธว่าเจ้าของที่ดิน (landlord) กับนายทุนไม่มีความแตกต่างกัน โดยอ้างว่าลักษณะของอสังหาริมทรัพย์เปลี่ยนไปจากยุคสมัยเจ้าขุนมูลนายแล้ว สังคมจึงแบ่งออกได้เป็นสองชนชั้นเท่านั้น กล่าวคือคนงานและนายทุน มาคส์วิจารณ์มโนทัศน์เกี่ยวกับแรงงานของนักเศรษฐศาสตร์คลาสสิกว่าตื้นเขินและเป็นนามธรรม[25] มาคส์กล่าวว่านักเศรษฐศาสตร์คลาสสิกเริ่มต้นการให้เหตุผลด้วยสภาวะเริ่มแรกที่พวกเขาประดิษฐ์ขึ้นมาเอง ที่มองว่าแนวคิดประเภททรัพย์สินส่วนบุคคล การแลกเปลี่ยน และการแข่งขันเสมือนเป็นข้อเท็จจริง โดยไม่สนใจที่จะอธิบายพวกมันเลย[26] มาคส์เชื่อว่าเขาได้ให้คำอธิบายที่เป็นเรื่องเป็นราวมากกว่าซึ่งอธิบายความเชื่อมโยงกันและประวัติศาสตร์ของปัจจัยเหล่านั้น[27]

มาคส์อ้างว่าทุนนิยมทำให้มนุษย์แปลกแยกจากธรรมชาติของตน (human nature) คุณลักษณะพื้นฐานของมนุษย์คือแรงงาน หรือการแลกเปลี่ยนระหว่างเขากับธรรมชาติ[28] ในสังคมยุคก่อน มนุษย์สามารถพึ่งพาธรรมชาติเพื่อสนอง "ความต้องการตามธรรมชาติ" ได้ แต่ในสังคมสมัยใหม่ เมื่อกรรมสิทธิ์ในที่ดินตกอยู่ใต้กฎของเศรษฐกิจระบบตลาด เงินตราเป็นหนทางเดียวในการเอาชีวิตรอด แรงงานและผลผลิตของคนงานแปลกแยกจากตัวคนงาน พลังการผลิตของเขากลายเป็นสินค้าที่ซื้อขายกันที่ราคาตลาดเหมือนสินค้าชนิดอื่น ๆ ซึ่งกำหนดด้วยต้นทุนในการบำรุงรักษาขั้นต่ำ กรรมกรมานะบากบั่นใช่เพื่อสนองความจำเป็นต้องทำงานแต่ทำไปเพื่อเอาชีวิตรอดเท่านั้น:[29] "เขาได้รับวัตถุของแรงงาน กล่าวคือในการที่เขาได้รับงาน และประการที่สอง ในการที่เขาได้รับปัจจัยการยังชีพ เหล่านี้ทำให้เขาดำรงอยู่ได้ ประการแรกในฐานะกรรมกร และในประการที่สองในฐานะกัตตาทางกายภาพ จุดสูงสุดของภาวะทาสเช่นนี้คือการที่เขาจะคงอยู่ในฐานะกัตตาทางกายภาพได้ด้วยการเป็นกรรมกรเท่านั้น และเขาจะเป็นกรรมกรได้ด้วยการเป็นกัตตาทางกายภาพเท่านั้น"[30] แม้ว่างานของกรรมกรผลิตความมั่งคั่งให้กับชนชั้นนายทุน แต่ตัวเขาเองกลับถูกลดทอนอยู่ในระดับเดียวกับสัตว์[29] เมื่อความมั่งคั่งของสังคมลดลง ก็เป็นกรรมกรที่ต้องทนทุกข์มากที่สุด แต่หากมันกำลังเพิ่มขึ้น ทุนก็จะเพิ่มขึ้น แล้วผลผลิตของแรงงานก็จะแปลกแยกจากกรรมกรยิ่งขึ้น[15]

กระบวนการผลิตสมัยใหม่ไม่ส่งเสริมการพัฒนาและแสดงขีดความสามารถขั้นสารัตถะของมนุษย์ ประสบการณ์ชีวิตของมนุษย์ปัจเจกจึงไร้ซึ่งความหมายและความเติมเต็ม มนุษย์รู้สึก "แปลกแยก" หรือไม่สุขสบายท่ามกลางโลกสังคมสมัยใหม่ มาคส์ระบุถึงความแปลกแยก 4 ชนิดที่เกิดขึ้นกับกรรมกร อันได้แก่[31]:

  1. ความแปลกแยกจากผลผลิตที่เขาผลิต
  2. ความแปลกแยกจากกิจของเขาในการผลิตผลผลิต
  3. ความแปลกแยกจากธรรมชาติของเขาและตัวเขาเอง
  4. ความแปลกแยกจากมนุษย์ด้วยกันเอง

ความสัมพันธ์ระหว่างวัตถุ (object (philosophy)) ของการผลิตของกรรมกรกับตัวเขาเองเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้เกิดความยากแค้นและการลดทอนความเป็นมนุษย์[32] วัตถุที่แรงงานของกรรมกรผลิตขึ้นมาปรากฏเป็นสิ่งที่แปลกแยก เป็นอำนาจที่เป็นอิสระจากผู้ที่ผลิตมันขึ้นมา[33] ยิ่งกรรมกรผลิตเท่าใด เขายิ่งเข้าใกล้การเสียการงานและความอดอยากปากแห้งแต่เพียงเท่านั้น [32] มนุษย์ไม่ใช่ผู้ริเริ่มการแลกเปลี่ยนระหว่างโลกภายนอกกับตัวเขาอีกต่อไป เขาเสียการควบคุมการวิวัฒนาการของตัวเอง[34] มาคส์วางแนวเทียบกับศาสนาว่าในศาสนา พระเป็นเจ้าเป็นกัตตา (subject (philosophy)) ของกระบวนการทางประวัติศาสตร์ และมนุษย์ตกอยู่ในสภาวะพึ่งพา ยิ่งมนุษย์ให้สิทธิ์แก่พระเจ้าเท่าใด สิ่งที่หลงเหลืออยู่ในตัวเขายิ่งน้อยลงเท่านั้น ในทางเดียวกัน เมื่อกรรมกรแปลกแยกชีวิตของเขาลงในวัตถุชิ้นหนึ่ง ชีวิตของเขาก็จะตกเป็นของวัตถุนั้น ไม่ใช่ของตัวเอง[35] วัตถุชิ้นนั้นจึงปรากฏต่อเขาเหมือนเป็นสิ่งที่เป็นปรปักษ์และแปลกแยก[32] ธรรมชาติของเขาตกเป็นสิทธิ์ของบุคคลอื่นหรือสิ่งอื่น[34]

กิจในการผลิตวัตถุเป็นมิติของความแปลกแยกชนิดที่สอง แรงงานเป็นแบบบังคับไม่ใช่สมัครใจ แรงงานไปอยู่ภายนอกกรรมกรและไม่เป็นส่วนหนึ่งของธรรมชาติของเขา กิจกรรมของกรรมกรตกเป็นของผู้อื่น เป็นเหตุให้สูญเสียตัวตนของเขาไป[32] คนงานได้ผ่อนคลายในภารกิจสัตว์ของเขาเท่านั้น คือการกิน ดื่ม และร่วมเพศ แต่ในภารกิจมนุษย์ที่ชัดเจน เขาถูกทำให้รู้สึกเหมือนเป็นสัตว์[36]

มิติที่สามของความแปลกแยกที่มาคส์กล่าวคือความแปลกแยกของมนุษย์จากสปีชีส์ของเขา[37] มาคส์ใช้ศัพท์แบบฟ็อยเออร์บัคที่บรรยายว่ามนุษย์เป็น "สารัตถะสปีชีส์" (Gattungswesen)[38]

มนุษย์เป็นสัตว์ที่มีความสำนึกรู้ตน (Self-consciousness) ที่สามารถใช้ธรรมชาติอนินทรีย์ทั้งมวลเพื่อประโยชน์ของตน แม้ว่าสัตว์ชนิดอื่นจะผลิตเหมือนกัน แต่พวกมันผลิตสิ่งที่จำเป็นเฉพาะหน้าเท่านั้น ทว่ามนุษย์ผลิตโดยสากลและอย่างเสรี เขาสามารถผลิตตามมาตรฐานของสปีชีส์ใดก็ได้ และรู้เสมอที่จะใช้มาตรฐานจากภายในตัวเขากับวัตถุนั้น[37] ดังนั้น มนุษย์สรรค์สร้างตามกฎแห่งความงาม[39] การแปลงสภาพธรรมชาติอนินทรีย์เช่นนี้เป็นสิ่งที่มาคส์เรียกว่า "กิจกรรมชีวิต" (Lebenstätigkeit) ของมนุษย์ และเป็นสารัตถะของมนุษย์ มนุษย์สูญเสียสารัตถะสปีชีส์ไปเพราะกิจกรรมชีวิตของเขาถูกเปลี่ยนให้เป็นเพียงปัจจัยเพื่อการดำรงอยู่เท่านั้น[40]

มิติที่สี่และประการสุดท้ายของความแปลกแยกดึงเอามาจากทั้งสามมิติก่อนหน้านี้ มาคส์เชื่อว่ามนุษย์แปลกแยกจากมนุษย์ตนอื่น มาคส์กล่าวว่าผลผลิตของแรงงานของกรรมกรคนหนึ่งแปลกแยกและกลายเป็นของคนอื่น[40] กิจกรรมการผลิตของกรรมกรเป็นความทรมานของกรรมกร และมันจึงต้องเป็นความสุขของคนอื่น[41] มาคส์ตั้งคำถามว่าคนอื่นนี้เป็นใคร[40] ในเมื่อผลผลิตของแรงงานมนุษย์ไม่ได้ตกเป็นของธรรมชาติหรือของทวยเทพ ข้อเท็จจริงทั้งสองจึงชี้ไปที่มนุษย์อีกพวกหนึ่งซึ่งควบคุมผลผลิตและกิจกรรมของมนุษย์อยู่[42]

The emancipation of the workers will be the achievement of universal human emancipation, because the whole of human servitude is involved in the relation of the worker to production.[44]

จากบทวิเคราะห์เรื่องความแปลกแยก มาคส์ตั้งข้อสรุปว่ากรรมสิทธิ์ส่วนบุคคลเป็นผลผลิตที่เกิดขึ้นจากแรงงานแปลกแยก ไม่ใช่ในทางตรงกันข้าม ความสัมพันธ์ระหว่างกรรมกรกับแรงงานของเขาคือสิ่งที่ทำให้เกิดความสัมพันธ์ระหว่างนายทุนกับแรงงาน[43] มาคส์จึงพยายามเสนอว่าแรงงานทางสังคมนั่นเองเป็นแหล่งกำเนิดของมูลค่าทั้งมวลและการกระจายความมั่งคั่ง[44] เขากล่าวว่าในขณะที่นักเศรษฐศาสตร์คลาสสิกจัดให้แรงงานเป็นรากฐานของการผลิต แต่พวกเขากลับไม่ให้อะไรกับแรงงานแต่ให้ทุกอย่างกับกรรมสิทธิ์ส่วนบุคคล สำหรับมาคส์ ค่าจ้างและกรรมสิทธิ์ส่วนบุคคลเป็นสิ่งเดียวกัน เพราะทั้งสองเป็นผลพวงจากความแปลกแยกของแรงงาน[44] การเพิ่มค่าจ้างจึงไม่ได้คืนความหมายและนัยแบบมนุษย์กลับสู่แรงงาน[44] การปลดปล่อยกรรมกรจึงจะเป็นการบรรลุซึ่งการปลดปล่อยมนุษย์โดยสากล เพราะความเป็นทาสของมนุษย์ทั้งมวลมีส่วนในความสัมพันธ์ระหว่างกรรมกรกับการผลิต[45]

ลัทธิคอมมิวนิสต์[แก้]

The second form of communism that Marx sees as incomplete is of two sorts: "(a) still of a political nature, democratic or despotic; (b) with the abolition of the state, but still essentially incomplete and influenced by private property, i.e. by the alienation of man."[49] David McLellan takes Marx to here refer to the utopian communism of Etienne Cabet as democratic, the despotic communism to be the dictatorship of the proletariat advocated by the followers of Gracchus Babeuf, and the abolition of the state to be the communism of Théodore Dézamy.[45] มาคส์เขียนถึงแนวคิดลัทธิคอมมิวนิสต์ของเขาในเอกสารต้นฉบับชิ้นที่สาม[46] ลัทธิคอมมิวนิสต์สำหรับมาคส์คือ "การแสดงออก เชิงบวกของการยกเลิกกรรมสิทธิ์ส่วนบุคคล"[47] ในส่วนนี้ มาคส์กล่าวว่านักเขียนสังคมนิยมหลายคนก่อนได้แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับวิธีการก้าวข้ามความแปลกแยกที่ไม่น่าพึงพอใจและไม่สมบูรณ์[46] มาคส์เขียนถึงพรูดงที่สนับสนุนให้ยกเลิกทุน ฟูรีเยที่สนับสนุนให้ย้อนกลับไปหาแรงงานเกษตรกรรม และแซ็ง-ซีมง (Henri de Saint-Simon) ที่สนับสนุนให้จัดระเบียบแรงงานอุตสาหกรรมในแบบที่ถูกต้อง[46] มาคส์เขียนถึงลัทธิคอมมิวนิสต์สองแบบที่เขามองว่าไม่เพียงพอ แบบแรกคือ "ลัทธิคอมมิวนิสต์ดิบ" (rohe Kommunismus) หรือการทำให้ทรัพย์สินส่วนบุคคลเป็นสากล[46] ลัทธิคอมมิวนิสต์รูปแบบนี้ "ลบล้างความเป็นบุคคลของมนุษย์โดยหมดสิ้น" เพราะมันไม่ได้ยกเลิกชนชั้นคนงาน แต่ขยายมันให้ครอบคลุมมนุษย์ทุกคนแทน[48] และเป็น "การลบล้างเชิงนามธรรมของโลกทางวัฒนธรรมและอารยธรรมจนหมดสิ้น"[48] ประชาคมหนึ่งเดียวที่คงเหลืออยู่มีเพียงประชาคมของแรงงาน (แปลกแยก) และความเท่าเทียมประการเดียวที่จะเกิดขึ้นคือความเท่าเทียมของค่าจ้างที่จ่ายโดยประชาคมในฐานะนายทุนสากล[49] ลัทธิคอมมิวนิสต์แบบที่สองที่มาคส์มองว่าไม่สมบูรณ์มีอยู่สองประเภท: "(a) ยังเป็นแบบการเมือง ไม่ว่าประชาธิปไตยหรือเผด็จการ (b) มีการยกเลิกรัฐ แต่โดยหลักยังคงไม่สมบูรณ์และยังได้รับผลจากทรัพย์สินส่วนบุคคล กล่าวคือความแปลกแยกของมนุษย์"[50] เดวิด แม็กเลลลัน (David McLellan (political scientist)) ตีความว่าประชาธิปไตยนั้นมาคส์หมายถึงลัทธิคอมมิวนิสต์ยูโทเปียของเอตีแยน กาแบ (Etienne Cabet) ลัทธิคอมมิวนิสต์เผด็จการหมายถึงเผด็จการโดยชนกรรมาชีพ (dictatorship of the proletariat) ของผู้ติดตามของกรักคุส บาเบิฟ (Gracchus Babeuf) และการยกเลิกรัฐหมายถึงลัทธิคอมมิวนิสต์ของเตออดอร์ เดซามี (Théodore Dézamy)[46]

เมื่อกล่าวถึงลักษณะของ "ลัทธิคอมมิวนิสต์ดิบ" แล้ว มาคส์บรรยายถึงลัทธิคอมมิวนิสต์ในความคิดของเขา:[51]

ลัทธิคอมมิวนิสต์คือการยกเลิกเชิงบวกของกรรมสิทธิ์ส่วนบุคคล ในฐานะที่เป็นการแปลกแยกตัวเองของมนุษย์ และดังนั้นจึงเป็นการถือเอาสารัตถะของมนุษย์อย่างแท้จริงผ่านและเพื่อมนุษย์ การคืนสู่มนุษย์ทางสังคม กล่าวคือมนุษย์ที่เป็นมนุษย์ ภายในความอุดมสมบูรณ์ของพัฒนาการที่ผ่านมาทั้งหมดโดยเจตนาและโดยสมบูรณ์ของมนุษย์ด้วยตัวมันเอง ลัทธิคอมมิวนิสต์นี้เป็นมนุษยนิยมในแง่ที่เป็นธรรมชาตินิยมที่สมบูรณ์ยิ่งกว่า และเป็นธรรมชาตินิยมในแง่ที่เป็นมนุษยนิยมที่สมบูรณ์ยิ่งกว่า เป็นการแก้ปมปรปักษ์ระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติและกับมนุษย์อย่างแท้จริง เป็นการแก้ปมความขัดแย้งระหว่างการดำรงอยู่กับการเป็นอย่างแท้จริง ระหว่างการทำให้กลายเป็นวัตถุกับการยืนยันตนเอง ระหว่างเสรีภาพกับความจำเป็น ระหว่างปัจเจกกับสายพันธุ์ มันเป็นปริศนาของประวัติศาสตร์ที่ถูกไขแล้วและตระหนักรู้ว่าตนคือคำตอบนั้น

มาคส์เขียนถึงสามแง่มุมของลัทธิคอมมิวนิสต์ในความคิดของเขาลงในรายละเอียด เกี่ยวกับรากฐานทางประวัติศาสตร์ ลักษณะทางสังคม และว่าด้วยเรื่องของปัจเจก[52]

ประการแรก มาคส์ชี้ถึงความแตกต่างระหว่างลัทธิคอมมิวนิสต์ของเขากับลัทธิคอมมิวนิสต์รูปแบบอื่น ๆ ที่ "ยังไม่พัฒนา" โดยยกตัวอย่างลัทธิคอมมิวนิสต์ของกาแบกับฟร็องซัว วีลการ์แดล (Francois Villegardelle) ว่ามันอาศัยรูปแบบต่าง ๆ ของประชาคมในประวัติศาสตร์ที่ต่อต้านทรัพย์สินส่วนบุคคลเพื่ออ้างตนเป็นลัทธิคอมมิวนิสต์[53] ในขณะที่ลัทธิคอมมิวนิสต์รูปแบบนี้อาศัยแง่มุมหรือยุคสมัยที่เป็นเอกเทศในประวัติศาสตร์ที่ผ่านมา แต่มาคส์กล่าวว่าลัทธิคอมมิวนิสต์ของตนมีพื้นฐานเป็น "ความเคลื่อนไหวของประวัติศาสตร์ทั้งปวง"[54] โดยมี "พื้นฐานทางทฤษฎีและเชิงประจักษ์อยู่ในความเคลื่อนไหวของกรรมสิทธิ์ส่วนบุคคล หรือกล่าวได้ว่าของเศรษฐกิจ"[54] ความแปลกแยกขั้นพื้นฐานที่สุดของชีวิตมนุษย์แสดงออกเป็นการมีอยู่ของกรรมสิทธิ์ส่วนบุคคล และความแปลกแยกนี้เกิดขึ้นในชีวิตจริงของมนุษย์ นั่นคือในเศรษฐกิจ[53] ความแปลกแยกทางศาสนาเกิดขึ้นในพิชานของมนุษย์เท่านั้น[53] การก้าวข้ามกรรมสิทธิ์ส่วนบุคคลจึงจะเป็นการก้าวข้ามความแปลกแยกทั้งปวง อาทิศาสนา ครอบครัว รัฐ ฯลฯ[53]

ประการที่สอง มาคส์อ้างว่าความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับตนเอง กับมนุษย์ตนอื่น กับสิ่งที่เขาผลิต ภายใต้สภาวะที่ไม่มีความแปลกแยก แสดงให้เห็นถึงสิ่งที่เป็นพื้นฐานที่สุดของแรงงานคือคุณลักษณะเชิงสังคมของมัน[55] มาคส์เชื่อว่ามนุษย์กับสังคมมีความสัมพันธ์ซึ่งกันและกัน สังคมเป็นผู้ผลิตมนุษย์และเป็นผลผลิตของมนุษย์[55] และเช่นเดียวกับความสัมพันธ์ซึ่งกันและกันระหว่างมนุษย์กับสังคม ความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติก็เป็นเช่นนั้น มาคส์กล่าวว่า "ดังนั้น สังคมจึงเป็นเอกภาพสมบูรณ์ระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ เป็นการคืนชีพอย่างแท้จริงของธรรมชาติ เป็นธรรมชาตินิยมที่กลายเป็นจริงของมนุษย์ และเป็นมนุษยนิยมที่กลายเป็นจริงของธรรมชาติ"[56] ความสามารถขั้นสารัตถะของมนุษย์เกิดขึ้นในปฏิสัมพันธ์ทางสังคม เมื่อมนุษย์ทำงานเป็นเอกเทศ เขากระทำกิจทางสังคมโดยการดำรงอยู่ในฐานะมนุษย์ และแม้แต่การคิด ซึ่งใช้ภาษา ก็เป็นกิจกรรมทางสังคม[55]

ประการที่สาม การเน้นย้ำในลักษณะทางสังคมของมนุษย์ไม่ได้ทำลายความเป็นปัจเจกของมนุษย์[55] "มนุษย์ ตราบเท่าใดที่เขาเป็นปัจเจกจำเพาะหนึ่ง และด้วยความจำเพาะนี้เองทำให้เขาเป็นปัจเจกตนหนึ่ง และเป็นประชาคมปัจเจกที่แท้จริง เขาเป็นองค์รวมตราบเท่านั้น เป็นองค์รวมของจิต เป็นการดำรงอยู่ทางอัตวิสัยของสังคมที่ถูกคิดและถูกรู้สึกโดยตัวมันเอง"[57]

ส่วนที่เหลือของเอกสารต้นฉบับชิ้นที่สามของมาคส์อธิบายถึงมโนทัศน์เกี่ยวกับมนุษย์ที่ไม่แปลกแยก รอบด้าน และสมบูรณ์[58] มาคส์เชื่อว่าการก้าวข้ามกรรมสิทธิ์ส่วนบุคคลจะเป็นการปลดปล่อยสมรรถภาพมนุษย์ทั้งปวงโดยสมบูรณ์ การมอง การได้ยิน การได้กลิ่น การลิ้มรส การสัมผัส การคิด การสังเกต การรู้สึก การต้องการ การกระทำ และการรัก ล้วนแล้วจะกลายเป็นปัจจ้ยในการถือเอาความเป็นจริง[58] มนุษย์ซึ่งแปลกแยกยากที่จะจินตนาการถึงสิ่งนี้ได้ เพราะกรรมสิทธิ์ส่วนบุคคลได้วางเงื่อนไขให้มนุษย์สามารถจินตนาการถึงการเป็นเจ้าของวัตถุชิ้นหนึ่งก็ต่อเมื่อเขาได้ใช้สอยมันจริง ๆ เท่านั้น[58] แต่ถึงอย่างนั้น วัตถุนั้นถูกใช้สอยในฐานะปัจจัยการยังชีพเพียงอย่างเดียว กล่าวคือที่ประกอบด้วยแรงงานและการสร้างทุน[58] มาคส์เชื่อว่ามโนและกายสัมผัสทั้งปวงได้ถูกแทนที่ด้วยความแปลกแยกอันหนึ่งอันเดียว กล่าวคือการมี[58] มาคส์กล่าวว่า "การก้าวข้ามกรรมสิทธิ์ส่วนบุคคลจึงเป็นการปลดปล่อยสัมผัสและคุณลักษณะของมนุษย์โดยสมบูรณ์"[59] และ "ความต้องการหรือการใช้สอยจึงสูญสิ้นธรรมชาติความเป็นอัตตาไป และธรรมชาติก็จะสูญสิ้นประโยชน์ใช้สอยแต่เพียงอย่างเดียวของมันไป ในการที่การใช้สอยของมันได้กลายเป็นการใช้สอยแบบมนุษย์"[60] เมื่อมนุษย์เลิกหลงอยู่ในวัตถุ วิธีการที่อวัยวะของเขาถือเอาวัตถุได้กลายเป็นอีกรูปแบบหนึ่งโดยสิ้นเชิง[61] วัตถุที่มนุษย์ซึ่งไม่แปลกแยกถือเอานั้นจะสอดคล้องกับธรรมชาติของเขา มนุษย์ที่หิวโหยจะเห็นคุณค่าในอาหารเปรียบได้กับสัตว์เท่านั้น และผู้ค้าแร่เห็นเพียงแต่มูลค่า ใช่ความงาม ในสินค้าของเขา การก้าวข้ามกรรมสิทธิ์ส่วนบุคคลจะปลดปล่อยสมรรถภาพของมนุษย์ให้กลายเป็นสมรรถภาพแบบมนุษย์[61] จะเกิดการพัฒนาศักยภาพทางวัฒนธรรมของมนุษย์ที่สมบูรณ์และกลมเกลียวกัน โดยที่ความเป็นปฏิปักษ์ทางปัญญาของนามธรรม อย่าง "อัตวิสัยนิยมและปรวิสัยนิยม เจตนิยมและวัตถุนิยม กิจกรรมและความเจ็บไข้"[62] จะสลายไป[61] "พลังงานเชิงปฏิบัติของมนุษย์"[63] จะเป็นสิ่งที่จัดการกับปัญหาที่เกิดขึ้นจริงในชีวิตแทน[61]

ในส่วนถัดไปซึ่งปูทางให้กับคำอธิบายเกี่ยวกับวัตถุนิยมประวัติศาสตร์ มาคส์กล่าวว่าสิ่งที่จะเปิดเผยสมรรถภาพขั้นสารัตถะของมนุษย์ไม่ใช่ประวัติศาสตร์ของศาสนา การเมือง หรือศิลปะ แต่เป็นประวัติศาสตร์ของอุตสาหกรรม[64] อุตสาหกรรมเปิดเผยความสามารถและจิตวิทยาของมนุษย์ และจึงเป็นพื้นฐานของวิทยาศาสตร์ของมนุษย์ไม่ว่าชนิดใดก็ตาม การเติบโตอย่างยิ่งยวดของอุตสาหกรรมได้ทำให้วิทยาศาสตร์ธรรมชาติเปลี่ยนสภาพชีวิตของมนุษย์ไป[64] เช่นเดียวกับที่กล่าวไว้ว่ามีความสัมพันธ์แบบซึ่งกันและกันระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติอยู่ มาคส์เชื่อว่าสักวันหนึ่งวิทยาศาสตร์ธรรมชาติจะรวมถึงวิทยาศาสตร์มนุษย์ และวิทยาศาสตร์มนุษย์จะรวมถึงวิทยาศาสตร์ธรรมชาติ[65] มาคส์เชื่อว่าประสบการณ์ทางผัสสะของมนุษย์ตามแบบที่ฟ็อยเออร์บัคอธิบายสามารถเป็นรากฐานให้กับวิทยาศาสตร์อันหนึ่งอันเดียวที่ครอบคลุมทุกสิ่งอย่างได้[65]

บทวิพากษ์เฮเกิล[แก้]

ต้นฉบับฯ ส่วนถัดจากอรรถาธิบายลัทธิคอมมิวนิสต์เป็นบทวิพากษ์เฮเกิลของมาคส์[66] มาคส์มองว่าเขาจำเป็นต้องกล่าวถึงวิภาษวิธีแบบเฮเกิลเพราะเฮเกิลได้จับความเกี่ยวกับสารัตถะของแรงงานมนุษย์ในแบบที่นักเศรษฐศาสตร์แบบคลาสสิกมองไม่เห็น[67] แม้เฮเกิลจะทำความเข้าใจแรงงานในแบบนามธรรมและทางจิต แต่เขามองเห็นว่าแรงงานคือสิ่งที่สร้างมูลค่า[66] โครงสร้างปรัชญาของเฮเกิลสะท้อนความแปลกแยกทางเศรษฐกิจที่เกิดขึ้นจริงในกระบวนการทำงานของมนุษย์[66] มาคส์เชื่อว่าการค้นพบของเฮเกิลเป็นเรื่องจริงอย่างยิ่ง แต่เขาทำให้มันกลายเป็นสิ่ง "เร้นลับ" มาคส์กล่าวว่ามีฟ็อยเออร์บัคเพียงคนเดียวที่วิจารณ์เฮเกิลด้วยเจตคติที่สร้างสรรค์ ทว่ามาคส์ก็ใช้เฮเกิลเพื่อชี้ถึงจุดอ่อนในแนวทางของฟ็อยเออร์บัคด้วย[68]

วิภาษวิธีของเฮเกิลมองว่าความแปลกแยกเป็นขั้นตอนที่จำเป็นในวิวัฒนาการของมนุษยชาติ[69] มนุษยชาติสรรค์สร้างตัวเองขึ้นมาผ่านกระบวนการแปลกแยกสลับกับการก้าวข้ามความแปลกแยก[12] เฮเกิลมองว่าแรงงานเป็นหนึ่งในกระบวนการแปลกแยกซึ่งทำให้สารัตถะของมนุษย์กลายเป็นจริง โดยการผันพลังขั้นสารัตถะของมนุษย์ออกมาภายนอกผ่านภาวะที่เป็นวัตถุ แล้วกลืนมันกลับเข้าไปภายในฃ[12] เฮเกิลมองว่าวัตถุซึ่งดูเหมือนกำลังควบคุมชีวิตของมนุษย์อยู่ กล่าวคือศาสนาและความมั่งมี แท้จริงแล้วเป็นของมนุษย์ และเป็นผลผลิตของความสามารถขั้นสารัตถะของมนุษย์[69] อย่างไรก็ตาม มาคส์วิจารณ์เฮเกิลที่เปรียบให้แรงงานเท่ากับกิจกรรมทางจิตวิญญาณ และความแปลกแยกเท่ากับวัตถุวิสัย[12] มาคส์เชื่อว่าสิ่งหนึ่งที่เฮเกิลเข้าใจผิดคือการทำให้สิ่งต่าง ๆ ซึ่งปรากฏต่อมนุษย์ในทางวัตถุและทางผัสสะกลายเป็นสิ่งทางจิต[70] เพราะสำหรับเฮเกิล การก้าวข้ามความแปลกแยกคือการก้าวข้ามวัตถุ กล่าวคือการกลืนมันกลับเข้าไปยังธรรมชาติทางจิตวิญญาณของมนุษย์[12] ในระบบของเฮเกิล การถือเอาสิ่งแปลกแยกกลายเป็นเพียงการถือเอาในเชิงนามธรรมซึ่งเกิดขึ้นในระดับของจิตสำนึกเท่านั้น ในขณะที่มนุษย์ทนทุกข์จากความแปลกแยกทางเศรษฐกิจและการเมือง แต่เฮเกิลสนใจเพียงแนวคิดของเศรษฐกิจและการเมือง[70] เพราะเฮเกิลมองว่าบูรณาการระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติเกิดขึ้นในระดับจิตวิญญาณ มาคส์จึงมองว่านี่เป็นเพียงสิ่งนามธรรมและภาพลวงตา[12]

มาคส์นับว่าฟ็อยเออร์บัคเป็นหนึ่งในศิษย์ของเฮเกิลคนเดียวที่เข้าใจปรัชญาของอาจารย์ของเขาอย่างแท้จริง[68] ฟ็อยเออร์บัคแสดงให้เห็นว่าเฮเกิลเริ่มต้นจากสิ่งที่เป็นนามธรรม จากมุมมองที่เป็นอนันต์ของศาสนากับเทววิทยา แล้วก้าวข้ามมันด้วยมุมมองที่เป็นอันตะและจำเพาะของปรัชญา แต่ก็เพียงเพื่อก้าวข้ามมุมมองนี้ผ่านการฟื้นฟูสิ่งที่เป็นนามธรรมตามปกติของเทววิทยา ฟ็อยเออร์บัคมองว่าขั้นสุดท้ายนี้เป็นการเดินถอยหลัง ซึ่งมาคส์เห็นด้วย[71]

เฮเกิลเชื่อว่าความเป็นจริงคือจิต (Geist) ซึ่งทำให้ตนเองกลายเป็นจริงขึ้นมา และความแปลกแยกเกิดจากความล้มเหลวของมนุษย์ที่ไม่เข้าใจว่าสภาพแวดล้อมและวัฒนธรรมของพวกเขาเป็นการฟุ้งออกมาของจิต จิตดำรงอยู่ภายในและผ่านกิจกรรมการผลิตของตัวเองเท่านั้น จิตในกระบวนการทำให้ตนกลายเป็นจริงจึงสร้างโลกขึ้นมา ซึ่งในตอนแรกเชื่อว่าเป็นสิ่งที่อยู่ภายนอกมัน แต่ค่อย ๆ ทำความเข้าใจว่ามันเป็นผลผลิตของตัวเอง เป้าหมายของประวัติศาสตร์คือเสรีภาพ และเสรีภาพคือการที่มนุษย์สำนึกรู้ตนโดยสมบูรณ์[72]

มาคส์ปฏิเสธแนวคิดเรื่องจิตของเฮเกิล โดยมองว่ากิจกรรมทางจิตหรือมโนคติของมนุษย์เพียงอย่างเดียวไม่เพียงพอที่จะอธิบายความเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรมได้[72] มาคส์กล่าวว่าในขณะที่เฮเกิลพูดว่าธรรมชาติมนุษย์เป็นเพียงลักษณะหนึ่งของความสำนึกรู้ตน แต่ในความเป็นจริงความสำนึกรู้ตนก็เป็นเพียงหนึ่งในลักษณะของธรรมชาติมนุษย์เท่านั้น[73] เฮเกิลเชื่อว่าสามารถจับมนุษย์ให้เท่ากับความสำนึกรู้ตนได้ เพราะความสำนึกรู้ตนมีเพียงตนเท่านั้นที่เป็นวัตถุ[72] และนอกจากนั้น มุมมองว่าด้วยความแปลกแยกของเฮเกิลประกอบด้วยวัตถุวิสัยและการก้าวข้ามความแปลกแยกโดยหลัก ๆ แล้วประกอบด้วยการก้าวข้ามวัตถุวิสัย มาคส์แย้งมุมมองนี้ว่าหากมนุษย์เป็นเพียงความสำนึกรู้ตน สิ่งที่เขาจะทำให้เกิดขึ้นภายนอกตัวเขาก็จะมีเพียงวัตถุนามธรรมซึ่งไม่ได้เป็นอิสระแต่อย่างใดจากความสำนึกรู้ตนของเขา[73] หากความแปลกแยกทั้งหมดมีเพียงความแปลกแยกของความสำนึกรู้ตน เช่นนั้นแล้วความแปลกแยกที่เป็นจริง กล่าวคือความแปลกแยกที่เกิดขึ้นกับวัตถุในธรรมชาติ ก็กลายเป็นเพียงภาพปรากฏ[73]

มาคส์มองว่ามนุษย์เป็นสัตทางธรรมชาติทางวัตถุวิสัย ซึ่งมีวัตถุทางธรรมชาติซึ่งสอดคล้องกับธรรมชาติของตน[73] มาคส์เรียกมุมมองของเขาว่า "ธรรมชาตินิยม" และ "มนุษยนิยม" ซึ่งเขาแยกจากจิตนิยมและวัตถุนิยม แต่อ้างว่าเป็นการประสานกันของสิ่งที่เป็นจริงในทั้งสองมุมมองนั้น ในมุมมองของมาคส์ ธรรมชาติเป็นปฏิปักษ์กับมนุษย์แต่มนุษย์ก็เป็นส่วนหนึ่งในระบบของธรรมชาติ ธรรมชาติมนุษย์ประกอบขึ้นจากความต้องการและแรงขับของมนุษย์ และมนุษย์สนองความต้องการกับแรงขับขั้นพื้นฐานเหล่านี้ผ่านธรรมชาติ ดังนั้น มนุษย์จำเป็นต้องมีวัตถุที่เป็นอิสระจากตัวเขาในการที่เขาจะสามารถแสดงธรรมชาติทางวัตถุวิสัยของเขาได้[74] สัตซึ่งไม่ใช่ทั้งวัตถุหรือมีวัตถุจึงจะเป็นสัตเพียงตนเดียวที่จะมีอยู่ได้ เป็นสิ่งนามธรรมซึ่งไม่เป็นวัตถุวิสัย[75]

ถัดจากส่วนที่กล่าวถึงธรรมชาติมนุษย์ มาคส์ให้ความเห็นเกี่ยวกับบทสุดท้ายในงานเขียนของเฮเกิล Phenomenology โดยวิจารณ์เฮเกิลที่จับความแปลกแยกมาเท่ากับวัตถุวิสัย และที่อ้างว่าจิตสำนึกได้ก้าวข้ามความแปลกแยกแล้ว มาคส์กล่าวว่าเฮเกิลมองว่าจิตสำนึกรู้ว่าวัตถุของมันคือความแปลกแยกของตัวมันเอง ว่าวัตถุของจิตสำนึกกับจิตสำนึกเองไม่มีความแตกต่างกัน มนุษย์จะก้าวข้ามความแปลกแยกได้เมื่อเขารู้สึกเป็นหนึ่งเดียวกับโลกทางจิตวิญญาณในรูปแปลกแยก โดยเชื่อว่ามันเป็นหนึ่งในสมบัติของการดำรงอยู่ที่แท้จริงของเขา[76] ความหมายของคำว่า "การก้าวข้าม" (Aufhebung) ของมาคส์แตกต่างจากของเฮเกิล ซึ่งในขณะที่กรรมสิทธิ์ส่วนบุคคล จริยธรรม ครอบครัว ประชาสังคม รัฐ ฯลฯ จะถูก "ก้าวข้าม" แล้วในระดับความคิด แต่มันยังคงหลงเหลืออยู่ในความเป็นจริง[77] เฮเกิลได้ทำความเข้าใจกระบวนการแปลกแยกและการก้าวข้ามมันจริง อเทวนิยมก้าวข้ามพระเป็นเจ้าเพื่อผลิตมนุษยนิยมในทางทฤษฎี และลัทธิคอมมิวนิสต์ก้าวข้ามกรรมสิทธิ์ส่วนบุคคลเพื่อผลิตมนุษยนิยมในทางปฏิบัติ[78] ทว่าในมุมมองของมาคส์ ความพยายามในการบรรลุมนุษยนิยมเองนั้นจะต้องถูกก้าวข้ามเพื่อสร้างมนุษยนิยมเชิงบวกที่จะสร้างตัวเองขึ้นมา[79]

ความต้องการ การผลิต การแบ่งงาน และเงินตรา[แก้]

ในส่วนสรุปของต้นฉบับฯ มาคส์เขียนถึงจริยธรรมของกรรมสิทธิ์ส่วนบุคคลและความหมายของเงินตรา ส่วนนี้อยู่ในกรอบเดียวกันกับส่วนแรกว่าด้วยค่าจ้าง ค่าเช่า และกำไร มาคส์กล่าวว่ากรรมสิทธิ์ส่วนบุคคลประดิษฐ์ความต้องการขึ้นมาเพื่อให้มนุษย์ตกอยู่ในสภาวะพึ่งพา[80] เมื่อมนุษย์และความต้องการตกอยู่ใต้ความควบคุมของตลาด ความยากจนเพิ่มขึ้นและสภาพความเป็นอยู่ของมนุษย์ย่ำแย่ลงยิ่งกว่าของสัตว์ และในแนวเดียวกัน เศรษฐศาสตร์การเมืองพร่ำสอนให้ละเว้นกายิกสุขและลดทอนความต้องการของคนงานให้เหลือเพียงสิ่งที่จำเป็นอันน่าสังเวชในชีวิต[80] เศรษฐศาสตร์การเมืองมีกฎเกณฑ์เป็นของตัวเอง เพราะความแปลกแยกได้แบ่งแยกกิจกรรมต่าง ๆ เป็นหลากหลายสาขา ซึ่งหลายครั้งมีบรรทัดฐานที่ต่างกันและขัดแย้งกัน[81] มาคส์กล่าวว่านักเศรษฐศาสตร์แบบคลาสสิกต้องการจำกัดจำนวนประชากรและคิดว่าแม้แต่การมีผู้คนเองก็เป็นสิ่งฟุ่มเฟือยแล้ว[82] แล้วเขากลับไปยังหัวข้อว่าด้วยลัทธิคอมมิวนิสต์ เขาอ้างว่าสถานการณ์ในประเทศอังกฤษมีรากฐานที่พร้อมสำหรับการก้าวข้ามความแปลกแยกยิ่งกว่าในประเทศเยอรมนีหรือฝรั่งเศส เพราะรูปแบบของความแปลกแยกในประเทศอังกฤษมีฐานอยู่ในความต้องการในทางปฏิบัติ ในขณะที่ลัทธิคอมมิวนิสต์เยอรมันมีฐานอยู่ในความพยายามสร้างความสำนึกรู้ตนโดยสากล และความเท่าเทียมของลัทธิคอมมิวนิสต์ฝรั่งเศสนั้นมีรากฐานเป็นด้านการเมืองเพียงอย่างเดียว[82]

มาคส์ย้อนกลับไปกล่าวถึงการลดทอนความเป็นมนุษย์อันเป็นผลจากทุนในครึ่งหลังของส่วนนี้[82] เขาพูดถึงอัตราดอกเบี้ยที่ลดลงและการยกเลิกค่าเช่าที่ดิน และปัญหาว่าด้วยการแบ่งงาน (division of labor)[83] ในส่วนต่อไปที่กล่าวถึงเงินตรา มาคส์ยกคำพูดของเชกสเปียร์และเกอเทอมาให้เหตุผลว่าเงินตราเป็นหายนะของสังคม เพราะเงินตราสามารถซื้อได้ทุกสิ่ง มันจึงสามารถบรรเทาความขลาดแคลนทั้งมวลได้ มาคส์เชื่อว่าในสังคมที่ทุกสิ่งมีมูลค่าแบบมนุษย์ที่ชัดเจน มีเพียงความรักเท่านั้นที่แลกเปลี่ยนกับความรักได้ ฯลฯ[84]

การตีพิมพ์และการตอบรับ[แก้]

ต้นฉบับฯ ได้รับการตีพิมพ์ครั้งแรกที่มอสโกใน ค.ศ. 1932 เป็นส่วนหนึ่งของฉบับมาคส์-เอ็งเงิลส์-เกอซัมท์เอาส์กาเบอ (Marx-Engels-Gesamtausgabe)[85] มีดาวิด เรียซานอฟ เป็นบรรณาธิการ เจิร์จ ลุกาช (György Lukács) ได้ทำงานถอดความงานชิ้นนี้ภายใต้ความดูแลของเขา ซึ่งต่อมาลุกาชกล่าวว่าประสบการณ์ครั้งนี้ได้เปลี่ยนการตีความลัทธิมากซ์ของเขาไปอย่างถาวร[86] หลังถูกตีพิมพ์ออกมา แฮร์เบิร์ท มาร์คูเซอ (Herbert Marcuse) และอ็องรี เลอแฟฟวร์ ได้ให้ความยอมรับในความสำคัญของงานชิ้นนี้ มาร์คูเซอกล่าวว่าต้นฉบับฯ แสดงให้เห็นถึงรากฐานทางปรัชญาของลัทธิมากซ์ โดยเป็นการวาง "ทฤษฎี 'สังคมนิยมวิทยาศาสตร์' ทั้งหมดอยู่บนฐานรากใหม่"[87] เลอแฟฟวร์และนอร์เบิร์ท กูเทอร์มัน (Norbert Guterman) เป็นคนแรก ๆ ที่แปลต้นฉบับฯ เป็นภาษาต่างชาติ โดยได้ตีพิมพ์ฉบับภาษาฝรั่งเศสใน ค.ศ. 1933[88] งานเขียนของเลอแฟฟวร์ Le matérialisme dialectique ซึ่งเขียนขึ้นใน ค.ศ. 1934–1935 เป็นการรุดหน้าการประกอบเนื้องานของมาคส์ทั้งหมดขึ้นใหม่โดยพิจารณาถึงงานต้นฉบับฯ ด้วย[89] แม้ว่าจะได้รับความสนใจอย่างมาก แต่สำเนาของต้นฉบับฯ ฉบับนี้ต่อมากลายเป็นงานที่หายาก เพราะโครงการมาคส์-เอ็งเงิลส์-เกอซัมท์เอาส์กาเบอถูกยกเลิกไปในเวลาไม่นานหลังจากนั้น[85]

งานชิ้นนี้เป็นที่แพร่หลายมากขึ้นภายหลังสงครามโลกครั้งที่สอง โดยปรากฏฉบับมาตรฐานในภาษาอังกฤษใน ค.ศ. 1956 และภาษาฝรั่งเศสใน ค.ศ. 1962[85] ในช่วงเวลาเดียวกัน ต้นฉบับฯ ถูกแปลและพูดถึงในภาษาอิตาลีเป็นครั้งแรกโดยกัลวาโน เดลลา วอลเป (Galvano Della Volpe) ซึ่งเสนอการตีความที่ต่างไปจากของลุกาช มาร์คูเซอ หรือเลอแฟฟวร์อย่างมาก และได้ให้กำเนิดสำนักคิดของตัวเองขึ้นมา[89] นักเขียนคาทอลิกหลายคน โดยเฉพาะในประเทศฝรั่งเศส ให้ความสนใจกับต้นฉบับในช่วงเวลาเดียวกัน[16] ลัทธิมากซ์อัตถิภาวะ (existential Marxism) ของมอริส แมร์โล-ปงตี (Maurice Merleau-Ponty) และฌ็อง-ปอล ซาทร์ ก็ได้ดึงเอามาจากงานต้นฉบับฯ อย่างมาก[89] ในสหรัฐ ต้นฉบับฯ ได้รับการยอมรับอย่างมากในช่วงปลายคริสต์ทศวรรษ 1950 และช่วงต้น 1960 จากกระแสปัญญาชนที่เรียกว่าฝ่ายซ้ายใหม่ (New Left)[90] ประกอบกับการตีพิมพ์ฉบับซึ่งมีคำนำโดยเอริช ฟร็อม (Marx's Concept of Man) ออกมาใน ค.ศ. 1961[91]

เพราะคำว่าความแปลกแยกไม่มีปรากฏอยู่ในรูปแบบอย่างมีนัยสำคัญใด ๆ ในผลงานชิ้นเอกของมาคส์ Das Kapital การตีพิมพ์ของต้นฉบับฯ ได้ก่อให้เกิดการโต้เถียงอย่างมากถึงความสัมพันธ์ระหว่าง "มาคส์วัยเยาว์" (Young Marx) กับ "มาคส์วัยผู้ใหญ่"[92] ต้นฉบับฯ เป็นแหล่งอ้างอิงสำคัญของแนวคิด "มนุษยนิยมแนวมากซ์" (Marxist humanism)[1] ซึ่งมองว่ามนุษยนิยมเชิงปรัชญาแบบเฮเกิลมีความต่อเนื่องกันกับทฤษฎีทางเศรษฐศาสตร์ในภายหลังของมาคส์[93] แต่ในทางตรงกันข้าม สหภาพโซเวียตโดยส่วนมากเมินเฉยต่อต้นฉบับฯ เพราะเชื่อว่าเป็น "งานเขียนเริ่มแรก" ของมาคส์ซึ่งแสดงถึงแนวความคิดที่ไม่ได้นำให้เขาไปยังจุดใดเลย[4] ลัทธิมากซ์เชิงโครงสร้าง (structural Marxism) ของหลุยส์ อาลตูว์แซร์ (Louis Althusser) รับเอาคำตัดสินงานเขียนเริ่มแรกของมาคส์จากสหภาพโซเวียตมา[94] อาลตูว์แซร์เชื่อว่ามี "รอยแยก" อยู่ในช่วงพัฒนาการของมาคส์[1] โดยเป็นรอยแยกที่แบ่งความคิดของมาคส์ออกเป็นยุคสมัยเชิง "อุดมการณ์" ก่อน ค.ศ. 1845 กับยุคสมัยเชิงวิทยาศาสตร์หลังจากนั้น[95] บุคคลอื่น ๆ ซึ่งสันนิษฐานรอยแยกนี้เช่นกันสรรเสริญงานต้นฉบับฯ และเชื่อว่ามาคส์วัยเยาว์คือมาคส์ตัวจริง[96] นักเศรษฐศาสตร์สำนักมากซ์แอร์เน็สท์ มันเด็ล (Ernest Mandel) แบ่งทั้งสามสำนักคิดนี้ออกจากกันโดยพิจารณาถึงข้อขัดแย้งนี้:[97]

(1) จุดยืนของผู้ที่พยายามปฏิเสธว่า ต้นฉบับทางเศรษฐศาสตร์และปรัชญา กับ ทุน ไม่มีความแตกต่างกันเลย และมองว่าพื้นฐานของนิพนธ์ใน ทุน มีอยู่ใน ต้นฉบับฯ อยู่แล้ว

(2) จุดยืนของผู้ที่มองว่ามาคส์ใน ต้นฉบับฯ เมื่อเทียบกับมาคส์ใน ทุน ได้แสดงปัญหาของแรงงานแปลกแยกในรูปแบบที่ "สมบูรณ์" และ "ครบถ้วน" มากกว่า โดยเฉพาะผ่านการแสดงมิติทางจริยศาสตร์ มานุษยวิทยา และแม้แต่ทางปรัชญาของมโนทัศน์นี้ คนกลุ่มนี้แยกมาคส์ทั้งสองคนออกจากกันหรือไม่อย่างนั้น ทุน ก็จะถูก "ประเมินใหม่" โดยพิจารณา ต้นฉบับฯ ร่วมด้วย

(3) จุดยืนของผู้ที่มองว่าแนวความคิดว่าด้วยแรงงานแปลกแยกของมาคส์วัยเยาว์ใน ต้นฉบับฯ ไม่ได้เพียงขัดแย้งกับการวิเคราะห์ทางเศรษฐศาสตร์ของ ทุน เท่านั้น แต่ยังเป็นอุปสรรคที่ทำให้มาคส์วัยเยาว์ยอมรับทฤษฎีมูลค่าแรงงานได้อย่างยากลำบาก สำหรับตัวแทนสุดโต่งในสำนักนี้ แนวคิดเรื่องความแปลกแยกเป็นแนวคิด "ก่อนลัทธิมากซ์" ที่มาคส์จำต้องก้าวข้ามเสียก่อนจะมาถึงการวิเคราะห์เศรษฐกิจทุนนิยมแบบวิทยาศาสตร์ได้

— แอร์เน็สท์ มันเด็ล, The Formation of the Economic Thought of Karl Marx, p. 164

ดูเพิ่ม[แก้]

อ้างอิง[แก้]

  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 Arthur 1991, p. 165.
  2. ↑ Arthur 1991, p. 165; Colletti 1992, p. 8.
  3. ↑ 3.0 3.1 McLellan 1980, p. 162.
  4. ↑ 4.0 4.1 4.2 Colletti 1992, p. 15.
  5. ↑ McLellan 1980, pp. 130–131.
  6. ↑ McLellan 1980, p. 131.
  7. ↑ Garaudy 1967, p. 49.
  8. ↑ Garaudy 1967, p. 50.
  9. ↑ 9.0 9.1 Mészáros 1970, p. 12.
  10. ↑ Mészáros 1970, pp. 14–15.
  11. ↑ McLellan 1980, p. 216.
  12. ↑ 12.0 12.1 12.2 12.3 12.4 12.5 12.6 Kołakowski 1978, p. 132.
  13. ↑ Levine 2006, p. 223.
  14. ↑ Sperber 2013, p. 144.
  15. ↑ 15.0 15.1 15.2 McLellan 1980, p. 165.
  16. ↑ 16.0 16.1 Colletti 1992, p. 16.
  17. ↑ Mészáros 1970, pp. 12–13.
  18. ↑ 18.0 18.1 18.2 18.3 18.4 18.5 Arthur 1986b.
  19. ↑ Benton 1992, p. 432.
  20. ↑ Arthur 1986b; Benton 1992, pp. 429-430.
  21. ↑ Mészáros 1970, pp. 13.
  22. ↑ Petrovic 1991, p. 12.
  23. ↑ Petrovic 1991, p. 11.
  24. ↑ McLellan 1980, p. 166.
  25. ↑ McLellan 1980, p. 167.
  26. ↑ McLellan 1980, pp. 167–168.
  27. ↑ McLellan 1980, p. 168.
  28. ↑ Kołakowski 1978, p. 134.
  29. ↑ 29.0 29.1 Kołakowski 1978, p. 138.
  30. ↑ Marx 1992, p. 325: "he receives an object of labor, i.e., in that he receives work, and, secondly, in that he receives means of subsistence. This enables him to exist, first as a worker; and second, as a physical subject. The height of this servitude is that it is only as a worker that he can maintain himself as a physical subject and that it is only as a physical subject that he is a worker."
  31. ↑ Marx 1992, p. 23-24: "We have considered the act of estranging practical human activity, labor, in two of its aspects. (1) The relation of the worker to the product of labor as an alien object exercising power over him. [...] (2) The relation of labor to the act of production within the labor process. [...] (3) Man’s species-being, both nature and his spiritual species-property, into a being alien to him, into a means of his individual existence. [...] (4) An immediate consequence of the fact that man is estranged from the product of his labor, from his life activity, from his species-being, is the estrangement of man from man."
  32. ↑ 32.0 32.1 32.2 32.3 McLellan 1980, p. 170.
  33. ↑ McLellan 1980, pp. 168–169.
  34. ↑ 34.0 34.1 McLellan 1980, p. 169.
  35. ↑ McLellan 1980, pp. 169–170.
  36. ↑ McLellan 1980, pp. 170–171.
  37. ↑ 37.0 37.1 McLellan 1980, p. 171.
  38. ↑ Marx 1992, p. 327.
  39. ↑ McLellan 1980, pp. 171–172.
  40. ↑ 40.0 40.1 40.2 McLellan 1980, p. 172.
  41. ↑ McLellan 1980, p. 173.
  42. ↑ McLellan 1980, pp. 172–173.
  43. ↑ McLellan 1980, pp. 173–174.
  44. ↑ 44.0 44.1 44.2 McLellan 1980, p. 174.
  45. ↑ McLellan 1980, pp. 174–175.
  46. ↑ 46.0 46.1 46.2 46.3 46.4 McLellan 1980, p. 181.
  47. ↑ Marx 1992, pp. 345–346.
  48. ↑ 48.0 48.1 Marx 1992, p. 346.
  49. ↑ McLellan 1980, p. 182.
  50. ↑ Marx 1992, p. 347.
  51. ↑ Marx 1992, p. 348: "Communism is the positive supersession of private property as human self-estrangement, and therefore as the true appropriation of the human essence through and for man; it is the complete restoration of man to himself as a social, i.e., human, being, a restoration which has become conscious and which takes place within the entire wealth of previous periods of development. This communism, as fully developed naturalism, equals humanism, and as fully developed humanism equals naturalism; it is the genuine resolution of the conflict between man and nature, and between man and man, the true resolution of the conflict between existence and being, between objectification and self-affirmation, between freedom and necessity, between individual and species. It is the solution of the riddle of history and knows itself to be the solution."
  52. ↑ McLellan 1980, pp. 184–185.
  53. ↑ 53.0 53.1 53.2 53.3 McLellan 1980, p. 185.
  54. ↑ 54.0 54.1 Marx 1992, p. 348.
  55. ↑ 55.0 55.1 55.2 55.3 McLellan 1980, p. 186.
  56. ↑ Marx 1992, pp. 349–350.
  57. ↑ Marx 1992, p. 351: "Man, much as he may therefore be a particular individual (and it is precisely his particularity which makes him an individual, and a real individual social being), is just as much the totality – the ideal totality – the subjective existence of imagined and experienced society for itself;"
  58. ↑ 58.0 58.1 58.2 58.3 58.4 McLellan 1980, p. 187.
  59. ↑ Marx 1992, p. 352: "The supersession of private property is therefore the complete emancipation of all human senses and attributes"
  60. ↑ Marx 1992, p. 352: "Need or employment have therefore lost their egoistic nature, and nature has lost its mere utility in the sense that its use has become human use."
  61. ↑ 61.0 61.1 61.2 61.3 McLellan 1980, p. 188.
  62. ↑ Marx 1992, p. 354: "subjectiveness and objectivism, spiritualism and materialism, activity and passivity [Leiden]"
  63. ↑ Marx 1992, p. 354.
  64. ↑ 64.0 64.1 McLellan 1980, p. 189.
  65. ↑ 65.0 65.1 McLellan 1980, p. 190.
  66. ↑ 66.0 66.1 66.2 McLellan 1980, p. 192.
  67. ↑ McLellan 1980, pp. 192–193.
  68. ↑ 68.0 68.1 McLellan 1980, p. 193.
  69. ↑ 69.0 69.1 McLellan 1980, p. 196.
  70. ↑ 70.0 70.1 McLellan 1980, p. 195.
  71. ↑ McLellan 1980, p. 194.
  72. ↑ 72.0 72.1 72.2 McLellan 1980, p. 197.
  73. ↑ 73.0 73.1 73.2 73.3 McLellan 1980, p. 198.
  74. ↑ McLellan 1980, p. 199.
  75. ↑ McLellan 1980, pp. 199–200.
  76. ↑ McLellan 1980, p. 200.
  77. ↑ McLellan 1980, p. 201.
  78. ↑ McLellan 1980, pp. 201–202.
  79. ↑ McLellan 1980, p. 202.
  80. ↑ 80.0 80.1 McLellan 1980, p. 204.
  81. ↑ McLellan 1980, pp. 204–205.
  82. ↑ 82.0 82.1 82.2 McLellan 1980, p. 205.
  83. ↑ McLellan 1980, pp. 205–206.
  84. ↑ McLellan 1980, p. 206.
  85. ↑ 85.0 85.1 85.2 Leopold 2007, p. 4.
  86. ↑ Anderson 1976, p. 50.
  87. ↑ Marcuse 1972, p. 1: "the entire theory of 'scientific socialism' on a new footing"
  88. ↑ Anderson 1976, pp. 50–51.
  89. ↑ 89.0 89.1 89.2 Anderson 1976, p. 51.
  90. ↑ Berman 2018; Leopold 2007, p. 6.
  91. ↑ Arthur 1991, p. 165; Fromm 1966.
  92. ↑ Arthur 1991, p. 165; Mészáros 1970, p. 217; Petrovic 1967, pp. 31-34.
  93. ↑ Fromm 1966, pp. 69-79; Petrovic 1967, pp. 35-51.
  94. ↑ Colletti 1992, p. 18.
  95. ↑ Althusser 2005, p. 34.
  96. ↑ Mészáros 1970, p. 217; Petrovic 1967, pp. 31-32.
  97. ↑ Mandel 1971, p. 164: "(1) The position of those who try to deny that there is any difference between the Economic and Philosophic Manuscripts and Capital, and find the essentials of the theses of Capital already present in the Manuscripts.
    (2) The position of those who consider that compared to the Marx of Capital, the Marx of the Manuscripts sets out in a more "total" and "integral" way the problem of alienated labor, especially by giving an ethical, anthropological, and even philosophical dimension to the idea; these people either contrast the two Marxs or else "re-evaluate" Capital in the light of the Manuscripts.
    (3) The position of those who consider that the conceptions of the young Marx of the Manuscripts on alienated labor not only contradict the economic analysis of Capital but were an obstacle that made it difficult for the young Marx to accept the labor theory of value. For the extreme representatives of this school, the concept of alienation is a "pre-Marxist" concept which Marx had to overcome before he could arrive at a scientific analysis of capitalist economy."

บรรณานุกรม[แก้]

  • Althusser, Louis (2005) [1965]. "Introduction: Today". For Marx. แปลโดย Brewster, Ben. London: Verso. pp. 21–40. ISBN 978-1-84467-052-9.
  • Anderson, Perry (1976). Considerations on Western Marxism. Bristol: New Left Books. ISBN 9780902308671.
  • Arthur, Christopher J. (1986a). Dialectics of Labour: Marx and his Relation to Hegel. Oxford: Basil Blackwell. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 7 ธันวาคม 2022.
  • Arthur, Christopher J. (1986b). "Appendix". Dialectics of Labour: Marx and his Relation to Hegel. Oxford: Basil Blackwell. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 5 ตุลาคม 2022.
  • Arthur, Christopher J. (1991). "Economic and Philosophical Manuscripts". ใน Bottomore, Tom; Harris, Laurence; Kiernan, V.G.; Miliband, Ralph (บ.ก.). The Dictionary of Marxist Thought (Second ed.). Blackwell Publishers. p. 165. ISBN 978-0-631-16481-4.
  • Benton, Gregory (1992) [1974]. "Glossary of Key Terms". Early Writings. โดย Marx, Karl. แปลโดย Livingstone, Rodney; Benton, Gregory. London: Penguin Classics. pp. 429–432. ISBN 0-14-044574-9.
  • Berman, Marshall (5 พฤษภาคม 2018) [1999]. "Adventures in Marxism". Jacobin. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 8 กุมภาพันธ์ 2023. สืบค้นเมื่อ 24 ตุลาคม 2020.
  • Colletti, Lucio (1992) [1974]. Introduction. Early Writings. โดย Marx, Karl. แปลโดย Livingstone, Rodney; Benton, Gregory. London: Penguin Classics. pp. 7–56. ISBN 0-14-044574-9.
  • Fromm, Erich (1966) [1961]. Marx's Concept of Man. New York: Frederick Ungar Publishing Co. ISBN 0-8044-6161-9. OL 7910951M.
  • Garaudy, Roger (1967) [1964]. Karl Marx: The Evolution of his Thought. Open Library. New York: International Publishers. ISBN 0837190444. OL 5548413M. สืบค้นเมื่อ 24 ตุลาคม 2020.
  • Kołakowski, Leszek (1978). Main Currents of Marxism, Vol. 1: The Founders. Oxford: Clarendon Press. ISBN 0-19-824547-5.
  • Levine, Norman (2006). Divergent Paths: The Hegelian foundations of Marx's method. Lexington Books. ISBN 9780739110478.
  • Leopold, David (2007). The Young Karl Marx: German Philosophy, Modern Politics and Human Flourishing. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-511-28935-9.
  • Mandel, Ernest (1971). The Formation of the Economic Thought of Karl Marx: 1843 to Capital. แปลโดย Pearce, Brian. London: Monthly Review Press. ISBN 9780853451877.
  • Marcuse, Herbert (1972) [1932]. "The Foundation of Historical Materialism". Studies in Critical Philosophy. Beacon Press Boston. pp. 1–48. ISBN 0-8070-1528-8. สืบค้นเมื่อ 21 กันยายน 2020.
  • Marx, Karl (1992) [1844]. "Economic and Philosophical Manuscripts". Early Writings. แปลโดย Livingstone, Rodney; Benton, Gregory. London: Penguin Classics. pp. 279–400. ISBN 0-14-044574-9.
  • McLellan, David (1980) [1970]. Marx Before Marxism (Second ed.). London: The Macmillan Press Ltd. ISBN 978-0-333-27883-3.
  • Mészáros, Istvan (1970). Marx's Theory of Alienation. London: Merlin Press. ISBN 9780850361193.
  • Petrovic, Gajo (1967). Marx in the mid-twentieth century. Open Library. Garden City, New York: Anchor Books. OL 20663426M. สืบค้นเมื่อ 22 ตุลาคม 2020.
  • Petrovic, Gajo (1991) [1983]. "Alienation". ใน Bottomore, Tom; Harris, Laurence; Kiernan, V.G.; Miliband, Ralph (บ.ก.). The Dictionary of Marxist Thought (Second ed.). Blackwell Publishers Ltd. pp. 11–15. ISBN 978-0-631-16481-4.
  • Sperber, Jonathan (2013). Karl Marx: A Nineteenth-Century Life. W. W. Norton & Company. ISBN 9780871404671.

อ่านเพิ่ม[แก้]

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]

เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=ต้นฉบับทางเศรษฐศาสตร์และปรัชญาจากปี_1844&oldid=11328531"