อำเภอมายอ

อำเภอมายอ
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Mayo
คำขวัญ:  มายอเมืองสงบ เคารพกฎหมาย หลากหลายอาชีพ แหล่งผลิตบาติกสวย
แผนที่จังหวัดปัตตานี เน้นอำเภอมายอ
พิกัด: 6°43′7″N 101°24′36″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	ปัตตานี
พื้นที่
• ทั้งหมด	216.1 ตร.กม. (83.4 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2564)
• ทั้งหมด	61,395 คน
• ความหนาแน่น	284.11 คน/ตร.กม. (735.8 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	94140, 94190 (เฉพาะตำบลลางา และหมู่ที่ 1-4 ตำบลกะหวะ)
รหัสภูมิศาสตร์	9405
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอมายอ ถนนยะรัง-มายอ ตำบลมายอ อำเภอมายอ จังหวัดปัตตานี 94140
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

มายอ เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดปัตตานี

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอมายอตั้งอยู่ทางตอนกลางของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอยะหริ่ง
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอปะนาเระ อำเภอสายบุรี และอำเภอทุ่งยางแดง
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอทุ่งยางแดงและอำเภอยะรัง
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอยะรัง

ย่านเขตเทศบาลตำบลมายอ

ชุมชนในตำบลถนน

ทุ่งนาในเขตตำบลตรัง

ทิวทัศน์ภูเขาในเขตตำบลลุโบะยิไร

ชุมชนในเขตตำบลลุโบะยิไร

ถนนและการคมนาคมในเขตตำบลลุโบะยิไร

ประวัติ

เมื่อ พ.ศ. 2443 ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้มีการปรับปรุงบริเวณ 7 หัวเมืองของมณฑลปัตตานี โดยแบ่งเขตการปกครองออกเป็น จังหวัด อำเภอ ตำบล และหมู่บ้าน ปรากฏชื่ออำเภอมายอขึ้นในสมัยนั้น เรียกว่า “อำเภอระเกาะ” โดยเรียกชื่อตามคลองน้ำที่อยู่ใกล้ ๆกับที่ว่าการอำเภอ ที่ตั้งอยู่ในเขตพื้นที่ตำบลเกาะจัน คำว่า “ระเกาะ” เป็นคำเพี้ยนมาจากคำว่า แรเกาะ เป็นภาษามลายูท้องถิ่น แปลว่า “คด” หมายถึง ลำคลองที่มีลักษณะคดเคี้ยวไปมา และมีฐานะเป็นอำเภอหนึ่งในเขตของแขวงเมืองยะหริ่ง จังหวัดปัตตานี

ในปี พ.ศ. 2444 ทางราชการพิจารณาเห็นว่าบริเวณสถานที่ตั้งอำเภอไม่เหมาะสม จึงย้ายอาคารที่ว่าการอำเภอมาสร้างใหม่เป็นอาคารไม้ 2 ชั้น บริเวณเนินเขาในเขตเทศบาลตำบลมายอ และในวันที่ 29 เมษายน พ.ศ. 2460 ทางกระทรวงมหาดไทยได้เปลี่ยนชื่อเรียกจาก “อำเภอระเกาะ” มาเป็น “อำเภอมายอ” เพื่อให้ตรงกับชื่อตำบลที่ตั้งที่ว่าการอำเภอ จวบจนถึงปัจจุบัน คำว่า “มายอ” ภาษามลายู หมายถึง “ต้นมะตูม” ภาษามลายูกลางอ่านว่า “มายา” สอดคล้องกับชื่อเมืองหมันยาในบทละครเรื่องอิเหนา หมายถึง “ต้นมะตูม” และยังได้สันนิษฐานว่า "มายอ" คำมาลายูอาจกลายเสียงจากคำเดิมในภาษาไทย คือ ชื่อหมู่บ้านในอดีตที่เป็นชุมชนใหญ่ เรียกว่า “เมืองยอน”

• วันที่ 20 มิถุยายน 2452 สร้างสะพานข้ามคลองระเกาะ และสะพานข้ามพรุตำบลมายอ ในอำเภอระเกาะ แขวงเมืองยะหริ่ง
• วันที่ 29 เมษายน 2460 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอระเกาะ จังหวัดปัตตานี เป็น อำเภอมายอ
• วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลเกาะจัน แยกออกจากตำบลมายอ ตั้งตำบลปากู แยกออกจากตำบลน้ำดำ ตั้งตำบลปะโด แยกออกจากตำบลตรัง ตั้งตำบลสะกำ แยกออกจากตำบลลางา ตั้งตำบลสาคอบน แยกออกจากตำบลสาคอ
• วันที่ 7 มกราคม 2500 จัดตั้งสุขาภิบาลมายอ ในท้องที่หมู่ 1,2 ของตำบลมายอ
• วันที่ 24 สิงหาคม 2516 จัดตั้งสภาตำบลน้ำดำ สภาตำบลตะโละแมะนา สภาตำบลปากู สภาตำบลมายอ (เฉพาะนอกเขตสุขาภิบาลมายอ) สภาตำบลกระหวะ สภาตำบลกระเสาะ สภาตำบลเกาะจัน สภาตำบลปานัน สภาตำบลสาคอใต้ สภาตำบลสาคอบน สภาตำบลปะโด สภาตำบลถนน สภาตำบลสะกำ และสภาตำบลลางา
• วันที่ 22 พฤษภาคม 2517 จัดตั้งสภาตำบลพิเทน สภาตำบลลุโบะยิไร และสภาตำบลตรัง
• วันที่ 24 พฤษภาคม 2520 แยกพื้นที่ตำบลตะโละแมะนา ตำบลน้ำดำ ตำบลปากู และตำบลพิเทน จากอำเภอมายอ ไปตั้งเป็น กิ่งอำเภอทุ่งยางแดง และกำหนดให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอมายอ
• วันที่ 3 มิถุนายน 2537 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอทุ่งยางแดง อำเภอมายอ เป็น อำเภอทุ่งยางแดง
• วันที่ 25 ธันวาคม 2539 ยกฐานะจากสภาตำบลลางา สภาตำบลลุโบะยิไร สภาตำบลเกาะจัน สภาตำบลปะโด สภาตำบลกระหวะ สภาตำบลสะกำ สภาตำบลถนน สภาตำบลกระเสาะ สภาตำบลตรัง และสภาตำบลสาคอบน เป็นองค์การบริหารส่วนตำบลลางา องค์การบริหารส่วนตำบลลุโบะยิไร องค์การบริหารส่วนตำบลเกาะจัน องค์การบริหารส่วนตำบลปะโด องค์การบริหารส่วนตำบลกระหวะ องค์การบริหารส่วนตำบลสะกำ องค์การบริหารส่วนตำบลถนน องค์การบริหารส่วนตำบลกระเสาะ องค์การบริหารส่วนตำบลตรัง และองค์การบริหารส่วนตำบลสาคอบน
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลมายอ เป็นเทศบาลตำบลมายอ ด้วยผลของกฎหมาย
• วันที่ 15 กันยายน 2547 ยุบสภาตำบลปานัน รวมกับองค์การบริหารส่วนตำบลปะโด และยุบสภาตำบลสาคอใต้ รวมกับองค์การบริหารส่วนตำบลสาคอบน กับยุบสภาตำบลมายอ รวมกับเทศบาลตำบลมายอ

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอมายอแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 13 ตำบล 59 หมู่บ้าน ได้แก่

1.

มายอ

(Mayo)

3 หมู่บ้าน

8.

เกาะจัน

(Ko Chan)

5 หมู่บ้าน

2.

ถนน

(Thanon)

4 หมู่บ้าน

9.

ปะโด

(Pado)

5 หมู่บ้าน

3.

ตรัง

(Trang)

4 หมู่บ้าน

10.

สาคอบน

(Sakho Bon)

3 หมู่บ้าน

4.

กระหวะ

(Krawa)

5 หมู่บ้าน

11.

สาคอใต้

(Sakho Tai)

4 หมู่บ้าน

5.

ลุโบะยิไร

(Lubo Yirai)

8 หมู่บ้าน

12.

สะกำ

(Sakam)

4 หมู่บ้าน

6.

ลางา

(La-nga)

7 หมู่บ้าน

13.

ปานัน

(Panan)

2 หมู่บ้าน

7.

กระเสาะ

(Kraso)

5 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอมายอประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 11 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลมายอ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลมายอทั้งตำบล (เขตสุขาภิบาลมายอเดิม)
• องค์การบริหารส่วนตำบลถนน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลถนนทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลตรัง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตรังทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลกระหวะ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกระหวะทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลลุโบะยิไร ครอบคลุมพื้นที่ตำบลลุโบะยิไรทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลลางา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลลางาทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลกระเสาะ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกระเสาะทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลเกาะจัน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเกาะจันทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลปะโด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปะโดและตำบลปานันทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลสาคอบน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสาคอบนและตำบลสาคอใต้ทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลสะกำ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสะกำทั้งตำบล