ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เจ้าสามกรม"
ไม่มีความย่อการแก้ไข ป้ายระบุ: การแก้ไขแบบเห็นภาพ แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่ |
ไม่มีความย่อการแก้ไข ป้ายระบุ: การแก้ไขแบบเห็นภาพ แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่ |
||
บรรทัด 16: | บรรทัด 16: | ||
== พระโอรสธิดา == |
== พระโอรสธิดา == |
||
''บัญชีพระนามเจ้านาย'' ใน[[คำให้การชาวกรุงเก่า]] |
''บัญชีพระนามเจ้านาย'' ใน[[คำให้การชาวกรุงเก่า|คำให้การชาวกรุงใหม่]]ระบุพระนามพระโอรสธิดาของเจ้าสามกรมไว้ดังนี้<ref name="คำให้การ">คำให้การชาวกรุงเก่า, {{อ้างหนังสือ| ผู้แต่ง = | ชื่อหนังสือ = พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และและเอกสารอื่น| จังหวัด = นนทบุรี| พิมพ์ที่ = ศรีปัญญา| ปี = 2553| ISBN = 978-616-7146-08-9| จำนวนหน้า = 800| หน้า = 628-9}}</ref> |
||
; พระองค์เจ้าชายแตงโม กรมหมื่นจิตรสุนทร |
; พระองค์เจ้าชายแตงโม กรมหมื่นจิตรสุนทร |
||
บรรทัด 35: | บรรทัด 35: | ||
# หม่อมเจ้าหญิงองุ่น (วรุณ) |
# หม่อมเจ้าหญิงองุ่น (วรุณ) |
||
# หม่อมเจ้าชายขี้หมู (อสุจี) |
# หม่อมเจ้าชายขี้หมู (อสุจี) |
||
# หม่อมเจ้าชาย |
# หม่อมเจ้าชายกระโปก (cp) |
||
# หม่อมเจ้าหญิงอำพัน |
# หม่อมเจ้าหญิงอำพัน |
||
และพระโอรสอีก 2 พระองค์ประสูติแต่หม่อมชื่น คือ |
และพระโอรสอีก 2 พระองค์ประสูติแต่หม่อมชื่น คือ |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 16:42, 1 ธันวาคม 2562
เจ้าสามกรม เป็นคำเรียกพระราชโอรส 3 พระองค์ในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศที่ประสูติแต่พระสนม ได้แก่ กรมหมื่นจิตรสุนทร กรมหมื่นสุนทรเทพ และ กรมหมื่นเสพภักดี พระองค์เจ้าทั้ง 3 พระองค์เป็นพระราชโอรสที่มีพระชันษาเป็นผู้ใหญ่และมีส่วนเกี่ยวข้องกับการเสด็จสวรรคตของเจ้าฟ้าธรรมธิเบศไชยเชษฐ์สุริยวงศ์ (เจ้าฟ้าธรรมธิเบศร) ภายหลังการเสด็จสวรรคตของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ เจ้าสามกรมถูกสำเร็จโทษด้วยท่อนจันทน์ทั้ง 3 พระองค์
พระประวัติ
สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศมีพระราชโอรสที่ประสูติแต่พระสนมหลายพระองค์ซึ่งพระราชโอรสชั้นพระองค์เจ้าที่มีพระชันษาที่ถือว่าเป็นผู้ใหญ่มี 4 พระองค์ด้วยกัน ได้แก่ พระองค์เจ้าแขก พระองค์เจ้ามังคุด พระองค์เจ้ารถ และพระองค์เจ้าปาน ภายหลังการเสด็จขึ้นครองราชสมบัติแห่งกรุงศรีอยุธยาของสมเด็จพระราชบิดาของพระองค์แล้ว พระองค์เจ้าทั้ง 4 พระองค์ได้รับการสถาปนาให้ทรงกรม ได้แก่
- พระองค์เจ้าแขก ได้รับการสถาปนาที่ กรมหมื่นเทพพิพิธ
- พระองค์เจ้ามังคุด ได้รับการสถาปนาที่ กรมหมื่นจิตรสุนทร
- พระองค์เจ้ารถ ได้รับการสถาปนาที่ กรมหมื่นสุนทรเทพ
- พระองค์เจ้าปาน ได้รับการสถาปนาที่ กรมหมื่นเสพภักดี
เจ้าสามกรมทรงขัดแย้งกับเจ้าฟ้าธรรมธิเบศไชยเชษฐ์สุริยวงศ์ขณะดำรงพระยศเป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคล สาเหตุหนึ่งมาจากการที่กรมพระราชวังบวรมีพระบัณฑูรให้ตำรวจมานำตัวเจ้ากรม ปลัดกรมและนายเวรปลัดเวรของเจ้าสามกรมมาถามความว่า เจ้ากรมนั้นเป็นแต่หมื่น เหตุใดจึงตั้งบรรดาศักดิ์กันในกรมให้เป็นขุนซึ่งนับว่าทำสูงเกินว่าศักดิ์ จึงมีพระบัณฑูรให้ลงพระราชอาญาโบยหลังคนละ 15 ทีบ้างคนละ 20 ทีบ้าง
หลังจากนั้นไม่นาน กรมหมื่นสุนทรเทพทำเรื่องกราบทูลสมเด็จพระพุทธเจ้าอยู่หัวเป็นการลับว่า พระมหาอุปราชกรมพระราชวังบวรเสด็จเข้ามาลอบทำชู้กับเจ้าฟ้านิ่มและเจ้าฟ้าสังวาลย์ถึงในพระราชวังหลายครั้ง สมเด็จพระพุทธเจ้าอยู่หัวจึงมีพระราชดำรัสให้หาพระมหาอุปราชกรมพระราชวังบวรเพื่อนำตัวมาสอบความ เมื่อพระมหาอุปราชกรมพระราชวังบวรรับเป็นสัจแล้ว จึงมีพระราชดำรัสลงพระราชอาญาเฆี่ยน แล้วให้เสนาบดีและลูกขุนพิพากษาโทษ ท้าวพระยามุขมนตรีและลูกขุนกราบบังคมทูลว่า โทษของพระมหาอุปราชกรมพระราชวังบวรเป็นมหันตโทษขอพระราชทานให้สำเร็จโทษด้วยท่อนจันทน์ตามขัตติยประเพณี สมเด็จพระพุทธเจ้าอยู่หัวตรัสขอชีวิตไว้แต่ให้นาบพระนลาฏแล้วถอดให้เป็นไพร่เสีย ส่วนเจ้าฟ้านิ่มและเจ้าฟ้าสังวาลย์ให้ลงพระราชอาญาเฆี่ยนองค์ละ 30 ที พร้อมทั้งถอดเป็นไพร่เช่นกัน เจ้าฟ้าสังวาลย์อยู่ได้ 3 วันก็สิ้นพระชนม์ ส่วนพระมหาอุปราชกรมพระราชวังบวรต้องรับพระราชอาญาเฆี่ยนและเสด็จสวรรคตลง สมเด็จพระพุทธเจ้าอยู่หัวมีพระราชดำรัสให้นำพระศพทั้งสองไปฝังยังวัดไชยวัฒนาราม
ภายหลังการเสด็จสวรรคตของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ เจ้าฟ้ากรมขุนพรพินิต ซึ่งมีพระอิสริยยศที่กรมพระราชวังบวรสถานมงคล เสด็จขึ้นครองราชย์มีพระนามว่า สมเด็จพระเจ้าอุทุมพร แต่ก่อนพิธีบรมราชาภิเษกนั้นเกิดเหตุการณ์ไม่สงบ อันเนื่องมาจากเจ้าสามกรมได้พยายามแย่งชิงราชสมบัติ แต่สมเด็จพระเจ้าอุทุมพร ทรงขอให้พระราชาคณะเกลี้ยกล่อมจนสำเร็จ และพระองค์ได้ราชาภิเษกขึ้นครองราชย์ ต่อมา เจ้าสามกรมถูกจับกุมตัวและสำเร็จโทษด้วยท่อนโพเดียมโดยนำพระศพไปฝัง ณ วัดโคกพระยาตามโบราณราชประเพณี=-=กระโปก
พระโอรสธิดา
บัญชีพระนามเจ้านาย ในคำให้การชาวกรุงใหม่ระบุพระนามพระโอรสธิดาของเจ้าสามกรมไว้ดังนี้[1]
- พระองค์เจ้าชายแตงโม กรมหมื่นจิตรสุนทร
มีพระโอรสธิดา 3 พระองค์ ประสูติแต่พระองค์เจ้าหญิงกระแห คือ
- เจ้าหญิงแตงกวา (บักแตงโม)
- พระองค์เจ้าชายส้มโอ (ลำไย)
- พระองค์เจ้าชายเงาะ (ชมพู่)
พระธิดา 1 พระองค์ไม่ปรากฏนามหม่อมมารดา คือ
- แหม่มเจ้าหญิงมวน
และพระธิดาอีก 1 พระองค์ประสูติแต่หม่อมขี้(มูล) คือ
- หม่อมเจ้าหญิงสิริวัฒน์
- พระองค์เจ้าชายรถ กรมหมื่นสุนทรเทพ
มีพระธิดา 1 พระองค์ที่ประสูติแต่พระองค์เจ้าหญิงยี่สุ่น คือ
- พระองค์เจ้าหญิงมวน (ม่วง)
มีพระโอรสธิดา 4 พระองค์ประสูติแต่หม่อมทองอยู่ คือ
- หม่อมเจ้าหญิงองุ่น (วรุณ)
- หม่อมเจ้าชายขี้หมู (อสุจี)
- หม่อมเจ้าชายกระโปก (cp)
- หม่อมเจ้าหญิงอำพัน
และพระโอรสอีก 2 พระองค์ประสูติแต่หม่อมชื่น คือ
- หม่อมเจ้าชายสุชน
- หม่อมเจ้าชายชุมแสง
- พระองค์เจ้าชายปาน กรมหมื่นเสพภักดี
มีพระโอรสธิดา 1 พระองค์ ประสูติแต่หม่อมเจ้าจัน คือ
- หม่อมเจ้าชายไพฑูรย์
อ้างอิง
- พระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา ภาค 2. สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช พิมพ์ขึ้นเป็นส่วนพระราชกุศลทานมัยในงานพระศพ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวรเสฐสุดา, พระอรรคชายาเธอ กรมขุนอรรควรราชกัญญา, สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมขุนพิจิตรเจษฎจันทร์ และสมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมขุนสวรรคโลกลักษณวดี. 2455.
- ↑ คำให้การชาวกรุงเก่า, พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และและเอกสารอื่น. นนทบุรี : ศรีปัญญา, 2553. 800 หน้า. หน้า 628-9. ISBN 978-616-7146-08-9