ผลต่างระหว่างรุ่นของ "แถบลำดับหลัก"
KamikazeBot (คุย | ส่วนร่วม) ล r2.7.3) (โรบอต เพิ่ม: la:Series principalis |
Nullzerobot (คุย | ส่วนร่วม) ล ลบลิงก์ที่ซ้ำซ้อน wikidata |
||
บรรทัด 15: | บรรทัด 15: | ||
{{โครงดาราศาสตร์}} |
{{โครงดาราศาสตร์}} |
||
{{Link FA|en}} |
{{Link FA|en}} |
||
[[af:Hoofreeks]] |
|||
[[ar:النسق الأساسي]] |
|||
[[bg:Главна последователност]] |
|||
[[bs:Glavni niz]] |
|||
[[ca:Seqüència principal]] |
|||
[[cs:Hlavní posloupnost]] |
|||
[[de:Hauptreihe]] |
|||
[[el:Κύρια Ακολουθία]] |
|||
[[en:Main sequence]] |
|||
[[es:Secuencia principal]] |
|||
[[fa:رشته اصلی]] |
|||
[[fi:Pääsarja]] |
|||
[[fr:Séquence principale]] |
|||
[[gl:Secuencia principal]] |
|||
[[he:הסדרה הראשית]] |
|||
[[hi:मुख्य अनुक्रम]] |
|||
[[hr:Glavni niz]] |
|||
[[id:Deret utama]] |
|||
[[it:Sequenza principale]] |
|||
[[ja:主系列星]] |
|||
[[ko:주계열성]] |
|||
[[la:Series principalis]] |
|||
[[lb:Haaptrei]] |
|||
[[lt:Pagrindinė seka]] |
|||
[[lv:Galvenās secības zvaigzne]] |
|||
[[ms:Jujukan utama]] |
|||
[[my:ပင်မ အစီအစဉ် အတွင်းရှိကြယ်]] |
|||
[[nds:Hööftreeg]] |
|||
[[ne:मुख्य अनुक्रम]] |
|||
[[nl:Hoofdreeks]] |
|||
[[nn:Hovudserien]] |
|||
[[no:Hovedserien]] |
|||
[[pl:Ciąg główny]] |
|||
[[pt:Sequência principal]] |
|||
[[ru:Главная последовательность]] |
|||
[[simple:Main sequence]] |
|||
[[sk:Hlavná postupnosť]] |
|||
[[sl:Glavni niz]] |
|||
[[sr:Главни низ]] |
|||
[[sv:Huvudserien]] |
|||
[[tr:Anakol]] |
|||
[[uk:Головна послідовність]] |
|||
[[zh:主序星]] |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 22:05, 10 มีนาคม 2556
แถบลำดับหลัก (อังกฤษ: Main sequence) คือชื่อเรียกแถบต่อเนื่องและมีลักษณะพิเศษที่ปรากฏอยู่บนแผนภาพคู่ลำดับระหว่างสีของดาวฤกษ์กับความสว่าง แผนภาพคู่ลำดับสี-ความสว่างนี้รู้จักกันทั่วไปในชื่อ ไดอะแกรมของเฮิร์ตสปรัง-รัสเซลล์ หรือ HR Diagram ซึ่งเป็นผลการศึกษาร่วมกันระหว่างเอจนาร์ เฮิร์ตสปรัง กับเฮนรี นอร์ริส รัสเซลล์ ดาวที่อยู่บนแถบนี้จะรู้จักกันว่า ดาวบนแถบลำดับหลัก หรือดาวฤกษ์แคระ
หลังจากที่ดาวฤกษ์ก่อตัวขึ้นแล้ว มันจะสร้างพลังงานออกมาจากย่านใจกลางอันหนาแน่นและร้อนจัดโดยปฏิกิริยานิวเคลียร์ฟิวชันของอะตอมไฮโดรเจนไปเป็นฮีเลียม ระหว่างที่กระบวนการนี้ดำเนินไปในช่วงอายุของดาว จะสามารถระบุตำแหน่งบนแถบลำดับหลักได้โดยใช้มวลของดาวเป็นข้อมูลเบื้องต้น ประกอบกับข้อมูลองค์ประกอบทางเคมีและปัจจัยอื่นๆ อีก โดยทั่วไปยิ่งดาวฤกษ์มีมวลมากก็จะยิ่งมีช่วงอายุบนแถบลำดับหลักสั้นยิ่งขึ้น หลังจากเชื้อเพลิงไฮโดรเจนที่แกนกลางถูกใช้จนหมดไป ดาวฤกษ์ก็จะเคลื่อนออกไปจากแถบลำดับหลัก
บางคราวอาจพิจารณาแถบลำดับหลักออกเป็นแถบบนและแถบล่าง ขึ้นกับกระบวนการที่ดาวฤกษ์ใช้ในการสร้างพลังงาน ดาวฤกษ์ที่มีมวลน้อยกว่า 1.5 เท่าของมวลดวงอาทิตย์จะหลอมอะตอมไฮโดรเจนเข้าด้วยกันพร้อมกับกระบวนการสร้างฮีเลียม กระบวนการนี้เรียกว่า ปฏิกิริยาลูกโซ่โปรตอน-โปรตอน ถ้าดาวฤกษ์มีมวลมากกว่านี้ ก็จะอยู่ในแถบลำดับหลักบน นิวเคลียร์ฟิวชันจะใช้อะตอมของคาร์บอน ไนโตรเจน และออกซิเจนเป็นสื่อกลางในการผลิตฮีเลียมจากอะตอมไฮโดรเจน
เนื่องจากอุณหภูมิของดาวฤกษ์ที่แกนกลางกับที่พื้นผิวดาวนั้นมีความเหลื่อมล้ำกันอยู่ จึงมีการส่งผ่านพลังงานขึ้นมาอย่างต่อเนื่องผ่านชั้นดาวจนกระทั่งมันแผ่รังสีออกไปจากบรรยากาศของดาว กลไกสองประการที่ใช้ในการส่งผ่านพลังงานเหล่านี้คือ การแผ่รังสี และการพาความร้อน ในประเภทที่ขึ้นกับเงื่อนไขเฉพาะของดาวแต่ละดวง การพาความร้อนจะเกิดขึ้นในบริเวณที่อุณหภูมิมีความแตกต่างกันอย่างมาก หรือเป็นพื้นที่อับแสง หรือทั้งสองอย่าง เมื่อมีการพาความร้อนเกิดขึ้นในแกนกลาง มันจะกระตุ้นเศษเถ้าฮีเลียมขึ้น เป็นการรักษาระดับสัดส่วนของเชื้อเพลิงที่จะนำไปใช้ในปฏิกิริยาฟิวชัน