ดาวแคระ

ดาวแคระคือดาวฤกษ์ที่มีขนาดเล็กและมีกำลังส่องสว่างต่ำ ดาวฤกษ์ส่วนใหญ่ในแถบลำดับหลักเป็นดาวแคระ ต่อมา ความหมายของคำว่า "ดาวแคระ" ได้ขยายความครอบคลุมไปถึงวัตถุขนาดเล็กบางประเภทที่ไม่ใช่ดาวฤกษ์ และซากดาวฤกษ์ที่มีความหนาแน่นสูงซึ่งไม่ใช่ดาวฤกษ์อีกต่อไป
ประวัติ
[แก้]คำนี้ถูกบัญญัติขึ้นครั้งแรกในปี ค.ศ. 1906 เมื่อไอนาร์ แฮร์ตสปรอง นักดาราศาสตร์ชาวเดนมาร์ก สังเกตเห็นว่าดาวฤกษ์ที่มีสีแดงมากที่สุด ซึ่งจำแนกเป็นดาว K และ M ตามการจัดระดับของฮาร์วาร์ด สามารถแบ่งออกได้เป็นสองกลุ่มที่แตกต่างกัน คือ พวกมันสว่างกว่าดวงอาทิตย์มาก หรืออาจสว่างน้อยกว่ามาก เพื่อแยกกลุ่มดาวเหล่านี้ เขาเรียกดาวเหล่านี้ว่า “ดาวยักษ์” และ “ดาวแคระ”[1] โดยดาวแคระจะสว่างน้อยกว่า และดาวยักษ์จะสว่างกว่าดวงอาทิตย์
ปัจจุบัน ดาวฤกษ์ส่วนใหญ่ได้รับการจำแนกประเภทตามระบบมอร์แกน-คีแนน โดยใช้ตัวอักษร O, B, A, F, G, K และ M โดยเรียงตามลำดับจากดาวที่ร้อนที่สุด: ชนิด O ไปจนถึงดาวที่เย็นที่สุด: ชนิด M
ด้วยการพัฒนาของดาราศาสตร์อินฟราเรดในช่วงปลายศตวรรษที่ 20 ระบบมอร์แกน-คีแนนจึงถูกขยายไปยังประเภท L และ T ที่เย็นกว่า ซึ่งล้วนเป็น "ดาวแคระ" แต่ไม่ใช่ทั้งหมดที่จะถือเป็นดาวฤกษ์
การใช้คำว่า "ดาวแคระ" ในปัจจุบัน
[แก้]
ขอบเขตของคำว่า "ดาวแคระ" ในปัจจุบันครอบคลุมถึงสิ่งต่อไปนี้:
- ดาวแคระที่ไม่มีคุณสมบัติอื่น ๆ โดยทั่วไปหมายถึงดาวฤกษ์ในแถบลำดับหลัก ดาวฤกษ์ที่มีอันดับความสว่าง Class V: ดาวฤกษ์ในแถบลำดับหลัก (ดาวแคระ) เช่น: อะเคอร์นา (B6Vep)[2]
- ดาวแคระแดง เป็นดาวฤกษ์มวลน้อยในแถบลำดับหลัก
- ดาวแคระเหลือง เป็นดาวฤกษ์ในแถบลำดับหลัก (ดาวแคระ) ที่มีมวลเทียบเท่ากับดวงอาทิตย์
- ดาวแคระส้ม เป็นดาวฤกษ์ในแถบลำดับหลักชนิด K
- ดาวฤกษ์ในแถบลำดับหลักสีน้ำเงิน (ชนิด O และชนิด B) มีขนาดใหญ่จนยากที่จะแยกแยะจากดาวยักษ์น้ำเงิน ไม่ว่าจะเป็นในด้านขนาดหรือความสว่าง และเนื่องจากความขัดแย้งทางความคิด จึงหลีกเลี่ยงการใช้คำว่า "ดาวแคระ" เมื่ออ้างถึงดาวฤกษ์เหล่านี้
- ดาวแคระน้ำเงิน เป็นกลุ่มดาวฤกษ์ที่มีมวลน้อยมากตามสมมติฐาน ซึ่งมีอุณหภูมิเพิ่มขึ้นเมื่อใกล้ถึงจุดสิ้นสุดของอายุขัยในแถบลำดับหลัก เชื่อกันว่าเอกภพยังไม่เก่าแก่พอที่ดาวแคระแดงจะเข้าสู่ระยะที่เรียกว่า "สีน้ำเงิน" ซึ่งจริงๆ แล้วคือสีขาวปานกลาง
- ดาวแคระขาว คือซากของดาวฤกษ์ที่ตายแล้ว ประกอบด้วยสสารสถานะเสื่อมอิเล็กตรอน เชื่อกันว่าดาวแคระขาวเป็นขั้นตอนสุดท้ายของวิวัฒนาการของดาวฤกษ์ที่มีมวลไม่มากพอที่จะยุบตัวลงเป็นดาวนิวตรอนหรือหลุมดำ ซึ่งเป็นดาวฤกษ์ทีมีมวลน้อยกว่าประมาณ 9 M☉
- มีทฤษฎีว่าดาวแคระดำ มีทฤษฎีว่าดาวแคระขาวที่เย็นตัวลงจนไม่เปล่งแสงที่มองเห็นได้อีกต่อไป เชื่อกันว่าจักรวาลยังไม่เก่าแก่พอที่ดาวแคระขาวดวงใดจะเย็นตัวลงจนกลายเป็น "สีดำ"
- ดาวแคระน้ำตาล เป็นวัตถุมวลต่ำกว่าดาวฤกษ์ซึ่งไม่มีขนาดใหญ่พอที่จะฟิวชั่นไฮโดรเจนให้เป็นฮีเลียม แต่ก็ยังมีมวลเพียงพอที่จะฟิวชั่นดิวเทอเรียมได้ นั่นคือ น้อยกว่า 0.08 M☉ และมากกว่า 13 เท่าของมวลดาวพฤหัสบดีโดยประมาณ
ดูเพิ่ม
[แก้]อ้างอิง
[แก้]- ↑ Brown, Laurie M.; Pais, Abraham; Pippard, A.B., บ.ก. (1995). Twentieth Century Physics. Bristol, UK; New York, NY: Institute of Physics, American Institute of Physics. p. 1696. ISBN 0-7503-0310-7. OCLC 33102501.
- ↑ Nazé, Y. (November 2009). "Hot stars observed by XMM-Newton. I. The catalog and the properties of OB stars". Astronomy and Astrophysics. 506 (2): 1055–1064. arXiv:0908.1461. Bibcode:2009A&A...506.1055N. doi:10.1051/0004-6361/200912659. S2CID 17317459.[ลิงก์เสีย]