โซเดียมไซยาไนด์
| โซเดียมไซยาไนด์ | |
|---|---|
 |
 |
| เลขทะเบียน | |
| เลขทะเบียน CAS | [143-33-9][CAS] |
| PubChem | |
| EC number | |
| UN number | 1689 |
| RTECS number | VZ7525000 |
| SMILES | |
| InChI | |
| ChemSpider ID | |
| คุณสมบัติ | |
| สูตรเคมี | NaCN |
| มวลต่อหนึ่งโมล | 49.0072 g/mol |
| ลักษณะทางกายภาพ | ของแข็งสีขาว |
| กลิ่น | จาง ๆ คล้ายอัลมอนด์ |
| ความหนาแน่น | 1.5955 g/cm3 |
| จุดหลอมเหลว |
563.7 °C, 837 K, 1047 °F |
| จุดเดือด |
1496 °C, 1769 K, 2725 °F |
| ความสามารถละลายได้ ใน น้ำ | 48.15 g/100 mL (10 °C) 63.7 g/100 mL (25 °C) |
| ความสามารถละลายได้ | ละลายในแอมโมเนีย, เมทานอล, เอทานอล ละลายได้บ้างในไดเมทิลฟอร์มาไมด์, SO2 ไม่ละลายในไดเมทิลซัลฟอไซด์ |
| ดัชนีหักเหแสง (nD) | 1.452 |
| อุณหเคมี | |
| Std enthalpy of formation ΔfH |
-91 kJ/mol |
| Standard molar entropy S |
115.7 J/mol K |
| ความจุความร้อนจำเพาะ | 70.4 J/mol K |
| ความอันตราย | |
| การจำแนกของ EU |  T+  N  C [1]
|
| NFPA 704 |
 0
4
0
|
| R-phrases | R26/27/28, R32, R50/53 |
| S-phrases | (S1/2), S7, S28, S29, S45, S60, S61 |
| จุดวาบไฟ | ไม่ติดไฟ |
| U.S. Permissible exposure limit (PEL) |
TWA 5 mg/m3[3] |
| LD50 | 6.44 mg/kg (หนู, ทางปาก) 4 mg/kg (แกะ, ทางปาก) 15 mg/kg (สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม, ทางปาก) 8 mg/kg (หนู, ทางปาก)[2] |
| สารประกอบอื่นที่เกี่ยวข้องกัน | |
| แคทไอออนที่เกี่ยวข้อง | |
| สารประกอบที่เกี่ยวข้อง | ไฮโดรเจนไซยาไนด์ |
| หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa | |
| สถานีย่อย:เคมี | |
โซเดียมไซยาไนด์ (อังกฤษ: sodium cyanide) มีสูตรเคมีคือ NaCN มีลักษณะเป็นของแข็งสีขาว ละลายน้ำได้ นิยมใช้ในอุตสาหกรรมเหมืองแร่ทอง โซเดียมไซยาไนด์มีความเป็นพิษสูงมาก มีกลิ่นจาง ๆ คล้ายอัลมอนด์ แต่การได้กลิ่นนี้ขึ้นอยู่กับลักษณะทางพันธุกรรม[5] เมื่อผสมกับกรดจะได้แก๊สพิษ ไฮโดรเจนไซยาไนด์
- NaCN + H2SO4 → HCN + NaHSO4
การผลิต[แก้]
เดิมโซเดียมไซยาไนด์ได้จากการกระบวนการแคสต์เนอร์–เคลล์เนอร์ ซึ่งเป็นการทำปฏิกิริยาระหว่างโซเดียมเอไมด์กับคาร์บอน:
- NaNH2 + C → NaCN + H2
ต่อมา การผลิตโซเดียมไซยาไนด์ได้จากการทำปฏิกิริยาระหว่างไฮโดรเจนไซยาไนด์กับโซเดียมไฮดรอกไซด์:[6]
- HCN + NaOH → NaCN + H2O
ในปี ค.ศ. 2006 มีการประมาณการว่าทั่วโลกผลิตโซเดียมไซยาไนด์จำนวนกว่า 500,000 ตัน
ความเป็นพิษ[แก้]
โซเดียมไซยาไนด์เป็นสารยับยั้งการหายใจระดับเซลล์ โดยมีผลต่อเอนไซม์ไซโตโครม ซี ออกซิเดสในไมโตคอนเดรีย ทำให้เซลล์ไม่สมารถใช้ออกซิเจนในการหายใจได้ เกิดภาวะเลือดเป็นกรดแล็กติก ทำให้กล้ามเนื้อล้า หายใจตื้น หมดสติและเสียชีวิต ขนาดของโซเดียมไซยาไนด์ที่ทำให้เสียชีวิตอยู่ที่ 200–300 มิลลิกรัม[7]
โซเดียมไซยาไนด์สามารถขจัดความเป็นพิษได้ด้วยไฮโดรเจนเพอร์ออกไซด์ (H2O2) โดยจะได้โซเดียมไซยาเนตและน้ำเป็นผลิตภัณฑ์:[6]
- NaCN + H2O2 → NaOCN + H2O
ดูเพิ่ม[แก้]
อ้างอิง[แก้]
- ↑ Oxford MSDS
- ↑ Cyanides (as CN) - CDC
- ↑ Sodium cyanide (as CN) - CDC
- ↑ http://cameochemicals.noaa.gov/chemical/4477
- ↑ Online 'Mendelian Inheritance in Man' (OMIM) 304300
- ↑ 6.0 6.1 Andreas Rubo, Raf Kellens, Jay Reddy, Norbert Steier, Wolfgang Hasenpusch "Alkali Metal Cyanides" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry 2006 Wiley-VCH, Weinheim, Germany. doi:10.1002/14356007.i01_i01
- ↑ SODIUM CYANIDE: PROPERTIES, TOXICITY, USES AND ENVIRONMENTAL IMPACTS
แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ โซเดียมไซยาไนด์- "Sodium cyanide - MSDS". Science Lab.
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ | เกลือและอนุพันธ์โคเวเลนต์ของไซยาไนด์ไอออน | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| HCN | He | ||||||||||||||||||
| LiCN | Be(CN)2 | B | C | NH4CN | OCN−, -NCO |
FCN | Ne | ||||||||||||
| NaCN | Mg(CN)2 | Al(CN)3 | SiCN | P(CN)3 | SCN−, -NCS, (SCN)2, S(CN)2 |
ClCN | Ar | ||||||||||||
| KCN | Ca(CN)2 | Sc(CN)3 | Ti(CN)4 | VO(CN)3 | Cr(CN)3 | Mn(CN)2 | Fe(CN)3, Fe(CN)64+, Fe(CN)63+ |
Co(CN)2, Co(CN)3 |
Ni(CN)2 Ni(CN)42− |
CuCN | Zn(CN)2 | Ga(CN)3 | Ge | As(CN)3 | SeCN− (SeCN)2 Se(CN)2 |
BrCN | Kr | ||
| RbCN | Sr(CN)2 | Y(CN)3 | Zr(CN)4 | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd(CN)2 | AgCN | Cd(CN)2 | In(CN)3 | Sn | Sb | Te(CN)2, Te(CN)4 |
ICN | XeCN | ||
| CsCN | Ba(CN)2 | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg2(CN)2, Hg(CN)2 |
TlCN | Pb(CN)2 | Bi(CN)3 | Po | At | Rn | |||
| Fr | Ra | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Cn | Nh | Fl | Mc | Lv | Ts | Og | |||
| ↓ | |||||||||||||||||||
| La | Ce(CN)3, Ce(CN)4 |
Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd(CN)3 | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | |||||
| Ac | Th | Pa | UO2(CN)2 | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr | |||||
บทความเกี่ยวกับเคมีนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยเพิ่มข้อมูล ดูเพิ่มที่ สถานีย่อย:เคมี