โซเดียมไซยาไนด์

โซเดียมไซยาไนด์
Sodium cyanide bonding	Sodium cyanide space filling
เลขทะเบียน
เลขทะเบียน CAS	143-33-9 ;
3D model (JSmol)	รูปภาพแบบโต้ตอบ;
ChEMBL	ChEMBL1644697 ;
เคมสไปเดอร์	8587 ;
ECHA InfoCard	100.005.091
EC Number	205-599-4;
ผับเคม CID	8929;
RTECS number	VZ7525000;
UN number	1689
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID4024309 ;
	InChI InChI=1S/CN.Na/c1-2;/q-1;+1 Key: MNWBNISUBARLIT-UHFFFAOYSA-N ; InChI=1S/CN.Na/c1-2;/q-1;+1 Key: MNWBNISUBARLIT-UHFFFAOYAG;
	SMILES [C-]#N.[Na+];
คุณสมบัติ
สูตรเคมี	NaCN
มวลโมเลกุล	49.0072 g/mol
ลักษณะทางกายภาพ	ของแข็งสีขาว
กลิ่น	จาง ๆ คล้ายอัลมอนด์
ความหนาแน่น	1.5955 g/cm3
จุดหลอมเหลว	563.7 องศาเซลเซียส (1,046.7 องศาฟาเรนไฮต์; 836.9 เคลวิน)
จุดเดือด	1,496 องศาเซลเซียส (2,725 องศาฟาเรนไฮต์; 1,769 เคลวิน)
ละลายในน้ำ	48.15 g/100 mL (10 °C) ; 63.7 g/100 mL (25 °C)
ความสามารถละลายได้	ละลายในแอมโมเนีย, เมทานอล, เอทานอล; ละลายได้บ้างในไดเมทิลฟอร์มาไมด์, SO2; ไม่ละลายในไดเมทิลซัลฟอไซด์
ดัชนีหักเหแสง (nD)	1.452
อุณหเคมี
ความจุความร้อน (C)	70.4 J/mol K
Std molar; entropy (S⦵298)	115.7 J/mol K
Std enthalpy of; formation (ΔfH⦵298)	-91 kJ/mol
ความอันตราย
NFPA 704 (fire diamond)	4 0 0
จุดวาบไฟ	ไม่ติดไฟ
	ปริมาณหรือความเข้มข้น (LD, LC):
LD50 (median dose)	6.44 mg/kg (หนู, ทางปาก); 4 mg/kg (แกะ, ทางปาก); 15 mg/kg (สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม, ทางปาก); 8 mg/kg (หนู, ทางปาก)
	NIOSH (US health exposure limits):
PEL (Permissible)	TWA 5 mg/m3
เอกสารข้อมูลความปลอดภัย (SDS)	ICSC 1118
สารประกอบอื่นที่เกี่ยวข้องกัน
แคทไอออนอื่น ๆ	โพแทสเซียมไซยาไนด์
สารประกอบที่เกี่ยวข้อง	ไฮโดรเจนไซยาไนด์
	หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa อ้างอิงกล่องข้อมูล

โซเดียมไซยาไนด์ (อังกฤษ: sodium cyanide) มีสูตรเคมีคือ NaCN มีลักษณะเป็นของแข็งสีขาว ละลายน้ำได้ นิยมใช้ในอุตสาหกรรมเหมืองแร่ทอง โซเดียมไซยาไนด์มีความเป็นพิษสูงมาก มีกลิ่นจาง ๆ คล้ายอัลมอนด์ แต่การได้กลิ่นนี้ขึ้นอยู่กับลักษณะทางพันธุกรรม^[4] เมื่อผสมกับกรดจะได้แก๊สพิษ ไฮโดรเจนไซยาไนด์

NaCN + H₂SO₄ → HCN + NaHSO₄

การผลิต

เดิมโซเดียมไซยาไนด์ได้จากการกระบวนการแคสต์เนอร์–เคลล์เนอร์ ซึ่งเป็นการทำปฏิกิริยาระหว่างโซเดียมเอไมด์กับคาร์บอน:

NaNH₂ + C → NaCN + H₂

ต่อมา การผลิตโซเดียมไซยาไนด์ได้จากการทำปฏิกิริยาระหว่างไฮโดรเจนไซยาไนด์กับโซเดียมไฮดรอกไซด์:^[5]

HCN + NaOH → NaCN + H₂O

ในปี ค.ศ. 2006 มีการประมาณการว่าทั่วโลกผลิตโซเดียมไซยาไนด์จำนวนกว่า 500,000 ตัน

ความเป็นพิษ

โซเดียมไซยาไนด์เป็นสารยับยั้งการหายใจระดับเซลล์ โดยมีผลต่อเอนไซม์ไซโตโครม ซี ออกซิเดสในไมโตคอนเดรีย ทำให้เซลล์ไม่สมารถใช้ออกซิเจนในการหายใจได้ เกิดภาวะเลือดเป็นกรดแล็กติก ทำให้กล้ามเนื้อล้า หายใจตื้น หมดสติและเสียชีวิต ขนาดของโซเดียมไซยาไนด์ที่ทำให้เสียชีวิตอยู่ที่ 200–300 มิลลิกรัม^[6]

โซเดียมไซยาไนด์สามารถขจัดความเป็นพิษได้ด้วยไฮโดรเจนเพอร์ออกไซด์ (H₂O₂) โดยจะได้โซเดียมไซยาเนตและน้ำเป็นผลิตภัณฑ์:^[5]

NaCN + H₂O₂ → NaOCN + H₂O

ดูเพิ่ม

อ้างอิง

↑ Cyanides (as CN) - CDC
↑ Sodium cyanide (as CN) - CDC
http://cameochemicals.noaa.gov/chemical/4477
↑ Online 'Mendelian Inheritance in Man' (OMIM) 304300
1 2 Andreas Rubo, Raf Kellens, Jay Reddy, Norbert Steier, Wolfgang Hasenpusch "Alkali Metal Cyanides" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry 2006 Wiley-VCH, Weinheim, Germany. doi:10.1002/14356007.i01_i01
↑ "SODIUM CYANIDE: PROPERTIES, TOXICITY, USES AND ENVIRONMENTAL IMPACTS" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-01-10. สืบค้นเมื่อ 2016-07-04.

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ โซเดียมไซยาไนด์
"Sodium cyanide - MSDS". Science Lab.

บทความเคมีนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

[1] Cyanides (as CN) - CDC

[2] Sodium cyanide (as CN) - CDC

[3] ttp://cameochemicals.noaa.gov/chemical/4477

[4] Online 'Mendelian Inheritance in Man' (OMIM) 304300

[Ullmann-5] 1 2 Andreas Rubo, Raf Kellens, Jay Reddy, Norbert Steier, Wolfgang Hasenpusch "Alkali Metal Cyanides" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry 2006 Wiley-VCH, Weinheim, Germany. doi:10.1002/14356007.i01_i01

[6] "SODIUM CYANIDE: PROPERTIES, TOXICITY, USES AND ENVIRONMENTAL IMPACTS" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-01-10. สืบค้นเมื่อ 2016-07-04.

[1]

[2]

[4]

[5]

[6]