ข้ามไปเนื้อหา

หน่วยบัญชาการรักษาดินแดน

พิกัด: 13°44′49″N 100°29′42″E / 13.74694°N 100.49500°E / 13.74694; 100.49500
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
หน่วยบัญชาการรักษาดินแดน
เครื่องหมายราชการ
ประจำการพ.ศ. 2491
ประเทศ ไทย
เหล่า กองทัพบกไทย
ขึ้นกับกองทัพบกไทย
กองบัญชาการเลขที่ 2 ถนนเจริญกรุง แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร 10200
เว็บไซต์https://www.tdc.mi.th/index.html
ผู้บังคับบัญชา
ผู้บัญชาการปัจจุบันพลโท ทวีพูล ริมสาคร[1]

หน่วยบัญชาการรักษาดินแดน (นรด.) หรือเดิมใช้ชื่อว่า หน่วยบัญชาการกำลังสำรอง และ กรมการรักษาดินแดน (ร.ด.) ตามลำดับ เป็นหน่วยงานขึ้นในสังกัดกองทัพบก ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2491[2] มีภารกิจหลัก คือ เตรียมกำลังสำรองให้แก่กองทัพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการฝึกอบรมเยาวชนของชาติ อันได้แก่ นักศึกษาวิชาทหาร (นศท.)[3]

ปัจจุบัน มีที่ทำการตั้งอยู่ ณ เลขที่ 2 ถนนเจริญกรุง แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร ตัวอาคารสร้างขึ้นด้วยสถาปัตยกรรมแบบปัลลาดีโอ[4] มีความสวยงาม ตั้งแต่ พ.ศ. 2466 โดยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ในที่ที่เคยเป็นสวนเจ้าเชตุ และวังท้ายหับเผย ถือเป็นอาคารอนุรักษ์แห่งหนึ่ง[3] โดยเมื่อแรกสร้างนั้นใช้เป็นที่ตั้งของ กรมทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์[5] (ปัจจุบันหน่วยทหารดังกล่าวคือกรมทหารราบที่ 1 มหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์)

ในวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2566 พลโท[6] ทวีพูล ริมสาคร[7] ​ดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการ​หน่วยบัญชาการรักษาดินแดน ส่วนรองผู้บัญชาการหน่วยบัญชาการรักษาดินแดนได้แก่ พลตรี นราวิชญ์ ปรมาธิกุล[8] และ พลตรี ปัญญา ตั้งความเพียร[9]

ประวัติ

[แก้]

กิจการรักษาดินแดนมีที่มาจากพระราชบัญญัติจัดระเบียบป้องกันราชอาณาจักร พ.ศ. 2491 และพระราชบัญญัติว่าด้วยการจัดระเบียบการป้องกันราชอาณาจักร พ.ศ. 2490 โดยให้เหตุผลว่าเพื่อให้พลเมืองมีส่วนร่วมในการปกป้องท้องที่ของตนเองโดยที่กองทัพเสียงบประมาณน้อยลง และพลเมืองไม่เสียเวลาประกอบอาชีพ ทั้งนี้เกิดขึ้นหลังรัฐประหารในประเทศไทย พ.ศ. 2490[10]: 12  ต่อมามีการแก้ไขสิทธิประโยชน์ตอบแทนของนักศึกษาวิชาทหารให้ได้รับการยกเว้นตามกฎหมายว่าด้วยการรับราชการทหารตามพระราชบัญญัติส่งเสริมการฝึกวิชาทหาร พ.ศ. 2494[10]: 13 

สัญลักษณ์

[แก้]

หน่วยงานในสังกัด

[แก้]
อาคารหน่วยบัญชาการรักษาดินแดนในปี พ.ศ. 2565
ลานกว้างภายในอาคารหน่วยบัญชาการรักษาดินแดน
  • โรงเรียนการกำลังสำรอง ศูนย์การกำลังสำรอง
  • โรงเรียนรักษาดินแดน ศูนย์การนักศึกษาวิชาทหาร
  • กองพันทหารราบ หน่วยบัญชาการรักษาดินแดน[11]
  • ค่ายฝึกนักศึกษาวิชาทหารเขาชนไก่
  • ศูนย์การนักศึกษาวิชาทหาร
  • ศูนย์การกำลังสำรอง[12]

รายนามผู้บัญชาการหน่วยบัญชาการรักษาดินแดน

[แก้]

เจ้ากรมการรักษาดินแดน

[แก้]
  1. พลเอก สุทธิ สุทธิสารณกร (พ.ศ. 2491 - 2491)
  2. พลโท ขุนศิลป์ศรชัย (พ.ศ. 2491 - 2492), (พ.ศ. 2494 - 2495)
  3. พลตรี จำรัส จำรัสโรมรัน (พ.ศ. 2492 - 2494)
  4. พลโท สุรใจ พูลทรัพย์ (พ.ศ. 2495 - 2506)
  5. พลโท พิศิษฐ์ ฉายเหมือนวงศ์ (พ.ศ. 2506 - 2507)
  6. พลโท บุญชัย บำรุงพงศ์ (พ.ศ. 2507 - 2508)
  7. พลโท ยุทธ สมบูรณ์ (พ.ศ. 2508 - 2513)
  8. พลโท อุทัย ฉายแสงจันทร์ (พ.ศ. 2513 - 2515)
  9. พลโท พนม โชติพิมาย (พ.ศ. 2515 - 2517)
  10. พลโท แสวง ขมะสุนทร (พ.ศ. 2517 - 2519)
  11. พลโท เอื้อม จิระพงศ์ (พ.ศ. 2519 - 2522)
  12. พลโท ณรงค์ฤทธิ์ มหารักขกะ (พ.ศ. 2522 - 2523)
  13. พลโท เทียนชัย สิริสัมพันธ์ (พ.ศ. 2523 - 2525)
  14. พลโท จารุ จาติกานนท์ (พ.ศ. 2525 - 2528)
  15. พลโท วิจิตร สุขมาก (พ.ศ. 2528 - 2530)
  16. พลโท วิโรจน์ แสงสนิท (พ.ศ. 2530 - 2531)
  17. พลโท วชิรพล พลเวียง (พ.ศ. 2531 - 2533)
  18. พลโท อารียะ อุโฆษกิจ (พ.ศ. 2533 - 2534)
  19. พลโท อานุภาพ ทรงสุนทร (พ.ศ. 2534 - 2535)
  20. พลโท ยุทธพันธุ์ มกรมณี (พ.ศ. 2535 - 2536)
  21. พลโท ประยูร มีเดช (พ.ศ. 2536 - 2538)
  22. พลโท การุญ ฉายเหมือนวงศ์ (พ.ศ. 2538 - 2540)
  23. พลโท พนม จีนะวิจารณะ (พ.ศ. 2540 - 2542)
  24. พลโท หาญ เพไทย (พ.ศ. 2542 - 2543)
  25. พลโท เกรียงไกร เจริญศิริ (พ.ศ. 2543 - 2544)
  26. พลโท จำลอง บุญกระพือ (พ.ศ. 2544)

เจ้ากรมการกำลังสำรองทหารบก

[แก้]
  1. พลตรี เหรียญ ดิษฐบรรจง (พ.ศ. 2513 - 2519)
  2. พลตรี จิตต์กวี เกษะโกมล (พ.ศ. 2519 - 2521)
  3. พลตรี มานะ รัตนโกเศศ (พ.ศ. 2521 - 2524)
  4. พลตรี ศิริชัย ลักษณียนาวิน (พ.ศ. 2524 - 2526)
  5. พลตรี ปัญญา ขวัญอยู่ (พ.ศ. 2526 - 2528)
  6. พลตรี ปราโมทย์ ระงับภัย (พ.ศ. 2528 - 2531)
  7. พลตรี อุทัย ชุณหเพสย์ (พ.ศ. 2531 - 2534)
  8. พลตรี สุพจน์ เกิดชูชื่น (พ.ศ. 2534 - 2537)
  9. พลตรี บรรจบ จูภาวิง (พ.ศ. 2537 - 2541)
  10. พลตรี ศักดิ์สิน ทิพย์เกษร (พ.ศ. 2541 - 2544)

ผู้บัญชาการหน่วยบัญชาการกำลังสำรอง

[แก้]
  1. พลโท จำลอง บุญกระพือ (พ.ศ. 2544 - 2545)
  2. พลโท ชาญวิช ศรีธรรมวุฒิ (พ.ศ. 2545 - 2546)
  3. พลโท ศักดิ์สิน ทิพย์เกษร (พ.ศ. 2546 - 2547)
  4. พลโท วิชญ ไขรัศมี (พ.ศ. 2547 - 2548)
  5. พลโท อาทร โลหิตกุล (พ.ศ. 2548 - 2549)
  6. พลโท มนตรี สังขทรัพย์ (พ.ศ. 2549 - 2549)
  7. พลโท สมเกียรติ สุทธิไวยกิจ (พ.ศ. 2549 - 2551)
  8. พลโท สิงห์ศึก สิงห์ไพร (พ.ศ. 2551 - 2552)

ผู้บัญชาการหน่วยบัญชาการรักษาดินแดน

[แก้]
  1. พลโท สิงห์ศึก สิงห์ไพร (พ.ศ. 2552 - 2552)
  2. พลโท ธนดล เผ่าจินดา (พ.ศ. 2552 - 2554)
  3. พลโท ชูเกียรติ เธียรสุนทร (พ.ศ. 2554 - 2555)
  4. พลโท วิชิต ศรีประเสริฐ (พ.ศ. 2555 - 2556)
  5. พลโท ยศนันท์ หร่ายเจริญ (พ.ศ. 2556 - 2557)
  6. พลโท ทลวงรณ วรชาติ (พ.ศ. 2557 - 2558)
  7. พลโท วีรชัย อินทุโศภณ (พ.ศ. 2558 - 2560)
  8. พลโท วิโรจน์ วิจิตรโท (พ.ศ. 2560 - 2561)
  9. พลโท ปราการ ปทะวานิช (พ.ศ. 2561 - 2564)
  10. พลโท วสุ เจียมสุข (พ.ศ. 2564 - 2566)
  11. พลโท ทวีพูล ริมสาคร (พ.ศ. 2566 - ปัจจุบัน)

ยศทหารเป็นยศขณะดำรงตำแหน่งและในวงเล็บเป็นระยะเวลาที่ดำรงตำแหน่ง

อ้างอิง

[แก้]
  1. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ให้นายทหารรับราชการ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 140 ตอน 209 ง หน้า 21 วันที่ 30 สิงหาคม 2566
  2. "นรด.จัดงานวันสถาปนา ครบรอบ 71 ปี". ข่าวสด. 4 February 2019. สืบค้นเมื่อ 1 February 2021.
  3. 3.0 3.1 "หน่วยบัญชาการกำลังสำรอง : ความสำคัญ". หน่วยบัญชาการรักษาดินแดน. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ 2018-03-06.
  4. "เจริญกรุง แรกมีความศิวิไลซ์ในสยาม". พินิจนคร. 2009-02-02.
  5. "กรมการรักษาดินแดน". ข้อมูลเกาะรัตนโกสินทร์. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-10-01. สืบค้นเมื่อ 2018-03-06.
  6. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานยศทหารชั้นนายพล ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 140 ตอน 39 ข หน้า 6 วันที่ 30 สิงหาคม 2566
  7. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ให้นายทหารรับราชการ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 140 ตอน 209 ง หน้า 21 วันที่ 30 สิงหาคม 2566
  8. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ให้นายทหารรับราชการ ราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 141 ตอนพิเศษ 262 ง 21 กันยายน พ.ศ. 2567
  9. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ให้นายทหารรับราชการ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 140 ตอน 209 ง หน้า 25 วันที่ 30 สิงหาคม 2566
  10. 10.0 10.1 เกตวงกต, ธนัย (2560). ประวัติศาสตร์การเกณฑ์ทหารในสังคมไทย (PDF). มูลนิธิฟรีดริค เอแบร์ท. สืบค้นเมื่อ 9 December 2022.
  11. "กองพันทหารราบ หน่วยบัญชาการรักษาดินแดน". www.facebook.com.
  12. "หน้าแรก". ศูนย์การกำลังสำรอง. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-02-04. สืบค้นเมื่อ 2022-02-04.

แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้]

13°44′49″N 100°29′42″E / 13.74694°N 100.49500°E / 13.74694; 100.49500