พญาหลวงติ๋นมหาวงศ์

เจ้าพระยาหลวงติ๋นมหาวงศ์
เจ้าฟ้าหลวงน่าน
เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 51 และ ปฐมเจ้าผู้ครองนครน่านแห่ง ราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์
ราชาภิเษก	11 พฤษภาคม พ.ศ. 2269
ครองราชย์	11 พฤษภาคม พ.ศ. 2269 - 16 มิถุนายน พ.ศ. 2294
รัชกาล	25 ปี 36 วัน
ก่อนหน้า	พระนาขวา (น้อยอินทร์)
ถัดไป	เจ้าอริยวงษ์
พระชายา	แม่เจ้าเมืองเชียงใหม่อรรคราชเทวี
ชายา	แม่เจ้านางยอดราชเทวี
พระราชบุตร	7 พระองค์
พระนามเต็ม เจ้าพระยาหลวงติ๋นมหาวงษ์ เจ้าฟ้าหลวงเมืองน่าน
ราชสกุล	ต้นราชสกุล ณ น่าน
ราชวงศ์	ปฐม ราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์
ประสูติ	เมืองเชียงใหม่
พิราลัย	16 มิถุนายน พ.ศ. 2294 ณ คุ้มหลวงเมืองน่าน

เจ้าพระยาหลวงติ๋นมหาวงศ์ หรือ เจ้าฟ้าหลวงติ๋นมหาวงศ์ ทรงเป็นเจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 51 และปฐมเจ้าผู้ครองนครน่านแห่งราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์ ครองเมืองน่าน ระหว่างปี พ.ศ. 2269 - พ.ศ. 2294 และทรงเป็นบรรพบุรุษแห่งราชสกุลณ น่าน และราชสกุลเจ้านายเมืองน่าน สาขาอื่น ๆ

ประวัติ

พญาหลวงติ๋นมหาวงศ์มาจากเชียงใหม่ ต่อมาพระเจ้ากรุงอังวะโปรดให้พญานาซ้ายให้รวบรวมผู้คนและสร้างเมืองน่านขึ้นมาใหม่และมอบให้พญานาซ้ายดูแล เมื่อพญานาซ้ายดูแลเมืองน่านร่วม 11 ปีได้รับการโปรดให้เป็นพญานาขวาแต่ตัวไม่มีเชื้อเจ้ามาก่อนจึงไม่กล้าขึ้นครองเมือง จึงได้กราบทูลพระเจ้ากรุงอังวะ ขอให้พญาหลวงติ๋นที่อยู่เมืองเชียงใหม่มาครองเมืองน่าน พญาหลวงติ๋นครองเมืองน่านระหว่าง พ.ศ. 2269–2294 ก็ถึงแก่พิราลัย เจ้าอริยวงศ์ (หวั่นท๊อก) พระโอรสจึงได้ปกครองเมืองน่านต่อมา

พระประวัติในเอกสาร ประวัติศาสตร์เมืองน่าน

ในช่วงปลายของยุคที่เมืองน่านมีสถานะเป็นเมืองขึ้นของพม่า (พ.ศ. 2101 - พ.ศ. 2331) ในปี พ.ศ. 2269 พระมหากษัตริย์พม่าได้โปรดให้พญาหลวงตื๋น (เจ้ามหาวงศ์) เชื้อสายเจ้านายเมืองเชียงใหม่ที่ได้เป็นเจ้าเมืองตื๋นมาเป็นเจ้าเมืองน่าน (พ.ศ.๒๒๖๙ – ๒๒๙๔)21 22 และเป็นปฐมราชวงศ์มหาวงศ์ (ราชวงศ์หลวงติ๋น) ของเจ้าหลวงเมืองน่าน สืบมาจนถึงเมืองนครน่าน เป็นประเทศราชของสยามในปี พ.ศ. 2331

พระชายา ราชโอรส ราชธิดา

เจ้าหลวงติ๋นมหาวงษ์ ท่านมีพระชายา 2 องค์ ประสูติแต่ ราชโอรส ราชธิดา 7 พระองค์ ดังนี้

• ชายาที่ 1 แม่เจ้าเมืองเชียงใหม่เทวี ประสูติแต่ ราชโอรส ราชธิดา 4 พระองค์

1. เจ้าอริยวงษ์ ภายหลังเป็น เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 52
2. เจ้ามัว
3. เจ้านรินทร์
4. เจ้านางเทพ

• ชายาที่ 2 แม่เจ้ายอดเทวี ประสูติแต่ ราชธิดา 3 พระองค์

1. เจ้านางมะลิมาลา
2. เจ้านางยอดมโนรา
3. เจ้านางคำขา

แหล่งข้อมูลอื่น

• บริพัตร อินปาต๊ะ. “ตระกูลหลวงติ๋นและจุดเริ่มต้นของการสร้าง ‘น่านใหม่’ พ.ศ. 2267–2331.” วารสารประวัติศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ 41 (ส.ค. 2559–ก.ค. 2560), น. 140–151.

ดูเพิ่ม

รายพระนามเจ้าผู้ครองนครน่าน

ก่อนหน้า		พญาหลวงติ๋นมหาวงศ์		ถัดไป
พญานาซ้าย (ครั้งที่สอง)		เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 51 (พ.ศ. 2269–2294)		เจ้าหลวงอริยวงษ์