รายพระนามเจ้าผู้ครองนครน่าน

รายพระนามกษัตริย์นครรัฐน่าน, เจ้าผู้ครองนครน่าน และ เจ้าผู้ปกครองเมืองน่าน นับตั้งแต่ปี พ.ศ. 1825 จนถึงปี พ.ศ. 2474

เมืองนครน่าน มีพัฒนาการทางประวัติศาสตร์ที่ยาวนานพอๆ กับอาณาจักรสุโขทัย แคว้นพะเยา และอาณาจักรล้านนา "เมืองนครน่าน" หรือ "นครรัฐน่าน" ปกครองโดยกษัตริย์และเจ้าผู้ครองนครที่สืบวงศ์และพลัดเปลี่ยนกันขึ้นปกครองถึง 64 พระองค์ และสามารถแบ่งพัฒนาการทางประวัติศาสตร์และความเป็นมาของเมืองนครน่าน ออกเป็น 4 ยุคสมัย ดังนี้

1. ยุค นครรัฐน่าน (อิสระ) และมีความสัมพันธ์กับอาณาจักรสุโขทัย
2. ยุค เมืองน่าน ภายใต้การปกครองของอาณาจักรล้านนา
3. ยุค เมืองน่าน ภายใต้การปกครองของอาณาจักรพม่า
4. ยุค เมืองน่าน ภายใต้การปกครองของอาณาจักรรัตนโกสินทร์

กษัตริย์และเจ้าผู้ครอง แห่งนครน่าน
ราชาธิปไตยในอดีต
ตราแผ่นดินเมืองนครน่าน
พระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช พระเจ้านครเมืองน่าน ทรงเป็นพระเจ้าผู้ครองนครน่านพระองค์แรกและพระองค์เดียวในประวัติศาสตร์น่าน
ปฐมกษัตริย์	พญาภูคา : พญาขุนฟอง
องค์สุดท้าย	เจ้ามหาพรหมสุรธาดา
อิสริยยศ	กษัตริย์แห่งนครรัฐน่าน พระเจ้านครเมืองน่าน เจ้านครเมืองน่าน พระยาเมืองน่าน
สถานพำนัก	หอคำหลวง แห่งนครน่าน
ผู้แต่งตั้ง	กษัตริย์ล้านนา (พ.ศ. 1993–2101) กษัตริย์พม่า (พ.ศ. 2103–2326) กษัตริย์สยาม (พ.ศ. 2326–2474)
เริ่มระบอบ	พ.ศ. 1812
สิ้นสุดระบอบ	17 สิงหาคม พ.ศ. 2474 (662 ปี 229 วัน)
ผู้อ้างสิทธิ์	เจ้าสมปรารถนา ณ น่าน

รายพระนามกษัตริย์น่านแห่งราชวงศ์ภูคา (นครรัฐน่านอิสระ)

ยุคสมัยที่ 1 สถาปนาเมืองวรนคร (ปัว) และเมืองน่าน (พ.ศ. 1825 - พ.ศ. 2004 )

เมื่อประมาณปี พ.ศ. 1825 มีคนไทยกลุ่มหนึ่งในการนำของพระยาภูคา ได้ครอบครองพื้นที่ราบบริเวณตอนบนของจังหวัดน่าน ตั้งศูนย์การปกครองอยู่ที่เมืองย่าง หรือเมืองล่าง (เชื่อกันว่าอยู่บริเวณริมฝั่งด้านใต้ของแม่น้ำย่างใกล้เทือกเขาดอยภูคา ในเขตบ้านเสี้ยว หมู่ที่ 6 ตำบลยม อำเภอท่าวังผา) เนื่องจากพบร่องรอยชุมชนในสภาพที่เป็นคูน้ำคันดินกำแพงเมืองซ้อนกันอยู่ ต่อมาพระยาภูคามีดำริห์ที่จะได้ขยายอาณาเขตของตนออกไปให้กว้างขวางมากขึ้น จึงได้ส่งพระราชบุตรบุญธรรมสองคนไปสร้างเมืองใหม่ เมืองแรกให้สร้างทางตะวันออกริมฝั่งซ้ายของแม่น้ำโขง แล้วให้ชื่อเมืองว่า "เมืองจันทบุรี" (หลวงพระบาง) แล้วให้เจ้าขุนนุ่นผู้เป็นพี่ไปครองเมือง เมืองที่สองโปรดให้สร้างทางตะวันตกริมฝั่งแม่น้ำน่า แล้วให้ชื่อเมืองว่า "เมืองวรนคร" (ปัว) แล้วให้เจ้าขุนฟอง ผู้เป็นน้องไปครองเมือง

รายพระนามกษัตริย์น่านแห่งราชวงศ์ภูคา

• ยุคนครรัฐน่านอิสระ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 1825 - พ.ศ. 2004 รวมระยะเวลา 179 ปี และมีกษัตริย์น่านแห่งราชวงศ์ภูคาขึ้นปกครองทั้งสิ้น 16 พระองค์ 17 รัชกาล มีรายพระนามตามลำดับ ดังนี้

ลำดับ	พระนาม	ครองราชย์	ระยะเวลา	หมายเหตุ
สถาปนาเมืองวรนครขึ้นเป็นราชธานีแห่งแรกของนครรัฐน่าน (พ.ศ. 1825 - พ.ศ. 1902)
1	พญาขุนฟอง	พ.ศ. 1825 - พ.ศ. 1845	20 ปี	ปฐมกษัตริย์น่าน
2	พญาเก้าเกื่อน	พ.ศ. 1846 - พ.ศ. 1848	2 ปี	พระโอรส พญาขุนฟอง
3	พระนางคำปินเทวี	พ.ศ. 1848 - พ.ศ. 1849	7 เดือน	พระชายา พญาเก้าเกื่อน
-	พระนางวรนครเทวี	พ.ศ. 1850 - พ.ศ. 1866	16 ปี	รักษาเมืองวรนคร พระชายา พญางำเมือง
4	พญาผานอง	พ.ศ. 1866 - พ.ศ. 1896	30 ปี	พระโอรส พญาเก้าเกื่อน
5	พญาขุนไส	พ.ศ. 1896 - พ.ศ. 1898	2 ปี	พระโอรส พญาผานอง
6	พญากานเมือง	พ.ศ. 1898 - พ.ศ. 1902	5 ปี	พระเชษฐา พญาขุนไส
ย้ายราชธานีจากเมืองวรนครมายังเวียงภูเพียงแช่แห้ง (พ.ศ. 1902)
สถาปนาเวียงภูเพียงแช่แห้ง ขึ้นเป็นราชธานีแห่งที่ 2 (พ.ศ. 1092 - พ.ศ. 1911)
6	พญากานเมือง	พ.ศ. 1902 - พ.ศ. 1905	4 ปี	พระเชษฐา พญาขุนใส
7	พญาผากอง	พ.ศ. 1905 - พ.ศ. 1911	6 ปี	พระโอรส พญากานเมือง
ย้ายราชธานีจากเวียงภูเพียงแช่แห้ง มายังเมืองน่าน (พ.ศ. 1911 )
สถปนาเวียงน่าน หรือ นันทบุรี ขึ้นเป็นราชธานีแห่งที่ 3 (พ.ศ. 1911 - พ.ศ. 2362)
7	พญาผากอง	พ.ศ. 1911 - พ.ศ. 1931	20 ปี	พระโอรส พญากานเมือง
8	พญาคำตัน	พ.ศ. 1931 - พ.ศ. 1941	10 ปี	พระโอรส พญาผากอง
9	พญาศรีจันต๊ะ	พ.ศ. 1941 - พ.ศ. 1942	1 ปี	พระโอรส พญาคำตัน
-	พระยาเถระ	พ.ศ. 1942 - พ.ศ. 1942	6 เดือน	พญาแพร่กบฎ
-	พระยาอุ่นเมือง	พ.ศ. 1942 - พ.ศ. 1943	1 ปี	อนุชาพญาเถระ
10	พญาหุง	พ.ศ. 1943 - พ.ศ. 1950	7 ปี	พระอนุชา พญาศรีจันต๊ะ
11	พญาภูเข่ง	พ.ศ. 1950 - พ.ศ. 1960	10 ปี	พระโอรส พญาหุง
12	พญาพันต้น	พ.ศ. 1960 - พ.ศ. 1968	8 ปี	พระโอรส พญาภูเข่ง
13	พญางั่วฬารผาสุม	พ.ศ. 1969 - พ.ศ. 1976	7 ปี	พระโอรส พญาพันต้น
14 (1)	พญาอินต๊ะแก่นท้าว	พ.ศ. 1976 - พ.ศ. 1977	3 เดือน	พระโอรส พญางั่วฬารผาสุม
15	พญาแปง	พ.ศ. 1977 - พ.ศ. 1978	1 ปี	พระอนุชา พญาอินต๊เแก่นท้าว
16 (2)	พญาอินต๊ะแก่นท้าว	พ.ศ. 1978 - พ.ศ. 1993	15 ปี	พระเชษฐา พญาแปง
เมืองน่านตกเป็นเมืองประเทศราชของอาณาจักรล้านา (พ.ศ. 1993)
17	พญาผาแสง	พ.ศ. 1993 - พ.ศ. 2004	11 ปี	พระภาติยะ พญาอินต๊ะแก่นท้าว
สิ้นสุดการปกครองของกษัตริย์นครรัฐน่านแห่งราชวงศ์ภูคา (พ.ศ. 2004)

รายพระนามเจ้าผู้ครองเมืองน่าน (ภายใต้การปกครองของล้านนา)

เมืองน่านในยุคภายใต้การปกครองอาณาจักรล้านนา (พ.ศ. 1993 - พ.ศ. 2101 รวมระยะเวลา 108 ปี)

เมื่อพระเจ้าติโลกราช ตีเมืองน่านได้สำเร็จ ในปี พ.ศ. 1993 ซึ่งตรงกับรัชสมัยของ พระเจ้าอินต๊ะแก่นท้าว กษัตริย์น่าน พระองค์ที่ 16แห่งราชวงศ์ภูคา ก็ทรงผนวกเมืองน่านเข้าเป็นประเทศราชของอาณาจักรล้านนา แล้วทรงโปรดเกล้าฯ แต่งตั้ง เจ้าผาแสง พระโอรสในพระเจ้าแปง กษัตริย์น่าน องค์ที่ 15 แห่งราชวงศ์ภูคา และทรงเป็นพระภาติยะใน พระเจ้าอินต๊ะแก่นท้าว กษัตริย์น่าน องค์ที่ 16 แห่งราชวงศ์ภูคา ขึ้นปกครองเมืองน่านสืบต่อมา

ในระยะแรกเมืองน่านยังมีฐานะเป็นเมืองประเทศราชของอาณาจักรล้านนา แต่หลังจากที่ พระเจ้าผาแสง กษัตริย์น่าน องค์ที่ 17 แห่งราชวงศ์ภูคา ทรงสิ้นพระชนม์ในปี พ.ศ. 2004 เมืองน่านก็ถูกลดฐานะลงเป็นเพียงหัวเมืองในอาณาจักรล้านนา เจ้าผู้ปกครองเมืองน่าน มีฐานะเป็นขุนนาง (หมื่น,ท้าว,พระยา) ที่ขึ้นตรงกับกษัตริย์แห่งเมืองเชียงใหม่จะเป็นผู้คัดเลือกขุนนางให้มาปกครองดูแลเมืองน่านทั้งสิ้น พระเจ้าอินต๊ะแก่นท้าว จึงทรงเป็นกษัตริย์น่าน พระองค์ที่ 16 และเป็นพระองค์สุดท้ายที่สืบเชื้อสายกษัตริย์มาจากราชวงศ์ภูคา นับตั้งแต่พระเจ้าขุนคำฟอง ทรงเสด็จขึ้นเสวยราชย์สมบัติเป็นปฐมกษัตริย์น่านแห่งราชวงศ์ภูคา ในปี พ.ศ. 1825

_{ขุนนางที่พระเจ้าติโลกราช แต่งตั้งให้มาครองเมืองน่าน ก็จะครองอยู่เพียงระยะเวลาสั้น ๆ ประมาณ 3 - 5 ปี ต่อมาก็ได้อยู่นานขึ้น แต่ไม่เกิน 10 ปี สภาพของเมืองน่านคงเป็นปกติสุขเช่นเดิม}

รายพระนามเจ้าผู้ครองเมืองน่าน (ภายใต้การปกครองของล้านนา)

เมืองน่าน (ภายใต้การปกครองของล้านนา) ตั้งแต่ปี พ.ศ. 1993 - พ.ศ. 2101 รวมระยะเวลา 108 ปี มีเจ้าผู้ครองเมืองน่าน ในยุคนี้ 16 องค์ มีรายพระนาม ตามลำดับ ดังต่อไปนี้

ลำดับ	พระนาม	ครองราชย์	ระยะเวลา	หมายเหตุ
18	หมื่นสร้อยเชียงของ	พ.ศ. 2005-พ.ศ. 2009	4 ปี	ย้ายไปครองเมืองฝาง
19	หมื่นน้อยใน	พ.ศ. 2009-พ.ศ. 2011	2 ปี	ถูกประหาร
20	หมื่นขวาเถ้าบาจาย	พ.ศ. 2012-พ.ศ. 2016	4 ปี	พิราลัย ณ เมืองน่าน
21	หมื่นคำ	พ.ศ. 2016-พ.ศ. 2018	2 ปี	ย้ายไปครองเมืองฝาง
22	ท้าวขาก่าน	พ.ศ. 2019-พ.ศ. 2023	4 ปี	ย้ายไปครองเมืองเชียงราย
23	ท้าวอ้ายยวม	พ.ศ. 2024-พ.ศ. 2028	4 ปี	พิราลัย ณ เมืองน่าน
24	ท้าวเมืองตน	พ.ศ. 2028-พ.ศ. 2032	4 ปี	พิราลัย ณ เมืองน่าน
25	หมื่นโมงเชียงเรื่อ	พ.ศ. 2032-พ.ศ. 2032	6 เดือน
26 (1)	ท้าวบุญแฝง	พ.ศ. 2032-พ.ศ. 2038	6 ปี
27	หมื่นตีนเชียง	พ.ศ. 2039-พ.ศ. 2040	1 ปี	ย้ายไปครองเมืองเชียงแสน
28 (2)	ท้าวบุญแฝง	พ.ศ. 2040-พ.ศ. 2050	10 ปี
29	หมื่นสามล้าน	พ.ศ. 2050-พ.ศ. 2052	2 ปี	ย้ายไปครองเมืองฝาง
30	เจ้าเมืองแพ่สร้อย	พ.ศ. 2053-พ.ศ. 2056	3 ปี	ย้ายไปครองเมืองนครลำปาง
31	ท้าวบุญฝาง	พ.ศ. 2056-พ.ศ. 2058	2 ปี	ย้ายไปครองเมืองเถิง
32	เจ้าเมืองฝาง	พ.ศ. 2058-พ.ศ. 2059	10 เดือน	ย้ายไปครองเมืองพยาว
33 (1)	พระยาคำยอดฟ้า	พ.ศ. 2059-พ.ศ. 2060	3 เดือน	ย้ายไปครองเมืองพยาว
34	พระยาหน่อเชียงแสน	พ.ศ. 2060-พ.ศ. 2062	2 ปี	ย้ายไปครองเมืองพยาว
35 (2)	พระยาคำยอดฟ้า	พ.ศ. 2062-พ.ศ. 2069	7 ปี
36	เจ้าแสนสงคราม	พ.ศ. 2069-พ.ศ. 2069	1 เดือน 11 วัน
37 (3)	พระยาคำยอดฟ้า	พ.ศ. 2069-พ.ศ. 2070	1 ปี	พิราลัย ณ เมืองเชียงใหม่
38	พระยาพลเทพฦๅไชย	พ.ศ. 2070-พ.ศ. 2101	31 ปี	หนีไปเมืองล้านช้าง

รายพระนามเจ้าผู้ครองเมืองน่าน (ภายใต้การปกครองของพม่า)

เมืองน่านในยุคภายใต้การปกครองของกษัตริย์พม่า แห่งราชวงศ์อังวะ (พ.ศ. 2103 - พ.ศ. 2328 รวมระยะเวลา 225 ปี )

ในปี พ.ศ. 2096 - 2101 พระเจ้าบุเรงนอง แห่งกรุงหงสาวดี ได้ยกกองทัพมาตีเมืองเชียงใหม่ และได้เมืองเชียงใหม่เป็นประเทศราชของพม่า ต่อมากองทัพพม่าได้ยกมาตีเมืองน่าน เมืองน่านในขณะนั้นปกครองโดย พระยาพลเทพฤๅชัย เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 38 นำกองทัพเมืองน่านออกต่อสู้กับกองทัพพม่าอย่างสุดกำลัง และไม่สามารถต้านทานกองทัพพม่าได้ จึงได้พาครอบครัว และชาวเมืองน่านบางส่วนหลบหนีไปพึ่งเจ้าเมืองหลวงพระบาง ในปี พ.ศ. 2101 จึงถือเป็นการสิ้นสุดอำนาจของอาณาจักรล้านนา ในแผ่นดินเมืองน่าน

ต่อมา พระเจ้าบุเรงนอง จึงโปรดเกล้าฯ แต่งตั้ง พระยาหน่อคำเสถียรไชยสงคราม มาเป็นเจ้าผู้ครองเมืองน่าน แทนในปี พ.ศ. 2103 และได้ใช้เมืองน่านเป็นฐานกำลังในการยกกองทัพพม่าไปปราบปรามอาณาจักรล้านช้างต่อไป

รายพระนามเจ้าผู้ครองนครน่าน (ภายใต้การปกครองของพม่า)

ยุคเมืองน่าน (ภายใต้การปกครองของพม่า) ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2103 - พ.ศ. 2328 รวมเวลา 225 ปี มีเจ้าผู้ปกครองเมืองน่าน ในยุคนี้ทั้งหมด 16 องค์ เป็นเจ้าผู้ปกครองเมืองน่าน ดังรายพระนาม ต่อไปนี้

ลำดับ	พระนาม	ครองราชย์	ระยะเวลา	หมายเหตุ
39	พระยาหน่อคำเสถียรไชยสงคราม	พ.ศ. 2103 - พ.ศ. 2134	31 ปี
40	พระเจ้าเจตบุตรพรหมินทร์	พ.ศ. 2134 - พ.ศ. 2140	6 ปี	ครั้งที่ 1
-	พระยาแขก (รักษาเมืองน่าน)	พ.ศ. 2141 - พ.ศ. 2143	2 ปี
41	พระเจ้าเจตบุตรพรหมินทร์	พ.ศ. 2143 - พ.ศ. 2146	3 ปี	ครั้งที่ 2
42	พระเจ้าพลศึกซ้ายไชยสงคราม	พ.ศ. 2146 - พ.ศ. 2158	17 ปี
43	เจ้าอุ่นเมือง	พ.ศ. 2158 - พ.ศ. 2168	10 ปี
44	พระยาหลวงเมืองนคร	พ.ศ. 2168 - พ.ศ. 2181	13 ปี
45	พระยาเชียงราย	พ.ศ. 2181 - พ.ศ. 2191	17 ปี
46	พระยาแหลมมุม	พ.ศ. 2192 - พ.ศ. 2205	13 ปี
47	พระยายอดใจ	พ.ศ. 2208 - พ.ศ. 2230	22 ปี
48	พระยาพระเมืองราชา	พ.ศ. 2232 - พ.ศ. 2246	14 ปี
-	พระนาซ้าย (น้อยอินทร์)	พ.ศ. 2246 - พ.ศ. 2251	5 ปี	ดูแลเมืองน่าน (ครั้งที่ 1)
49	เจ้าฟ้าเมืองคอง	พ.ศ. 2251 - พ.ศ. 2257	6 ปี
50	เจ้าฟ้าเมียวซา	พ.ศ. 2257 - พ.ศ. 2259	2 ปี
-	พระนาขวา (น้อยอินทร์)	พ.ศ. 2259 - พ.ศ. 2269	10 ปี	ดูแลเมืองน่าน (ครั้งที่ 2)
สถาปนาราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์ ปกครองเมืองนครน่าน ในปี พ.ศ 2269
51 (1)	พระเจ้าหลวงติ๋นมหาวงศ์	พ.ศ. 2269 - พ.ศ. 2294	25 ปี	สถาปนาราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์
52 (2)	พระเจ้าอริยวงษ์	พ.ศ. 2297 - พ.ศ. 2311	14 ปี
53 (3)	พระเจ้านายอ้าย	พ.ศ. 2311 - พ.ศ. 2312	7 เดือน
54 (4)	พระเจ้ามโน	พ.ศ. 2312 - พ.ศ. 2317	5 ปี
55 (5)	พระยาวิธูร	พ.ศ. 2317 - พ.ศ. 2321	4 ปี

_{หมายเหตุ : ตัวเลขในวงเล็บหมายถึงลำดับรัชกาล ที่นับตั้งแต่ พญาหลวงติ๋นมหาวงศ์ เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 51 ผู้สถาปนาราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์ ขึ้นปกครองเมืองนครน่าน ในปี พ.ศ 2269}

รายพระนามเจ้าผู้ครองนครน่าน (ภายใต้การปกครองของอาณาจักรรัตนโกสินทร์)

ในปี พ.ศ. 2326 พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช พระมหากษัตริย์ไทย รัชกาลที่ 1 แห่งราชวงศ์จักรี ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนา เจ้าจันทปโชติ ผู้เป็นพระโอรสใน พระเจ้าอริยวงษ์ เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 52 ขึ้นเป็น "เจ้าผู้ครองเมืองน่าน" และได้รับการเฉลิมพระนามว่า .. พระยามงคลวรยศประเทศราช .. และโปรดเกล้าฯ ให้กลับขึ้นมาครองเมืองน่านตามเดิม แต่เมืองน่านในขณะนั้นยังรกร้างว่างเปล่าเพราะถูกทิ้งร้างมาเป็นเวลานาน เจ้ามงคลวรยศ จึงได้ตั้งมั่นอยู่ที่เมืองท่าปลา (อาณาเขตเมืองนครน่านในอดีต)

ในปี พ.ศ. 2327 พระเจ้าปดุง พระมหากษัตริย์พม่า รัชกาลที่ 5 แห่งราชวงศ์โก้นบอง ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนา เจ้าอัตถวรปัญโญ ผู้เป็นพระภาติยะ (หลานน้า)ใน พระเจ้ามงคลวรยศ เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 56 ขึ้นเป็น "เจ้าผู้ครองเมืองน่าน" และได้รับการเฉลิมพระนามว่า .. พระยาอัตถวรปัญโญ .. โดยตั้งมั่นอยู่ที่เมืองเทิง (อาณาเขตเมืองนครน่านในอดีต)

ในส่วนของ เจ้าสมณะ ผู้เป็นพระอนุชาต่างพระมารดากับ พระเจ้ามงคลวรยศ เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 56 ได้ตั้งมั่นอยู่ที่เมืองสา (อำเภอเวียงสา ในปัจจุบัน)

ในปี พ.ศ. 2329 พระเจ้ามงคลวรยศ เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 56 ได้สละราชย์สมบัติ และยกเมืองน่านให้ พระยาอัตถวรปัญโญ ผู้เป็นพระภาติยะ (หลานน้า) ขึ้นปกครองสืบต่อไป

ในปี พ.ศ. 2331 พระยาอัตถวรปัญโญ เจ้าเมืองน่าน ได้นำแสนท้าวขุนนางเมืองน่าน เสด็จลงไปเข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช พระมหากษัตริย์ไทย รัชกาลที่ 1 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ เพื่อขอเข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภารเป็นข้าขอบขัณฑสีมาแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ในการนั้น พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้ พระยาอัตถวรปัญโญ ขึ้นเป็น "เจ้าผู้ครองนครน่าน" ต่อไปตามเดิม และในครั้งนั้นก็ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้ง เจ้าสมณะ ผู้เป็นพระมาตุลา (น้าชาย)ใน พระยาอัตถวรปัญโญ เจ้าเมืองน่าน ขึ้นเป็น "พระยาอุปราช เมืองน่าน" หรือที่ราชสำนักนครน่านเรียกว่า พระยามหาอุปราชา เจ้าหอหน้า

ในปี พ.ศ. 2344 เมืองน่าน ได้รับการบูรณะซ่อมแซมโดย สมเด็จเจ้าฟ้าอัตถวรปัญโญ เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 57 ให้กับขึ้นมาเป็นบ้านเมืองได้ดังเดิม เป็นที่เรียบร้อย และให้นามเมืองน่าน (ใหม่) แห่งนี้ว่า .. เมืองสิริไชยนันทเทพบุรีสะหรีสรีสวัติพระนครเมืองน่านราชธานี .. เมืองนครน่าน จึงมีสถานะเป็นเมืองประเทศราชแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ นับตั้งแต่ปี พ.ศ. 2344 เป็นต้นมา

ในปี พ.ศ. 2347 พระยาอัตถวรปัญโญ เจ้าเมืองน่าน มีความชอบในราชการ และทรงมีพระปรีชาสามารถในการปกครองและบริหารบ้านเมืองเป็นอย่างยิ่ง พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช พระมหากษัตริย์ไทย รัชกาลที่ 1 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ เลื่อนพระอิสริยยศ พระยาอัตถวรปัญโญ เจ้าเมืองน่าน ขึ้นเป็น "สมเด็จเจ้าฟ้าเมืองน่าน" และได้รับการเฉลิมพระนามว่า .. "สมเด็จเจ้าฟ้าอัตถวรปัญโญ สมเด็จเจ้าฟ้าหลวงเมืองน่าน" และทรงเป็นเจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 57

รายพระนามเจ้าผู้ครองนครน่าน (ภายใต้การปกครองของกรุงรัตนโกสินทร์)

เมืองนครน่าน (ภายใต้การปกครองของกรุงรัตนโกสินทร์) ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2326 - พ.ศ. 2474 รวมระยะเวลา 148 ปี มีเจ้าผู้ครองนครทั้งสิ้น 9 พระองค์ แห่งราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์

รายพระนามเจ้าผู้ครองนครน่าน 9 พระองค์ แห่งราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์ (พ.ศ. 2326 - พ.ศ. 2474) มีรายพระนามตามลำดับ ดังนี้

ลำดับ	พระรูป	พระนาม	ครองราชย์		รวมระยะเวลา
			เริ่ม (พ.ศ.)	สิ้นสุด (พ.ศ.)
56 (6)		เจ้ามงคลวรยศ	2 เมษายน พ.ศ. 2326	2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2329	2 ปี 306 วัน
57 (7)		เจ้าฟ้าอัตถวรปัญโญ	19 สิงหาคม พ.ศ. 2331	15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2353	22 ปี 88 วัน
58 (8)		เจ้าสุมนเทวราช	13 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2353	26 มิถุนายน พ.ศ. 2368	15 ปี 134 วัน
59 (9)		เจ้ามหายศ	6 กันยายน พ.ศ. 2368	30 มกราคม พ.ศ. 2378	9 ปี 146 วัน
60 (10)		เจ้าอชิตวงษ์	28 มกราคม พ.ศ. 2380	11 ตุลาคม พ.ศ. 2380	8 เดือน 13 วัน
61 (11)		เจ้ามหาวงษ์	23 เมษายน พ.ศ. 2381	23 ตุลาคม พ.ศ. 2394	12 ปี 183 วัน
62 (12)		เจ้าอนันตวรฤทธิเดช	14 พฤษภาคม พ.ศ. 2395	28 พฤษภาคม พ.ศ. 2435	40 ปี 24 วัน
63 (13)		พระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช	21 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2436	5 เมษายน พ.ศ. 2461	25 ปี 43 วัน
64 (14)		เจ้ามหาพรหมสุรธาดา	11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2462	17 สิงหาคม พ.ศ. 2474	11 ปี 279 วัน
ยกเลิกตำแหน่ง เจ้าผู้ครองนครน่าน

_{หมายเหตุ : ตัวเลขในวงเล็บหมายถึงลำดับรัชกาล ที่นับตั้งแต่ พญาหลวงติ๋นมหาวงศ์ เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 51 ผู้สถาปนาราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์ ขึ้นปกครองเมืองนครน่าน ในปี พ.ศ 2269}

ผู้สืบสกุลเจ้าผู้ครองนครน่าน ภายหลังเปลี่ยนแปลงการปกครองในประเทศไทย

ลำดับ	รูป	รายนาม	ดำรงตำแหน่ง	ระยะเวลา
1		เจ้าราชบุตร (หมอกฟ้า ณ น่าน) (พ.ศ. 2423 – พ.ศ. 2501)	พ.ศ. 2474 - พ.ศ. 2501	27 ปี
2		เจ้าโคมทอง ณ น่าน (พ.ศ. ไม่ปรากฏ – พ.ศ. 2536)	พ.ศ. 2501 - พ.ศ. 2536	35 ปี
3		เจ้าสมปรารถนา ณ น่าน (พ.ศ. 2489 – พ.ศ. 2501)	พ.ศ. 2536 - ปัจจุบัน	29 ปี