จ้องหน่อง

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
คคณาหรือจ้องหน่องที่พบในบังกลาเทศ
ตัวอย่างเสียง
จ้องหน่องโลหะของชาวเติร์กและมองโกลจากบริเวณเทือกเขาอัลไต
จ้องหน่องโลหะในภาพวาดสีน้ำมันของลุยจี บอกเกรีนี

จ้องหน่อง หืน หรือ หุน[1] เป็นเครื่องดนตรีประเภทดีดชนิดหนึ่ง ทำด้วยไม้ไผ่หรือโลหะบาง เซาะร่องตรงกลางเป็นลิ้นในตัว เวลาเล่น (ดีด) ประกบจ้องหน่องเข้ากับปาก ดีดที่ปลายข้างหนึ่งของจ้องหน่องด้วยนิ้วหัวแม่มือหรือนิ้วชี้ หรือชักด้วยด้ายเชือกที่ผูกโยงกับปลายจ้องหน่อง อาศัยกระพุ้งปากเป็นกล่องเสียง (ขยายเสียงในลักษณะเดียวกับกะโหลกซอหรือลำตัวของกีตาร์โปร่ง‎) การสร้างโทนเสียงทำให้เกิดเสียงสูงต่ำตามขนาดของกระพุ้งปากที่ทำ สามารถดีดเป็นเสียงแท้คล้ายเสียงคนออกเสียงสระ

นิยมเล่นกันในชาติพันธุ์ต่าง ๆ ในกลุ่มไทยลาว เช่น ผู้ไทซึ่งเรียกชื่อว่า "โกย"[2] และมูเซอเรียกว่า "เปี๊ยะ"[1] เครื่องดนตรีชนิดนี้ยังพบในต่างประเทศด้วย ได้แก่ แถบมองโกเลีย ปาปัวนิวกินี เกาะลมบก บาหลี แอฟริกา และยุโรป

จ้องหน่องในประเทศต่าง ๆ
อังกูฐ (អង្គួច) คคณา (গগণা) โมรสิงค์ (మోర్సింగ్) ต่านโมย (đàn môi) เดมีร์-โคมุซ (demir-khomus) โข่วเสียน (口弦)
อังกูฐ
คคณา
โมรสิงค์
ต่านโมย
เดมีร์-โคมุซ
โข่วเสียน
  • ทำด้วยไม้ไผ่
  • มือจับเป็นแท่งยาว
  • ช่องประกบปากค่อนข้างหนา
  • ทำด้วยไม้ไผ่
  • มือจับรูปเป็นแท่งยาว
  • ช่องประกบปาก เป็นแผ่นบาง
  • คล้ายหืนของทางภาคอีสานของไทย
  • ทำด้วยโลหะ
  • มือจับรูปวงแหวนกลม
  • ลิ้นยาว ดีดง่าย
  • ทำด้วยไม้แท้ บาง
  • ปลายสองข้างแหลม
  • ทำด้วยโลหะ
  • มือจับรูปวงรียาว
  • ลิ้นยาว ดีดง่าย
  • ทำด้วยโลหะ
  • เป็นแผ่นแบนยาว
  • ช่องประกบปากแบนกว้าง
พบในประเทศกัมพูชา พบในรัฐอัสสัม ประเทศอินเดีย พบในประเทศอินเดีย พบในประเทศเวียดนาม พบในสาธารณรัฐตูวา รัสเซีย พบในประเทศจีน

อ้างอิง[แก้]

  1. 1.0 1.1 เครื่องดนตรีของภาคอีสานตอนเหนือ. สืบค้นเมื่อ 21 มกราคม 2564.
  2. Isan Gate. วัฒนธรรมกลุ่มอีสานเหนือ. สืบค้นเมื่อ 22 มกราคม 2564.