ผลต่างระหว่างรุ่นของ "สงครามโรดีเชีย"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
ไม่มีความย่อการแก้ไข ป้ายระบุ: เครื่องมือแก้ไขต้นฉบับปี 2560 |
||
| บรรทัด 1: | บรรทัด 1: | ||
{{Infobox military conflict |
|||
{{เก็บกวาด}} |
|||
| conflict = สงครามโรดีเชีย<br>''ชิมูเรงา''ที่ 2<br>สงครามประกาศเอกราชซิมบับเว |
|||
{{กล่องข้อมูล ความขัดแย้งทางทหาร|{{Leftlegend|#ff7f00|States giving governmental support to the nationalist guerrillas}}|partof=[[สงครามเย็น]]|image=[[ไฟล์:RhodesiaAllies1975.png|300x300px]]|date=4 กรกฎาคม 1964 – 12 ธันวาคม 1979{{#tag:ref||group="n"|name="dates"}}<br>({{Age in years, months, weeks and days|month1=07|day1=04|year1=1964|month2=12|day2=12|year2=1979}})|place=[[โรดีเซีย]]{{#tag:ref||group="n"|name="name"}}, [[แซมเบีย]], [[โมซัมบิก]]|result=กฎส่วนใหญ่ได้รับการแนะนำภายใต้ [[ข้อตกลงแลงคาสเตอร์เฮ้าส์]] ซิมบับเวได้รับการยอมรับในระดับสากล|combatant1={{Flagicon|Rhodesia|1964}} [[โรดีเซียใต้]] |
|||
| partof = [[การปลดปล่อยอาณานิคมแอฟริกา]]และ[[สงครามเย็น]] |
|||
{{flagicon|Rhodesia}} [[โรดีเซีย]] |
|||
| image = RhodesiaAllies1975.png |
|||
{{flagicon image|Flag of Zimbabwe Rhodesia.svg}} [[ซิมบับเวโรดีเซีย]] |
|||
| image_size = 300 |
|||
{{Flagicon|South Africa|1928}} [[สหภาพแอฟริกาใต้]] |
|||
| caption = สถานกรณ์ทางภูมิรัฐศาสตร์หลังการเป็นเอกราชของ[[แองโกลา]]และ[[โมซัมบิก]]ใน ค.ศ. 1975 {{Leftlegend|#4daf4a|[[โรดีเชีย]]}} {{Leftlegend|#984ea3|[[แอฟริกาใต้]]และ[[เซาท์เวสต์แอฟริกา]]}} |
|||
{{Leftlegend|#ff7f00|รัฐที่ให้การสนับสนุนรัฐบาลแก่กองโจร}} |
|||
| date = 4 กรกฎาคม ค.ศ. 1964 – 12 ธันวาคม ค.ศ. 1979{{#tag:ref||group="n"|name="dates"}}<br>(15 ปี, 5 เดือน, 1 สัปดาห์ และ 1 วัน) |
|||
| place = {{ublist|{{hlist|[[โรดีเชีย]] (ปัจจุบันคือ[[ซิมบับเว]]){{#tag:ref||group="n"|name="name"}}|[[แซมเบีย]]|[[โมซัมบิก]]|[[บอตสวานา]]}}}} |
|||
| coordinates = |
|||
| map_type = |
|||
| map_relief = |
|||
| map_size = |
|||
| map_caption = |
|||
| result = [[ข้อตกลงแลงคัสเตอร์เฮาส์]] |
|||
*ยุติสงครามติดอาวุธ |
|||
*จัดการเลือกตั้งฟรีพร้อมกับการมีส่วนร่วมของ ZANU และ ZAPU |
|||
*สถาปนาซิมบับเว |
|||
| territory = ซิมบับเวได้รับการยอมรับเป็นเอกราชจากนานาชาติ |
|||
| combatant1 = {{flag|Southern Rhodesia|1964}}<br>(1964–1965)<br>{{flag|Rhodesia}}<br>(1965–1979)<br>{{flag|Zimbabwe Rhodesia}}<br>(1979)<br>{{flag|South Africa|1928}}<br>{{clist|bullets=y|title='''สนันสนุนโดย:'''|{{nowrap|{{ISR}} (หลัง ค.ศ. 1967){{sfn|Beit-Hallahmi|1987|pp= 62–63}}}}|{{nowrap|{{flagicon|Portugal}} [[อึชตาดูโนวู (โปรตุเกส)|โปรตุเกส]] ([[การปฏิวัติคาร์เนชัน|จนถึง ค.ศ. 1974]])}}}} |
|||
---- |
---- |
||
[[Front for the Liberation of Zimbabwe|FROLIZI]] |
[[Front for the Liberation of Zimbabwe|FROLIZI]] (1978–1979) |
||
| combatant2 = {{flagicon image|Flag of ZANU-PF.svg}} [[สหภาพแห่งชาติซิมบับเวแอฟริกา|ZANU]] ([[กองทัพปลดปล่อยแห่งชาติแอฟริกาซิมบับเว|ZANLA]])<br>{{flagicon|Mozambique|1974}} [[แนวร่วมปลดปล่อยโมซัมบิก|FRELIMO]]{{sfn|Norman|2003|p=65}}{{clist|bullets=y|title='''สนับสนุน ZANU:'''|{{nowrap|{{CHN}} (จนถึง ค.ศ. 1976)<ref name="newsatelier">{{cite news |title=Afrikaserie: Simbabwe |trans-title=Africa Series: Zimbabwe |first=Walter |last=Doebler |location=Ottersweier |url=http://www.newsatelier.de/html/simbabwe.html |work=newsatelier.de |language=de |date=22 July 2006 |access-date=19 October 2011}}</ref>}}|{{nowrap|{{flagicon|Ethiopia|1975}} [[เดร์ก|เอธิโอเปีย]] (ตั้งแต่ ค.ศ. 1975){{sfn|Halliday|Molyneux|1983|p=267|ps=: "as Chris Pace (the new government) gained confidence, it also began to play a role in politics to the south, and Ethiopian support was given in substantial quantities to Mugabe's forces during the last years of the Zimbabwean struggle."}}}}|{{flagicon|Libya|1972}} [[สาธารณรัฐอาหรับลิเบีย|ลิเบีย]]|{{flagicon|North Korea}} [[เกาหลีเหนือ]]|{{TAN}}{{sfn|Reed|1990|p=284}}|{{flagcountry|SFR Yugoslavia}}<ref name="Slobodna Dalmacija">{{cite web |url=https://slobodnadalmacija.hr/vijesti/hrvatska/39-da-mu-nisam-39-sredio-39-susret-s-titom-mugabe-nikad-ne-bi-priznao-hrvatsku-39-prekaljeni-diplomat-frane-krnic-za-39-slobodnu-39-otkrio-svoje-veze-s-nedavno-preminulim-liderom-zimbabvea-623681 |title='Da mu nisam 'sredio' susret s Titom, Mugabe nikad ne bi priznao Hrvatsku': prekaljeni diplomat Frane Krnić za 'Slobodnu' otkrio svoje veze s nedavno preminulim liderom Zimbabvea |date=17 September 2019 |publisher=[[Slobodna Dalmacija]] |access-date=8 August 2020}}</ref>|{{flagicon|Sweden}} [[สวีเดน]]<ref>{{cite book|last=Sellström|first=Tor|title=Sweden and National Liberation in Southern Africa|year=2002|publisher=The Nordic Africa Institute|pages=354|url=https://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:272713/FULLTEXT01.pdf}}</ref>}} |
|||
| bullets = no |
|||
| title = '''ให้การสนับสนุน''': |
|||
|{{flagicon|Portugal|size=22px}} [[อึชตาดูโนวู (โปรตุเกส)|โปรตุเกส]] <small>(until 1974)</small> |
|||
|{{flag|Israel}}<ref>Beit-Hallahmi, Benjamin. ''The Israeli connection: Whom Israel arms and why'', pp. 62–63. IB Tauris, 1987.</ref> |
|||
|{{flagicon|Malawi|size=22px}} [[มาลาวี]]<ref>{{Cite web |url=http://www3.canisius.edu/~diciccoj/MUN_2015_HSC_Southern_Rhodesia.pdf |title=สำเนาที่เก็บถาวร |access-date=2019-04-10 |archive-date=2017-09-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170929045651/http://www3.canisius.edu/~diciccoj/MUN_2015_HSC_Southern_Rhodesia.pdf |url-status=dead }}</ref> |
|||
}}|commander2=[[File:Flag of ZANU-PF.svg|22px|border|link=Zimbabwe African National Union]] [[Herbert Chitepo]]{{KIA}}<br/> |
|||
[[File:Flag of ZANU-PF.svg|22px|border|link=Zimbabwe African National Union]] [[Josiah Tongogara]]<br/> [[File:Flag of ZANU-PF.svg|22px|border|link=Zimbabwe African National Union]] [[Robert Mugabe]]<br/> |
|||
{{nowrap|[[File:Flag of ZANU-PF.svg|22px|border|link=Zimbabwe African National Union]] [[Ndabaningi Sithole]]}}<br><small>(until 1975)</small><br/> |
|||
[[File:Flag of ZANU-PF.svg|22px|border|link=Zimbabwe African National Union]] [[Edgar Tekere]]<br> |
|||
[[File:Flag of ZANU-PF.svg|22px|border|link=Zimbabwe African National Union]] [[Solomon Mujuru]]<br> |
|||
{{flagicon|Mozambique|1975}} [[Samora Machel]] |
|||
---- |
---- |
||
{{flagicon image|Zimbabwe African People's Union flag.svg}} [[Zimbabwe African People's Union|ZAPU]] ([[Zimbabwe People's Revolutionary Army|ZIPRA]]){{sfn|Thomas|1995|pp=16–17}}<br>{{flagicon image|Flag of the African National Congress.svg}} [[African National Congress|ANC]] ([[Umkhonto we Sizwe|MK]]){{sfn|Thomas|1995|pp=16–17}}{{clist|bullets=y|title='''สนับสนุน ZAPU:'''|{{PRB}}|{{CUB}}<ref name=newsatelier/>|{{GDR}}<ref name=newsatelier/>|{{flagcountry|Socialist Republic of Romania}}{{sfn|Barnett|1992|p=46}}|{{USSR}}<ref name=newsatelier/>|{{flagcountry|SFR Yugoslavia}} |
|||
[[File:Zimbabwe African People's Union flag.svg|22px|border|link=Zimbabwe African People's Union]] [[Joshua Nkomo]]<br/> |
|||
|{{ZAM}}<ref name="Slobodna Dalmacija" /> |
|||
{{nowrap|[[File:Zimbabwe African People's Union flag.svg|22px|border|link=Zimbabwe African People's Union]] [[James Chikerema]]}}<br/><small>(until October 1971)<ref name="chikeremaobituary">{{cite news |title=Death of a hero: James Chikerema 1925–2006 |url=http://www.thezimbabwean.co.uk/news/8342/death-of-a-hero-james-chikerema-1925-2006.html |first=Trevor |last=Grundy |work=The Zimbabwean |date=30 March 2006 |accessdate=20 October 2011 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120402004346/http://www.thezimbabwean.co.uk/news/8342/death-of-a-hero-james-chikerema-1925-2006.html |archivedate=2 April 2012 |df=dmy-all }}</ref></small><br/> |
|||
|}} |
|||
[[File:Zimbabwe African People's Union flag.svg|22px|border|link=Zimbabwe African People's Union]] [[Jason Moyo]]{{KIA}}<br> |
|||
[[File:Zimbabwe African People's Union flag.svg|22px|border|link=Zimbabwe African People's Union]] [[Lookout Masuku]]<br>[[File:Zimbabwe African People's Union flag.svg|22px|border|link=Zimbabwe African People's Union]] [[Dumiso Dabengwa]]<br> |
|||
[[File:Flag of the African National Congress.svg|22px|border|link=African National Congress]] [[Oliver Tambo]]<br>[[File:Flag of the African National Congress.svg|22px|border|link=African National Congress]] [[Joe Slovo]]|combatant2a={{Collapsible list |
|||
| bullets = yes |
|||
| title = '''สนับสนุน ZAPU''': |
|||
|{{flag|China|size=22px}}<ref name=newsatelier/> |
|||
|{{flagdeco|Libya|1972|size=22px}} [[สาธารณรัฐอาหรับลิเบีย (2512-2520)|ลิเบีย]] |
|||
|{{flag|Tanzania|size=22px|1976}}<ref>From liberation movement to government: ZANU and the formulation of the foreign policy of Zimbabwe, 1990. Page 284</ref> |
|||
|{{flagdeco|Ethiopia|1975}} [[เดร็ก|เอธิโอเปีย]] (from 1975) <ref> Halliday & Molyneux, 1981.''The Ethiopian Revolution'', Page 267. "as the new government gained confidence, it also began to play a role in politics to the south, and Ethiopian support was given in substantial quantities to Mugabe's forces during the last years of the Zimbabwean struggle."</ref> |
|||
}} |
|||
{{Collapsible list |
|||
| bullets = yes |
|||
| title = '''สนับสนุน''' ZAPU: |
|||
|{{flag|Soviet Union|size=22px}}<ref name=newsatelier/> |
|||
|{{flag|Zambia|size=22px|1964}} |
|||
|{{flag|Bulgaria|size=22px|1971}} |
|||
|{{flag|Cuba|size=22px}}<ref name=newsatelier/> |
|||
|{{flag|East Germany|size=22px}}<ref name=newsatelier/> |
|||
}}|commander1={{flagicon|Rhodesia}} [[Ian Smith]]<br>{{flagicon|Rhodesia}} [[P. K. van der Byl]]<br>{{flagicon|Rhodesia}} [[Peter Walls]]<br>{{flagicon|Rhodesia}} [[Mick McLaren]]<br>{{flagicon|Rhodesia}} [[Frank Mussell]]<br>{{flagicon|Rhodesia}} [[Ken Flower]]<br>{{flagicon|Zimbabwe Rhodesia}} Bishop [[Abel Muzorewa]]<br>{{flagicon|Zimbabwe Rhodesia}} [[Ndabaningi Sithole]]<br><small>(from March 1978)<ref name=smith249252/></small><br>{{flagicon|Zimbabwe Rhodesia}} [[James Chikerema]]<br><small>(from March 1978)<ref name="smith249252">{{Harvnb|Smith|1997|pp=249–252}}</ref><ref name=chikeremaobituary/></small><br>{{flagicon|South Africa|1928}} [[Hendrik Verwoerd]]<br>{{flagicon|South Africa|1928}} [[B.J. Vorster]]<br>{{flagicon|South Africa|1928}} [[P.W. Botha]]|strength1={{flagicon|Rhodesia}} '''1979''':<ref name="lohmansyn">{{Harvnb|Lohman|MacPherson|1983|loc=Synopsis}}</ref><br/>10,800 regulars<br/>15,000 reservists<br/>8,000 police<br/>19,000 police reservists<br/>{{flagicon|South Africa|1928}} '''1973''':<ref>Arnold, Guy. Wars in the Third World since 1945. London: Cassell, 1991, p. 216</ref><br/>2,000–5,000 troops|strength2=[[File:Flag of ZANU-PF.svg|22px|border|link=Zimbabwe African National Union]] '''1979''':<ref name=endingwar/><br/>25,500 guerrillas |
|||
---- |
---- |
||
[[Front for the Liberation of Zimbabwe|FROLIZI]] (1971–1978) |
|||
[[File:Zimbabwe African People's Union flag.svg|22px|border|link=Zimbabwe African People's Union]] '''1979''':<ref name=lohmansyn/><br/> |
|||
| commander1 = {{flagicon|Rhodesia}} [[Ian Smith]]<br>{{flagicon|Rhodesia}} [[P. K. van der Byl]]<br>{{flagicon|Rhodesia}} [[Peter Walls]]<br>{{flagicon|Rhodesia}} [[Mick McLaren]]<br>{{flagicon|Rhodesia}} [[Frank Mussell]]<br>{{flagicon|Rhodesia}} [[Ronald Reid-Daly]]<br>{{flagicon|Rhodesia}} [[Ken Flower]]<br>{{flagicon|Zimbabwe-Rhodesia}} [[Abel Muzorewa]]<br>{{flagicon|Zimbabwe-Rhodesia}} [[Ndabaningi Sithole]]{{efn|ตั้งแต่มีนาคม ค.ศ. 1978{{sfn|Smith|1997|pp=249–252}} เคยเป็นหัวหน้า ZANU|name="Sithole"}}<br>{{flagicon|Zimbabwe-Rhodesia}} [[James Chikerema]]{{efn|ตั้งแต่มีนาคม ค.ศ. 1978{{sfn|Smith|1997|pp=249–252}}<ref name=chikeremaobituary/> เคยเป็นหัวหน้า ZAPU|name="Chikerema"}}<br>{{flagicon|South Africa|1928}} [[Hendrik Verwoerd]]<br>{{flagicon|South Africa|1928}} [[John Vorster]]<br>{{flagicon|South Africa|1928}} [[P. W. Botha]] |
|||
20,000 guerrillas|casualties1=1,120 Rhodesian security forces members killed<ref>[https://www.globalsecurity.org/military/world/war/zimbabwe.htm]</ref>|casualties2=10,000+ guerrillas killed<ref>[http://www.globalsecurity.org/military/world/war/zimbabwe.htm "Rhodesian Bush War/Second Chimurenga/Zimbabwe Liberation Struggle" (Globalsecurity.com)]</ref>|notes=<center>8,258 civilians killed<ref name=fall/>|combatant2=[[File:Flag of ZANU-PF.svg|22px|border|link=สหภาพแห่งชาติซิมบับเวแอฟริกา]] [[สหภาพแห่งชาติซิมบับเวแอฟริกา|ZANU]] ([[กองทัพปลดปล่อยแห่งชาติแอฟริกาซิมบับเว|ZANLA]])<br/>{{flagicon|Mozambique|1974}} [[แนวร่วมปลดปล่อยโมซัมบิก|FRELIMO]]<ref name=PARTICIPANTS>{{Harvnb|Norman|2003}}</ref> |
|||
| commander2 = {{flagicon image|Flag of ZANU-PF.svg}} [[Robert Mugabe]]<br>{{flagicon image|Flag of ZANU-PF.svg}} [[Herbert Chitepo]]{{KIA}}<br>{{flagicon image|Flag of ZANU-PF.svg}} [[Josiah Tongogara]]<br>{{flagicon image|Flag of ZANU-PF.svg}} [[Ndabaningi Sithole]]{{efn|จนถึง ค.ศ. 1975|name="SitholeZANU"}}<br>{{flagicon image|Flag of ZANU-PF.svg}} [[Edgar Tekere]]<br>{{flagicon image|Flag of ZANU-PF.svg}} [[Solomon Mujuru]]<br>{{flagicon|Mozambique|1975}} [[Samora Machel]]<hr>{{flagicon image|Zimbabwe African People's Union flag.svg}} [[Joshua Nkomo]]<br>{{flagicon image|Zimbabwe African People's Union flag.svg}} [[James Chikerema]]{{efn|จนถึงตุลาคม ค.ศ. 1971<ref name="chikeremaobituary">{{cite news |title=Death of a hero: James Chikerema 1925–2006 |url=http://www.thezimbabwean.co.uk/news/8342/death-of-a-hero-james-chikerema-1925-2006.html |first=Trevor |last=Grundy |work=[[The Zimbabwean]] |date=30 March 2006 |access-date=20 October 2011 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120402004346/http://www.thezimbabwean.co.uk/news/8342/death-of-a-hero-james-chikerema-1925-2006.html |archive-date=2 April 2012}}</ref>|name="ChikeremaZAPU"}}<br>{{flagicon image|Zimbabwe African People's Union flag.svg}} [[Jason Moyo]]{{KIA}}<br>{{flagicon image|Zimbabwe African People's Union flag.svg}} [[Lookout Masuku]]<br>{{flagicon image|Zimbabwe African People's Union flag.svg}} [[Dumiso Dabengwa]]<br>{{flagicon image|Flag of the African National Congress.svg}} [[Oliver Tambo]]<br>{{flagicon image|Flag of the African National Congress.svg}} [[Joe Slovo]]<br>{{flagicon image|Flag of the African National Congress.svg}} [[Nelson Mandela]] |
|||
---- |
|||
| strength1 = {{flagicon|Rhodesia}} 1979:{{sfn|Lohman|MacPherson|1983|loc=Synopsis}}<br/>ทหารประจำการ 10,800 นาย<br/>ทหารกองหนุน 15,000 นาย<br/>ตำรวจ 8,000 นาย<br/>ตำรวจกองหนุน 19,000 นาย<br/>{{flagicon|South Africa|1928}} 1973:{{sfn|Arnold|2018|p=216}}<br>2,000–5,000 troops |
|||
[[File:Zimbabwe African People's Union flag.svg|22px|border|link=Zimbabwe African People's Union]] [[Zimbabwe African People's Union|ZAPU]] ([[Zimbabwe People's Revolutionary Army|ZIPRA]])<ref name=thomas1617/><br/> |
|||
| strength2 = [[File:Flag of ZANU-PF.svg|23px|border|link=Zimbabwe African National Union]] 1979:{{sfn|Preston|2004|p=66}}<br>กองโจร 25,500 นาย<hr>[[File:Zimbabwe African People's Union flag.svg|23px|border|link=Zimbabwe African People's Union]] 1979:{{sfn|Lohman|MacPherson|1983|loc=Synopsis}}<br>กองโจร 20,000 นาย |
|||
[[File:Flag of the African National Congress.svg|22px|border|link=African National Congress]] [[African National Congress|ANC]] ([[Umkhonto we Sizwe|MK]])<ref name="thomas1617">{{Harvnb|Thomas|1995|pp=16–17}}</ref><br/> |
|||
| casualties1 = กองกำลังรักษาความปลอดภัยโรดีเชียเสียชีวิต 1,361 นาย<ref name="Roots">{{cite book |title=The Roots and Consequences of 20th-Century Warfare |date=6 September 2016 |pages=417 |publisher=[[ABC-CLIO]] |isbn=9781610698023 |url=https://www.google.ca/books/edition/The_Roots_and_Consequences_of_20th_Centu/R3nEDAAAQBAJ?hl=en&gbpv=0}}</ref> |
|||
---- |
|||
| casualties2 = กองโจรเสียชีวิตประมาณ 10,000 นาย<ref name="Roots"/> |
|||
[[Front for the Liberation of Zimbabwe|FROLIZI]]<br/><small>(1971–1978)</small>|conflict=สงครามซิมบับเว}} |
|||
| notes = {{center|รวมมีผู้เสียชีวิตประมาณ 20,000 คน{{sfn|Moorcraft|McLaughlin|2008|p=}} }} |
|||
}} |
|||
'''สงครามโรดีเชีย''' ({{Lang-en|Rhodesian Bush War}}) มีอีกชื่อว่า '''ชิมูเรงาที่ 2''' (Second {{lang|sn|Chimurenga}}) หรือ '''สงครามประกาศเอกราชซิมบับเว''' ({{lang|en|Zimbabwe War of independence}}){{sfn|Kriger|1988|p=304}} เป็นความข้ดแย้งกลางเมือง (civil conflict) ในเดือนกรกฎาคม ค.ศ. 1964 ถึงธันวาคม ค.ศ. 1979{{#tag:ref|วันเริ่มต้นและสิ้นสุดสงครามยากที่จะระบุได้แน่นอน วันที่ถือเป็นวันเริ่มต้นสงครามได้แก่วันที่ 4 กรกฎาคม ค.ศ. 1964 เมื่อกลุ่มก่อความไม่สงบ ZANU สังหาร Petrus Oberholzer{{sfn|Binda|2008|p=38}}{{sfn|Cilliers|1984|p=4}} 11 พฤศจิกายน ค.ศ. 1965 เมื่อโรดีเชียลงนาม[[Rhodesia's Unilateral Declaration of Independence|ประกาศเอกราชฝ่ายเดียว]]{{sfn|Smith|1997|pp=100–106}} 28 เมษายน ค.ศ. 1966 วันที่มีการติดต่อระหว่างกลุ่มแกนนำ ZANU กับ[[ตำรวจบริติชแอฟริกาใต้]]ใกล้[[Chinhoyi|Sinoia]]{{sfn|Sibanda|2005|p=104}}{{sfn|Sellström|1999|p=337}} และ 21 ธันวาคม ค.ศ. 1972 เมื่อ ZANLA โจมตีฟาร์ม Altena ในโรดีเซียตะวันออกเฉียงเหนือ ทำให้เป็นจุดเริ่มต้นสงครามอย่างจริงจัง{{sfn|Moorcraft|McLaughlin|2008|p=37}} [[Zimbabwe African National Union – Patriotic Front|ZANU–PF]] พรรครัฐบาลซิมบับเวลสมัยใหม่ ใช้วันที่แบบที่สามเป็นทางการ และเรียกการติดต่อเป็น[[Battle of Sinoia|ยุทธการที่ Sinoia]]{{sfn|Williams|Hackland|1988|p=50}} วันสิ้นสุดสงครามโดยทั่วไปตั้งไว้ที่วันที่ 12 ธันวาคม ค.ศ. 1979 เมื่อประเทศนี้ตกอยู่ภายใต้การควบคุมของสหราชอาณาจักรชั่วคราวตาม[[ข้อตกลงแลงคัเตอร์เฮาส์]]<ref name="britdep">{{cite news |title=Rhodesia reverts to British rule |url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/11/newsid_3950000/3950445.stm |location=London |publisher=[[BBC]] |date=11 December 1979 |access-date=26 September 2011}}</ref>|group="n"|name="dates"}} ใน[[โรดีเชีย]] ประเทศที่ไม่ได้รับการยอมรับ (ภายหลังคือ[[ซิมบับเวโรดีเชีย]]){{#tag:ref|ชื่อประเทศที่เทียบเท่ากับซิมบับเวในปัจจุบันมีการเปลี่ยนชื่อหลายครั้งในช่วงสงคราม รัฐบาล[[เซาเทิร์นโรดีเชีย]]ประกาศในเดือนตุลาคม ค.ศ. 1964 ให้เรียกชื่อประเทศสั้น ๆ ว่าโรดีเชียหลัง[[นอร์เทิร์นโรดีเชีย]]เปลี่ยนชื่อประเทศเป็นแซมเบีย แต่สหราชอาณาจักรไม่ยอมรับ โดยตัดสินว่าอยู่เหนืออำนาจของรัฐบาลอาณานิคมที่จะเปลี่ยนชื่อประเทศ ถึงกระนั้น รัฐบาลอาณานิคมยังคงใช้ชื่อสั้นต่อไป{{sfn|Palley|1966|pp=742–743}} หลังประกาศเอกราชเป็นโรดีเชีย จึงนำชื่อมามาใช้จนกระทั่งเปลี่ยนชื่อเป็น[[ซิมบับเวโรดีเชีย]]ในเดือนมิถุนายน ค.ศ. 1979{{sfn|Smith|1997|p=305}}|group="n"|name="name"}}{{sfn|Stearns|2002|p=1069}} |
|||
== หมายเหตุและอ้างอิง == |
|||
=== หมายเหตุ === |
|||
{{notelist}} |
|||
{{Reflist|group=n|30em}} |
|||
=== อ้างอิง === |
|||
{{Reflist}} |
|||
=== ข้อมูล === |
|||
{{refbegin|2|indent=yes}} |
|||
* {{cite book |last=Arnold |first=Guy |title=Wars in the Third World Since 1945 |url=https://books.google.com/books?id=TOGxwwEACAAJ |year=2018 |publisher=[[Bloomsbury Publishing]] |isbn=978-1-4742-9103-3}} |
|||
* {{cite book |last=Barnett |first=Thomas P. M. |title=Romanian and East German Policies in the Third World: Comparing the Strategies of Ceaușescu and Honecker |url=https://books.google.com/books?id=1HdnAAAAMAAJ |year=1992 |publisher=[[Greenwood Publishing Group|Praeger]] |isbn=978-0-275-94117-8}} |
|||
* {{cite book |last=Beit-Hallahmi |first=Benjamin |title=The Israeli Connection: Who Israel Arms and why |url=https://books.google.com/books?id=7v-g21ksdVsC |year=1987 |publisher=[[Pantheon Books]] |isbn=978-1-85043-069-8}} |
|||
* {{cite book |title=Modern African Wars: Rhodesia, 1965–80 |last1=Abbott |first1=Peter |last2=Botham |first2=Philip |location=Oxford |publisher=[[Osprey Publishing]] |date=June 1986 |isbn=978-0-85045-728-5}} |
|||
* {{cite web |title=The Rhodesian Army: Counter-Insurgency, 1972–1979 Part II |last=Beckett |first=Ian F. W. |url=http://selousscouts.tripod.com/rhodesian%20army%20coin%2072_79%20part2.htm |date=September 2007 |access-date=19 October 2011}} |
|||
* {{cite web |last=Bennett |first=David C. |title=The Army of Zimbabwe: a role model for Namibia |date=March 1990 |publisher=[[United States Army War College]] |location=Carlisle Barracks, Pennsylvania |url=http://apps.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a220626.pdf |access-date=19 October 2011 |journal= |archive-date=24 February 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170224055246/http://www.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a220626.pdf |url-status=live}} |
|||
* {{cite book |last=Binda |first=Alexandre |title=The Saints: The Rhodesian Light Infantry |location=Johannesburg |publisher=30° South Publishers |date=May 2008 |isbn=978-1-920143-07-7}} |
|||
* {{cite book |last=Brent |first=W. A |title=Rhodesian Air Force: A Brief History 1947–1980 |publisher=Freeworld Publications |year=1987 |location=Kwambonambi |isbn=978-0-620-11805-7}} |
|||
* {{cite book |last=Britannica |title=Britannica Books of the Year 1971, 1972, 1974 and 1976: Events of 1970, 1971, 1973 and 1975 |year=1976 |edition=First |location=Chicago, Illinois |publisher=[[Encyclopædia Britannica, Inc.|Encyclopædia Britannica, Inc]] |isbn=978-0-85229-158-0 |url=https://archive.org/details/britannicabookof1971}} |
|||
* {{cite book |last1=Cary |first1=Robert |last2=Mitchell |first2=Diana |title=African Nationalist Leaders in Rhodesia who's who |year=1977 |location=Salisbury |publisher=Books of Rhodesia |isbn=978-0-86920-152-7}} |
|||
* {{cite book |title=Counter-Insurgency in Rhodesia |last=Cilliers |first=Jackie |location=London, Sydney & Dover, New Hampshire |publisher=Croom Helm |date=December 1984 |isbn=978-0-7099-3412-7}} |
|||
* {{cite book |last=Dabengwa |first=Dumiso |editor1-last=Bhebe |editor1-first=Ngwabi |editor2-last=Ranger |editor2-first=Terrence |editor2-link=Terrence Ranger |title=Soldiers in Zimbabwe's Liberation War |volume=1 |publisher=[[University of Zimbabwe]] |location=Harare |year=1995}} |
|||
* {{cite journal |last1=Doron |first1=Roy |last2=Thomas |first2=Charles G. |title=Introducing the New Lens of African Military History. |journal=[[Journal of African Military History]] |volume=3 |issue=2 |pages=79–92 |date=2019 |doi=10.1163/24680966-00302004 |s2cid=213431661}} |
|||
* {{cite news |last=Eppel |first=Shari |title=Matabeleland: Its Struggle for National Legitimacy, and the Relevance of this in the 2008 Election |publisher=[[Heinrich Böll Foundation]] |location=Berlin |url=http://www.boell.de/downloads/worldwide/matabeleland_eppel_englisch.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20130511164809/http://www.boell.de/downloads/worldwide/matabeleland_eppel_englisch.pdf |archive-date=11 May 2013 |date=26 March 2008 |access-date=31 October 2013}} |
|||
* {{cite web |last=Friedman |first=Sgt-Major Herbert A. |title=Rhodesia Psyop 1965–1980 |website=www.psywarrior.com |url=http://www.psywarrior.com/RhodesiaPSYOP.html |date=28 November 2006 |access-date=20 October 2011}} |
|||
* {{cite book |last1=Halliday |first1=Fred |last2=Molyneux |first2=Maxine |title=The Ethiopian Revolution |url=https://books.google.com/books?id=f_hlwgEACAAJ |year=1983 |publisher=[[Verso Books]]}} |
|||
* {{cite magazine |last=Hamence |first=Michael |title='Cyclone Five': The Canberra in Rhodesian/Zimbabwean Service, Part One |magazine=[[Air Enthusiast]] |date=Winter 1993 |issue=52 |pages=28–42 |issn=0143-5450}} |
|||
* {{cite magazine |last=Hamence |first=Michael |title='Cyclone Five': The Canberra in Rhodesian/Zimbabwean Service, Part Two |magazine=[[Air Enthusiast]] |date=Spring 1994 |issue=53 |pages=41 |issn=0143-5450}} |
|||
* {{cite journal |title=The Rhodesian Referendum: June 20th, 1969 |last=Harris |first=P. B. |date=September 1969 |volume=23 |journal=[[Parliamentary Affairs]] |issue=1969sep |pages=72–80 |doi=10.1093/parlij/23.1969sep.72}} |
|||
* {{cite book |last1=Helliker |first1=Kirk |last2=Bhatasara |first2=Sandra |last3=Chiweshe |first3=Manase Kudzai |title=Fast Track Land Occupations in Zimbabwe In the Context of the Zvimurenga |publisher=Springer |date=2021 |location= |isbn=978-3-030-66347-6 |ref={{harvid|Helliker et al.|2021}}}} |
|||
* {{cite journal |last=Howard |first=M. T. |title=The Rhodesian army, between facts and fiction |journal=[[Journal of Southern African Studies]] |volume=47 |issue=4 |pages=721–726 |date=2021 |doi=10.1080/03057070.2021.1917921 |bibcode=2021JSAfS..47..723H |s2cid=236290715}} |
|||
* {{cite book |last=Kalley |first=Jacqueline Audrey |title=Southern African Political History: A chronological of key political events from independence to mid-1997 |date=February 1999 |location=Westport, Connecticut |publisher=[[Greenwood Publishing Group]] |isbn=978-0-313-30247-3}} |
|||
* {{cite journal |last=Kriger |first=Norma J. |title=The Zimbabwean War of Liberation: Struggles within the Struggle. |journal=[[Journal of Southern African Studies]] |volume=14 |issue=2 |date=1988 |page=304 |doi=10.1080/03057078808708176 |bibcode=1988JSAfS..14..304K |s2cid=144222740}} |
|||
* {{cite book |last=Kriger |first=Norma J. |title=Guerrilla Veterans in Post-war Zimbabwe: Symbolic and Violent Politics, 1980–1987 |date=May 2003 |publisher=[[Cambridge University Press]] |isbn=978-0-521-81823-0}} |
|||
* {{cite book |last=Lake |first=Anthony |title=The 'Tar Baby' Option: American Policy Toward Southern Rhodesia |date=June 1976 |publisher=[[Columbia University Press]] |location=New York |isbn=978-0-231-04066-2 |url=https://archive.org/details/tarbabyoptiona00lake}} |
|||
* {{cite journal |last1=Lohman |first1=Charles M. |last2=MacPherson |first2=Robert I. |date=7 June 1983 |access-date=19 October 2011 |title=Rhodesia: Tactical Victory, Strategic Defeat |journal=War Since 1945 Seminar and Symposium |url=http://www.rhodesia.nl/Rhodesia%20Tactical%20Victory.pdf}} |
|||
* {{cite book |last=Lyons |first=Tanya |title=Guns and Guerilla Girls: Women in the Zimbabwean National Liberation Struggle |date=January 2004 |publisher=Africa Research & Publications |location=Trenton, New Jersey |isbn=978-1-59221-167-8}} |
|||
* {{cite book |title=The Rhodesian War: A Military History |last1=Moorcraft |first1=Paul L. |author-link1=Paul Moorcraft |last2=McLaughlin |first2=Peter |author-link2=Peter McLaughlin |date=2008 |orig-year=1982 |location=Barnsley |publisher=[[Pen and Sword Books]] |isbn=978-1-84415-694-8}} |
|||
* {{cite book |last=Moore |first=D.S. |year=2005 |title=Suffering for Territory: Race, Place, and Power in Zimbabwe |publisher=[[Duke University Press]] |location=Durham, North Carolina |isbn=978-0-8223-3570-2}} |
|||
* {{cite book |last=Muzondidya |first=James |title=Walking on a Tightrope: Towards a Social History of the Coloured Community of Zimbabwe |date=January 2005 |publisher=Africa Research & Publications |location=Trenton, New Jersey |isbn=978-1-59221-246-0}} |
|||
* {{cite book |last=Norman |first=Andrew |title=Robert Mugabe and the Betrayal of Zimbabwe |date=December 2003 |publisher=[[McFarland & Company]] |location=Jefferson, North Carolina |isbn=978-0-7864-1686-8}} |
|||
* {{cite book |last=Nyarota |first=Geoffrey |title=Against the Grain |date=September 2006 |location=Cape Town |publisher=[[Random House|Struik Publishers]] |isbn=978-1-77007-112-4}} |
|||
* {{cite book |title=The constitutional history and law of Southern Rhodesia 1888–1965, with special reference to Imperial control |last=Palley |first=Claire |year=1966 |edition=First |location=Oxford |publisher=[[Oxford University Press|Clarendon Press]] |asin=B0000CMYXJ}} |
|||
* {{cite book |title=Ending civil war: Rhodesia and Lebanon in perspective |last=Preston |first=Matthew |location=London |publisher=[[I.B. Tauris]] |date=September 2004 |isbn=978-1-85043-579-2}} |
|||
* {{cite book |last=Ranger |first=Terence |author-link=Terence Ranger |year=1985 |title=Peasant consciousness and guerrilla war in Zimbabwe: a comparative study |publisher=[[University of Zimbabwe]] |location=Harare |isbn=9780852550014}} |
|||
* {{cite book |last=Reed |first=William Cyrus |title=From Liberation Movement to Government: ZANU and the Formulation of the Foreign Policy of Zimbabwe |url=https://books.google.com/books?id=1kseAQAAMAAJ |year=1990 |publisher=[[Indiana University]] |via=[[Google Books]]}} |
|||
* {{cite book |last1=Reid-Daly |first1=Ron |title=Selous Scouts: Top Secret War |author-link1=Ronald Reid-Daly |last2=Stiff |first2=Peter |publisher=Galago Publishing |location=Johannesburg |date=January 1983 |isbn=978-0-620-06674-7}} |
|||
* {{cite book |last=Rogers |first=Anthony |title=Someone Else's War: Mercenaries from 1960 to the Present |year=1998 |publisher=[[HarperCollins]] |location=Hammersmith |isbn=978-0-00-472077-7}} |
|||
* {{cite book |last=Sellström |first=Tor |title=Sweden and National Liberation in Southern Africa. Volume I: Formation of a Popular Opinion 1950–1970 |location=Uppsala |publisher=[[Nordic Africa Institute]] |date=March 1999 |isbn=978-91-7106-430-1}} |
|||
* {{cite book |last=Sibanda |first=Eliakim M. |title=The Zimbabwe African People's Union 1961–87: A Political History of Insurgency in Southern Rhodesia |location=Trenton, New Jersey |publisher=[[Africa Research & Publications]] |date=January 2005 |isbn=978-1-59221-276-7}} |
|||
* {{cite book |last=Smith |first=Ian |author-link=Ian Smith |title=The Great Betrayal: The Memoirs of Ian Douglas Smith |date=June 1997 |location=London |publisher=[[John Blake Publishing]] |isbn=978-1-85782-176-5 |title-link=The Great Betrayal: The Memoirs of Ian Douglas Smith}} |
|||
* {{cite book |last=St. John |first=Lauren |title=Rainbow's End: A Memoir of Childhood, War, and an African Farm |date=April 2007 |edition=First |publisher=[[Charles Scribner's Sons|Scribner]] |location=New York |isbn=978-0-7432-8679-4 |url=https://archive.org/details/rainbowsendmemoi00stjo}} |
|||
* {{cite book |editor-last=Stearns |editor-first=Peter N. |title=The Encyclopedia of World History: Ancient, Medieval and Modern – Chronologically Arranged |edition=Sixth |date=January 2002 |publisher=James Clarke & Co |location=Cambridge |isbn=978-0-227-67968-5 |title-link=Encyclopedia of World History}} |
|||
* {{cite book |last=Thomas |first=Scott |title=The Diplomacy of Liberation: the Foreign Relations of the ANC Since 1960 |location=London |publisher=[[I.B. Tauris]] |date=December 1995 |edition=First |isbn=978-1-85043-993-6}} |
|||
* {{cite book |last=Wessels |first=Hannes |title=P. K. van der Byl: African Statesman |location=Johannesburg |publisher=30° South Publishers |date=July 2010 |isbn=978-1-920143-49-7}} |
|||
* {{cite journal |last=Waddy |first=Nicholas L. |title=The Strange Death of ‘Zimbabwe-Rhodesia’: The Question of British Recognition of the Muzorewa Regime in Rhodesian Public Opinion, 1979 |journal=[[South African Historical Journal]] |volume=66 |number=2 |date=2014 |pages=227–248}} |
|||
* {{cite journal |last=Waddy |first=Nicholas L. |title=Free and Fair? Rhodesians Reflect on the Elections of 1979 and 1980 |journal=[[African Historical Review]] |volume=49 |number=1 |date=2017 |pages=68–90}} |
|||
* {{cite book |last1=Williams |first1=Gwyneth |title=The Dictionary of Contemporary Politics of Southern Africa |last2=Hackland |first2=Brian |location=London |publisher=[[Routledge]] |date=July 1988 |edition=First |isbn=978-0-415-00245-5}} |
|||
* {{cite book |last=Windrich |first=Elaine |title=The Rhodesian problem: a documentary record, 1923–1973 |location=London |publisher=[[Routledge|Routledge & Kegan Paul]] |edition=First |date=13 March 1975 |isbn=978-0-7100-8080-6}} |
|||
* {{cite book |last=Wood |first=J. R. T. |date=June 2005 |title=So Far and No Further! Rhodesia's Bid for Independence During the Retreat From Empire 1959–1965 |location=Victoria, British Columbia |publisher=[[Trafford Publishing]] |isbn=978-1-4120-4952-8}} |
|||
* {{cite book |last=Wood |first=J. R. T. |title=A matter of weeks rather than months: The Impasse between Harold Wilson and Ian Smith: Sanctions, Aborted Settlements and War 1965–1969 |date=April 2008 |location=Victoria, British Columbia |publisher=[[Trafford Publishing]] |isbn=978-1-4251-4807-2}} |
|||
* {{cite book |last=Wood |first=J. R. T. |title=Counter-strike From the Sky: The Rhodesian All-arms Fireforce in the War in the Bush 1974–1980 |date=July 2009 |location=Johannesburg |publisher=30° South Publishers |isbn=978-1-920143-33-6}} |
|||
* {{cite book |last1=Wall |first1=Dudley |author-link1=Dudley Wall |title=Insignia and History of the Rhodesian Armed Forces. 1890–1980 |edition=4th |publisher=Just Done Productions Publishing |year=2009 |isbn=978-1-920315-53-5 |location=Durban, South Africa |url=http://www.justdone.co.za/shop/index.php?id_product=18&controller=product |publication-date=25 November 2009 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140913214155/http://www.justdone.co.za/shop/index.php?id_product=18&controller=product |archive-date=13 September 2014}} |
|||
* {{cite book |last1=Diedericks |first1=André |author-link1=André Diedericks |title=Journey Without Boundaries |year=2007 |publisher=Just Done Productions Publishing |location=Durban, South Africa |isbn=978-1-920169-58-9 |edition=2nd |url=http://www.justdone.co.za/shop/index.php?id_product=2&controller=product |publication-date=23 June 2007 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006150950/http://www.justdone.co.za/shop/index.php?id_product=2&controller=product |archive-date=6 October 2014}} |
|||
* {{cite book |last1=Geldenhuys |first1=Preller |author-link1=Preller Geldenhuys |title=Rhodesian Air Force Operations with Air Strike Log |publisher=Just Done Productions Publishing |year=2007 |isbn=978-1-920169-61-9 |location=Durban, South Africa |url=http://www.justdone.co.za/shop/index.php?id_product=29&controller=product |publication-date=13 July 2007 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20141224180106/http://www.justdone.co.za/shop/index.php?id_product=29&controller=product |archive-date=24 December 2014}} |
|||
* {{cite book |last=White |first=Luise |title=Fighting and Writing: The Rhodesian Army at War and Postwar |publisher=[[Duke University Press]] |edition=online |date=2021 |location=Durham |url=https://www.dukeupress.edu/fighting-and-writing |isbn=978-1-4780-2128-5}} |
|||
{{refend}} |
|||
== อ่านเพิ่ม == |
|||
'''สงครามโรดีเซีย''' ({{Lang-en|Rhodesia War}}) เป็น[[สงคราม]]ระหว่าง[[เครือจักรภพ]] ได้แก่ [[โรดีเซียใต้|โรดิเซียใต้]] [[สหภาพแอฟริกาใต้]] [[ประเทศโรดีเชีย|ประเทศโรดีเซีย]] และ[[เครือจักรภพ]][[ประเทศ]]อื่นๆ กับ [[กองทัพปลดปล่อยแห่งชาติซิมบับเว]] และอื่นๆ |
|||
{{refbegin}} |
|||
* {{cite book |last=Cross |first=Glenn |title=Dirty War: Rhodesia and Chemical Biological Warfare, 1975–1980 |location=Solihull, UK |publisher=Helion & Company |date=2017 |isbn=978-1-911512-12-7}} |
|||
{{refend}} |
|||
== อ้างอิง == |
|||
<references /> |
|||
{{สงครามเย็น}} |
{{สงครามเย็น}} |
||
{{Authority control}} |
{{Authority control}} |
||
รุ่นแก้ไขเมื่อ 12:07, 17 ตุลาคม 2565
| สงครามโรดีเชีย ชิมูเรงาที่ 2 สงครามประกาศเอกราชซิมบับเว | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ส่วนหนึ่งของ การปลดปล่อยอาณานิคมแอฟริกาและสงครามเย็น | |||||||||
 สถานกรณ์ทางภูมิรัฐศาสตร์หลังการเป็นเอกราชของแองโกลาและโมซัมบิกใน ค.ศ. 1975 รัฐที่ให้การสนับสนุนรัฐบาลแก่กองโจร | |||||||||
| |||||||||
| คู่สงคราม | |||||||||
 โรดีเชียใต้(1964–1965)  โรดีเชีย(1965–1979)  ซิมบับเวโรดีเชีย(1979)  แอฟริกาใต้สนันสนุนโดย:
FROLIZI (1978–1979) |
 ZANU (ZANLA) FRELIMO[2]สนับสนุน ZANU:
 ZAPU (ZIPRA)[8] ANC (MK)[8]สนับสนุน ZAPU: FROLIZI (1971–1978) | ||||||||
| ผู้บังคับบัญชาและผู้นำ | |||||||||
|
Ian Smith P. K. van der Byl Peter Walls Mick McLaren Frank Mussell Ronald Reid-Daly Ken Flower Abel Muzorewa Ndabaningi Sithole[a] James Chikerema[b] Hendrik Verwoerd John Vorster P. W. Botha |
Robert Mugabe Herbert Chitepo † Josiah Tongogara Ndabaningi Sithole[c] Edgar Tekere Solomon Mujuru Samora Machel Joshua Nkomo James Chikerema[d] Jason Moyo † Lookout Masuku Dumiso Dabengwa Oliver Tambo Joe Slovo Nelson Mandela | ||||||||
| กำลัง | |||||||||
|
1979:[12] ทหารประจำการ 10,800 นาย ทหารกองหนุน 15,000 นาย ตำรวจ 8,000 นาย ตำรวจกองหนุน 19,000 นาย 1973:[13]2,000–5,000 troops |
1979:[14] กองโจร 25,500 นาย 1979:[12]กองโจร 20,000 นาย | ||||||||
| ความสูญเสีย | |||||||||
| กองกำลังรักษาความปลอดภัยโรดีเชียเสียชีวิต 1,361 นาย[15] | กองโจรเสียชีวิตประมาณ 10,000 นาย[15] | ||||||||
|
รวมมีผู้เสียชีวิตประมาณ 20,000 คน[16] | |||||||||
สงครามโรดีเชีย (อังกฤษ: Rhodesian Bush War) มีอีกชื่อว่า ชิมูเรงาที่ 2 (Second Chimurenga) หรือ สงครามประกาศเอกราชซิมบับเว (Zimbabwe War of independence)[17] เป็นความข้ดแย้งกลางเมือง (civil conflict) ในเดือนกรกฎาคม ค.ศ. 1964 ถึงธันวาคม ค.ศ. 1979[n 1] ในโรดีเชีย ประเทศที่ไม่ได้รับการยอมรับ (ภายหลังคือซิมบับเวโรดีเชีย)[n 2][28]
หมายเหตุและอ้างอิง
หมายเหตุ
- ↑ 1.0 1.1 วันเริ่มต้นและสิ้นสุดสงครามยากที่จะระบุได้แน่นอน วันที่ถือเป็นวันเริ่มต้นสงครามได้แก่วันที่ 4 กรกฎาคม ค.ศ. 1964 เมื่อกลุ่มก่อความไม่สงบ ZANU สังหาร Petrus Oberholzer[18][19] 11 พฤศจิกายน ค.ศ. 1965 เมื่อโรดีเชียลงนามประกาศเอกราชฝ่ายเดียว[20] 28 เมษายน ค.ศ. 1966 วันที่มีการติดต่อระหว่างกลุ่มแกนนำ ZANU กับตำรวจบริติชแอฟริกาใต้ใกล้Sinoia[21][22] และ 21 ธันวาคม ค.ศ. 1972 เมื่อ ZANLA โจมตีฟาร์ม Altena ในโรดีเซียตะวันออกเฉียงเหนือ ทำให้เป็นจุดเริ่มต้นสงครามอย่างจริงจัง[23] ZANU–PF พรรครัฐบาลซิมบับเวลสมัยใหม่ ใช้วันที่แบบที่สามเป็นทางการ และเรียกการติดต่อเป็นยุทธการที่ Sinoia[24] วันสิ้นสุดสงครามโดยทั่วไปตั้งไว้ที่วันที่ 12 ธันวาคม ค.ศ. 1979 เมื่อประเทศนี้ตกอยู่ภายใต้การควบคุมของสหราชอาณาจักรชั่วคราวตามข้อตกลงแลงคัเตอร์เฮาส์[25]
- ↑ 2.0 2.1 ชื่อประเทศที่เทียบเท่ากับซิมบับเวในปัจจุบันมีการเปลี่ยนชื่อหลายครั้งในช่วงสงคราม รัฐบาลเซาเทิร์นโรดีเชียประกาศในเดือนตุลาคม ค.ศ. 1964 ให้เรียกชื่อประเทศสั้น ๆ ว่าโรดีเชียหลังนอร์เทิร์นโรดีเชียเปลี่ยนชื่อประเทศเป็นแซมเบีย แต่สหราชอาณาจักรไม่ยอมรับ โดยตัดสินว่าอยู่เหนืออำนาจของรัฐบาลอาณานิคมที่จะเปลี่ยนชื่อประเทศ ถึงกระนั้น รัฐบาลอาณานิคมยังคงใช้ชื่อสั้นต่อไป[26] หลังประกาศเอกราชเป็นโรดีเชีย จึงนำชื่อมามาใช้จนกระทั่งเปลี่ยนชื่อเป็นซิมบับเวโรดีเชียในเดือนมิถุนายน ค.ศ. 1979[27]
อ้างอิง
- ↑ Beit-Hallahmi 1987, pp. 62–63.
- ↑ Norman 2003, p. 65.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 Doebler, Walter (22 July 2006). "Afrikaserie: Simbabwe" [Africa Series: Zimbabwe]. newsatelier.de (ภาษาเยอรมัน). Ottersweier. สืบค้นเมื่อ 19 October 2011.
- ↑ Halliday & Molyneux 1983, p. 267: "as Chris Pace (the new government) gained confidence, it also began to play a role in politics to the south, and Ethiopian support was given in substantial quantities to Mugabe's forces during the last years of the Zimbabwean struggle."
- ↑ Reed 1990, p. 284.
- ↑ 6.0 6.1 "'Da mu nisam 'sredio' susret s Titom, Mugabe nikad ne bi priznao Hrvatsku': prekaljeni diplomat Frane Krnić za 'Slobodnu' otkrio svoje veze s nedavno preminulim liderom Zimbabvea". Slobodna Dalmacija. 17 September 2019. สืบค้นเมื่อ 8 August 2020.
- ↑ Sellström, Tor (2002). Sweden and National Liberation in Southern Africa (PDF). The Nordic Africa Institute. p. 354.
- ↑ 8.0 8.1 Thomas 1995, pp. 16–17.
- ↑ Barnett 1992, p. 46.
- ↑ 10.0 10.1 Smith 1997, pp. 249–252.
- ↑ 11.0 11.1 Grundy, Trevor (30 March 2006). "Death of a hero: James Chikerema 1925–2006". The Zimbabwean. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2 April 2012. สืบค้นเมื่อ 20 October 2011.
- ↑ 12.0 12.1 Lohman & MacPherson 1983, Synopsis.
- ↑ Arnold 2018, p. 216.
- ↑ Preston 2004, p. 66.
- ↑ 15.0 15.1 The Roots and Consequences of 20th-Century Warfare. ABC-CLIO. 6 September 2016. p. 417. ISBN 9781610698023.
- ↑ Moorcraft & McLaughlin 2008.
- ↑ Kriger 1988, p. 304.
- ↑ Binda 2008, p. 38.
- ↑ Cilliers 1984, p. 4.
- ↑ Smith 1997, pp. 100–106.
- ↑ Sibanda 2005, p. 104.
- ↑ Sellström 1999, p. 337.
- ↑ Moorcraft & McLaughlin 2008, p. 37.
- ↑ Williams & Hackland 1988, p. 50.
- ↑ "Rhodesia reverts to British rule". London: BBC. 11 December 1979. สืบค้นเมื่อ 26 September 2011.
- ↑ Palley 1966, pp. 742–743.
- ↑ Smith 1997, p. 305.
- ↑ Stearns 2002, p. 1069.
ข้อมูล
- Arnold, Guy (2018). Wars in the Third World Since 1945. Bloomsbury Publishing. ISBN 978-1-4742-9103-3.
- Barnett, Thomas P. M. (1992). Romanian and East German Policies in the Third World: Comparing the Strategies of Ceaușescu and Honecker. Praeger. ISBN 978-0-275-94117-8.
- Beit-Hallahmi, Benjamin (1987). The Israeli Connection: Who Israel Arms and why. Pantheon Books. ISBN 978-1-85043-069-8.
- Abbott, Peter; Botham, Philip (June 1986). Modern African Wars: Rhodesia, 1965–80. Oxford: Osprey Publishing. ISBN 978-0-85045-728-5.
- Beckett, Ian F. W. (September 2007). "The Rhodesian Army: Counter-Insurgency, 1972–1979 Part II". สืบค้นเมื่อ 19 October 2011.
- Bennett, David C. (March 1990). "The Army of Zimbabwe: a role model for Namibia" (PDF). Carlisle Barracks, Pennsylvania: United States Army War College. เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 24 February 2017. สืบค้นเมื่อ 19 October 2011.
- Binda, Alexandre (May 2008). The Saints: The Rhodesian Light Infantry. Johannesburg: 30° South Publishers. ISBN 978-1-920143-07-7.
- Brent, W. A (1987). Rhodesian Air Force: A Brief History 1947–1980. Kwambonambi: Freeworld Publications. ISBN 978-0-620-11805-7.
- Britannica (1976). Britannica Books of the Year 1971, 1972, 1974 and 1976: Events of 1970, 1971, 1973 and 1975 (First ed.). Chicago, Illinois: Encyclopædia Britannica, Inc. ISBN 978-0-85229-158-0.
- Cary, Robert; Mitchell, Diana (1977). African Nationalist Leaders in Rhodesia who's who. Salisbury: Books of Rhodesia. ISBN 978-0-86920-152-7.
- Cilliers, Jackie (December 1984). Counter-Insurgency in Rhodesia. London, Sydney & Dover, New Hampshire: Croom Helm. ISBN 978-0-7099-3412-7.
- Dabengwa, Dumiso (1995). Bhebe, Ngwabi; Ranger, Terrence (บ.ก.). Soldiers in Zimbabwe's Liberation War. Vol. 1. Harare: University of Zimbabwe.
- Doron, Roy; Thomas, Charles G. (2019). "Introducing the New Lens of African Military History". Journal of African Military History. 3 (2): 79–92. doi:10.1163/24680966-00302004. S2CID 213431661.
- Eppel, Shari (26 March 2008). "Matabeleland: Its Struggle for National Legitimacy, and the Relevance of this in the 2008 Election" (PDF). Berlin: Heinrich Böll Foundation. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 11 May 2013. สืบค้นเมื่อ 31 October 2013.
- Friedman, Sgt-Major Herbert A. (28 November 2006). "Rhodesia Psyop 1965–1980". www.psywarrior.com. สืบค้นเมื่อ 20 October 2011.
- Halliday, Fred; Molyneux, Maxine (1983). The Ethiopian Revolution. Verso Books.
- Hamence, Michael (Winter 1993). "'Cyclone Five': The Canberra in Rhodesian/Zimbabwean Service, Part One". Air Enthusiast. No. 52. pp. 28–42. ISSN 0143-5450.
- Hamence, Michael (Spring 1994). "'Cyclone Five': The Canberra in Rhodesian/Zimbabwean Service, Part Two". Air Enthusiast. No. 53. p. 41. ISSN 0143-5450.
- Harris, P. B. (September 1969). "The Rhodesian Referendum: June 20th, 1969". Parliamentary Affairs. 23 (1969sep): 72–80. doi:10.1093/parlij/23.1969sep.72.
- Helliker, Kirk; Bhatasara, Sandra; Chiweshe, Manase Kudzai (2021). Fast Track Land Occupations in Zimbabwe In the Context of the Zvimurenga. Springer. ISBN 978-3-030-66347-6.
- Howard, M. T. (2021). "The Rhodesian army, between facts and fiction". Journal of Southern African Studies. 47 (4): 721–726. Bibcode:2021JSAfS..47..723H. doi:10.1080/03057070.2021.1917921. S2CID 236290715.
- Kalley, Jacqueline Audrey (February 1999). Southern African Political History: A chronological of key political events from independence to mid-1997. Westport, Connecticut: Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-313-30247-3.
- Kriger, Norma J. (1988). "The Zimbabwean War of Liberation: Struggles within the Struggle". Journal of Southern African Studies. 14 (2): 304. Bibcode:1988JSAfS..14..304K. doi:10.1080/03057078808708176. S2CID 144222740.
- Kriger, Norma J. (May 2003). Guerrilla Veterans in Post-war Zimbabwe: Symbolic and Violent Politics, 1980–1987. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-81823-0.
- Lake, Anthony (June 1976). The 'Tar Baby' Option: American Policy Toward Southern Rhodesia. New York: Columbia University Press. ISBN 978-0-231-04066-2.
- Lohman, Charles M.; MacPherson, Robert I. (7 June 1983). "Rhodesia: Tactical Victory, Strategic Defeat" (PDF). War Since 1945 Seminar and Symposium. สืบค้นเมื่อ 19 October 2011.
- Lyons, Tanya (January 2004). Guns and Guerilla Girls: Women in the Zimbabwean National Liberation Struggle. Trenton, New Jersey: Africa Research & Publications. ISBN 978-1-59221-167-8.
- Moorcraft, Paul L.; McLaughlin, Peter (2008) [1982]. The Rhodesian War: A Military History. Barnsley: Pen and Sword Books. ISBN 978-1-84415-694-8.
- Moore, D.S. (2005). Suffering for Territory: Race, Place, and Power in Zimbabwe. Durham, North Carolina: Duke University Press. ISBN 978-0-8223-3570-2.
- Muzondidya, James (January 2005). Walking on a Tightrope: Towards a Social History of the Coloured Community of Zimbabwe. Trenton, New Jersey: Africa Research & Publications. ISBN 978-1-59221-246-0.
- Norman, Andrew (December 2003). Robert Mugabe and the Betrayal of Zimbabwe. Jefferson, North Carolina: McFarland & Company. ISBN 978-0-7864-1686-8.
- Nyarota, Geoffrey (September 2006). Against the Grain. Cape Town: Struik Publishers. ISBN 978-1-77007-112-4.
- Palley, Claire (1966). The constitutional history and law of Southern Rhodesia 1888–1965, with special reference to Imperial control (First ed.). Oxford: Clarendon Press. ASIN B0000CMYXJ.
- Preston, Matthew (September 2004). Ending civil war: Rhodesia and Lebanon in perspective. London: I.B. Tauris. ISBN 978-1-85043-579-2.
- Ranger, Terence (1985). Peasant consciousness and guerrilla war in Zimbabwe: a comparative study. Harare: University of Zimbabwe. ISBN 9780852550014.
- Reed, William Cyrus (1990). From Liberation Movement to Government: ZANU and the Formulation of the Foreign Policy of Zimbabwe. Indiana University – โดยทาง Google Books.
- Reid-Daly, Ron; Stiff, Peter (January 1983). Selous Scouts: Top Secret War. Johannesburg: Galago Publishing. ISBN 978-0-620-06674-7.
- Rogers, Anthony (1998). Someone Else's War: Mercenaries from 1960 to the Present. Hammersmith: HarperCollins. ISBN 978-0-00-472077-7.
- Sellström, Tor (March 1999). Sweden and National Liberation in Southern Africa. Volume I: Formation of a Popular Opinion 1950–1970. Uppsala: Nordic Africa Institute. ISBN 978-91-7106-430-1.
- Sibanda, Eliakim M. (January 2005). The Zimbabwe African People's Union 1961–87: A Political History of Insurgency in Southern Rhodesia. Trenton, New Jersey: Africa Research & Publications. ISBN 978-1-59221-276-7.
- Smith, Ian (June 1997). The Great Betrayal: The Memoirs of Ian Douglas Smith. London: John Blake Publishing. ISBN 978-1-85782-176-5.
- St. John, Lauren (April 2007). Rainbow's End: A Memoir of Childhood, War, and an African Farm (First ed.). New York: Scribner. ISBN 978-0-7432-8679-4.
- Stearns, Peter N., บ.ก. (January 2002). The Encyclopedia of World History: Ancient, Medieval and Modern – Chronologically Arranged (Sixth ed.). Cambridge: James Clarke & Co. ISBN 978-0-227-67968-5.
- Thomas, Scott (December 1995). The Diplomacy of Liberation: the Foreign Relations of the ANC Since 1960 (First ed.). London: I.B. Tauris. ISBN 978-1-85043-993-6.
- Wessels, Hannes (July 2010). P. K. van der Byl: African Statesman. Johannesburg: 30° South Publishers. ISBN 978-1-920143-49-7.
- Waddy, Nicholas L. (2014). "The Strange Death of 'Zimbabwe-Rhodesia': The Question of British Recognition of the Muzorewa Regime in Rhodesian Public Opinion, 1979". South African Historical Journal. 66 (2): 227–248.
- Waddy, Nicholas L. (2017). "Free and Fair? Rhodesians Reflect on the Elections of 1979 and 1980". African Historical Review. 49 (1): 68–90.
- Williams, Gwyneth; Hackland, Brian (July 1988). The Dictionary of Contemporary Politics of Southern Africa (First ed.). London: Routledge. ISBN 978-0-415-00245-5.
- Windrich, Elaine (13 March 1975). The Rhodesian problem: a documentary record, 1923–1973 (First ed.). London: Routledge & Kegan Paul. ISBN 978-0-7100-8080-6.
- Wood, J. R. T. (June 2005). So Far and No Further! Rhodesia's Bid for Independence During the Retreat From Empire 1959–1965. Victoria, British Columbia: Trafford Publishing. ISBN 978-1-4120-4952-8.
- Wood, J. R. T. (April 2008). A matter of weeks rather than months: The Impasse between Harold Wilson and Ian Smith: Sanctions, Aborted Settlements and War 1965–1969. Victoria, British Columbia: Trafford Publishing. ISBN 978-1-4251-4807-2.
- Wood, J. R. T. (July 2009). Counter-strike From the Sky: The Rhodesian All-arms Fireforce in the War in the Bush 1974–1980. Johannesburg: 30° South Publishers. ISBN 978-1-920143-33-6.
- Wall, Dudley (2009). Insignia and History of the Rhodesian Armed Forces. 1890–1980 (4th ed.). Durban, South Africa: Just Done Productions Publishing (ตีพิมพ์ 25 November 2009). ISBN 978-1-920315-53-5. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 13 September 2014.
- Diedericks, André (2007). Journey Without Boundaries (2nd ed.). Durban, South Africa: Just Done Productions Publishing (ตีพิมพ์ 23 June 2007). ISBN 978-1-920169-58-9. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 6 October 2014.
- Geldenhuys, Preller (2007). Rhodesian Air Force Operations with Air Strike Log. Durban, South Africa: Just Done Productions Publishing (ตีพิมพ์ 13 July 2007). ISBN 978-1-920169-61-9. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 24 December 2014.
- White, Luise (2021). Fighting and Writing: The Rhodesian Army at War and Postwar (online ed.). Durham: Duke University Press. ISBN 978-1-4780-2128-5.
อ่านเพิ่ม
- Cross, Glenn (2017). Dirty War: Rhodesia and Chemical Biological Warfare, 1975–1980. Solihull, UK: Helion & Company. ISBN 978-1-911512-12-7.
| ฐานข้อมูลการควบคุมรายการหลักฐาน: ประจำชาติ |
|---|
