เกลาดีโอส ปโตเลไมโอส

เกลาดีโอส ปโตเลไมโอส
เกลาดีโอส ปโตเลไมโอส ในชุดสไตล์เยอรมัน บนหน้าปกหนังสือในศตวรรษที่ 16
เกิด	ราว ค.ศ. 85
เสียชีวิต	ราว ค.ศ. 168
สัญชาติ	กรีก-โรมัน
ชื่ออื่น	ทอเลมี
อาชีพ	นักดาราศาสตร์ นักภูมิศาสตร์
ยุคสมัย	คริสต์ศตวรรษที่ 1-2
ผลงานเด่น	“อัลมาเกสต์” และ “ภูมิศาสตร์”
ตำแหน่ง	นักภูมิศาสตร์
หมวดหมู่:นักดาราศาสตร์ชาวกรีก

ดูชื่อหรือความหมายอื่น ๆ ได้ที่ ทอเลมี (ชื่อ)

เกลาดีโอส ปโตเลไมโอส (กรีก: Κλαύδιος Πτολεμαῖος;, [klǎu̯.di.os pto.le.mâi̯.os]) หรือเป็นที่รู้จักในชื่อภาษาอังกฤษว่า ทอเลมี (อังกฤษ: Ptolemy) เป็นนักภูมิศาสตร์ นักดาราศาสตร์ และนักโหราศาสตร์ชาวโรมันเชื้อสายกรีกโบราณ คาดว่ามีชีวิตและทำงานอยู่ในเมืองอเล็กซานเดรีย จักรวรรดิโรมัน

เขาเป็นผู้แต่งตำราที่สำคัญหลายเล่ม ที่ถือว่าเป็นคัมภีร์ทางวิชาการ ในจำนวนนี้ มีสองเล่มที่ได้ใช้สืบต่อไปในวิทยาการของอาหรับและยุโรป เล่มแรกคือคัมภีร์ดาราศาสตร์ในชื่อว่า The Mathematical Compilation (กรีก: Μαθηματική Σύνταξις ซึ่งภายหลังถูกเปลี่ยนชื่อเป็น The Greatest Compilation (กรีก: Η Μεγάλη Σύνταξις ชาวอาหรับได้แปลหนังสือเล่มนี้ และให้ชื่อใหม่เป็นภาษาอาหรับว่า "al-majisti" ซึ่งภายหลังจากนั้นถูกแปลเป็นภาษาละตินว่า อัลมาเกสต์ (Almagest)

อัลมาเกสต์เป็นหนังสือเกี่ยวกับเรื่องการเคลื่อนที่ของดาวเคราะห์ ด้วยหลักการทางคณิตศาสตร์ว่า: โลกมีลักษณะเป็นทรงกลม เป็นศูนย์กลางของจักรวาล (แนวคิดโลกเป็นศูนย์กลาง) และหยุดนิ่งไม่มีการเคลื่อนไหว; โดยทฤษฎีนี้ได้รับการยอมรับอยู่ยาวนานถึง 1,400 กว่าปี จนกระทั่งถึงสมัยของ นิโคเลาส์ โคเปอร์นิคัส

ตำราอีกเล่มหนึ่งคือ "ภูมิศาสตร์" ซึ่งเกี่ยวกับความรู้ด้านภูมิศาสตร์ในโลกยุคกรีก-โรมัน อย่างละเอียด