ดูต้นฉบับสำหรับ สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

{{กล่องข้อมูล ประเทศ
| native_name                 = 
 {{collapsible list
  |titlestyle = background:transparent; font-size:9pt;
  |title = {{resize|11.5pt|สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้}}
  |{{Infobox|subbox=yes|bodystyle= font-size:9pt;font-weight:normal;
    | rowclass1 = mergedrow| label1 = [[ภาษาอังกฤษ|อังกฤษ]]: | data1 = {{lang|en|Association of South East Asian Nations}}
    | rowclass2 = mergedrow| label2 = [[ภาษาเขมร|เขมร]]: | data2 = {{lang|km|សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍}}
    | rowclass3 = mergedrow| label3 = [[ภาษาจีนมาตรฐาน|จีน]]: | data3 = {{lang|zh|东南亚国家联盟}}
    | rowclass4 = mergedrow| label4 = [[ภาษาทมิฬ|ทมิฬ]]: | data4 = {{lang|ta|தென்கிழக்காசிய நாடுகளின் கூட்டமைப்பு}}
    | rowclass5 = mergedrow| label5 = [[ภาษาพม่า|พม่า]]: | data5 = {{lang|my|အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း}}
    | rowclass6 = mergedrow| label6 = [[ภาษาฟิลิปปินส์|ฟิลิปปินส์]]: | data6 = {{lang|tl|Samahan ng mga Bansa sa Timog-Silangang Asya}}<ref>{{cite web|title=Ang Saligang Batas ng ASEAN|trans-title=The ASEAN Charter|url=http://www.asean.org/storage/images/archive/AC-Philippines.pdf|publisher=Association of Southeast Asian Nations|accessdate=10 January 2018|language=fil|archive-date=2018-01-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20180110174642/http://www.asean.org/storage/images/archive/AC-Philippines.pdf|url-status=dead}}</ref>
    | rowclass7 = mergedrow| label7 = [[ภาษามลายู|มลายู]]: | data7 = {{lang|ms|Persatuan Negara-Negara Asia Tenggara}}<ref>{{cite web|title=Piagam Persatuan Negara Asia Tenggara|trans-title=The ASEAN Charter|url=http://www.asean.org/storage/images/archive/AC-Malaysia.pdf|publisher=Association of Southeast Asian Nations|accessdate=10 January 2018|language=ms|archive-date=2018-01-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20180110174728/http://www.asean.org/storage/images/archive/AC-Malaysia.pdf|url-status=dead}}</ref>
    | rowclass8 = mergedrow| label8 = [[ภาษาลาว|ลาว]]: | data8 = {{lang|lo|ສະມາຄົມປະຊາຊາດແຫ່ງອາຊີຕະເວັນອອກສຽງໃຕ້}}
    | rowclass9 = mergedrow| label9 = [[ภาษาเวียดนาม|เวียดนาม]]: | data9 = {{lang|es|Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á}}<ref>{{cite web|title=Hiến chương của Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á|trans-title=The ASEAN Charter|url=http://www.asean.org/storage/images/archive/AC-Vietnam.pdf|publisher=Association of Southeast Asian Nations|accessdate=10 January 2018|language=vi|archive-date=2018-01-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20180110174732/http://www.asean.org/storage/images/archive/AC-Vietnam.pdf|url-status=dead}}</ref>
    | rowclass10 = mergedrow| label10 = [[ภาษาอินโดนีเซีย|อินโดนีเซีย]]: | data10 = <div style="text-align: left;">{{lang|id|Perhimpunan Bangsa-Bangsa Asia Tenggara}}<ref>{{cite web|title=Piagam Perhimpunan Bangsa-Bangsa Asia Tenggara|trans-title=The ASEAN Charter|url=http://www.asean.org/storage/images/archive/AC-Indonesia.pdf|publisher=Association of Southeast Asian Nations|accessdate=10 January 2018|language=id|archive-date=2017-12-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20171215070010/http://www.asean.org/storage/images/archive/AC-Indonesia.pdf|url-status=dead}}</ref></div>
 }}
}}
| image_flag = Flag of ASEAN.svg
| flag_type = ธง
| image_symbol = Seal of ASEAN.svg
| symbol_type = ตรา
| motto = <small>'''"One Vision, One Identity, One Community"'''<br />(หนึ่งวิสัยทัศน์ หนึ่งเอกลักษณ์ หนึ่งประชาคม)</small><ref>{{cite web|title=ASEAN Motto|url=http://www.asean.org/asean/about-asean/asean-motto|website=ASEAN.org|publisher=ASEAN|accessdate=9 May 2015}}</ref>
| anthem = "[[ดิอาเซียนเวย์]]" <div style="padding-top:0.4em;">[[ไฟล์:The ASEAN Way (Instrumental).ogg|center]]</div>
| image_map = Association of Southeast Asian Nations (orthographic projection).svg
| map_width = 220px
| map_caption =
| admin_center_type = สำนักงานใหญ่
| admin_center = {{flagicon|Indonesia}} [[จาการ์ตา]], [[อินโดนีเซีย]]
| largest_settlement = {{flagicon|Indonesia}} [[จาการ์ตา]], [[อินโดนีเซีย]]
| latd  =   6 | latm  = 12 | latNS  = S
| longd = 106 | longm = 49 | longEW = E
| languages_type = [[ภาษาทางการ]]
| languages = [[ภาษาอังกฤษ]]<ref>{{cite book|title=ASEAN Charter|publisher=Association of Southeast Asian Nations|pages=29|url=http://www.asean.org/archive/publications/ASEAN-Charter.pdf|quote='''Article 34.''' The working language of ASEAN shall be English.|access-date=2016-09-08|archive-date=2015-11-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20151109180154/http://www.asean.org/archive/publications/ASEAN-Charter.pdf|url-status=dead}}</ref>
|languages2_type=ภาษาราชการ<br>ของประเทศสมาชิก
|languages2=
{{collapsible list
  |titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal;
  |title = 10 ภาษา
  | {{hlist |[[ภาษาพม่า|พม่า]]|[[ภาษาฟิลิปปินส์|ฟิลิปปินส์]]|[[ภาษาอินโดนีเซีย|อินโดนีเซีย]]|[[ภาษาเขมร|เขมร]]|[[ภาษาลาว|ลาว]]|[[ภาษามลายู|มลายู]]|[[ภาษาจีนกลาง|แมนดาริน]]|[[ภาษาทมิฬ|ทมิฬ]]|[[ภาษาไทย|ไทย]]|[[ภาษาเวียดนาม|เวียดนาม]]}}}}
| membership_type = รัฐสมาชิก
| membership =
{{collapsible list
  |titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal;
  |title = 10 รัฐสมาชิก
  | {{hlist |{{flagicon|Cambodia}} [[กัมพูชา]]<br>{{flagicon|Thailand}} [[ไทย]]<br>{{flagicon|Brunei}} [[บรูไน]]<br>{{flagicon|Myanmar}} [[พม่า]]<br>{{flagicon|Philippines}} [[ฟิลิปปินส์]]<br>{{flagicon|Malaysia}} [[มาเลเซีย]]<br>{{flagicon|Laos}} [[ลาว]]<br>{{flagicon|Vietnam}} [[เวียดนาม]]<br>{{flagicon|Singapore}} [[สิงคโปร์]]<br>{{flagicon|Indonesia}} [[อินโดนีเซีย]]}}}}<br>
{{collapsible list
  |titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal;
  |title = 2 รัฐผู้สังเกตการณ์
  | {{hlist |{{flagicon|Timor-Leste}} [[ติมอร์-เลสเต]]<br>{{flagicon|Papua New Guinea}} [[ปาปัวนิวกินี]]}}}}
| ethnic_groups = | ethnic_groups_year =
| leader_title1          = {{nowrap|[[รายนามเลขาธิการสมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้|เลขาธิการ]]}}
| leader_name1           = [[เกา กึมฮวน]]
| leader_title2          = ประธานอาเซียน
| leader_name2           = {{Flag|Laos}}
| established_event1 = {{nowrap|[[ปฏิญญากรุงเทพฯ]]}}
| established_date1 = 8 สิงหาคม พ.ศ. 2510
| established_event2 = รับสมาชิกล่าสุด
| established_date2 = 30 เมษายน พ.ศ. 2542
| established_event3 = [[กฎบัตรอาเซียน]]
| established_date3 = 16 ธันวาคม พ.ศ. 2551
| area_magnitude = 1 E+12
| area_km2                 = 4,522,518<ref name="ASEAN-Indicators">{{cite web|title=Selected Basic ASEAN Indicators |url=http://www.asean.org/images/2015/January/selected_key_indicators/Summary%20table_as%20of%20December%202014_R.pdf |website=ASEAN.organisation |publisher=ASEANstats |access-date=9 May 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150904103519/http://www.asean.org/images/2015/January/selected_key_indicators/Summary%20table_as%20of%20December%202014_R.pdf |archive-date=4 September 2015 }}</ref>
| area_sq_mi               = 1,712,602
| percent_water            = 
| population_estimate      = {{increase}} 667,393,019<ref name="IMFWEOASEAN"/>
| population_estimate_year = 2021
| population_density_km2   = 144
| population_density_sq_mi = 373
| GDP_PPP                  = {{increase}} $8.993 ล้านล้าน<ref name="IMFWEOASEAN">{{cite web |url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=54&pr.y=15&sy=2019&ey=2020&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=548%2C518%2C516%2C522%2C566%2C576%2C578%2C536%2C544%2C582&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a= |title=World Economic Outlook Database, October 2019 |publisher=[[International Monetary Fund]] |website=IMF.org |access-date=4 February 2020 |archive-date=30 September 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200930053141/https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=54&pr.y=15&sy=2019&ey=2020&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=548%2C518%2C516%2C522%2C566%2C576%2C578%2C536%2C544%2C582&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a= |url-status=live }}</ref>
| GDP_PPP_year             = 2021
| GDP_PPP_per_capita       = {{increase}} $13,475<ref name="IMFWEOASEAN"/>
| GDP_nominal              = {{increase}} $3.356 ล้านล้าน<ref name="IMFWEOASEAN"/>
| GDP_nominal_year         = 2021
| GDP_nominal_per_capita   = {{increase}} $4,849<ref name="IMFWEOASEAN"/>
| Gini_year = | Gini_change =  <!--increase/decrease/steady--> | Gini =  <!--number only--> | Gini_ref =
| HDI_year = 2019
| HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady-->
| HDI = 0.729 <!--number only-->
| HDI_category = <span style="color:green;">สูง</span>
| HDI_ref                  = {{efn|การคำนวณเป็นค่าประมาณโดยเฉลี่ย ดัชนีการพัฒนามนุษย์เป็นข้อมูลของ[[สำนักงานโครงการพัฒนาแห่งสหประชาชาติ]]ของประเทศสมาชิก}}
| time_zone = [[เวลามาตรฐานอาเซียน]]
| utc_offset = +6:30 ถึง UTC+9
| time_zone_DST = | DST_note = | utc_offset_DST =
| official_website = {{URL|www.asean.org}}
<!-- ORPHANED:
| footnote_a = Address: Jalan Sisingamangaraja No.70A, [[South Jakarta]].<ref>{{Cite web |title=ASEAN Centres & Facilities |url=http://www.asean.org/asean/asean-centres-facilities |website=ASEAN |publisher=Association of Southeast Asian Nations |accessdate=16 September 2015}}</ref>
| footnote_b = Calculated using [[United Nations Development Programme|UNDP]] data from member states.
| footnote_c = If considered as a single entity.
| footnote_d = [http://www.asean.org/stat/Table1.pdf Selected key basic ASEAN indicators]
| footnote_e = [[Population growth|Annual growth]] 1.6%
 -->
}}

'''สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้''' ({{lang-en|Association of South East Asian Nations}}) หรือ '''อาเซียน''' (ASEAN) เป็นองค์การทางภูมิรัฐศาสตร์และเศรษฐกิจใน[[เอเชียตะวันออกเฉียงใต้]] มีประเทศสมาชิกทั้งหมด 10 ประเทศ ได้แก่ [[ประเทศกัมพูชา|กัมพูชา]] [[ประเทศไทย|ไทย]] [[ประเทศบรูไนดารุสซาลาม|บรูไน]] [[ประเทศพม่า|พม่า]] [[ประเทศฟิลิปปินส์|ฟิลิปปินส์]] [[ประเทศมาเลเซีย|มาเลเซีย]] [[ประเทศลาว|ลาว]] [[ประเทศเวียดนาม|เวียดนาม]] [[ประเทศสิงคโปร์|สิงคโปร์]] และ[[ประเทศอินโดนีเซีย|อินโดนีเซีย]] อาเซียนมีพื้นที่ราว 4,479,210 ตารางกิโลเมตร มีประชากรราว 625 ล้านคน<ref>{{Cite web|url=http://www.aseansec.org/stat/SummaryTable.pdf |title=Selected basic ASEAN indicators |access-date=5 September 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120520061114/http://www.aseansec.org/stat/SummaryTable.pdf |archive-date=20 May 2012}}</ref> ในปี พ.ศ. 2553 [[จีดีพี]]ของประเทศสมาชิกรวมกันคิดเป็นมูลค่าราว 1.8 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ<ref>[http://www.delidn.ec.europa.eu/en/relations/relations_4.htm/ EC.Europa.eu] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100414081751/http://www.delidn.ec.europa.eu/en/relations/relations_4.htm |date=2010-04-14 }}, European Union Relations with ASEAN. Retrieved 29 October 2010.</ref> คิดเป็นลำดับที่ 9 ของโลกเรียงตามจีดีพี อาเซียนมี[[ภาษาอังกฤษ]]เป็นภาษาทางการ<ref name="Eng">{{Cite web|url=http://www.aseansec.org/2833.htm |title=ASEAN-10: Meeting the Challenges |author=Termsak Chalermpalanupap |website=Aseansec.org |publisher=ASEAN Secretariat |access-date=27 June 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121114142320/http://www.aseansec.org/2833.htm |archive-date=14 November 2011}}</ref>

อาเซียนมีจุดเริ่มต้นจากสมาคมอาสา ซึ่งก่อตั้งขึ้นเมื่อเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2504 โดยไทย มาเลเซีย และฟิลิปปินส์ ต่อมาในปี พ.ศ. 2510 ได้มีการลงนามใน '''[[ปฏิญญากรุงเทพฯ]]''' อาเซียนได้ถือกำเนิดขึ้นโดยมีรัฐสมาชิกเริ่มต้น 5 ประเทศ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อความร่วมมือในการเพิ่มอัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจ การพัฒนาสังคม วัฒนธรรมในกลุ่มประเทศสมาชิก และการธำรงรักษาสันติภาพและความมั่นคงในภูมิภาค และเปิดโอกาสให้คลายข้อพิพาทระหว่างประเทศสมาชิกอย่างสันติ<ref name="Overview" >{{Cite web|url=http://www.aseansec.org/64.htm |title=ASEAN - Overview |language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20121105134819/http://www.aseansec.org/64.htm |archive-date=5 November 2012}}</ref> หลังจาก พ.ศ. 2527 เป็นต้นมา อาเซียนมีรัฐสมาชิกเพิ่มขึ้นจนมี 10 ประเทศในปัจจุบัน [[กฎบัตรอาเซียน]]ได้มีการลงนามเมื่อเดือนธันวาคม พ.ศ. 2551 ซึ่งทำให้อาเซียนมีสถานะคล้ายกับ[[สหภาพยุโรป]]มากยิ่งขึ้น

[[เขตการค้าเสรีอาเซียน]]ได้เริ่มประกาศใช้ตั้งแต่ต้นปี พ.ศ. 2553 และกำลังก้าวสู่ความเป็น[[ประชาคมอาเซียน]] ซึ่งจะประกอบด้วยสามด้าน คือ ประชาคมอาเซียนด้านการเมืองและความมั่นคง ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน และประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียน ในปี พ.ศ. 2558<ref>[http://m.posttoday.com/article.php?id=43258&channel_id=11000 เคาต์ดาวน์สู่ ประชาคมอาเซียน]. (8 สิงหาคม 2553). โพสต์ทูเดย์. สืบค้น 05-09-2010.</ref>

== ประวัติ ==
=== สมาคมอาสาและปฏิญญากรุงเทพ ===
[[ไฟล์:ASEAN member states.svg|thumb|350px|{{legend|navy|ประเทศสมาชิกอาเซียน}} {{legend|blue|ผู้สังเกตการณ์อาเซียน}} {{legend|aqua|ประเทศที่ขอสมัครเข้าเป็นสมาชิกอาเซียน}} {{legend inline|navy}}{{legend inline|red|อาเซียนบวกสาม}}<br />{{legend inline|navy}}{{legend inline|red}}{{legend inline|green|การประชุมสุดยอดเอเชียตะวันออก}}<br />{{legend inline|navy}}{{legend inline|blue}}{{legend inline|aqua}}{{legend inline|red}}{{legend inline|green}}{{legend inline|orange}} การประชุมอาเซียนว่าด้วยความร่วมมือด้านการเมืองและความมั่นคงในภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิก (ASEAN Regional Forum)]]

สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มีจุดเริ่มต้นนับตั้งแต่เดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2504 โดยประเทศไทย ประเทศมาเลเซีย และประเทศฟิลิปปินส์ได้ร่วมกันจัดตั้ง ''สมาคมอาสา'' (ASA, Association of South East Asia) ขึ้นเพื่อการร่วมมือกันทาง เศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรม แต่ดำเนินการได้เพียง 2 ปี ก็ต้องหยุดชะงักลง เนื่องจากความผกผันทางการเมืองระหว่างอินโดนีเซียและมาเลเซีย จนเมื่อทั้งสองประเทศฟื้นฟูความสัมพันธ์ระหว่างกัน จึงได้มีการแสวงหาลู่ทางจัดตั้งองค์การความร่วมมือทางเศรษฐกิจขึ้นในภูมิภาค "สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้" และ[[ถนัด คอมันตร์]] รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศของไทยสมัยรัฐบาล[[จอมพลถนอม กิตติขจร]] โดยมีการลงนาม "[[ปฏิญญากรุงเทพ]]" ที่[[พระราชวังสราญรมย์]] เมื่อวันที่ 8 สิงหาคม พ.ศ. 2510

=== รัฐสมาชิก ===
{{หลัก|รัฐสมาชิกสมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้}}
[[ไฟล์:ASEAN Enlargement 1967-1999.svg|thumbnail|right|การขยายตัวของอาเซียนตั้งแต่ ค.ศ. 1967-1999|alt=a map]]
[[ไฟล์:ASEAN Enlargement.svg|350px|thumb|
{{legend|#3f48cc|รัฐสมาชิก}}
{{legend|#86fdf1|รัฐสังเกตการณ์: [[ประเทศปาปัวนิวกินี]]และ[[ประเทศติมอร์-เลสเต]]}}
{{legend|#fff200|รัฐที่มีโอกาสได้รับสถานะสังเกตการณ์: [[ประเทศบังกลาเทศ]]และ[[ประเทศฟีจี]]}}]]

รัฐสมาชิกสมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้:
{| class="wikitable"
!ประเทศ
!สถานะสมาชิก
!ปีที่เข้า
|-
|{{Flag|Thailand}}
|สมาชิกเต็ม
|1967
|-
|{{Flag|Singapore}}
|สมาชิกเต็ม
|1967
|-
|{{Flag|Philippines}}
|สมาชิกเต็ม
|1967
|-
|{{Flag|Malaysia}}
|สมาชิกเต็ม
|1967
|-
|{{Flag|Indonesia}}
|สมาชิกเต็ม
|1967
|-
|{{Flag|Brunei}}
|สมาชิกเต็ม
|1984
|-
|{{Flag|Vietnam}}
|สมาชิกเต็ม
|1995
|-
|{{Flag|Myanmar}}
|สมาชิกเต็ม
|1997
|-
|{{Flag|Laos}}
|สมาชิกเต็ม
|1997
|-
|{{Flag|Cambodia}}
|สมาชิกเต็ม
|1999
<!--
|-
|{{Flag|Timor-Leste}}
|สมาชิกเต็ม
|2025
-->
|}

รัฐสังเกตการณ์สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้:
{| class="wikitable"
!ประเทศ
!สถานะสมาชิก
!ปีที่เข้า
|-
|{{Flag|Papua New Guinea}}
|ไม่ใช่สมาชิก รัฐสังเกตการณ์
|1976
|-
|{{Flag|Timor-Leste}}
|ไม่ใช่สมาชิก รัฐสังเกตการณ์
|2002
|}

=== การขยายตัว ===
{{บทความหลัก|การขยายตัวของสมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้}}
ในปี พ.ศ. 2519 [[ปาปัวนิวกินี]]ได้รับสถานะผู้สังเกตการณ์<ref>{{cite web|url=http://www.aseansec.org/3839.htm |title=ASEAN secretariat |publisher=ASEAN |date=23 July 1999 |access-date=2009-01-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120721040600/http://www.aseansec.org/3839.htm |archive-date=21 July 2012}}</ref> และตลอดช่วงพุทธทศวรรษ 2510 กลุ่มประเทศสมาชิกได้มีการจัดตั้งโครงการความร่วมมือทางเศรษฐกิจอย่างจริงจัง หลังจากผลของการประชุมที่[[จังหวัดบาหลี]] ในปี พ.ศ. 2519 แต่ว่าความร่วมมือดังกล่าวได้รับผลกระทบกระเทือนอย่างหนักในช่วงพุทธทศวรรษ 2520 ก่อนจะได้รับการฟื้นฟูเมื่อปี พ.ศ. 2534 เนื่องจากไทยเสนอให้มีการจัดตั้ง[[เขตการค้าเสรี]]ขึ้น ต่อมา บรูไนได้เข้าร่วมเป็นสมาชิกเป็นประเทศที่หก เมื่อวันที่ 8 มกราคม พ.ศ. 2527 หลังบรูไนประกาศเอกราชเมื่อวันที่ 1 มกราคม เพียงสัปดาห์เดียว<ref>{{cite web |title=Background Note:Brunei Darussalam/Profile:/Foreign Relations |publisher=United States State Department |url=http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/2700.htm |accessdate=2007-03-06 }}</ref>

== ภูมิศาสตร์ ==
ในปัจจุบัน สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ประกอบด้วยประเทศสมาชิกจำนวน 10 ประเทศ คิดเป็นพื้นที่ประมาณ 4.5 ล้านตารางกิโลเมตร และมีประชากรประมาณ 560 ล้านคน (ข้อมูลในปี พ.ศ. 2549) <ref name="Overview" /> ยอดเขาที่สูงสุดในภูมิภาค คือ [[ยอดเขาคากาโบราซี]]ในพม่า ซึ่งมีความสูง 5,881 เมตร และมีอาณาเขตติดต่อกับจีน อินเดีย บังกลาเทศ

ภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มีสภาพภูมิอากาศแบบร้อนชื้น อุณหภูมิอยู่ระหว่าง 27-36 [[องศาเซลเซียส|°C]]<ref name="Tour">{{Cite web|url=http://www.asean-tourism.com/aboutasean/ |title=Asean Tourism |language=en}}</ref> พืชพรรณธรรมชาติเป็นป่าฝนเขตร้อน ซึ่งมีขนาดใหญ่เป็นอันดับที่สองของโลก ป่าดงดิบ ป่าเบญจพรรณ ป่าสน ป่าหาดทรายชายทะเล ป่าไม้ปลูก มีพืชเศรษฐกิจที่สำคัญ คือ ข้าว ข้าวโพด มันสำปะหลัง สับปะรด ยางพารา ปาล์มน้ำมัน และพริกไทย<ref>{{Cite web|url=https://www.netherlandsworldwide.nl/doing-business-in-southeast-asia-asean/key-sectors-in-asean/agriculture |title=Agriculture in ASEAN |website=Netherlandsworldwide.nl |language=en}}</ref>

== วัตถุประสงค์ ==
จาก[[สนธิสัญญาไมตรีและความร่วมมือในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้]] ได้มีการสรุปแนวทางของสมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ไว้จำนวนหกข้อ ดังนี้<ref>[http://geography.about.com/od/politicalgeography/a/asean.htm ASEAN at About.com:Geography] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090714131842/http://geography.about.com/od/politicalgeography/a/asean.htm |date=2009-07-14 }} {{en icon}}</ref>

# ให้ความเคารพแก่เอกราช อำนาจอธิปไตย ความเท่าเทียม บูรณภาพแห่งดินแดนและเอกลักษณ์ของชาติสมาชิกทั้งหมด
# รัฐสมาชิกแต่ละรัฐมีสิทธิที่จะปลอดจากการแทรกแซงจากภายนอก การรุกรานดินแดนและการบังคับขู่เข็ญ
# จะไม่เข้าไปยุ่งเกี่ยวกับกิจการภายในของรัฐสมาชิกอื่น ๆ
# ยอมรับในความแตกต่างระหว่างกัน หรือแก้ปัญหาระหว่างกันอย่างสันติ
# ประณามหรือไม่ยอมรับการคุกคามหรือการใช้กำลัง
# ให้ความร่วมมือระหว่างกันอย่างมีประสิทธิภาพ

== การเมือง ==
=== ประธานอาเซียน ===
กฎบัตรอาเซียน ข้อ 31 ระบุว่า ตำแหน่งประธานอาเซียนจะเวียนกันทุกปีตามลำดับพยัญชนะภาษาอังกฤษของชื่อรัฐสมาชิก รัฐสมาชิกที่เป็นประธานจะเป็นประธานการประชุมสุดยอดอาเซียนและการประชุมสุดยอดที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ สภาประสานงานอาเซียน สภาประชาคมอาเซียนสามสภา องค์กรระดับรัฐมนตรีอาเซียนเฉพาะสาขาและข้าราชการอาวุโส และคณะกรรมาธิการผู้แทนถาวร

=== สำนักเลขาธิการ ===
[[ไฟล์:ASEAN HQ 1.jpg|thumb|250px|ทำเนียบเลขาธิการอาเซียน ที่[[ประเทศอินโดนีเซีย]]]]
สำนักเลขาธิการอาเซียนก่อตั้งขึ้นโดยรัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศของอาเซียนเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2519 ในตอนนั้นตั้งอยู่ที่กระทรวงการต่างประเทศของอินโดนีเซีย สำนักเลขาธิการอาเซียนแห่งปัจจุบันตั้งอยู่ที่ 70A Jalan Sisingamangaraja กรุงจาการ์ตา ซึ่ง[[ซูฮาร์โต]] ประธานาธิบดีอินโดนีเซียขณะนั้น ก่อตั้งในปี 2524

หน้าที่หลักของสำนักเลขาธิการอาเซียนคือเพิ่มประสิทธิภาพการประสานงานขององค์กรอาเซียน และให้การนำโครงการและกิจกรรมของอาเซียนไปปฏิบัติมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น<ref>[http://www.asean.org/asean/asean-secretariat/about-asean-secretariat About ASEAN Secretariat] ASEAN Secretariat. สืบค้น 13 เมษายน 2557.</ref>

=== เลขาธิการ ===
{{ดูเพิ่มที่|รายนามเลขาธิการสมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้}}
เลขาธิการอาเซียนได้รับแต่งตั้งโดยการประชุมสุดยอดอาเซียนเป็นระยะเวลาดำรงตำแหน่งห้าปี สมัยเดียว โดยเลือกมาจากผู้มีสัญชาติรัฐสมาชิกอาเซียนตามลำดับพยัญชนะภาษาอังกฤษ

เลขาธิการอาเซียนคนปัจจุบัน คือ [[เกา กึมฮวน]] ชาวกัมพูชา ซึ่งดำรงตำแหน่งระหว่างปี พ.ศ. 2566–2570

==ผู้นำคนปัจจุบันในอาเซียน==
<gallery class="center" widths="145">
ไฟล์:Hun Manet 2023.jpg|{{flagicon|CAM}} '''[[กัมพูชา]]'''<br /> [[นายกรัฐมนตรีกัมพูชา|นายกรัฐมนตรี]] '''[[ฮุน มาแณต]]'''
ไฟล์:Paetongtarn Shinawatra October 2023.jpg|{{flagicon|THA}} '''[[ไทย]]'''<br /> [[นายกรัฐมนตรีไทย|นายกรัฐมนตรี]] '''[[แพทองธาร ชินวัตร]]'''
ไฟล์:His Majesty Bolkiah 20231216.jpg|{{flagicon|BRU}} '''[[บรูไน]]'''<br /> [[รายพระนามสุลต่านบรูไน|สุลต่าน]] '''[[สมเด็จพระราชาธิบดีสุลต่านฮัสซานัล โบลเกียห์|ฮัสซานัล โบลเกียห์]]'''
ไฟล์:Мин Аун Хлайн в Татарстане 04 (25-06-2021) (cropped 2).jpg|{{flagicon|MYA}} '''[[พม่า]]'''<br /> [[รายชื่อนายกรัฐมนตรีพม่า|นายกรัฐมนตรี]] '''[[มี่นอองไลง์]]'''
ไฟล์:Ferdinand R. Marcos Jr (cropped).jpg|{{flagicon|PHL}} '''[[ฟิลิปปินส์]]'''<br />[[ประธานาธิบดีฟิลิปปินส์|ประธานาธิบดี]] '''[[บองบอง มาร์กอส]]'''
ไฟล์:PM Kishida meeting with PM Ibrahim of Malaysia (cropped, 3to4 portrait).jpg|{{flagicon|MAS}} '''[[มาเลเซีย]]'''<br />[[รายชื่อนายกรัฐมนตรีมาเลเซีย|นายกรัฐมนตรี]] '''[[อันวาร์ อิบราฮิม]]'''
ไฟล์:PM Kishida meeting PM Siphandone of Laos (cropped).jpg|{{flagicon|LAO}} '''[[ลาว]]'''<br />[[รายชื่อนายกรัฐมนตรีลาว|นายกรัฐมนตรี]] '''[[สอนไซ สีพันดอน]]'''
ไฟล์:Phạm Minh Chính at the 49th G7 summit.jpg|{{flagicon|VIE}} '''[[เวียดนาม]]'''<br />[[นายกรัฐมนตรีเวียดนาม|นายกรัฐมนตรี]] '''[[ฝั่ม มิญ จิ๊ญ]]'''
ไฟล์:Lawrence Wong 20230526.jpg|{{flagicon|SIN}} '''[[สิงคโปร์]]'''<br />[[นายกรัฐมนตรีสิงคโปร์|นายกรัฐมนตรี]] '''[[ลอว์เรนซ์ หว่อง]]'''
ไฟล์:Prabowo Subianto 2024 official portrait.jpg|{{flagicon|IDN}} '''[[อินโดนีเซีย]]'''<br />[[ประธานาธิบดีอินโดนีเซีย|ประธานาธิบดี]] '''[[ปราโบโว ซูเบียนโต]]'''
</gallery>

== ประชาคมเศรษฐกิจ ==
{|class="wikitable floatright" style="font-size:85%; text-align:right;"
|+ '''ชาติสมาชิกอาเซียนตาม<br>[[ดัชนีการพัฒนามนุษย์]]'''<ref name=UNDP>{{cite book|title=Global 2022 Human Development Report Overview - English |date=2020|publisher=United Nations Development Programme (UNDP)|location=New York|pages=22-24|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/2020_statistical_annex_all.xlsx|accessdate=20 May 2021}}</ref>{{rp|22-24}}
|-
! style="text-align:center; width:120px" | ประเทศ
! colspan="2" style="text-align:center;" cosplan |HDI {{small|(2022)}}
|-
| style="text-align:left;" | {{flagcountry|Singapore}}
| 0.939
| <font color="#008000">สูงมาก
|-
| style="text-align:left;" | {{flagcountry|Brunei}}
| 0.829
| <font color="#008000">สูงมาก
|-
| style="text-align:left;" | {{flagcountry|Malaysia}}
| 0.803
| <font color="#008000">สูงมาก
|-
| style="text-align:left;" | {{flagcountry|Thailand}}
| 0.800
| <font color="#00800">สูงมาก
|-
|-style="background:#EBFFEB;"
| style="text-align:left;" |  {{flagcountry|ASEAN}}
| 0.725
| <font color="#00BA00">สูง
|-
| style="text-align:left;" |  {{flagcountry|Indonesia}}
| 0.705
| <span style="color:#00BA00">สูง
|-
| style="text-align:left;" |  {{flagcountry|Vietnam}}
| 0.703
| <span style="color:#00BA00">สูง 
|-
| style="text-align:left;" |  {{flagcountry|Philippines}}
| 0.699
| <span style="color:#FFD102">ปานกลาง
|-
| style="text-align:left;" | {{flagcountry|Laos}}
| 0.607
| <span style="color:#FFD102;">ปานกลาง
|-
| style="text-align:left;" |  {{flagcountry|Cambodia}}
| 0.593
| <span style="color:#FFD102;">ปานกลาง
|-
| style="text-align:left;" |  {{flagcountry|Myanmar}}
| 0.585
| <span style="color:#FFD102;">ปานกลาง
|-
|}

กลุ่มอาเซียนได้ให้ความสำคัญกับความร่วมมือในภูมิภาค อันประกอบด้วย "หลักสามประการ" ของความมั่นคง สังคมวัฒนธรรมและการรวมตัวทางเศรษฐกิจ<ref name="Overview" /> การรวมกลุ่มกันในภูมิภาคได้ทำให้การรวมตัวทางเศรษฐกิจดำเนินไปอย่างรวดเร็ว ซึ่งคาดว่าจะประสบความสำเร็จในการก่อตั้งประชาคมเศษฐกิจอาเซียนภายในปี พ.ศ. 2558<ref name="asil1">Sim, Edmund "Introduction to the ASEAN Economic Community", http://www.asil.org/aseanevent/Sim_Intro_to_ASEAN.pdf {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120218183029/http://www.asil.org/aseanevent/Sim_Intro_to_ASEAN.pdf |date=2012-02-18 }}</ref> ประชาคมเศรษฐกิจดังกล่าวจะมีประชากรรวมกัน 560 ล้านคน และมูลค่าการค้ากว่า 1.4 ล้านล้าน[[ดอลลาร์สหรัฐ]]<ref name="Overview" />

=== เขตการค้าเสรี ===
รากฐานของการก่อตั้งประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนเริ่มต้นมาจาก[[เขตการค้าเสรีอาเซียน]]<ref name="asil1"/> ซึ่งเป็นการลดอัตราภาษีศุลกากรเพื่อให้สินค้าภายในอาเซียนเกิดการหมุนเวียน เขตการค้าเสรีอาเซียนเป็นข้อตกลงโดยสมาชิกกลุ่มอาเซียนซึ่งกังวลต่อผลิตภัณฑ์หัตถกรรมท้องถิ่นของตน ได้รับการลงนามในสิงคโปร์เมื่อวันที่ 28 มกราคม 2535 ประกอบไปด้วยประเทศสมาชิก 10 ประเทศ คือ บรูไน อินโดนีเซีย มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ สิงคโปร์ไทย เวียดนาม (เข้าร่วมในปี 2538) ลาว พม่า (เข้าร่วมในปี 2540) และกัมพูชา (เข้าร่วมในปี 2542)<ref>{{cite web|url=http://www.aseansec.org/12375.htm |title=Agreement on the Common Effective Preferential Tariff Scheme for the ASEAN Free Trade Area, Singapore, 28 January 1992 |publisher=Aseansec.org |accessdate=2008-12-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121024233557/http://www.aseansec.org/12375.htm |archive-date=24 October 2012}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.aseansec.org/12021.htm |title=Overview - Trade |publisher=Aseansec.org |accessdate=2008-12-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100512152218/http://www.aseansec.org/12021.htm |archive-date=2010-05-12 |url-status=dead }}</ref>

=== เขตการลงทุนร่วม ===
เขตการลงทุนร่วมมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมการลงทุนหมุนเวียนภายในอาเซียน ซึ่งประกอบด้วยหลักการดังต่อไปนี้:<ref name="aseansec2">{{cite web |url=http://www.aseansec.org/21940.htm |title=Highlights of the ASEAN Comprehensive Investment Agreement (ACIA) |publisher=Aseansec.org |accessdate=2008-12-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081205074119/http://www.aseansec.org/21940.htm |archive-date=2008-12-05 |url-status=live }}</ref>
* เปิดให้อุตสาหกรรมทุกรูปแบบเกิดการลงทุนและลดขั้นตอนตามกำหนดการ
* ทำสัญญากับผู้ลงทุนในกลุ่มอาเซียนที่เขามาลงทุนในทันที
* กำจัดการกีดขวางทางการลงทุน
* ปรับปรุงกระบวนการและระเบียบการลงทุนให้เกิดความคล่องตัว
* สร้างความโปร่งใส
* ดำเนินการตามมาตรการอำนวยความสะดวกในการลงทุน

ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับจากเขตการลงทุนร่วมจะเป็นการกำจัดการกีดกันในกิจการเกษตรกรรม การประมง การป่าไม้และการทำเหมืองแร่ ซึ่งคาดว่าจะสำเร็จภายในปี พ.ศ. 2553 สำหรับประเทศสมาชิกกลุ่มอาเซียนเป็นส่วนใหญ่ และคาดว่าจะสำเร็จในปี พ.ศ. 2558 สำหรับประเทศกัมพูชา ลาว พม่าและเวียดนาม<ref name="aseansec2"/>

=== การแลกเปลี่ยนบริการ ===
[[ไฟล์:RCEP.png|thumb|upright=1.8|right|สมาชิก 16 ประเทศของ [[ความตกลงหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจระดับภูมิภาค|RCEP]]]]
ข้อตกลงการวางกรอบเรื่องการแลกเปลี่ยนบริการเริ่มต้นขึ้นในการประชุมสุดยอดอาเซียนที่กรุงเทพมหานครในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2548<ref>{{cite web|url=http://www.aseansec.org/6628.htm |title=ASEAN Framework Agreement on Services (1995) |publisher=Aseansec.org |accessdate=21 December 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121031162049/http://www.aseansec.org/6628.htm |archive-date=31 October 2012}}</ref> ภายใต้กรอบข้อตกลงดังกล่าว รัฐสมาชิกของกลุ่มอาเซียนจะสามารถประสบความสำเร็จในการเจรจาอย่างเสรีในด้านการแลกเปลี่ยนบริการ โดยมีเป้าหมายเพื่อที่จะสนับสนุนให้มีการแลกเปลี่ยนระหว่างกันมากขึ้น ผลของการเจรจาการแลกเปลี่ยนบริการซึ่งได้เริ่มดำเนินการตามหมายกำหนดการเป็นรายเฉพาะจะถูกรวมเข้ากับกรอบข้อตกลง ซึ่งหมายกำหนดการดังกล่าวมักจะเกี่ยวข้องกับกลุ่มการแลกเปลี่ยนบริการ ในปัจจุบัน พบว่ามีกลุ่มการแลกเปลี่ยนบริการจำนวนเจ็ดกลุ่มภายใต้กรอบข้อตกลงดังกล่าว<ref>{{cite web|url=http://www.aseansec.org/6626.htm |title=Overview - Services |publisher=Aseansec.org |accessdate=21 December 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110806190301/http://www.aseansec.org/6626.htm |archive-date=6 August 2011}}</ref>

=== ตลาดการบินเดียว ===
แนวคิดเรื่องตลาดการบินเดียวเป็นความคิดเห็นที่เสนอโดยกลุ่มงานขนส่งทางอากาศอาเซียน ได้รับการสนับสนุนในการประชุมการขนส่งอย่างเป็นทางการของอาเซียน และได้รับการอนุมัติโดยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคมนาคมของรัฐสมาชิก ซึ่งจะนำไปสู่การจัดระเบียบน่านฟ้าเปิดในภูมิภาคภายในปี พ.ศ. 2558<ref name="ASEAN SAM">{{cite web |url=http://www.asian-aerocad.com/news/news.php?newsid=23 |title=Asean Single Aviation Market |accessdate=26 September 2008 |publisher=The Straits Times |date=2 February 2008 |archive-date=2008-12-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081209063906/http://www.asian-aerocad.com/news/news.php?newsid=23 |url-status=dead }}</ref> โดยตลาดการบินเดียวมีวัตถุประสงค์เพื่อเปิดการคมนาคมทางอากาศระหว่างรัฐสมาชิกเป็นไปอย่างเสรี ซึ่งสร้างประโยชน์ให้กับกลุ่มอาเซียนจากการเติบโตของการเดินทางทางอากาศในปัจจุบัน และยังเป็นการเพิ่มการท่องเที่ยว การค้า การลงทุนและการบริการให้กับรัฐสมาชิกทั้งหมด<ref name="ASEAN SAM" /><ref name="LHL on SAM">{{cite news |url=http://news.xinhuanet.com/english/2007-11/01/content_6990497.htm |title=Singaporean PM urges ASEAN to liberalise aviation |accessdate=26 September 2008 |work=chinaview.cn |publisher=Xinhua News Agency |date=1 November 2007 }}</ref> เริ่มตั้งแต่วันที่ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2551 ข้อจำกัด[[เสรีภาพทางอากาศ]]ที่สามและที่สี่ระหว่างเมืองหลวงของรัฐสมาชิกสำหรับบริการสายการบินจะถูกยกเลิก<ref>{{cite news |url=http://www.straitstimes.com/Breaking%2BNews/Singapore/Story/STIStory_282410.html |title=Tiger offers 50,000 free seats |accessdate=26 September 2008 |last=Kaur |first= Karamjit |publisher=The Straits Times |date=25 September 2008}}</ref> ในขณะที่หลังจากวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2552 จะมีเสรีภาพบริการการบินในภูมิภาค<ref name="ASEAN SAM" /><ref name="LHL on SAM" /> และภายในวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2554 จะมีการเปิดเสรีเสรีภาพทางอากาศข้อที่ห้าระหว่างเมืองหลวงทั้งหมด<ref>{{cite web |url=http://www.centreforaviation.com/aviation/index.php?option=com_content&task=view&id=5015 |title=Three quarters of a million more seats and counting- KL-Singapore benefits from liberalisation |accessdate=26 September 2008 |publisher=Centre for Asia Pacific Aviation |date=28 September 2008 |archive-date=2006-04-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060405030709/http://content.nejm.org/icons/home/cme_button.gif |url-status=dead }}</ref>

=== ข้อตกลงการค้าเสรีกับประเทศนอกกลุ่มอาเซียน ===
อาเซียนได้เปิด[[การค้าเสรี]]กับประเทศภายนอกหลายประเทศ ทั้งจีน เกาหลีใต้ ญี่ปุ่น ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ และล่าสุด อินเดีย<ref>{{cite web |url=http://www.fta.gov.sg/sg_fta.asp |title=Welcome to Singapore FTA Network |publisher=Fta.gov.sg |date= |accessdate=21 December 2008 |archive-date=2008-12-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081209033340/http://www.fta.gov.sg/sg_fta.asp |url-status=dead }}</ref> ข้อตกลงการค้าเสรีกับประเทศจีนได้สร้าง[[เขตการค้าเสรีจีน-อาเซียน]] ในปัจจุบัน อาเซียนนั้นกำลังเจรจากับสหภาพยุโรปในการที่จะทำการค้าเสรีด้วยกัน<ref>{{cite web |url=http://www.fta.gov.sg/fta_ongoingneg.asp |title=Welcome to Singapore FTA Network |publisher=Fta.gov.sg |date= |accessdate=21 December 2008 |archive-date=2011-05-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110501073348/http://www.fta.gov.sg/fta_ongoingneg.asp |url-status=dead }}</ref> ผลดีของข้อตกลงนั้น คือการเปิดโอกาสการค้าของอาเซียน ให้มีศักยภาพและขยายตัวมากขึ้น รวมไปถึงการลงทุนจากต่างชาติด้วย<ref>{{Cite web|url=http://www.scb.co.th/LIB/th/article/kra/2547/k1564.html |title=การเติบโตทางการค้าระหว่างไทยกับอาเซียน กับแนวโน้มของ AFTA |date=31 March 2004 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090805104659/http://www.scb.co.th/LIB/th/article/kra/2547/k1564.html |archive-date=5 August 2009 |publisher=ห้องสมุดธนาคารไทยพาณิชย์}}</ref> [[ประเทศไต้หวัน|ไต้หวัน]]ยังแสดงความสนใจที่จะทำข้อตกลงกับอาเซียน แต่ได้รับการคัดค้านทางการทูตจากประเทศจีน<ref>{{cite web|url=http://www.taipeitimes.com/News/taiwan/archives/2008/10/12/2003425653 |title=Taipei Times - archives |publisher=Taipeitimes.com |date= |accessdate=21 December 2008}}</ref>

== ความร่วมมือด้านสิ่งแวดล้อม ==
เมื่อก้าวเข้าสู่คริสต์ศตวรรษที่ 21 ประเด็นปัญหาเริ่มมีความเกี่ยวข้องกับปัญหาทางด้านสิ่งแวดล้อมมากขึ้น โดยกลุ่มประเทศสมาชิกได้เริ่มเจรจากันถึงข้อตกลงด้านสิ่งแวดล้อม รวมไปถึง การลงนามใน[[ความตกลงอาเซียนว่าด้วยมลพิษจากหมอกควันข้ามแดน]] ในปี พ.ศ. 2545 ในความพยายามที่จะจำกัดขอบเขตของมลภาวะ[[ฟ้าหลัว]]ในเขตพื้นที่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้<ref>{{Cite web|publisher=ASEAN Secretariat |url=http://www.aseansec.org/8914.htm |title=ASEAN Cooperation on Environment |access-date=12 October 2006 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121105134849/http://www.aseansec.org/8914.htm |archive-date=5 November 2012}}</ref> แต่ทว่าในพื้นที่ก็ยังเกิด[[ปัญหาฟ้าหลัวในมาเลเซีย พ.ศ. 2549|ปัญหาฟ้าหลัวในประเทศมาเลเซีย]] ในปี พ.ศ. 2548 และ[[ปัญหาฟ้าหลัวในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ พ.ศ. 2549|ปัญหาฟ้าหลัวในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้]] ในปี พ.ศ. 2549 ส่วนสนธิสัญญาฉบับอื่นที่ได้รับการลงนามโดยสมาชิกอาเซียนได้แก่ [[ปฏิญญาเซบูว่าด้วยความมั่นคงทางพลังงานเอเชียตะวันออก]]<ref>[http://newsinfo.inquirer.net/inquirerheadlines/nation/view_article.php?article_id=43618 East Asian leaders to promote biofuel] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110429191556/http://newsinfo.inquirer.net/inquirerheadlines/nation/view_article.php?article_id=43618 |date=2011-04-29 }}, Philippine Daily Inquirer, 13 March 2007.</ref> เครือข่ายกำกับดูแลสัตว์ป่าอาเซียนในปี พ.ศ. 2549<ref>{{cite web|url=http://www.aseansec.org/17933.htm |title=ASEAN Statement on Launching of the ASEAN Wildlife Law Enforcement Network (ASEAN-WEN) |publisher=ASEAN |date=1 December 2005 |accessdate=2009-01-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120521071335/http://www.aseansec.org/17933.htm |archive-date=21 May 2012}}</ref> และ [[หุ้นส่วนเอเชีย-แปซิฟิกว่าด้วยการพัฒนาความสะอาดและสภาพอากาศ]] ซึ่งเป็นการตอบสนองต่อ[[ปรากฏการณ์โลกร้อน]] และผลกระทบทางด้านลบต่อ[[การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ]] ใน พ.ศ. 2550 [[ปฏิญญาเซบูว่าด้วยความมั่นคงทางพลังงานเอเชียตะวันออก]] ซึ่งลงนามในกลุ่มอาเซียน ร่วมกับจีน ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ อินเดีย ออสเตรเลียและนิวซีแลนด์ ซึ่งเป็นการสร้าง[[ความมั่นคงทางพลังงาน]]ด้วยการหา[[พลังงานทางเลือก]]เพื่อใช้ทดแทน[[เชื้อเพลิงซากดึกดำบรรพ์]]

== ความร่วมมือทางวัฒนธรรม ==
ความร่วมมือทางวัฒนธรรมนั้น มีจุดประสงค์เพื่อที่จะช่วยสร้างภาพรวมในด้านต่าง ๆให้ดีขึ้น โดยการให้การสนับสนุน ทั้งการกีฬา การศึกษา และกิจกรรมอื่น ๆ ซึ่งได้แก่ความร่วมมือต่าง ๆ ดังนี้

=== รางวัลซีไรต์ ===
{{บทความหลัก|รางวัลซีไรต์}}
ได้จัดตั้งขึ้นตั้งแต่ พ.ศ. 2522 เพื่อมอบรางวัลแก่นักประพันธ์หรือนักเขียนในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ที่ได้สร้างผลงานที่ดีมีชื่อเสียง ที่ประสบความสำเร็จในช่วงชีวิตของนักเขียนนั้น ๆ ผลงานนั้นเป็นผลงานเขียนทุกประเภท ทั้งวรรณกรรมต่าง ๆ เรื่องสั้น กลอน รวมไปถึงผลงานทางศาสนา ซึ่งจะมีการจัดงานที่กรุงเทพมหานคร โดยมีเชื้อพระวงศ์ของราชวงศ์ไทยเป็นผู้พระราชทานรางวัล

=== การศึกษา ===
{{further|เครือข่ายมหาวิทยาลัยอาเซียน|เครือข่ายสถาบันการศึกษาและวิจัยในอนุภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขง}}

สถาบันเพื่อการศึกษาขั้นสูงแห่งอาเซียน เป็นองค์การเอกชนที่จัดตั้งขึ้น ในปี พ.ศ. 2499 เพื่อที่จะพัฒนาระดับการศึกษาในระดับที่สูงขึ้น ทั้งสถาบันการศึกษาระดับสูง การสอน การบริการสาธารณะที่ดีได้มาตรฐานที่สูงขึ้น โดยสอดคล้องไปกับวัฒนธรรมและพื้นที่นั้น ๆ

=== อุทยานมรดก ===
ได้จัดตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2527 และเริ่มใหม่อีกรอบในปี พ.ศ. 2547 เป็นการรวมรายชื่อของอุทยานแห่งชาติทั้งหมดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยมีจุดประสงค์ที่จะอนุรักษ์ทรัพยากรทางธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมป่าไม้ ปัจจุบันมีรวมทั้งหมด 35 แห่ง

== การประชุม ==
=== การประชุมสุดยอดอาเซียน ===
{{บทความหลัก|การประชุมสุดยอดอาเซียน}}
[[ไฟล์:Jakarta Welcome ASEAN Delegates Billboard.jpg|thumb|right|200px|ป้ายประกาศในกรุงจาการ์ตาต้อนรับผู้เข้าร่วมประชุมสุดยอดอาเซียนครั้งที่ 18]]

ประเทศสมาชิกกลุ่มอาเซียนได้จัดการประชุมขึ้น เรียกว่า '''การประชุมสุดยอดอาเซียน''' ซึ่งหัวหน้ารัฐบาลแต่ละประเทศสมาชิกจะมาอภิปรายและแก้ไขประเด็นปัญหาที่เกิดขึ้นในพื้นที่ รวมไปถึงการจัดการประชุมร่วมกับประเทศนอกกลุ่มสมาชิกเพื่อเชื่อมความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ

การประชุมสุดยอดอาเซียนครั้งแรกจัดขึ้นที่จังหวัดบาหลี ประเทศอินโดนีเซีย ในปี พ.ศ. 2519 จากผลของการประชุมสุดยอดอาเซียนครั้งที่สาม ณ กรุง[[มะนิลา]] ในปี พ.ศ. 2530 สรุปว่าผู้นำประเทศสมาชิกกลุ่มอาเซียนควรจะจัดการประชุมขึ้นทุกห้าปี<ref name=summit>[http://www.summit99.ops.gov.ph/asean_structure.htm ASEAN Structure] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071217132852/http://www.summit99.ops.gov.ph/asean_structure.htm |date=2007-12-17 }}, ''ASEAN Primer''</ref> อย่างไรก็ตาม ผลของการประชุมสุดยอดอาเซียนครั้งต่อมาที่ประเทศสิงคโปร์ ในปี พ.ศ. 2535 ได้เสนอให้จัดการประชุมให้บ่อยขึ้น และได้ข้อสรุปว่าจะมีการจัดการประชุมสุดยอดขึ้นทุกสามปีแทน<ref name=summit /> ต่อมา ในปี พ.ศ. 2544 ผู้นำสมาชิกประเทศกลุ่มอาเซียนได้เสนอให้จัดการประชุมขึ้นทุกปีเพื่อแก้ไขประเด็นปัญหาด่วนที่ส่งผลกระทบในพื้นที่ ประเทศสมาชิกจะได้รับเลือกให้เป็นเจ้าภาพจัดการประชุมสุดยอดขึ้นเรียงตามตัวอักษร ยกเว้นประเทศพม่า ซึ่งถูกยกเลิกการเป็นเจ้าภาพการประชุมในปี พ.ศ. 2549 เนื่องจากปัญหาทางด้านสิทธิมนุษยชน ซึ่งมีแรงกดดันจากสหรัฐอเมริกาและ[[สหภาพยุโรป]]มาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2547<ref>{{cite book |title=Roadmap to an Asean Economic Community |author=Denis Hew |year=2005 |publisher=Institute of Southeast Asian Studies |isbn=981-230-347-2 }}</ref>

การประชุมอาเซียนอย่างเป็นทางการมีกำหนดการสามวัน ดังนี้
* ผู้นำของรัฐสมาชิกจะจัดการประชุมภายใน
* ผู้นำของรัฐสมาชิกจะหารือร่วมกันกับรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศในที่ประชุมกลุ่มอาเซียน
* การประชุมที่เรียกว่า "อาเซียนบวกสาม" ผู้นำรัฐสมาชิกจะประชุมร่วมกับผู้นำสาธารณรัฐประชาชนจีน ญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ โดยจัดขึ้นพร้อมกับการประชุมสุดยอดอาเซียน
* การประชุมที่เรียกว่า "อาเซียน-เซอร์" ผู้นำรัฐสมาชิกจะประชุมร่วมกับผู้นำออสเตรเลียและนิวซีแลนด์

{{:การประชุมสุดยอดอาเซียน}}

=== การประชุมสุดยอดเอเชียตะวันออก ===
{{บทความหลัก|การประชุมสุดยอดเอเชียตะวันออก}}
[[ไฟล์:East Asia Summit.svg|thumb|200px|ประเทศผู้เข้าร่วมประชุมสุดยอดเอเชียตะวันออก: {{legend|#000080|อาเซียน}} {{legend|#FF0000|อาเซียนบวกสาม}} {{legend|#008000|สมาชิกเพิ่มเติม}} {{legend|#FF7F2A|ผู้สังเกตการณ์}}]]

การประชุมสุดยอดเอเชียตะวันออกเป็นการจัดการประชุมทั่วเอเชียซึ่งจัดขึ้นทุกปีโดยผู้นำเอเชียตะวันออก 16 ประเทศ หัวข้อการประชุมนั้นเกี่ยวกับการค้า พลังงานและความมั่นคง และการประชุมสุดยอดดังกล่าวยังมีบทบาทใน[[ประชาคมเอเชียตะวันออก|การสร้างประชาคมภูมิภาค]]

ประเทศผู้เข้าร่วมประชุมประกอบด้วย ชาติอาเซียน 10 ประเทศร่วมกับจีน ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ อินเดีย ออสเตรเลียและนิวซีแลนด์ ซึ่งมีประชากรรวมกันเกือบครึ่งหนึ่งของโลก เมื่อเดือนตุลาคม พ.ศ. 2553 รัสเซียและสหรัฐอมริกาได้รับเชิญเข้าร่วมเป็นสมาชิกเต็มตัวอย่างเป็นทางการ ประธานาธิบดีของทั้งสองประเทศเข้าร่วมการประชุมสุดยอดใน พ.ศ. 2554

การประชุมสุดยอดครั้งแรกจัดขึ้นในกัวลาลัมเปอร์เมื่อวันที่ 14 ธันวาคม พ.ศ. 2548 และการประชุมครั้งต่อ ๆ มาถูกจัดขึ้นหลังการประชุมสุดยอดผู้นำอาเซียนประจำปี

{{:การประชุมสุดยอดเอเชียตะวันออก}}

=== การประชุมเชื่อมสัมพันธไมตรี ===
การประชุมเชื่อมสัมพันธไมตรีเป็นการประชุมระหว่างประเทศเพื่อเชื่อมสัมพันธไมตรีระหว่างชาติอาเซียน ถูกจัดตั้งขึ้นเนื่องในวาระครบรอบการก่อตั้งความสัมพันธ์ทางการทูต ประเทศนอกกลุ่มอาเซียนจะเป็นผู้เชิญชวนผู้นำชาติอาเซียนเพื่อประชุมเชื่อมสัมพันธไมตรีและความร่วมมือในอนาคต

=== ที่ประชุมกลุ่มอาเซียน ===
ที่ประชุมกลุ่มอาเซียนเป็นการประชุมหลายฝ่ายอย่างเป็นทางการในภาคพื้นแปซิฟิก ในเดือนกรกฎาคม 2550 ที่ประชุมดังกล่าวประกอบด้วย ประเทศสมาชิก 27 ประเทศ; [[ออสเตรเลีย]] [[บังกลาเทศ]] [[แคนาดา]] [[สาธารณรัฐประชาชนจีน]] [[สหภาพยุโรป]] [[อินเดีย]] [[ญี่ปุ่น]] [[เกาหลีเหนือ]] [[เกาหลีใต้]] [[มองโกเลีย]] [[นิวซีแลนด์]] [[ปากีสถาน]] [[ปาปัวนิวกินี]] [[รัสเซีย]] [[ติมอร์-เลสเต]] [[สหรัฐ]] และ[[ศรีลังกา]] จุดประสงค์ของที่ประชุมเพื่อการปรึกษาหารือ นำเสนอความไว้วางใจและธำรงความสัมพันธ์ทางการทูตในกลุ่มสมาชิก ที่ประชุมกลุ่มอาเซียนจัดการประชุมครั้งแรกในปี 2537<ref>[http://www.aseanregionalforum.org/Default.aspx?tabid=49 About Us] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130725021423/http://www.aseanregionalforum.org/Default.aspx?tabid=49 |date=2013-07-25 }}, [http://www.aseanregionalforum.org/ ASEAN Regional Forum official website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130725021423/http://www.aseanregionalforum.org/ |date=2013-07-25 }}. Retrieved 12 June 2006</ref><ref>[http://www.dfat.gov.au/arf/ Official Website of Australian Department of Foreign Affairs and Trade] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080807112609/https://www.dfat.gov.au/arf/ |date=2008-08-07 }}. Retrieved 3 August 2008</ref>

=== การประชุมอื่น ===
นอกเหนือจากการประชุมที่กล่าวมาข้างต้น อาเซียนยังได้มีการจัดการประชุมอื่นขึ้นอีก<ref name = meet>{{Cite web|url=http://www.aseansec.org/11-2006.htm |title=ASEAN Calendar of Meetings and Events November 2006 |publisher=ASEAN Secretariat |access-date=13 March 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100817094037/http://www.aseansec.org/11-2006.htm |archive-date=17 August 2010}}</ref> ประกอบด้วย การประชุมรัฐมนตรีอาเซียนประจำปี<ref name = ministry>{{Cite web|url=http://www.aseansec.org/89.htm |title=ASEAN Ministerial Meetings |publisher=ASEAN Secretariat |access-date=13 March 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121113230354/http://www.aseansec.org/89.htm |archive-date=13 November 2012}}</ref> รวมไปถึงคณะกรรมการย่อย อย่างเช่น [[ศูนย์พัฒนาการประมงแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้]] การประชุมดังกล่าวมักจะมีหัวข้อการประชุมที่เฉพาะเจาะจง อย่างเช่น [[ความมั่นคงระหว่างประเทศ]]<ref name=meet /> [[สิ่งแวดล้อม]]<ref name=meet /><ref>{{cite news |title=Malaysians have had enough of haze woes |url=http://www.malaysianbar.org.my/content/view/4967/2/ |publisher=The Malaysian Bar |accessdate=2007-03-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071215143309/http://www.malaysianbar.org.my/content/view/4967/2/ |archive-date=15 December 2007}}</ref> ซึ่งผู้ที่เข้าร่วมประชุมจะเป็นรัฐมนตรีแทนที่จะเป็นหัวหน้าคณะรัฐบาลทั้งหมด

==== การประชุมอาเซียนบวกสาม ====
ในขณะที่สาธารณรัฐประชาชนจีน ผลักดันให้จัดตั้งเขตการค้าเสรีจีน-อาเซียน เกาหลีใต้ก็ได้ผลักดันให้มีการจัดตั้งเขตการค้าเสรีเอเชียตะวันออก ด้วยการผนึกสาธารณรัฐประชาชนจีน ญี่ปุ่นและเกาหลีใต้เข้ากับกลุ่มประเทศอาเซียนที่เรียกชื่อว่า "อาเซียนบวกสาม" (APT) แต่สาธารณรัฐประชาชนจีน เดินหน้าจัดตั้งเขตการค้าเสรีจีน-อาเซียน โดยกีดกันญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ด้วยความจงใจ แม้ว่าตามข้อตกลงในการจัดซื้อเขตการค้าเสรีจีน-อาเซียน จะมีแผนที่จะผนวกเกาหลีใต้และญี่ปุ่นเข้ามาในภายหลังเพื่อเป็นอาเซียนบวกสาม แต่มิได้กำหนดเงื่อนเวลาอันแน่นอน อันทำให้เขตการค้าเสรีอาเซียนบวกสาม

==== การประชุมผู้นำเอเชีย-ยุโรป ====
การประชุมผู้นำเอเชีย-ยุโรปเป็นกระบวนการประชุมอย่างไม่เป็นทางการ มีขึ้นครั้งแรกในปี 2538 เพื่อเป็นการเชื่อมความสัมพันธ์ระหว่างประเทศในยุโรปและเอเชีย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง สมาชิกของ[[สหภาพยุโรป]]และอาเซียน<ref>{{cite book |title=Asia and Europe: the development and different dimensions of ASEM |author=Lay Hwee Yeo |year=2003 |publisher=Routledge (UK) |isbn=0-415-30697-3 }}</ref> โดยกลุ่มอาเซียนจะส่งเลขาธิการอาเซียนเป็นผู้แทนเข้าร่วมประชุมร่วมกับผู้แทนอีก 45 คน และได้รับแต่งตั้งให้เป็นคณะผู้บริหารของ[[มูลนิธิเอเชีย-ยุโรป]] ซึ่งเป็นองค์การความร่วมมือกันทางด้านสังคมและวัฒนธรรมระหว่างเอเชียกับยุโรป

==== การประชุมอาเซียน-รัสเซีย ====
เป็นการประชุมประจำปีระหว่างผู้นำของประเทศกลุ่มอาเซียนร่วมกับประธานาธิบดีของ[[สหพันธรัฐรัสเซีย]]
==== การประชุมทางทหารของอาเซียน ====
{{หลัก|การประชุมผู้บัญชาการทหารสูงสุดอาเซียน}}
การประชุมทางทหารของอาเซียน ประกอบไปด้วยหลายส่วน ประกอบไปด้วย ผู้บัญชาการทหารสูงสุด ผู้บัญชาการทหารบก ผู้บัญชาการทหารเรือ และผู้บัญชาการทหารอากาศ รวมไปถึงกิจกรรมทางทหารอื่น ๆ ภายในกองทัพของกลุ่มประเทศอาเซียน 

== หมายเหตุ ==
{{notelist}}

== อ้างอิง ==
{{รายการอ้างอิง|2}}

== แหล่งข้อมูลอื่น ==
;เกี่ยวกับอาเซียน
* {{Official website|https://asean.org/}}
* [https://web.archive.org/web/20140814191745/http://www.aseannewsnetwork.com/ ASEAN News Network]
* [https://web.archive.org/web/20050328203747/http://www.asinah.org/blog/ ASEAN Blog]
* [http://aseanregionalforum.asean.org/ ASEAN Regional Forum]
* [http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/country_profiles/4114415.stm BBC Country Profile/Asean] Retrieved on 13 March 2007.

;การประชุมสุดยอดอาเซียน
* [https://web.archive.org/web/20100304223222/http://www.14thaseansummit.org/main.php 14th ASEAN Summit]
* [https://web.archive.org/web/20080327073649/http://www.13thaseansummit.org.sg/asean/index.php/web 13th ASEAN Summit] Retrieved on 16 September 2007.
* {{Citation |url=http://www.12thaseansummit.org.ph |title=12th ASEAN Summit |access-date=13 March 2007 |archive-url=https://archive.today/20121221073621/http://www.12thaseansummit.org.ph/ |archive-date=2012-12-21 |url-status=live }}
* {{Citation |url=http://www.11thaseansummit.org.my/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20060209184807/http://www.11thaseansummit.org.my/mainpage.php |title=11th ASEAN Summit 12-14 December 2005, Kuala Lumpur, Malaysia |archive-date=2006-02-09 |access-date=13 March 2007 |url-status=live }}
* [https://web.archive.org/web/20060213220742/http://aseansummit.bernama.com/ 11th ASEAN Summit] 12 December–14, 2005, Kuala Lumpur, Malaysia. Retrieved on 13 March 2007.

;องค์กรอาเซียน
* [https://web.archive.org/web/20120831172747/http://www.aseansec.org/99.htm Official directory of ASEAN organizations]
* [http://www.aseanlawassociation.org/ ASEAN Law Association]
* [https://web.archive.org/web/20120730224325/http://www.aseanports.com/ ASEAN Ports Association]
* [https://web.archive.org/web/20140704004151/http://www.usasean.org/ US-ASEAN Business Council]


{{องค์การระดับภูมิภาค}}
{{อาเซียน}}
{{ผู้นำอาเซียน}}{{กองทัพในอาเซียน}}{{สงครามเย็น}}

[[หมวดหมู่:สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้| ]]
[[หมวดหมู่:องค์การระหว่างรัฐบาล]]
[[หมวดหมู่:เอเชียตะวันออกเฉียงใต้]]
[[หมวดหมู่:จาการ์ตา]]